کبنانیوز - شاهینی: دلیل اینکه پروژه‌ها از نظر مردم دیده نمی‌شود، چون معمولاً پروژه‌ها بیرون از شهر هستند / تا به حال سابقه داشته که بودجه استان این اندازه رشد داشته باشد؟ / اعتبار نفت یک سال برای یک شهرستان است، یک سال دیگر برای شهرستان دیگر است

در گفت‌وگوی کبنانیوز با رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان کهگیلویه و بویراحمد:

شاهینی: دلیل اینکه پروژه‌ها از نظر مردم دیده نمی‌شود، چون معمولاً پروژه‌ها بیرون از شهر هستند / تا به حال سابقه داشته که بودجه استان این اندازه رشد داشته باشد؟ / اعتبار نفت یک سال برای یک شهرستان است، یک سال دیگر برای شهرستان دیگر است

مقدمه: 19 ماه از ریاست جهانگیر شاهینی در سازمان مدیریت و برنامه ریزی کهگیلویه و بویراحمد می‌گذرد. اما هنوز هم این جمله‌های شاهینی که «نگاه ما به استان، نگاه توسعه‌ای است و در این مسیر فرایندی عمل خواهیم کرد و در کلیه حوزه‌های استان گام خواهیم برداشت. هدف ما کار کردن روی مزیت‌های استان کهگیلویه و بویراحمد، شناسایی مزیت‌های جدید و ایجاد هاب‌های مختلف مثل هاب‌های فناوری اطلاعات است که در استان کهگیلویه و بویراحمد تاکنون به آن توجهی نشده است.» برای مردم استان گنگ و نامفهوم است، با این حال شاهینی 19 ماه دوام آورد، با همین جمله‌های مذکور.
بارها در مصاحبه‌ها پرسیده شد که بالاخره این هاب‌ها چه شد؟ اصلاً این «هاب» چه بود؟ روش‌های جدید توسعه‌ای چه شد؟ اما بی‌پاسخ ماندیم. «سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی» را مغز و فرمانده دستگاه‌های اجرایی می‌دانند و انتظار از این سازمان در راهبری دستگاه‌های دولتی بسیار بالا است. از زمان حضور شاهینی سؤالات متعددی در خصوص مدرک تحصیلی و رزومه او مطرح شد. شاهینی مدعی 2 مدرک دکترا و 2 مدرک فوق‌لیسانس شد و از تجارب داخلی و خارجی خود سخن گفت و هنوز هم مدرک تحصیلی شاهینی مورد بحث است. احمدزاده استاندار وقت کهگیلویه و بویراحمد در یکی از جلسات گفت؛ «شاهینی را به زحمت از تهران به اینجا آوردیم، اجازه نمی‌دادند، بیاید! ولی ما آوردیم». بعضی هم اذعان می‌کنند که آقای شاهینی در سطح ملی مسئولیت‌های مختلف و سابقه طولانی دارد؛ اما از این مسئولیت‌ها و سابقه چیزی عاید استان نشده است؟
چراغ اتاق شاهینی در سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی تا نیمه شب روشن شود و بعضی این ادعا را دارند که شاهینی چراغ را روشن نگه می‌دارد و خودش در جایی دیگر است. می‌گویند رئیس به دلیل عدم اشراف و آشنایی با مقوله بودجه، افسار سازمان را به کارمند بازنشسته‌اش داده و او هم نسخه همه را می‌پیچد. سوال مهم این هست که اگر استان رتبه بالایی را در میان 32 استان کشور کسب کرده، چرا هیچ جهشی در استان نمی‌بینیم؟ چرا بیکاری و آمار بیکاران همچنان فاجعه بار است؟ چرا تغییری در گردشگری حاصل نشده؟ چرا در سرمایه‌گذاری درون استان تحولی نمی‌بینیم؟ آیا کسب رتبه سوم نتیجه ارتباطات بوده یا خیر؟ آمار و ارقام صوری و ساختگی برای کسب رتبه در کشور دردی را برای استان دوا نمی‌کند. و همینطور دیدیم که رسانه‌ها اصلاً به این موضوع (رتبه سوم در کشور) نپرداختند، و صرفاً یک خبر دسته سوم یا چهارم بود، که خود دلیلی بر ناامیدی از چنین مدیریتی است، و این خبر کمی عجیب و غریب و غیرقابل باور بود. با وجود طرح همه این حرف‌ها و باقی ماندن سؤال‌های بی‌پاسخ در خصوص عملکرد و دیگر موضوعات مربوط به رئیس این سازمان، جهانگیر شاهینی این‌گونه مسائل و حواشی و شایعات را رد و تکذیب کرده است.

در ادامه بخش اول گفت‌وگوی کبنانیوز با جهانگیر شاهینی را می‌خوانید.
آقای جهانگیر شاهینی وقتی سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان را در دست گرفت، با چه مسائلی روبرو شد؟
اکثر شاخص‌های کهگیلویه و بویراحمد با وجود تلاش‌های زیادی که دوستان داشتند، در وضعیت نامناسبی بود. نوپا بودن، توپوگرافی خاص، کوچک مقیاس بودن استان، یکسری مسائل خاصی ایجاد کرده است.
امروز طرحی را پیشنهاد دادیم که توسعه متوازن در کشور اتفاق بیفتد. یکی از مسائلی که در بحث توسعه مطرح است، همراستا بودن است، یعنی بتوانیم منابع و بخش‌های مختلف توسعه را هم راستا کنیم.
مدل‌های توسعه‌ای دنیا متفق القول هستند که باید ابعاد مختلف توسعه همراستا با هم اتفاق بیفتد.
بخاطر توپوگرافی خاص استان که حدود ۸۰ درصد آن کوهستانی است، هزینه توسعه آن زیاد و مدت زمان رسیدن به توسعه طولانی‌تر است.
ما در سازمان برنامه و بودجه چشم انداز ۲۰ ساله‌ای برای استان تعریف کردیم، که بر اساس آن باید ارزیابی‌های ماهانه و سالانه انجام بگیرد.
شما بار‌ها از مدیرانی که کم کاری کرده‌اند گلایه کرده‌اید، و اخیراً هم آقای تاجگردون از مدیران دستگاه‌های اجرایی بخاطر کم کاری در اخذ ماده ۵۶ انتقاد کرده است، شاخص کارآمدی مدیران استان ما چیست؟
قبل از سال ۱۴۰۲ اسناد خزانه را دولت می‌داد، اما امسال مدل عوض شده، در بودجه ۱۴۰۳ آمده که می‌توانید اوراق اسلامی بخرید؛ پیمانکار به بانک می‌رود و اعلام آمادگی برای کار کردن می‌کند، به دستگاه مربوطه مراجعه می‌کند و بعد از آن دستگاه با بانک مذاکره می‌کند، وزارتخانه با سازمان برنامه و بودجه کشور هماهنگی می‌کند، اولین تفاهم نامه بین پیمانکار و بانک بسته می‌شود، طبق این ضابطه دولت به بانک سود می‌دهد، و بانک تسهیلات پرداخت می‌کند.
مدیران استان گناهی نداشتند، اختیارات مدیران تاحدی است و هنوز با این موضوع آشنا نیستند. ۵۰۰ میلیارد تومان به ما اعلام کردند و گفتند با بانک‌های استان برای اخذ اعتبار رایزنی کنید، ما با تک تک بانک‌ها در برج ۵ و ۶ گفت و گو کردیم و در توان بانک‌ها نبوده است.
آقای تاجگردون رئیس کمیسیون برنامه بودجه مجلس هستند، ظرفیت خیلی خوبی هستند و این بحث را باز کردند، ولی بطور معمول شرکت‌های بزرگ به سمت این شیوه از اخذ منابع ‌می‌روند. شرکت‌هایی که رقم‌های بالای ۵۰ و ۱۰۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز دارند. این‌ها روش نوین تأمین منابع است.
اما خیلی از دستگاه‌ها هم واقعاً تلاش کردند، مثلاً در حوزه آب ۲ هزار میلیارد تومان اعتبار اخذ شد، در بخش راه یک هزار و ۲۵۰ میلیارد تومان اعتبار گرفتیم. مدیرعامل آبفای استان تلاش خیلی خوبی دارد.
در حوزه راه و حمل و نقل جاده‌ای، اقای صالحی مدیرعامل آبفا استان، آب منطقه‌ای، راه و شهرسازی، منابع طبیعی، دانشگاه علوم پزشکی، دانشگاه یاسوج پیگیری‌های خوبی داشته‌اند و کار کرده‌اند.
بانک تجارت ۲۸ هزار میلیارد تومان اعتبار قرار داده و برای همه استان‌های کشور است، استانی مثل خراسان، فارس، تهران، تبریز به دلیل اینکه توان بیشتری دارند، قطعاً اعتبار بیشتری برمی دارند.
ملاک انتخاب مدیران ما نیستیم، به همین دلیل هم نمی‌توانیم درخصوص مدیران نظر بدهیم، ولی قانون تا حدی به ما اجازه کار می‌دهد، وقتی بودجه سال جدید بسته می‌شود، عملکرد دستگاه درخصوص اعتبارات سال قبل بررسی و اگر کار انجام نگرفته باشد مدیر مربوطه مؤاخذه می‌شود، که خیلی از این موارد داشتیم.
ملاک ارزیابی مدیران وزارتخانه است و حتی اگر در استان فرد را به عنوان مدیر به تهران معرفی کرده باشند، وزارتخانه باید دقت کند، به درستی فرد را بررسی کند. در این استان مدیران به مدل‌های مختلفی انتخاب می‌شوند.
منابع بر اساس میزان درآمد دولت تخصیص پیدا می‌کند، بر اساس مالیات و نفت، اگر منابع تأمین نشود، بهترین مدیر هم باشید شاید نتوانید کاری بکنید. بعضی از مدیران شاید با این موضوعات آشنا نباشند.
تصور این هست که حلقه توسعه استان تکمیل نیست، سفر دوم رئیس جمهور ۱۳ هزار میلیارد تومان اعتبار تخصیص داشت، این اعتبار چه شد؟
یک بخش آن از طرف سازمان برنامه و بودجه است، بخشی از آن مربوط به اعتبارات نفت و یک بخش مربوط به اعتبارات وزارت خانه‌ها است.
۵ هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان مربوط به سازمان برنامه و بودجه، ۳ هزار میلیارد تومان مربوط به اعتبارات نفت و ۵ هزار میلیارد تومان مربوط به وزارتخانه‌ها است که باید مدیران کل دستگاه‌های اجرایی با هماهنگی وزارتخانه این اعتبار را بگیرند. اما اتفاقی که افتاد و رئیس جمهور محترم شهید شد.
اما وزارت نفت را تحت فشار قرار دادیم، و ۳ هزار میلیارد تومان اعتبارات نفت را گرفتیم. سازمان برنامه و بودجه را تحت فشار قرار دادیم و یک هزار میلیارد تومان گرفتیم، قبل از اردیبهشت ماه سازمان برنامه و بودجه با ادارات درخصوص تخصیص اعتبارات جلسه گذاشت، استان ما تخصیص خیلی خوبی گرفت. تا اینکه ۲۵ اردیبهشت ماه حادثه سقوط هلی کوپتر اتفاق افتاد.
اعتبارات سند هستند، و تخصیص یک ابلاغ ناشی از سند است و در آخر نقدینگی اتفاق می‌افتد. وقتی این نقدینگی اتفاق می‌افتد سازمان‌ها باید با وزارت دارایی، بانک‌ها و سایر دستگاه‌ها ارتباط برقرار کنند. انسجام میان این ادارات توسط رئیس جمهور انجام می‌شود، که از هم گسسته شد. اما اعتبارات نفت تخصیص پیدا کرد و ادارات باید اعتبارات را اخذ کنند، ادارات آب منطقه‌ای، راهداری، علوم پزشکی بخشی از اعتبارات خود را گرفته‌اند.
سال گذشته حدود ۵۰۰ میلیارد تومان در وزارتخانه‌های مختلف ابلاغ شده است.
آقای دکتر رحمانی فرد بسیار دانا و توانا و فرد بسیار پر کاری هستند. اما سیاست دولت این هست که برای اعتبارات بررسی دقیقی صورت بگیرد.
سؤال: شما می‌فرمایید که اعتبارات پیگیری شده‌اند، یک هزار میلیارد تومان از اعتبارات سازمان برنامه و بودجه اخذ شده، ۳ هزار میلیارد تومان اعتبارات وزارت نفت ابلاغ شده، حدود ۵۰۰ میلیارد تومان در وزارتخانه‌های مختلف ابلاغ شده است، ولی این اعتبارات در جامعه دیده نمی‌شود و ملموس نیست، رسانه‌ها و مردم چه زمانی باید نتیجه کار را ببینند؟
در حال حاضر ۳ هزار پروژه در استان وجود دارد، که نیاز به ۱۴۵ هزار میلیارد تومان اعتبار دارند. ۲۱ شاخص اصلی در استان وجود دارد، قاعدتاً طول می‌کشد تا برای این پروژه‌ها اعتبار بگیریم.
پروژه پاتاوه دهدشت نیاز به یک هزار میلیارد تومان اعتبار دارد، فقط زیرگذر و روگذر در این مسیر نیازمند ۵۰۰ میلیارد تومان اعتبار است. از اعتبارات سفر ۱۴۰ میلیارد تومان برای اجرای روشنایی تونل‌ها گذاشتیم. و باز هم پروژه گندی خوری، دوربرگردون‌ها و عریض کردن نقاط حادثه خیز را داریم که نیازمند اعتبار هستند.
پروژه‌هایی که حتی در زمین مسطح گران هستند، قطعاً در این استان با توپوگرافی خاصی که دارد، نیاز به اعتبار چندین برابری دارد.
اینکه از نظر مردم دیده نمی‌شود، چون معمولاً پروژه‌ها بیرون از شهر هستند، مدرسه و پارک و خانه بهداشت در شهر‌ها دیده می‌شوند، ولی پروژه‌های انتقال آب جلوی دید نیستند، مثلاً پروژه انتقال آب به چهارشهر اعتبارات عظیمی دارد. آبرسانی به لیکک اعتبارات بالایی دارد، هر کدام بیش از چند صد میلیارد تومان اعتبار می‌برند.
در بیمارستان‌ها، دستگاه رادیوتراپی را آوردیم، این دستگاه قیمت بالایی دارد، همه استان‌های کشور این دستگاه را ندارند، برخی از استان‌های همجوار بیمارستان هسته‌ای دارند ولی هنوز دستگاه رادیوتراپی ندارند. در حال حاضر بیمارستان هسته‌ای در استان در حال ساخت است.
به غیر از ۱۰۰ پروژه ملی، یک هزار و ۵۱۰ پروژه استانی داریم. یک هزار میلیارد تومان اعتبارات سازمان برنامه و بودجه وارد پروژه‌های بزرگ ملی شده‌اند. جاده بابامیدان، یاسوج، سمیرم، هزینه‌های بالایی دارند.
شاهینی: دلیل اینکه پروژه‌ها از نظر مردم دیده نمی‌شود، چون معمولاً پروژه‌ها بیرون از شهر هستند / تا به حال سابقه داشته که بودجه استان این اندازه رشد داشته باشد؟ / اعتبار نفت یک سال برای یک شهرستان است، یک سال دیگر برای شهرستان دیگر است

سد آبریز به شرکت آب نیرو واگذار شده است، این شرکت باید گواهینامه‌ها را کار می‌کرد، ماده ۲۳ را باید اخذ می‌کرد، ولی هیچکدام انجام نشده است.
مرتباً با آقای مصلح برای حل مشکل این سد به وزارتخانه می‌رویم، ولی این از اختیار استان خارج است، چون زیر نظر شرکت آب نیرو است. ۱۳ سد در استان در حال مطالعه و چند تا از این سد‌ها در حال اجرا هستند. برنامه استان این هست که از ۸ میلیارد متر مکعب روان آب استان، ۴ میلیارد آن را مهار کنیم، و مابقی به منظور حق‌آبه محیط زیستی آزاد باشد. از این ۴ میلیارد حدود ۳ میلیارد آن در حال مهار شدن است و مابقی نیز با ۱۰ سد کوچک دیگر مهار می‌شوند.
سؤال: چرا پروژه سد ماندگان فعال است، اما پروژه سد آبریز پس از سال‌های سال هنوز ماده ۲۳ را اخذ نکرده است؟
سد ماندگان حوزه آبریز اصفهان است، در حوزه استان نیست، به همین دلیل پیگیری نکرده‌ام و فقط به دلیل اینکه مردم آن را مطالبه کردند برای ما هم اهمیت دارد و پیگیر آن هستیم. این موضوع مشترکی میان دو استان است که وزارت نیرو باید تدبیری برای آن کند.
سؤال: در خصوص انحراف پروژه‌ها، مثلاً برای پروژه‌ای نقدینگی می‌آید، ولی همان موقع پیمانکار دیگری شکایت می‌کند، پول به‌جای دیگری می‌رود، این بی‌نظمی چه دلیلی دارد؟ بررسی کرده‌اید که چقدر انحراف در پروژه‌ها وجود دارد؟
این مسائل ریشه قدیمی دارد، پیمانکار کار می‌کند، پول تأمین نمی‌شود و شکایت می‌کند، در دادگاه قاضی به مسائل دیگر نگاه نمی‌کند، و بر اساس تشخیص می‌گوید حقش است و باید به حقش برسد. اما دستگاه اجرایی باید بررسی کند که بیش از حقوق قانونی پیمانکار پرداخت نشود.
مسئله دوم این هست که وقتی رأی داده می‌شود، نگاه نمی‌کنند که پول مربوط به کدام پروژه است. وقتی دادگاه رأی می‌دهد، از حساب دستگاه برمی‌دارد و می‌دهد؛ بنابراین اگر دستگاه اجرایی به‌خوبی با پیمانکاران جلسه نگذارد و همه چیز توجیه نشود، و از طرفی در دادگاه نیز دفاعیات درستی انجام نگیرد، دادگاه کار خود را انجام می‌دهد و قانونی هم هست.
به دستگاه‌های مختلف در خصوص بخش حقوقی تذکرات زیادی داده‌ایم و پیگیری هم کرده‌ایم، اما در خصوص رأی‌هایی که صادر می‌شود، اختیار نداریم که ورود کنیم، توصیه ما به مدیر این هست که پروژه‌های کمتری تعریف کنند، و پروژه‌ها را فازبندی کنند، و با پیمانکاران جلسه برگزار کنند.
گاهی حتی برای یک میلیارد تومان ساعت‌ها چانه‌زنی می‌شود، و انتظار این هست که مدیران از اعتبارات به‌درستی استفاده کنند.
سؤال: استان ما با شکلات زیرساختی زیادی مواجه است و مبلمان شهری نداریم، اعتبارات کفاف نمی‌دهد، مشخص نیست که این اعتبار جذب شده یا خیر.
بودجه شاخص‌هایی دارد، مثلاً در ۱۴۰۲ شاخص‌های استان را مورد بررسی قرار دادیم. بودجه ما در سال ۱۴۰۱ حدود ۱۳۰۰ میلیارد تومان بود، چقدر می‌توانیم بودجه را رشد دهیم؟ اگر بتوانیم هر ساله رشد خوبی در بودجه داشتیم، بعد از ۵ سال بودجه خوبی خواهیم داشت.
رتبه استان کهگیلویه و بویراحمد در بودجه کشور ۳ شده است، تابه‌حال سابقه داشته که بودجه استان این اندازه رشد داشته باشد؟
سؤال: درست هست که نسبت به گذشته رشد داشتیم، اما اعتبارات استان‌هایی مثل فارس چندین برابر ما است، اگر اعتبار استان ۱۵۰۰ میلیارد تومان بوده، الان ۲ هزار میلیارد شده است، رشد کرده‌ایم، ولی این رشد به معنای افزایش اعتبارات نبوده است.
۱۵۰۰ میلیارد تومان به ۲ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان رسیده است، و همین‌طور دوباره به ۳ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان رسیده است، اما در سال‌های گذشته مواردی داشتیم که در این استان رشد بودجه منفی بوده، باید ببینیم چرا رشد بودجه منفی شده است؟
استان فارس ۳۸ شهرستان و ۱۸ نماینده دارد، قطعاً اعتبار بیشتری دارد، ولی اعتبار استان فارس الان ۶ هزار میلیارد تومان است و اعتبارات ما ۳ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان است.
برخی از استان‌ها توانسته‌اند ۸۹ درصد اعتبارات سفر ریاست‌جمهوری را اخذ کنند، ولی اینجا یک‌سوم اعتبارات هم اخذ نشده است.
اتوبان اصفهان شیراز از پروژه‌های کلان کشوری است، و استان فارس برای این پروژه اعتبار اخذ کرده است، این‌ها پروژه اولویت‌دار دولت هستند. اعتباراتی که ما گرفتیم برای پروژه‌های استانی ما است، نه پروژه‌های ملی.
مثلاً راه‌آهن بافق میانه پروژه ملی است، دولت روی آن سرمایه‌گذاری می‌کند. یک سری پروژه‌ها، اولویت‌دار ملی هستند و اعتبار بالایی دارند.
در استان ما پروژه‌ها جنبه استانی داشته است، رادیوتراپی برای مردم این استان است، جاده دیشموک، جاده زیلایی، برای مردم این استان است، نه جای دیگری.
اعتبارات نفت استان فارس در سفر دوم رئیس‌جمهور ابلاغ نشده، درحالی‌که برای استان ما اعتبارات نفت ابلاغ شده است.
مدیران باید دلشان برای استان بسوزد، من واقعاً این استان را دوست دارم، استان خودم است. امسال استان سوم کشور شده است، ما شبانه‌روز کار کردیم، شاخص‌ها را بالا آوردیم و هدفمان توجه‌کردن به کهگیلویه و بویراحمد بود.
سؤال: در توزیع اعتبارات گلایه‌های زیادی وجود دارد، گفته می‌شود آقای شاهینی سلیقه‌ای عمل می‌کند، درست است؟
هیچ‌وقت تبعیض قائل نشدم، و حتی خود نماینده‌ها هم می‌گویند ما راضی نیستیم حق زیلایی یا باشت یا دیشموک را به ما بدهی. نیازها زیاد است و احساس می‌کنند باید پول بیشتری بگیرند، ولی ظرف محدود است.
۴ شاخص داریم، اعتبارات تملک استان، یک‌سوم نفت، دو سوم نفت، توازن. همه این‌ها بخشنامه دارند. اعتبار نفت یک سال برای یک شهرستان است، یک سال دیگر برای شهرستان دیگر است. امسال ۴۰۰ میلیارد تومان اعتبار نفت داشتیم.
این درست است که هر مدیری بیشتر از شما تعریف کرد، بیشتر اعتبار می‌دهید؟
خیر این‌طور نیست.