کبنانیوز - گزینه پیشنهادی وزارت میراث فرهنگی؛ با تبدیل سازمان به وزارتخانه ماموریت ما منسجم‌تر می‌شود

گزینه پیشنهادی وزارت میراث فرهنگی؛ با تبدیل سازمان به وزارتخانه ماموریت ما منسجم‌تر می‌شود

ما هم کشورهای منطقه ای را داریم هم کشورهای فرامنطقه ای. از اروپایی‌ها اگر بخواهم نام ببرم آلمان، ایتالیا و فرانسه است. از کشورهای منطقه هم عراق، آذربایجان و ترکیه هستند که بیشترین میزان توریست را به کشور می‌فرستند.

گروه اجتماعی: با تصویب طرح تشکیل وزارت میراث فرهنگی و گردشگری، حسن روحانی، رئیس جمهور در نامه ای به مجلس «علی اصغر مونسان» که پیشتر ریاست سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی را برعهده داشت را به عنوان گزینه موردنظر دولت برای وزارتخانه جدید به مجلس معرفی کرد.
در این میان، بررسی آخرین ارزیابی‌ها در خصوص نظر مجلس نسبت به مونسان حاکی از همراهی و مساعدت بیشتر نمایندگان و به عبارتی روی خوش آنها به این گزینه توانمند برای وزارتخانه میراث فرهنگی و گردشگری است گرچه پاره ای از کارشناسان می‌گویند اگر فردی غیر از مونسان معرفی می‌شد ممکن بود به علت عدم آشنایی فردی جدید با زوایای پر پیچ و خم گردشگری و صنایع‌دستی، آسیب‌های زیادی به این صنعت وارد آید.
ارزیابی‌ها نیز نشان می‌دهد مطابق با آمار رسمی، مونسان در عرض 2 سال توانسته ورودی گردشگران به کشور را ۴۳ درصد ارتقا دهد و تمدن کهن ایرانی را به بهترین شکل ممکن به دنیا معرفی کند.
مونسان با سوابقی که در منطقه آزاد کیش به عنوان یکی از ستون‌های مهم گردشگری کشور داشت، اشراف خوبی به موضوع گردشگری دارد و کارنامه فعالیت وی در سازمان میراث فرهنگی هم گویای افزایش ظرفیت چند برابری بخش صنایع‌دستی و گردشگری کشور است بطوریکه عواید اقتصادی حاصل از فعالیت دو بخش مذکور در عرض دو سال فعالیت وی در سازمان، به گونه‌ای ارتقاء یافت که رتبه ایران در میان سایر کشورها را با بهبود قابل ملاحظه روبرو گردید.
دستاورد فعالیت وی در سازمان میراث فرهنگی اما در بخش صنایع‌دستی به مراتب چشمگیرتر است بطوریکه اقدامات وی در بخش موردنظر موجب شد که افراد ناآشنا با فرهنگ غنی پارسی، به ایران سفر کرده و محصولات صنایع‌دستی ایران را در کشورهای خود به عنوان فرهنگ غنی ایرانی معرفی نمایند.
از دیگر اتفاقات بسیار خوشایندی که در زمان تصدی مسئولیت مونسان روی داد، تقویت بحث بوم گردی و گردشگری سالم بود که این امر علاوه بر رونق اشتغال، موجب معرفی بیشتر و بهتر جذابیت‌های تاریخ و فرهنگ ایران شد.
در بخش مرمت آثار و ابنیه هم بررسی کارنامه مونسان نشان می‌دهد پیشرفت‌های خوبی در این بخش حاصل شده که همگی حاصل نگاه موسع و راهبرد هدفمند وی در پیشبرد سند توسعه مصرح در قانون بوده است.
همچنین از دیگر بخش‌های نقش آفرین در مجموعه تحت مدیریت مونسان که خروجی قابل قبولی هم داشته، ارتباط تنگاتنگ و معنادار صنعت و اشتغال است؛ بر این اساس بررسی‌ها نشان می‌دهد ضریب اشتغال ایجاد شده در بخش‌های گردشگری و صنایع‌دستی بالا بوده و به نظر می‌رسد بخش گردشگری در حال ایفای نقش به عنوان مجموعه ای است که می‌تواند در تولید ناخالص ملی کشور کارنامه ای موفق از خود بر جای بگذارد.
تبدیل سازمان میراث فرهنگی به وزارتخانه بی‌شک می‌تواند حوزه گردشگری ایران را متحول و شرایط را بهبود ‌بخشد. از همین رو مجلس شورای اسلامی با ایجاد شرایطی برای تعالی سازمانی و در راستای تحقق اهداف پیش بینی شده در سند چشم انداز توسعه تشخیص داد که با ایجاد وزارتخانه جدید الزامات و مقدمات لازم برای توسعه گردشگری و صنایع‌دستی را در اختیار وزیر جدید قرار دهد که تاکنون هم ارزیابی‌ها نشان داده نظر بهارستان نسبت به توانمندی مونسان در تحقق اهداف مذکور مساعد است.
در خصوص اهداف و برنامه‌های وزارتخانه جدید، گفت‌وگویی با علی‌اصغر مونسان گزینه پیشنهادی رئیس جمهور برای وزارتخانه تازه تاسیس انجام داده که مشروح آن در ادامه می‌آید.
با تبدیل سازمان به وزارتخانه گردشگری و میراث فرهنگی در واقع قرار است چه اتفاق جدیدی رخ بدهد؟
با توجه به اینکه بخش گردشگری در شرایط فعلی نقش مهمی در ارزآوری کشور دارد تشخیص مجلس این بود که ساختار وزارتخانه ای برای سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ایجاد شود تا جایگاه و اعتبارات آن ارتقا پیدا کند و به عبارتی ماموریت‌های خود را منسجم‌تر و دقیق‌تر انجام دهد. ما باید ساختار جدید را در تعامل با نمایندگان محترم مجلس آماده کنیم و به تصویب مجلس برسانیم این در برنامه ای که تدارک دیده شده مورد توجه قرار گرفته است.
مهمترین و اصلی‌ترین برنامه ای که شما برای وزارت گردشگری اعلام خواهید کرد چه خواهد بود؟ آیا روال و برنامه‌های قبلی در سازمان میراث فرهنگی دنبال می‌شود یا برنامه‌های جدیدی مد نظر شماست؟
خوشبختانه ما نزدیک به 2 سال است که در سازمان حضور داریم و برنامه‌های مختلفی را جلو برده ایم. علی القاعده برنامه‌های موجود را با شرایط جدید یعنی وزارتخانه شدن ارتقا خواهیم داد، بنابراین ما در نقطه صفر قرار نداریم، 2 سال است که مشغول هستیم. هم موضوع گردشگری داخلی و هم خارجی برای ما حائز اهمیت است. نکته دیگر اینکه ما سند توسعه ملی گردشگری کشور را در دست تهیه داریم تا آن را به تایید و تصویب دولت برسانیم تا نقشه راه گردشگری ما مشخص شود.
در بخش میراث فرهنگی هم امیدواریم با افزایش اعتبارات بتوانیم ساختمان‌های میراث فرهنگی و بناهای تاریخی مان را بنا بر آنچه علاقه داریم متناسب با استانداردهای بالاتر ارتقاء دهیم. یک‌میلیون سایت تاریخی داریم که باید کاوش‌های آن را انجام دهیم و به گردونه میراث فرهنگی اضافه کنیم. البته ما 2 سالی است که مشارکت و کمک‌های مردمی را به خدمت گرفته‌ایم و با وجود کمبود اعتبار ترجیح دادیم سرمایه‌گذاری‌ها در زمینه گردشگری و میراث فرهنگی بیشتر شود. بناهایی که زیر سطح 1 قرار دارند حق بهره برداری شان را داریم به مردم واگذار می‌کنیم به این نحو که سرمایه گذارها مطابق با استانداردهایی که ما تعریف می‌کنیم جلو می‌آیند و پروسه مرمت آغاز و کسب و کارهایی هم از رهگذر این امر ایجاد می‌شود که در اشتغالزایی موثر است در نتیجه هم ما به هدف مان می‌رسیم یعنی به جای اینکه ساختمان رها باشد و ما پول برای مرمت نداشته باشیم برای ممانعت از تخریب آن با پول مردم ساختمان‌ها مرمت می‌شود که این خودش باعث ایجاد اشتغال و زمینه ساز رفع بیکاری است.
در صنایع‌دستی چطور؟
در این بخش هم با ارتقاء ساختار و تبدیل شدن به وزارتخانه می‌توانیم حمایت بیشتری را شاهد باشیم. در موضوع صنایع‌دستی ما از سال 96 طرح تجاری‌سازی را شروع کردیم و روی موضوعاتی مثل برندینگ، بسته بندی، طراحی مبتنی بر سلیقه مشتری کار کردیم و کاربردی کردن صنایع‌دستی را در دستور کار داریم و امیدواریم با تقویت هر چه بیشتر این طرح بتوانیم حمایت‌های بیشتری را هم در ساختار جدید به دست بیاوریم. در بخش تولید و عرضه صنایع‌دستی هم همین موضوع تقویت خواهد شد و بازاریابی صنایع‌دستی در داخل و خارج را با اهتمام بیشتر دنبال خواهیم کرد.
در زمینه توسعه گردشگری عده ای معتقدند سیاست دولت تقویت گردشگری داخلی است یعنی تشویق مردم به سفرهای داخلی درست است؟
در دولت هم گردشگری داخلی مورد توجه است و هم گردشگری خارجی. یعنی در وهله اول ورود گردشگر خارجی به کشور برای ما خیلی مهم است چون ارزآوری داشته و ایجاد اشتغال می‌کند و در مرحله دوم خدمات مورد نیاز گردشگری داخلی را هم مورد توجه قرار دهیم. ایران ظرفیت‌های زیادی در حوزه گردشگری دارد، بنا بر این ما باید به دنبال خدمات و زیرساخت‌های مناسب باشیم و اماکن اقامتی مناسب را برای مردم در داخل کشور فراهم کنیم. بنا بر این هم گردشگری خارجی و ارزآوری برای ما مهم است و هم عدم خروج ارز از کشور
یعنی برای شما مهم است که به هرحال مردم سفرهای خارجی هم داشته باشند و جاهای مختلف را ببینند؟
سازمان‌های گردشگری در تمام دنیا موضوع گردشگر آن سوی مرز جزو ماموریت شان نیست ماموریت ما هم توسعه و قوام گردشگری در داخل مرزهاست ما هم مثل همه جای دنیا این موضوع برای مان بیشتر اهمیت دارد.
برخی معتقدند هزینه گردشگری در ایران بسیار بالاست مثلا 2 یا سه سال قبل یک گردشگر با 2 میلیون می‌توانست 6 روز به ترکیه برود در حالی که همزمان تور شیراز و کیش هم 3 روز 2 میلیون یا دومیلیون و 200 بود. فکر نمی‌کنید هزینه گردشگری در ایران خیلی بالاست؟
این موضوع 2 تا دلیل دارد؛ یکی همان دردی است که در اقتصاد ما از قدیم وجود داشته است. به این معنی که نرخ ارز ما واقعی نیست. آن زمان که مردم با 2 میلیون به ترکیه می‌رفتند دولت ارز سوبسیدی به مردم می‌داد، به همین دلیل خروج از کشور برای مردم به صرفه بود و رقابت گردشگری را برای تولید‌کننده داخلی خدمات گردشگری سخت می‌کرد. بنا بر این آن موقع انگار که ما یارانه می‌دادیم برای سفرهای خارجی مردم به همین دلیل سفر خارجی در آن زمان که شما می‌گویید کم هزینه بود. الان اگر دقت کنید با توجه به افزایش نرخ ارز دیگر نمی‌شود به راحتی سفر خارجی رفت، چون قبلا دولت یارانه روی ارز می‌داد و سفر خارجی سیاحتی ارزان تمام می‌شد.
پس در واقع سفر داخلی گران نیست، درست است؟
دقیقا. اینگونه نیست که سفر داخلی گران باشد بلکه به خاطر سوبسیدی که ما می‌دادیم روی ارز سفر خارجی ارزان تمام می‌شد. این یک ایراد جدی بود.
اما ما برای سفرهای داخل کشور خیلی تلاش کردیم. گردشگری در واقع اجزایش جنبه فرابخشی دارد. مثلا حمل و نقل یک عنصر بسیار مهم است. ما باید تلاش کنیم دستگاههای دیگر هم همراهی کنند تا این اتفاق بیفتد. یکی از دلایل ارتقاء ساختاری گردشگری و صنایع‌دستی این بوده که اختیارات این حوزه را بیشتر به خودمان برگردانیم؛ مثلا الان ما بوم گردی‌ها را احیا کردیم که استقبال خوبی هم از آن صورت گرفته و در واقع بخش ارزان قیمت اقامت به حساب می‌آید و از قضا طرفداران خیلی زیادی هم دارد، ما دیده‌ایم که حتی گردشگران خارجی هم به این بوم گردی‌ها اقبال زیادی نشان دادند، بر این مبنا اعتقاد دارم پکیج گردشگری ما در داخل بسته گران و گزافی به حساب نمی‌آید.
در بحث میراث فرهنگی طی چند سال اخیر برخی کشورها مثل افغانستان، ترکیه و تاجیکستان در حال مصادره شاعران و دستاوردهای ادبی و فرهنگی ایران به نام خودشان هستند که عده ای می‌گویند این اتفاق به خاطر ضعف دیپلماسی فرهنگی کشور بوده، آیا در این زمینه برنامه ای در وزارتخانه جدید مطرح است؟
لازم است نکته ای را در این خصوص مطرح کنم. این گونه نیست که گفته می‌شود. به نظر من اشتباه برداشت در این مبحث وجود دارد. میراث فرهنگی ثبت شاعر و افراد را انجام نمی‌دهد بلکه این موضوع در حیطه وظایف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است. ما در بخش بناهای تاریخی و آداب و رسوم کشور فعال هستیم که میراث ملموس یا ناملموس هستند. مثلا گاهی به ما می‌گویند چرا ابوعلی سینا را فلان شرکت یا کشور به نام خودش مطرح می‌کند. خب طبعا متولی این موضوع سازمان میراث فرهنگی نیست. اما در موضوع ملموس و ناملموس در جریان باشید که سهمیه وجود دارد. ما در حوزه میراث فرهنگی ملموس سالی 1 سهمیه ثبت جهانی داریم که کامل از این سهمیه استفاده کردیم. اما اگر کاری را مشترک با کشوری دیگر انجام دهیم سهمیه برداشته می‌شود مثلا اگر ما یک آبراه را به طور مشترک با کشور دیگر ثبت کنیم سهمیه ما به دو 3 یا چهار تا افزایش می‌یابد پس ما باید انتخاب کنیم که آیا مشترک ثبت کنیم یا از همان
تک سهمیه سالانه مان استفاده کنیم این گونه است که آنها می‌روند از سهمیه خودشان که چیزی ندارند داشته‌های متعلق به ما را به نام خودشان ثبت می‌کنند.

پس انگار ثبت‌های مشترک برای ایران به صرفه‌تر است؟
بله، بهتر این است که ما به سمت ثبت مشترک برویم چون ثبت مشترک حوزه نفوذ فرهنگی ما را نشان می‌دهد. مردم عزیز به این موضوع دقت داشته باشند ما وقتی ثبت مشترک انجام می‌دهیم همه می‌فهمند که کشور مشترک شده با ما ذیل ایران قرار می‌گیرد و این در واقع بیانگر این واقعیت است که حوزه نفوذ فرهنگی ایران تا کجاها بوده است. پس مردم بدانند ما داریم از سهمیه خودمان به طور کامل استفاده می‌کنیم و اینگونه نیست که بی‌توجهی صورت گرفته باشد. درخصوص مصادره شخصیت‌ها هم که این اصلا در حوزه فعالیت میراث فرهنگی نیست و در واقع به ما مربوط نمی‌شود.

بعد از خروج امریکا از برجام در سال97 ظاهرا وضعیت ورود گردشگر خارجی به ایران چندان مناسب نبوده درست است؟
اصلا اینگونه نیست. ما بارها مصاحبه و اعلام کردیم که بعد از این اتفاق حتی تعداد بیشتری گردشگر خارجی به ایران آمدند. در سال96 چهارمیلیون و هفتصدهزار گردشگر خارجی به ایران آمد. آن زمان در دوره پسابرجام بودیم در سال 97، 7میلیون و 700هزار گردشگر خارجی وارد کشور شد در 3ماه نخست امسال هم ورود گردشگر خارجی به ایران 40درصد رشد داشته است.

یعنی تغییری منفی صورت نگرفته است؟
شاید تغییری در ترکیب ورود شهروندان کشورهای مختلف به ایران ایجاد شده باشد ولی ما هم بیکار ننشسته‌ایم بلکه سریعا ما کشورهای هدف دیگر تعریف کردیم و حتی چنانچه می‌دانید اقدامات تسهیل‌کننده برای گردشگران خارجی از جمله لغو روادید انجام دادیم یا عدم درج مهر در پاسپورت که همه این امور در راستای جذب بیشتر گردشگر خارجی صورت گرفت. البته سرمایه‌گذاری بیشتری هم بر روی کشورهای منطقه ای و شهروندان آنها برای سفر آنها به ایران انجام دادیم که الحمدالله رشد بسیار خوبی را در بخش ورود گردشگر خارجی شاهد بودیم.

یکسری محدودیت‌هایی که البته مطابق قوانین کشور است در بحث ورود گردشگر خارجی شاهد هستیم که مثلا از شل حجابی یا رفتارهای خارج از عرف گردشگران خارجی در ایران که تا حدودی گلایه‌مند هستند، این موضوع آیا تاثیری در کاهش ورود گردشگران خارجی به کشور داشته است؟
حقیقتا من برخورد چندان شدیدی در اینگونه موارد ندیدم. در واقع توریستی که به کشور می‌آید قوانین کشور مقصد را رعایت می‌کند. باید بگویم توریست خارجی در کشور ما ولنگاری ندارد و کاملا قوانین و مقررات کشور ما را رعایت می‌کند و حتی خیلی مواقع پوشش‌های توریست خارجی خیلی بهتر از افراد داخلی است. مزید بر این باید این نکته را نیز مورد اشاره قرار دهیم که هر توریستی که به ایران می‌آید در بازگشت یک سفیری برای کشور ایران است. وقتی از این توریست‌ها در برگشت به کشور و شهر خودشان مصاحبه گرفته می‌شود با وجود جو سازی‌های منفی دشمنان ما آنها وقتی در ایران واقعیت‌ها را می‌بینند از پیشرفت‌های ایران و رفتار مثبت جامعه ایرانی می‌گویند. این توریست‌ها وقتی به کشور خودشان بر می‌گردند سفیران واقعی ایران می‌شوند.

اگر بخواهید از 3 کشوری که شهروندانش بیشترین سفر را به ایران دارند نام ببرید کدام کشورها را نام می‌برید؟
ما هم کشورهای منطقه ای را داریم هم کشورهای فرامنطقه ای. از اروپایی‌ها اگر بخواهم نام ببرم آلمان، ایتالیا و فرانسه است. از کشورهای منطقه هم عراق، آذربایجان و ترکیه هستند که بیشترین میزان توریست را به کشور می‌فرستند.
به عنوان سوال آخر؛ برخی رسانه‌ها می‌گویند شما با رئیس جمهور نسبت فامیلی دارید، این موضوع را تایید می‌کنید؟
بارها گفته‌ام که این موضوع صحت ندارد و بنده هیچ نسبتی با آقای روحانی ندارم.