کبنانیوز - جنگ شفافيت - نسخه قابل چاپ

وقتی سیاسیون بر روی مهمترین موضوع کشور در فضای مجازی بحث می‌کنند؟

آقای آشنا مدت ها است سعی دارد در مقام تئوریسین با انداختن توپ در زمین دیگران ناکارآمدی خود و دوستانش را بر دوش دیگران بیندازد. این بار در بودجه 98 که تدوینی از طرف دولت بوده را با ناآشنایی تحلیل کرده است.آقای تئوریسین؛ مجلس تدوینگر نیست ، ریل گذار است.هرجا اشتباه رفتی باید به ریل برگردی.

هزينه‌هاي اصلاحات حقيقي در كشور به حدي بالاست كه كمتر كسي جرات مي‌كند اين رويه را در دستور كار خود قرار دهد. در همين راستا شاهد آن هستيم كه هر ساله زمان ارائه بودجه كه مي‌شود برخي براي سلحشور نشان دادن خود اظهاراتي را درباره بودجه‌هاي پنهان و مسائل حاشيه‌اي لايحه دخل و خرج كشور بيان مي‌كنند كه با تصويب بودجه به فراموشي سپرده مي‌شود. نكته تامل‌برانگيز اين نوع اقدامات در آنجاست كه اين نوع افشاگري محافظه‌كارانه خروجي مناسبي نيز ندارد و حتي فرد افشاگر مسائل را به صورت عمقي به زبان نمي‌آورد وتنها به بيان كليات و بازخواني اجمالي بسنده مي‌كند. در همين راستا شاهد آن بوديم كه در هفته گذشته حسام الدین آشنا، مشاور رييس‌جمهور و رییس مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری در مراسمی درباره شفافیت بودجه صحبت هایی کرده که در شبکه‌های اجتماعی بازتاب گسترده ای به دنبال داشت. حسام‌الدین آشنا در بخشی از این اظهارات گفته است : من اگر به جای دانشجویان امروز بودم به دنبال برگزاری دوره‌های مختلف بودجه‌خوانی و کسب اطلاعات بیشتر درباره بودجه می‌رفتم. امروز دانشجویان اسم یک نهاد به نام جامعه‌المصطفی را می‌دانند، اما سایر نهادها را نمی‌شناسند. پشت هر ردیف بودجه یک قبیله و یک پدر و مادر قرار دارد. وی ادامه داد:شما فقط جامعه المصطفی را می شناسید، هزار نهاد دیگر وجود دارند که اصلا اسم‌شان را هم نشنیده‌اید. وقتی می خواهیم بودجه‌شان را قطع کنیم، کل بودجه کشور را گروگان می‌گیرند، تا تکلیف آن یک ردیف مشخص شود.
آغاز حملات
بعد از اين اظهارات آشنا حملات فراواني به وي شد. در يكي از اولين واكنش‌ها، احمدامیرآبادی فراهانی، نماینده مردم قم و عضو هیات رييسه مجلس در توییتی نسبت به اظهارات حسام الدین آشنا، رییس مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری، واکنش نشان داد و نوشت كه جناب آشنا که طرفدار شفافیت بودجه هستند، بفرمایند چه مقدار بودجه گرفته‌اند و چگونه خرج کرده‌اند و دولت شما در دنیا چند نفر را با زبان فارسی آشنا کرده است؛ ولی خوبه بدانید جامعه المصطفی که همیشه کمتر از آن چیزی که تصویب می‌شود تخصیص می‌دهید، ۳۰۰ هزار نفر را با زبان فارسی آشنا کرده است. بهروز نعمتی ، سخنگوی هیات رییسه مجلس شورای اسلامی نيز در تويیتر خود به اظهارات حسام الدین آشنا درباره شفافیت بودجه واکنش نشان داد و نوشت كه آقای آشنا مدت ها است سعی دارد در مقام تئوریسین با انداختن توپ در زمین دیگران ناکارآمدی خود و دوستانش را بر دوش دیگران بیندازد. این بار در بودجه 98 که تدوینی از طرف دولت بوده را با ناآشنایی تحلیل کرده است.آقای تئوریسین؛ مجلس تدوینگر نیست ، ریل گذار است.هرجا اشتباه رفتی باید به ریل برگردی. غلامرضا تاجگردون، نماینده مردم گچساران و باشت در مجلس شورای اسلامی و رییس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی نيز كه از گفتار آشنا بسيار عصباني شده بود در صفحه مجازی خود درباره اظهارات او درباره شفافیت بودجه نوشت كه گویا هر رييس جمهوری باید یک مشائی داشته باشد. مشاور محترم رييس جمهور بعد از 6 سال از دوره رييس جمهور با دادن آدرس غلط به جامعه فرار به جلو می‌کند.بودجه را دولت می‌دهد. 6 سال هم آقای روحانی بودجه را به مجلس داد. هر آنچه که بخواهد می‌تواند در لایحه انجام می‌دهد. مثل امسال که هر جا را دوست نداشت، کم کرد و هر جا را دوست داشت، بالا برد.افزایش های مجلس هم مشخص است. افزایش حقوق بازنشستگان، کسری بیمه ها، عمرانی مناطق محروم، پاداش برزمین مانده فرهنگیان و کارمندان، افزایش مستمری افراد تحت پوشش بهزیستی و کمیته امدادو از این قبیل موضوعات.جناب آقای آشنا این مردم درد زیادی دارند به دردشان نمک دروغین نریز یا اینکه اگر جنایتی شده دولت فعلی را هم در این جنایت شریک بدانید. البته که اگر مجلس ببیند جایی بی انصافی شده باشد اصلاح می‌کند، چه در عرصه اقتصادی و چه فرهنگی و چه در دفاع؛ خدا همه را به راه راست هدایت کند.
بحران لايه‌هاي پنهان يك بودجه
به نظر مي‌رسد با وضعيتي كه در كشور وجود دارد و با توجه به واكنش‌هايي كه اظهارات آشنا نشان داده شده است، پنهانكاري‌هاي فراواني در بودجه وجود دارد. در همين راستا چندي پيش غلامعلي‌جعفرزاده ايمن آبادي در اظهاراتي به برخي مسائل اشاره كرد و با اشاره به الزامات بوجه سال 98 در بخش منابع گفت: باید نسبت به ساماندهی و بازنگری معافیت های گمرکی و مالیاتی و درج مبالغ واقعی آن در بودجه سال آینده اقدام شود، در حال حاضر معادل 70 درصد بودجه کل کشور معافیت مالیاتی داده می شود. عضو کمیسیون برنامه، بودجه ومحاسبات مجلس ادامه داد: در بودجه سال 98 باید سازمان امور مالیاتی مکلف به اجرای کامل طرح جامع مالیاتی شود. با اجرای این طرح حداقل جلوی 50 درصد فرار مالیاتی گرفته می شود، همچنین انتظار می‌رود ضمانت اجرایی در خصوص دستگاه هایی که از ارائه بانک های اطلاعاتی به سازمان مالیاتی خودداری می کنند، برخوردهای قانونی پیش‌بينی شود. نماینده مردم رشت در مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: استفاده از دارایی های دولت به عنوان پشتوانه صکوک اسلامی، رعایت سقف پیش بینی شده در قانون برنامه ششم توسعه برای انتشار اوراق مالی اسلامی، حذف آن بخش از ردیف های درآمدی که طی پنج سال اخیر عملکردی نداشته و همچنین پیش بینی منابع به میزان عملکرد واقعی آن در بودجه سال 98 دیده شود. وی اظهارداشت: پیش بینی کاهش درآمدهای اختصاصی و منظور کردن آن در بودجه دستگاه های اجرایی و پیش‌بینی هیاتی با اختیارات تام به منظور تعیین اموال مازاد دستگاه های اجرایی از جمله الزامات بودجه در سال 98 در بخش منابع است.
پنهانكاري‌هاي دوست‌نداشتني
نبود نظارت، وجود نهادهاي نظارتي موازي، درگير بودن لايه‌هاي قدرت در مسائل مالي و ... همه سبب شده است كه درآمدهاي كشور و هزينه‌ها آن‌گونه كه بايد روشن نباشد و در هر بازه زماني با مشكلات اين چنيني روبه رو شويم و برخي فرياد سردهند و عده‌اي نيز با پتك بر سر آن‌ها بكوبند تا ديگر صداي اعتراضي به گوش نرسد. البته بازي با افكار نيز ديگر در اين بازه خروجي مناسبي ندارد و چهره بدون روتوش دولتي‌ها براي مردم نمايان شده است و اگر اين اظهارات را آشنا در زماني قبل از انتخابات 96 به زبان مي‌آورد، شايد بيشتر مورد قبول واقع مي‌شد ولي امروزه با توجه به اقداماتي كه دولت در دستور كار داشته و رويه‌اي كه پي گرفته بودند، چندان حمايت بدنه اجتماعي را به همراه نخواهد داشت و برخي نمايندگان نيز كه چندان به اصلاحات توجهي ندارند، از فرصت استفاده كرده و اين گونه او را سركوب مي‌كنند.همه از روشنگري استقبال مي‌كنند ولي رطب‌خورده‌هايي كه امروز از نبود شفافيت ناله مي‌كنند، نمي‌توانند منع رطب كنند زيرا خود در هزينه‌كردهايي كه دارند، تاريكي‌هاي فراواني داشته و تا درباره آن‌ها روشنگري نكنند، اين نوع اظهارات به دل مردم نمي‌نشيند.
عملیات فریب آشنا در بودجه
از زمان پیدایش نفت در ایران مستشاران خارجی بودجه‌نویسی و بودجه‌ریزی را در ایران به شکل نفتی بنا نهادند، به‌طوری که با گذشت ۱۰۰‌سال امروز می‌بینیم که فونداسیون بودجه‌نویسی ایران کج بنا شده و هر دولتی هم که روی کار آمده است به دلیل آنکه تمامیت دولت یا بخشی از دولت خود را وامدار اشخاص حقیقی و حقوقی می‌دیدند، به هیچ عنوان به قطع بودجه‌های غیرضروری و بودجه‌ریزی عملیاتی فکر نکردند یا اینکه این امر را به سه سال آخر دولت خود حواله کردند که در نهایت هیچ دولتی تاکنون زیر بار اصلاح بودجه‌ریزی سنتی ایران نرفته است، چراکه بلاشک این امر هزینه‌های کلانی را به دنبال خواهد داشت.
سود بنگاه‌های دولتی کفاف هزینه یک ماه دولت را هم نمی‌دهد
بر اساس لایحه بودجه سال ۹۸، بودجه عمومی کشور کمتر از ۵۰۰ هزار میلیارد تومان است و بودجه شرکت‌های دولتی و وابسته به دولت با رشدی در حدود ۴۰ درصد به مرز ۱۲۰۰ هزار میلیارد تومان رسیده و به وضوح مشخص است که بخش دولت با وجود اینکه در حدود ۶۰ درصد اقتصاد ایران را در اختیار دارد، اما درآمد‌های حاصله از بنگاه‌هایی که تماماً یا بخشی از آن دولتی است در لایحه بودجه ۹۸ کمتر از ۱۲‌هزار میلیارد تومان عنوان شده است. جالب اینکه هزینه ماهانه دولت در حدود ۲۰ هزار میلیارد است، یعنی درآمد تمام بنگاه‌های دولتی، کفاف یک ماه از هزینه‌های دولت را هم نمی‌دهد.
باید یادآور شد که ریشه افزایش حجم نقدینگی در ایران را باید در بدهی‌های دولت، شرکت‌های دولتی و مؤسسات وابسته به دولت به نظام بانکی و مالی و اقتصاد ایران جست‌وجو کرد که این بدهی‌های از سوی دولت در حدود ۵۴۰ هزار میلیارد تومان عنوان می‌شود، اما کارشناسان مستقل از ارقامی در حدود ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ هزار میلیارد تومان سخن به میان می‌آورند.
در این بین اگر صورت مالی هر یک از بانک‌ها و مؤسسات اعتباری غیربانکی در کشور را بررسی کنیم، می‌بینیم که مطالبات کلان این بانک‌ها از دولت و شرکت‌های دولتی وابسته به دولت است و عمده بدهی‌های بانک‌ها به بانک مرکزی نیز مرتبط با دولت و شرکت‌های دولتی است، لذا سوخت ماشین تولید بدون پشتوانه پول را بدهی‌های دولت ایجاد می‌کند.
در چنین شرایطی که رشد حجم نقدینگی کل کشور عموماً ریشه در بدهی‌های دولت و شرکت‌های دولتی به نظام بانکی و متعاقباً اضافه‌برداشت بانک‌ها در بانک مرکزی دارد و در جنگ تمام‌عیار اقتصادی با غرب قرار داریم و امریکا در وزارت خزانه‌داری خود اتاق جنگ علیه ایران را تجهیز کرده، بخش دولت و شرکت‌های دولتی و مدیران این بخش‌ها دغدغه فتح کرسی‌های مجلس در انتخابات را دارند.
جالب آنکه هر وقت زمان انتخابات دولت و مجلس می‌شود، شاهد رشد بدهی‌های بخش دولت و شرکت‌های دولتی هستیم.
در چنین شرایطی، تقلیل‌دادن مشکلات کشور به بودجه برخی نهاد‌ها بسیار عجیب است. مشاور رئیس‌جمهور می‌گوید برخی مراکز بودجه کل کشور را به گروگان می‌گیرند! در فضای مجازی چنان به بودجه برخی نهاد‌ها پرداخته می‌شود که انگارهمه بودجه کشور به آن‌ها اختصاص دارد. در حالی که مجموع بودجه همه آن مراکز از بودجه چند شرکت معدود دولتی کمتر است. دولت به‌رغم آنکه دارایی‌های عظیمی در حوزه بنگاه‌های دولتی را در تملک دارد، سود این بنگاه‌ها کفاف یک ماه از هزینه‌های جاری دولت را نمی‌دهد و جالب آنکه چشم دولت فقط به فروش سرمایه‌های نفتی، ارزی، معدنی و مالیاتی است.
با مطرح شدن دوباره حواشی بودجه و بهره‌برداری برخی جریان‌های سیاسی برای القای این حرف نادرست که سهمیه‌ها برای برخی نهاد‌های غیردولتی، دست دولت را برای اداره کشور بسته نگه داشته، برخی به‌دنبال جدل‌های بیهوده و بی‌تأثیر در اقتصاد هستند.
در واقع دولت بخش اصلی این بودجه را مصرف می‌کند، اما برخی جریان‌های سیاسی با بهره‌برداری بخشی از بودجه، طوری وانمود می‌کنند که گویا دولت با این بودجه هیچ اختیاری از خود ندارد و در حال ارائه خدمات مالی به نهاد‌های دیگر است.
هدایت‌الله خادمی، عضو کمیسیون انرژی درباره بودجه شرکت‌های دولتی گفته است: بودجه شرکت ملی نفت نسبت به سال گذشته تقریباً دو برابر شده است، در حالی که میزان صادرات نفت ایران ۵۰ درصد کاهش یافته است.
وی اضافه کرد: بودجه سه شرکت ملی نفت، ملی گاز و ملی پالایش و پخش باید با شفاف‌سازی همراه باشد، چراکه اصولاً نظارت دقیقی بر بودجه شرکت ملی نفت وجود ندارد. مجموع بودجه این سه شرکت بیش از ۹۰۰ هزار میلیارد تومان تعیین شده است.
بودجه پیشنهادی برای شرکت ملی نفت در سال ۹۷، حدود ۳۰۹ هزار میلیارد تومان بود که امسال به بیش از ۶۰۰ هزار میلیارد تومان افزیش پیدا کرده است.
در مجموع باید گفت: سهم خود دولت از بودجه ۱۷۰۰‌میلیارد تومانی بیش از ۹۲‌درصد است و جریان سیاسی حامی دولت به جای ارائه آدرس غلط درباره بودجه سایر نهادها، تنها درباره بودجه سه شرکت وابسته به وزارت نفت توضیح دهد که ۷۵‌درصد بودجه شرکت‌های دولتی را از آن خود کرده است.