دریافت لینک صفحه با کد QR
گزارش|
آیا با حقابه قطره‌چکانی، آبی زیرپوست بختگان خواهد دوید؟
9 آبان 1398 ساعت 22:07
دریاچه بختگان در تابستان گرم امسال هم با خشکی دست‌وپنجه نرم کرد و به‌رغم وعده‌ها و نویدهایی که برای رهاسازی حقابه این دریاچه داده‌شده بود هیچ گلویی تازه نکرد و هیچ آبی زیرپوست بختگان در تابستان امسال ندوید، دریاچه بختگان که بارندگی مطلوب بهار امسال جان تازه‌ای در کالبد خشک آن دمیده بود اندک‌اندک رنگ از رخسار باخت و به همان نمکزار سال‌های قبل تبدیل شد.
تأمین حقابه تالاب و دریاچه بختگان در استان فارس موضوعی است که در سال‌های مختلف با چالش و چانه‌زنی همراه بوده است، درحالی‌که مسئولان محیط‌زیست بر لزوم تأمین حق آبه حداکثری برای این تالاب تأکیددارند، مدیران متولی رهاسازی آب به‌ویژه در شرکت آب منطقه‌ای فارس اولویت نخست را تأمین آب شرب و کشاورزی می‌دانند و این موضوع به کاهش حقابه تالاب منجر شده است.
دریاچه بختگان در تابستان گرم امسال هم با خشکی دست‌وپنجه نرم کرد و به‌رغم وعده‌ها و نویدهایی که برای رهاسازی حقابه این دریاچه داده‌شده بود هیچ گلویی تازه نکرد و هیچ آبی زیرپوست بختگان در تابستان امسال ندوید، دریاچه بختگان که بارندگی مطلوب بهار امسال جان تازه‌ای در کالبد خشک آن دمیده بود اندک‌اندک رنگ از رخسار باخت و به همان نمکزار سال‌های قبل تبدیل شد.
امسال هم بخشی از جوجه فلامینگوها در شوره‌زار بختگان یکی‌یکی جان دادند و همچنان حقابه بختگان بعد از سه سال پیگیری و ممارست در کشاکش بودن یا نبودن آب رفت و در محاق نشست.
با نویدهایی که در اواسط بهار امسال داده شد امیدها برای رهاسازی حقابه بختگان شدت گرفت، اما اکنون درحالی‌که این تالاب و دریاچه گرم‌ترین روزهای سال را پشت سر گذاشت و در شرایطی قرار گرفت که بیشترین نیاز به حقابه داشت خبری از رهاسازی حقابه بختگان نیست، آخرین بازماندگان جوجه فلامینگوها طی هفته‌های گذشته ازبستر نمکزار بختگان جمع‌آوری شدند، ده‌ها فلامینگو در شوره‌زارهای این منطقه تلف شدند و هیچ آبی به بختگان نرسید.
این در حالی است که تأمین آب کشاورزی اراضی زیردست سد درود زن و همچنین رهاسازی آب از سد ملاصدرا برای توسعه کشت شلتوک که یکی از آب برترین محصولات کشاورزی استان فارس در فصل تابستان است در اولویت قرار گرفت و تا کنون در مراحل مختلف آب کشاورزی در بالادست و زیردست سد درود زن رهاشده است اما همچنان از رها شدن حقابه بختگان از سد درود زن دریغ می‌شود.
اخیراً در نشست هم‌اندیشی حفاظت از حق آبه تالاب بختگان در شهرستان خرامه با حضور مدیرکل حفاظت محیط‌زیست فارس این موضوع موردبررسی قرار گرفت، جلسه هم‌اندیشی با موضوع چگونگی حفاظت از حق آبه تالاب بختگان با حضور حمید ظهرابی؛ مدیرکل حفاظت محیط‌زیست فارس، فرماندار شهرستان خرامه، رییس اداره جهاد کشاورزی این شهرستان، تشکل‌های مردم‌نهاد و جوامع محلی در محل فرمانداری شهرستان خرامه تشکیل شد.
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست فارس در این نشست بیان داشت: احیای تالاب بختگان یکی از اولویت‌های سازمان و اداره کل محیط‌زیست است و پی گیری برای تأمین حق آبه بختگان و انجام اقداماتی برای احیای این تالاب و زنده کردن خدمات اکو سیستمی که می‌تواند برای مردم ایجاد کند از اهداف و اولویت‌های محیط‌زیست است که دنبال می‌شود.
حمید ظهرابی بابیان اینکه ۵۰ میلیون مترمکعب حقابه برای بختگان امسال تخصیص داده‌شده است گفت: این میزان حقابه اختصاص‌یافته توسط سازمان آب، تنها بخش اندکی از حق آبه موردنیاز تالاب بوده و نیاز آبی تالاب بختگان بسیار فراتر از این ارقام است.
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست فارس یادآور شد: ملاک عمل، حجم آب ورودی به تالاب بوده و به این میزان می‌بایست شارژ رودخانه نیز اضافه شود. متأسفانه معضلات پیش‌آمده در حوضه بختگان، نتیجه برنامه‌ریزی‌های غلطی است که ما شاهد نتایج آن هستیم. به‌عنوان‌مثال در اکثر حوضه‌های آبخیز کشور در بالادست بیشتر از حد مجاز از منابع آب استفاده می‌کنند سد می‌سازند سطح زیر کشت را افزایش می‌دهند اراضی دیم را به آبی تبدیل می‌کنند حقابه بر جدید تعریف می‌کنند معیشت مردم را به برداشت منابع آب پیوند می‌دهند و با این اقدام اشتباه به پایین‌دست آبی تعلق نمی‌گیرد.
ظهرابی ادامه داد: با این شیوه غلط، پایین‌دست حوضه‌ای آبخیز را خشک کرده و بالادست‌ها را آباد می‌کند و متأسفانه آن آباد کردن رو جز عملکرد خودشان و مجموعه تحت مدیریتشان گزارش می‌دهند و پایین‌دستی که نابودشده را به گردن خشک‌سالی و کم‌آبی می‌اندازند.
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست فارس اضافه کرد: سال‌هاست برخی دستگاه‌ها از این شیوه‌های ناپایدار بهره جسته و بدبختانه هنوز هم همین راه را ادامه می‌دهند، تأمین حق آبه تالاب‌ها جز با مشارکت جوامع ملی که از ذینفعان اصلی تالاب‌ها هستند، محقق نخواهد شد. چون آن‌ها هستند که هم از اثرات مثبت و خدمات اکوسیستمی تالاب بهره‌مند می‌شوند و هم اگر تالاب خشک شود، باید پیامدها و مضرات را تحمل کنند.
این مقام مسئول گفت: حضور و همدلی همه ذینفعان از اهمیت بالایی در احیای تالاب برخوردار است به این دلیل که منافع محیط‌زیست، تالاب و جوامع محلی مشترک است، هر دو در پایین‌دست رودخانه قرار دارند و زمانی می‌توانیم موفق به احیای تالاب و اکوسیستم منطقه شویم که بتوانیم آب را تا تالاب بیاوریم. آن زمان، مردم از کارکردهای تالاب و رودخانه و خدماتی که می‌تواند برای آن‌ها داشته باشد بهره‌مند شود و محیط‌زیست نیز به حفظ تنوع زیستی و احیای تالاب خواهد رسید.
ظهرابی اظهار داشت: امیدواریم با یک برنامه‌ریزی دقیق برای حفاظت از حق آبه تالاب بختگان تمهیداتی اندیشیده شود تا با همدلی و تجمیع نیروها از هرگونه سو استفاده جلوگیری شود و بعدازآن برای مدیریت صحیح تالاب و یکپارچگی و جلوگیری از هرگونه اختلافی باید جوامع محلی یک مجموعه مشورتی با نظارت محیط‌زیست و فرمانداری‌ها تشکیل دهند.
تالاب و دریاچه بختگان در سال‌های پر آب‌زیستگاه زمستانه پرندگانی مانند فلامینگو، درنا، کبوتر دریایی، آب‌چلیک، مرغابی، غاز است که از روسیه و دشت‌های سیبری به ایران مهاجرت می‌کنند.
این دریاچه که در فاصله ۲۲۰ کیلومتری شرق شیراز در استان فارس قرار دارد در حفظ بوم ساختار و محیط‌زیست شهرستان‌های اطراف نیز تأثیر بسزایی دارد و در سال‌های گذشته کاملاً خشک بود و درحالی‌که امسال براثر بارش‌های بهاری حدود ۶۰ درصد آبگیری شد اما در گرمای تابستان بازهم به سمتی خشکی گرایید.
منبع ایرنا
کد مطلب: 414370