امان الله قرایی مقدم جامعه شناس و استاد دانشگاه:
چرا فضای اجتماعی و سیاسی ایران "رادیکال" شده است؟
9 دی 1398 ساعت 17:32
امان الله قرایی مقدم جامعه شناس گفت: رادیکالیسم در معنای عام، به معنی عدم پذیرش وضع موجود است، در این رابطه ما آنقدر افراط و تفریط در امور مختلف انجام دادهایم که امروز به این جا رسیدهایم که همه به دنبال تغییر وضعیت موجود هستند، در این بین نقش جوانان از اهمیت بسزایی برخوردار است، چرا که وقتی فضا رادیکال میشود، جوانان از جمله اولین گروههایی هستند که به دنبال تغییر اوضاع هستند.
یک جامعه شناس با تاکید بر اینکه راه علاج جلوگیری از رادیکالیزهتر شدن بیشتر فضای جامعه در پیش گرفتن امور اصلاحی است، بیان داشت: باید امید دوباره به مردم بازگردانده شود، باید فضایی ایجاد شود تا مردم به تغییر وضعیت موجود و نقشی خود در این باره امیدوار باشند، در غیر این صورت این فضای رادیکال تشدید خواهد شد.
عماد افروغ جامعه شناس و فعال سیاسی در توصیف فضای رادیکال جامعه و سیاست ایران میگوید: رادیکالیسم در جامعه ما ریشه دوانده است؛ از این رادیکالیسم هم میتوان قرائت چپگرایانه و هم میتوان قرائت به اصطلاح محافظه کارانه داشت؛ جامعه ما یا به سمت تفکیک میرود و یا به سمت اقتدارگرایی و انسجام.
این جامعه شناس با بیان اینکه ریشههای این رادیکالیسم هم ساختاری و هم فردی است، گفت: برای بررسی هر نوع رادیکالیسم باید آن را به گذشته ارجاع داد و نمیتوان آن را به صورت مستقل از گذشته مورد بررسی کرد. اگر ما فضای رادیکال داریم و پیش بینی من این است که در فضای انتخاباتی هم این فضای رادیکالیزه را شاهد خواهیم بود؛ ریشه این رادیکالیسم دولت فعلی و وضع فعلی جامعه است.
همه چیز در حال رادیکالیزه شدن است
امان الله قرایی مقدم جامعه شناس و استاد دانشگاه در گفتگو با فرارو با اشاره به اینکه در حال حاضر جامعه ایران از رادیکالیسم به شدت رنج میبرد، اظهار داشت: در فضایی به سر میبریم که همه چیز در حال رادیکالیزه شدن است، شما به همین حوادث اخیر نگاه کنید که حجم کشتهها و خرابیهایی که به بار آمد چه میزان بود، تا قبل از این آیا در اعتراضاتی که به وجود آمد این میزان از تخرب سابقه داشته است.
وی افزود: رادیکالیسم در معنای عام، به معنی عدم پذیرش وضع موجود است، در این رابطه ما آنقدر افراط و تفریط در امور مختلف انجام دادهایم که امروز به این جا رسیدهایم که همه به دنبال تغییر وضعیت موجود هستند، در این بین نقش جوانان از اهمیت بسزایی برخوردار است، چرا که وقتی فضا رادیکال میشود، جوانان از جمله اولین گروههایی هستند که به دنبال تغییر اوضاع هستند.
این جامعه شناس با تاکید بر اینکه دولتهایی که همواره بر سر کار آمدهاند آنها خود نیز دچار افراط و تفریط شدهاند، گفت: نتیجه این گردشها در هر هشت سال این بوده که در موعد انتخابات بدل دولت مستقر سر کار آمده و این خود یکی از ریشههای اصلی وجود رادیکالیسم در جامعه ایران است، اگر دولتهای مختلف تنها بر یک جنبه بیش از حد تکیه نمیکردند و مابقی امور را همسان با یکدیگر به پیش میبردند، امروز ما دچار این همه گرفتاری و مشکل نبودیم.
ریشههای شکل گیری رادیکالیسم در جامعه ایران
قراییمقدم ناامیدی را یکی دیگر از ریشههای اصلی رادیکال شدن جامعه دانست و افزود: وقتی که دولت مردم را امیدوار میکند که فضا تغییر خواهد کرد، اما پس از چند صباحی دوباره به خانه اول باز میگردیم، در چنین فضایی باید تمهیدات مناسبی را اندیشید تا جامعه به سوی تندروی نرود، این در حالیست که در حال حاضر فضای سیاسی کشور نیز به شدت رادیکال شده که به نظر میرسد تا زمان انتخابات این فضا تندتر نیز شود.
این استاد دانشگاه با اشاره به زیاد شدن فاصله میان مردم و حاکمیت، گفت: این امر در درجه اول به خاطر بی اعتمادی است که مردم دچار آن شدهاند که در مرحله بعد این امر میتواند به رادیکال شدن فضای جامعه بیانجامد، از سویی در حال حاضر فضای جامعه به شدن ملتهب است و با هر بهانهای ممکن است این فضا به تنش گرایش پیدا کند.
قراییمقدم با تاکید بر اینکه راه علاج جلوگیری از رادیکالیزهتر شدن بیشتر فضای جامعه در پیش گرفتن امور اصلاحی است، بیان داشت: باید امید دوباره به مردم بازگردانده شود، باید فضایی ایجاد شود تا مردم به تغییر وضعیت موجود و نقشی خود در این باره میتوانند ایفا کنند، امیدوار باشند، در غیر این صورت این فضای رادیکال تشدید خواهد شد.
وی با اشاره به اینکه به وجود آمدن مشکلات اقتصادی در ناامیدی مردم نقش بسزایی دارد، اظهار داشت: انجام اقداماتی نظیر افزایش سه برابری قیمت بنزین در جامعه مشکلات زیادی را به بار آورد که همین موضوع باعث عصبانیت مردم شد، از سوی دیگر حاکمیت باید در برخی از سیاستگذاریها تجدید نظر کرده و موارد اصلاحی را در پیش بگیرد، در غیر این صورت رادیکال شدن فضا بسیار خطرناک خواهد بود و عواقب بسیار زیادی را به بار خواهد آورد.
این جامعه شناس با اذعان به اینکه دوقطبی شدن فضای اجتماعی یکی از ملموسترین نتایجی است که رادیکالیزه شدن فضا به دنبال خود دارد، اضافه کرد: ما در انتخابات گوناگون دوقطبیهای زیادی را مشاهده کردیم که آنها تحت کنترل بود، اما دو قطبیسازی در فضای رادیکال بسیار متفاوت از گذشته است، به طوریکه دیگر کنترل کردن فضا سخت خواهد شد، چرا که عقلانیت از بین میرود و جو و هیجان است که حاکم میشود.
این استاد دانشگاه اضافه کرد: در اعتراضات اخیر نیز چنین موردی به عینه دیده شد، در ساعات اولیه اعتراضات اول مردم نسبت به افزایش قیمت بنزین معترض بودند و اتفاق خاصی رخ نداد، اما بعد از آنکه فضا تند شد و هیجان بر اعتراضات حاکم شد، شاهد رادیکال شدن فضا بودیم، اتفاقی که موجب شد، سطح بیسابقهای از تخریب بانکها و اموال عمومی به وجود آید، بنابراین باید عقلانیت را حاکم کرد تا از وقوع چنین صحنههایی جلوگیری شود.
قرایی مقدم افزایش فاصله و شکاف طبقاتی را یکی دیگر از مواردی برشمرد که به رادیکال شدن فضا کمک میکند، گفت: با توجه به سیاستهای اشتباهی که دولتهای مختلف طی چندین دهه گذشته به کار بستهاند، مشاهده میکنیم، فاصله طبقاتی روز به روز به عمیقتر میشود و این به هیچ خوشایند نیست، این شکاف به خصوص در مناطق حاشیهای بسیار زیاد است که برای حل این موضوع باید اقدام موثری انجام شود.
کد مطلب: 416074