نویسنده سریال شهید بهشتی: با قوه قضاییه و خانواده شهید طرفیم

کبنا ؛ساخت سریال شهید بهشتی در حالی سال گذشته رسانه‌ای شد که خلأ پرداخت به زندگی شخصیت‌های مهم تاریخی و سیاسی معاصر در میان مجموعه‌های تلویزیونی به‌خوبی حس می‌شود.
تماشای سریال‌ها و فیلم‌های سیاسی و تاریخی برای مردم جذاب است. به تصویر کشیدن زندگی یک قهرمان یا گروهی، در یک برهه تاریخی اگر با پردازش قوی، تأثیرگذار و نزدیک به واقعیت صورت بگیرد، بی‌شک مورد توجه مخاطبان قرار می‌گیرد. سریال «شوق پرواز» به کارگردانی یدالله صمدی که زندگی شهید بابایی را روایت می‌کرد، نمونه خوب این ژانر است. اثری که توانست به یکی از سریال‌های محبوب مردم تبدیل شود و بیشتر از هر کتاب یا نقل قول دیگری شهید بابایی و دلاوری‌هایش را به مردم بشناساند. یا فیلم‌های سینمایی مانند «ماجرای نیمروز» و «ماجرای نیمروز- رد خون» که برگرفته از یک برهه تاریخی و سیاسی کشور هستند و مورد استقبال مردم و منتقدان هم قرار گرفتند.
سریالی شهید بهشتی ساخته می‌شود
اواخر سال گذشته بود که خبری مبنی بر ساخت سریال شهید بهشتی در رسانه‌ها منتشر شد. شخصیتی اندیشمند و از یاران نزدیک به امام خمینی(ره) که به‌عنوان یکی از چهره‌های محبوب و تأثیرگذار سیاسی و تاریخی انقلاب شناخته شده است. محمدرضا شفیعی که تهیه‌کنندگی این مجموعه را برعهده دارد، در اسفند سال گذشته درباره ساخت این اثر گفت: تحقیقات برای نگارش فیلمنامه این سریال از دو سال پیش آغاز شده و برای این پروسه سه مرحله پژوهش اولیه و سرفصل‌ها، پژوهش جامع و میدانی و همچنین پژوهش شکلی و دراماتیک در نظر گرفته شده است.
اما از حسین تراب‌نژاد، فیلمنامه‌نویسی که نویسندگی برخی آثار سیاسی-تاریخی را برعهده داشته، و نگارش این مجموعه هم برعهده اوست، درباره روند ساخت این سریال پرسیدیم.
فعلاً در مرحله تحقیق و نگارش هستیم
حسین ‌تراب‌نژاد درباره روند ساخت سریال شهید بهشتی، به خبرنگار ایرناپلاس گفت: برای ساخت سریال شهید بهشتی فعلاً در مرحله تحقیق و نگارش هستیم. در این مرحله هنوز خیلی جلو نرفته‌ایم. به دلیل اینکه درگیر کار دیگری بودم، این مرحله تاحدودی طولانی شد. در حال حاضر هم بیشتر درگیر نگارش طرح و تحقیقات هستیم.
وی در پاسخ به این پرسش که تصویربرداری مجموعه از چه زمانی آغاز می‌شود، بیان کرد: قرار تصویربرداری برای سال آینده بوده است و چون پروژه سنگینی است، اصولاً مرحله نگارش خیلی طول می‌کشد. چون قرار است بخش‌های مهم زندگی شهید بهشتی روایت شود و ما نیاز به مطالعات تاریخی بسیاری داریم به همین دلیل زمانبر شده است. چنین آثاری مانند سریال‌های معمولی دیگر نیست که بخواهیم سریع بنویسیم و برای تولید اقدام کنیم.
آغاز داستان از دوران نوجوانی شهید بهشتی
نویسنده سریال «شوق پرواز» از طراحی اولیه پنج مقطع از زندگی شهید بهشتی خبر داد و افزود: طراحی که صورت گرفته بر این مبناست. اما تا زمانی که نهایی شود، هر فیلمنامه‌ای هزار چرخ می‌خورد. ولی طراحی اولیه ما مبتنی بر آن است که از دوران نوجوانی شهید بهشتی داستان آغاز ‌شود. ما الان باید به یک سیناپس قابل پیش‌تولید برسیم و بعد دنبال کارگردان باشیم.

مشکل اصلی؛ متولیان زیاد شخصیت‌های واقعی
تراب‌نژاد درباره سختی‌ها و مشکلاتی که بر سر راه ساخت چنین آثاری در مقایسه با مجموعه‌های دیگر وجود دارد، افزود: مهم‌ترین مشکل مخصوصاً در مورد به تصویر کشیدن شخصیت‌ها، متولیان زیادی است که معمولاً شخصیت‌های مهم و مشهور دارند. زمانی که سریال شوق پرواز و داستان زندگی شهید بابایی را ساختیم، خوشبختانه این اتفاق افتاد که متولی اصلی، همسر شهید بابایی بود. یعنی ما عملاً با افراد و نظرات مختلف مواجه نبودیم. نظر نهایی را خانواده شهید می‌دادند. خوشبختانه ما این شانس را داشتیم که برای سریال شهید بهشتی هم این اتفاق بیفتد. یعنی عملاً فقط با معاونت فرهنگی قوه قضاییه و خانواده شهید بهشتی طرف هستیم که برای این پروژه نکته خیلی مهم و مثبتی است. البته مدیریتی که آقای شفیعی داشتند به این نتیجه منجر شد.
علاوه بر اینکه مهم‌ترین مسئله سریال‌های تاریخی و بیوگرافی، نیاز به مطالعه بیشتر نسبت به سایر سریال‌های روتین است. جنبه‌های تاریخی، تحلیل‌های مختلف و مطالعه و رسیدن به یک جمع‌بندی نهایی در مورد واقعیتی که اتفاق افتاده همگی زمان‌بر هستند؛ وگرنه واقعیتش این است که کار خیلی دشواری نیست، اتفاقاً برای من تاحدودی راحت‌تر از کارهای روزمره نوشتن است. چون وقایع را داریم و باید آنها را به درام تبدیل کنیم. متریالش وجود دارد و تنها نیاز به ورز دادن و مرتب کردن دارد.
تغییرات، تحریفِ تأثیرگذاری نباشد
نویسنده فیلم ماجرای نیمروز-رد خون؛ درباره انتقادهای مطرح شده همیشگی به چنین آثاری که زندگی یک شخصیت واقعی را به تصویر می‌کشد، تصریح کرد: اگر فکر کنیم که ایده‌آل‌ترین اثر را هم نوشته‌ایم، وقتی آن را بسازیم، قطعاً دوباره یکسری انتقادات به وجود خواهد آمد. حتی اگر عین کاراکتر شهید بهشتی یا هر شخصیت دیگری را که بخواهیم بسازیم و روایت کنیم، برخی می‌گویند فلان شخصیت در این قسمت به این شکل نبوده است یا من او را در این موقعیت دیده‌ام و او اصلاً این‌گونه نبوده است. البته در چنین پروژه‌هایی باید نهایت تلاشمان را کنیم که کاراکتر تحریف نشود. من به این مسئله اعتقاد دارم که اگر بخواهیم برای دراماتیک شدن روند زندگی کاراکتر، تغییری در زندگی آن فرد یا در وقایع تاریخی بدهیم، باید تغییرات، تحریفِ تأثیرگذاری نباشند. این نکته مهمی در کار تاریخی نوشتن است. یعنی درام باعث نشود که یک ویژگی شخصیتی قلب شود یا یک ویژگی ماجرای تاریخی کلاً به ضد خودش تبدیل و معکوس شود.
وی در پایان و در پاسخ به این پرسش که علاوه بر شخصیت شهید بهشتی، زندگی شخص واقعی دیگری را در این سریال به تصویر می‌کشید یا خیر، گفت: شخصیت‌ها و کسانی که با شهید بهشتی مراوده داشته‌اند، به‌صورت گذری حضور دارند. (ایرنا)