یادداشت| دکتر سید علیسینا رخشندهمند
آیین مردمداری؛ مردم در دعوای سیاسی، فراموش شدهاند
3 بهمن 1399 ساعت 2:40
میان مدیران و مسئولانی که توسعه کشور و رعایت حال مردم برایشان در اولویت است، با آنهاییکه غلبه بر جناح مقابل اولویت آنهاست، تفاوت بسیار است، نیز فرق است میان کسانی که مذاهب و اقوام و نژادهای مختلف را در کنار هم آرام مینشانند، با آنهایی که جامعه آرام را با ندانمکاری ملتهب میکنند.
توجه به مسائل سیاسی، داشتن افکار و اندیشههای اجتماعی و طراحی و برنامهریزی برای امور دنیوی و اخروی از جمله لوازم زمامداری است. مفهوم ملت و ملتگرايي در بينشهاي مختلف متفاوت است. كارآيي ملت در نظر امام راحل، با انگيزه الهي محك ميخورد و چنين ملت و مردمي شايسته خدمتگزارياند. بهعبارت ديگر، امام راحل خود را خدمتگزار اين مردم ميدانست و فرضيه مديريت بر قلوب را مطرح ساخت. بالطبع لازمه اين نوع مديريت كه بر محور انگيزه الهي استوار است همگرايي مديران (دولتمردان) با همدیگر و نیز با مردم به روشهاي گوناگون است.
خواستِ مردم از سوی رهبر معظم انقلاب نیز بهعنوان «انتظارِ بهحق» شناخته شده است، چنانکه فرمودهاند: «انتظار بهحقّ مردم ما، این است که از یک اقتصاد شکوفا برخوردار باشند، رفاه عمومی باشد، طبقهی ضعیف از وضعیّت غیرقابل قبول خارج بشود، از مشکلات نجات پیدا کند؛ اینها انتظارات مردم ما است و این انتظارات بهحق است.»
در این ایام شاهد گوشه و کنایههای دولت و مجلس، به همدیگر هستیم و ظاهرا این گوشه و کنایهها تمام شدنی نیست! شاید این اختلاف دیدگاهها بد نباشد و از نظر تضاربآرا و تعاطی افکار، ضروری هم باشد، اما آنچه مردم –در صادقانهترین وجه- میپرسند، ایناست که از این دیگ چه طعامی بیرون میآید؟! و عاقبت از این تنور چه نانی پخته میشود؟! با وجود اینکه مردم هر روز هزاران دغدغه معیشتی دارند، مدام شاهد طعن و وهن و اتهام و نیشهای آتشین مسئولان نسبت به یکدیگر هستند. اگر این دعواها به خاطر مردم است، ای کاش در اتاقهای دربسته انجام میگرفت، و محصول آن -که لابد مبارک است،- بهمردم ابلاغ میشد.
میان مدیران و مسئولانی که توسعه کشور و رعایت حال مردم برایشان در اولویت است، با آنهاییکه غلبه بر جناح مقابل اولویت آنهاست، تفاوت بسیار است، نیز فرق است میان کسانی که مذاهب و اقوام و نژادهای مختلف را در کنار هم آرام مینشانند، با آنهایی که جامعه آرام را با ندانمکاری ملتهب میکنند...
زمانیکه ماهاتیر محمد، نخست وزیر شد، یکی از اقتصاددانان عملگرا را بهعنوان وزیر اقتصاد معرفی کرد و به او گفت: «من از اقتصاد هیچ نمیدانم، فقط یک چیز میدانم، توسعه اقتصادی نیاز به آرامش و امنیت دارد، من این دو را فراهم میکنم، تو کشور را توسعه ببخش». همین امر نیز باعث توسعه مالزی شد.
واقعیت آن است که معیشت و میزان درآمد مردم، تحت تاثیر ویروس منحوس کرونا قرار گرفته است! بسیاری از مردم یا شغل خود را از دست دادهاند و یا درآمد آنها پایین آمده. از طرف دیگر تحریمها و تورم سرسامآور مردم را در شرایط بد اقتصادی قرار داده است. مراقب باشیم، نوروز و ماه مبارک رمضان نیز در پیش است. از این روی میطلبد که مساله معیشت مردم، بیش از پیش، مورد توجه مسئولان امر قرار گرفته و بهفکر چارهاندیشی باشند، چرا که در روایات هم، فقر بهعنوان همسایه دیوار بهدیوار کفر معرفی میشود و «کادَالفَقرُ أَن یَکُونَ کُفرًا» ناظر به همین موضوع است. مگر غیر از این است که –اگر خودمان را به غفلت نزنیم،- امروزه با دستمزد ماهیانه یک کارمند یا کارگر، حتی نمیشود یک زندگی ساده 10 روزه را اداره کرد!؟
باید دقت و توجه داشت که دادگری صرفا اصلی اخلاقی نیست، بلکه بنیاد حکومت و امری کاملا سیاسی و شمول عدالت و دادگری یکی از ممیزهای جامعه سالم است. توجه و رسیدگی به مردم از عوامل مهم موفقیت حاکمان در کشورداری است.
به قول سعدی شیرین سخن: «رعیت درخت است اگر پروری» و یا:
خواهی که خدای بر تو بخشد
با خلق خدای کن نکویی
مولا علی(ع) به مالک سفارش میکند: «خدا را، خدا را، در باب طبقه فرودین: کسانی که بیچارگاناند از مساکین و نیازمندان و بینوایان و زمینگیران. در این طبقه، مردمی هستند سائل و مردمی هستند، که در عین نیاز روی سؤال ندارند. خداوند حقی برای ایشان مقرر داشته و از تو خواسته است که آن را رعایت کنی، پس، در نگهداشت آن بکوش».
سعدی علیهالرحمه سفارش میکند:
نبایدت که پریشان شود قواعد ملک
نگاه دار دل مردم از پریشانی
چنانکه طایفهای در پناه جاه تواند
تو در پناه دعا و نماز ایشانی
===================
دکتر سید علیسینا رخشندهمند
عضو بنیاد ملی نخبگان ایران
مدرس دانشگاههای تهران
کد مطلب: 429940