دریافت لینک صفحه با کد QR
کبنا بررسی کرد
تنگنای سد «تنگ سرخ» / راه را برای بررسی علمی سد تنگ سرخ باز کنید / آیا منصفانه است قدمت چند هزار ساله بهای توسعه نامتوازن شهر دیگری را بدهد؟
21 آبان 1400 ساعت 17:17
عضو کارگروه آب و انرژی شورای تشکل‌های محیط زیست و منابع طبیعی گفت: همسایگی زمانی مفید است که به هر دو طرف سود و منفعت برسد و این رابطه دوطرفه باشد. در پروژه سد تنگ سرخ عنوان شده است که این سد برای تأمین آب استان کهگیلویه و بویراحمد و شهر شیراز احداث می‌شود. آیا منصفانه است که زیست‌بوم حاشیه این سد با قدمت چندهزارساله و مردمی که در مجاورت آن زندگی می‌کنند، بهای توسعه نامتوازن شهر دیگری را بدهند؟
در پی اعلام از سرگیری ساخت سد تنگ سرخ و آبگیری آن تا سال ۱۴۰۱ توسط وزیر نیرو، یک عضو کارگروه آب و انرژی شورای تشکل‌های محیط زیست و منابع طبیعی با انتقاد از این پروژه، بر مخاطرات اجتماعی و زیست‌محیطی این سد تاکید کرد.
به گزارش کبنا، «تنگ سرخ» روستایی از توابع استان کهگیلویه و بویر احمد است. سد تنگ سرخ در ۳۵ کیلومتری شهر یاسوج - مرکز استان کهگیلویه و بویراحمد - و ۱۸۵ کیلومتری شهر شیراز قرار دارد. ساخت این سد خاکی از سال ۱۳۹۰ آغاز شده است، ۶۶.۵ متر ارتفاع دارد و ظرفیت ذخیره‌سازی ۱۲۵ میلیون متر مکعب آب را خواهد داشت. این طرح تاکنون ۳۶ درصد پیشرفت داشته است و براساس گفته علی اکبر محرابیان - وزیر نیرو - قرار است در سال ۱۴۰۱ آبگیری شود. گفته می‌شود با بهره‌برداری از آن برای ۳۰۰ هزار نفر اهالی استان آب شرب پایدار تأمین می‌شود و بخشی از نیازهای آب کشاورزی، صنعتی و محیط زیستی استان نیز از محل ذخایر این سد تأمین خواهد شد این در حالیست که انتقاداتی به این پروژه وارد شده است و گفته می‌شود با تکمیل و آبگیری آن برخی روستاهای منطقه زیر آب خواهند رفت. این پروژه الان حدود 39 درصد پیشرفت فیزیکی دارد با این وجود فعالان زیست محیطی نیز انتقاداتی را به پروژه سد تنگ سرخ یاسوج وارد می‌کنند.
مسعود امیرزاده در این زمینه به ایسنا گفت: پروژه سد تنگ سرخ از سال ۱۳۹۰ شروع شد. علت ناتمام ماندن ساخت این سد با وجود گذشت ۱۰ سال، به علت انتقادات جمعی از مردم و کنشگران محیط زیست بوده است.
وی با اشاره به مخاطرات زیست‌محیطی و اجتماعی این پروژه ادامه داد: توسعه مخرب، از تکنیکی به نام «سر کلنگ بند کردن» استفاده می‌کند، بدین معنا که پروژه بدون ارزیابی‌های واقعی و علمی اولیه شروع و زخمی‌شده رها می‌شود. در این پروژه نیز به‌طور دقیق همین روند طی شده است.
این عضو کارگروه آب و انرژی شورای تشکل‌های محیط زیست و منابع طبیعی دلایل توقف ساخت سد تنگ سرخ را مشکلات فنی، اجتماعی و زیست‌محیطی خواند و از سرگیری دوباره آن را اشتباه بزرگی عنوان کرد و افزود: احداث این سد و در پی آن از بین رفتن پوشش گیاهی این منطقه به این معناست که حتی با جابجایی باغ و زمین کشاورزی نمی‌توان محصولی برداشت کرد؛ در حالی که گزارش شده در برخی نقاط مسئولان اجرای این طرح باغداران منطقه را مجبور به جابجایی کرده‌اند.
امیرزاده با تاکید بر اینکه احداث این سد به منزله زیر پا گذاشتن حقوق مردم کهگیلویه و بویراحمد است، افزود: همسایگی زمانی مفید است که به هر دو طرف سود و منفعت برسد و این رابطه دوطرفه باشد. در پروژه سد تنگ سرخ عنوان شده است که این سد برای تأمین آب استان کهگیلویه و بویراحمد و شهر شیراز احداث می‌شود. آیا منصفانه است که زیست‌بوم حاشیه این سد با قدمت چند هزار ساله و مردمی که در مجاورت آن زندگی می‌کنند، بهای توسعه نامتوازن شهر دیگری را بدهند؟
این عضو کارگروه آب و انرژی شورای تشکل‌های محیط زیست و منابع طبیعی اضافه کرد: جمعیت شهر شیراز به‌طور مرتب در حال افزایش است و توسعه این شهر متناسب با آب، خاک و فضای آن نیست. این گسترش حساب‌نشده و غیراصولی سبب می‌شود تا شهر برای تأمین منابع به اطرف خود چنگ بیندازد.
وی با تاکید بر اینکه شهرها نباید تاوان گسترش نامعقول سایر شهرها را بدهند اضافه کرد: هر شهر باید متناسب با منابع خود توسعه پیدا کند. احداث این سد، معادله‌ای است که در یک سمت آن توسعه افسار گسیخته شهری و در طرف دیگر نابودی محیط زیست استان کهگیلویه و بویراحمد قرار دارد.
این عضو کارگروه آب و انرژی شورای تشکل‌های محیط زیست و منابع طبیعی با اشاره به راهکار حل این مسئله گفت: مبنا و مقیاس تصمیم‌گیری و اتخاذ راه حل برای این موضوع، حقوق و اخلاق است. این حق‌آبه در طول تاریخ به‌صورت طبیعی تقسیم شده است و با احداث این سد، تقسیم طبیعی منابع به هم می‌خورد. در واقع راه حل این مشکل مراجعه به سوابق قانونی است.
امیرزاده در پایان با تاکید بر لزوم پرداخت حق‌آبه طبیعت گفت: این سدها نیستند که آب تولید می‌کنند بلکه کوه‌ها، بافت گیاهی و محیط زیست ما تولیدکننده آب هستند. محیط زیست برای تولید آب باید خود نیز حق‌آبه‌اش را دریافت کند. در غیر این صورت این سرزمین روز به روز فرسوده‌تر خواهد شد. اصل باید بر این باشد که در هرنقطه از این سرزمین اگر پروژه‌ای برای محیط زیست خطر ایجاد می‌کند، متوقف شود.
بی تدبیری از سوی کیست؟
رئیس بسیج دانشجویی کهگیلویه و بویراحمد معتقد است در حالی که ساخت سد تنگ سرخ یاسوج مخالفان و موافقانی دارد مسئولان راه بررسی علمی آن را بسته‌اند.
این روزها علاوه بر حواشی زیادی که برای تغییرو تحولات مدیریتی در استان کهگیلویه و بویراحمد وجود دارد و نظر همه را به خود معطوف کرده یکی از مناقشات دیگر که حواشی آن تقریباً کمتر از حاشیه‌های مدیریتی نیست سد تنگ سرخ و موافقت‌ها و مخالفت‌هایی است که در مجامع و محافل و البته فضای مجازی در خصوص این سد می‌شود.
سد تنگ سرخ قرار است که آب شرب و صنعتی و کشاورزی شهر یاسوج و همچنین بخشی از آب شرب شهر شیراز را تأمین کند که در این بین فعالان زیست محیطی انتقادات سفت و سختی در خصوص ادامه کار دارند.
در کنار منتقدان زیست محیطی برخی فعالان اجتماعی نیز نسبت به تأمین آب شرب شهر شیراز از محل سد تنگ سرخ نیز اختلاف نظر دارند برخی موافق و برخی دیگر مخالف آن هستند اما در حال حاضر مهمترین چالش مربوط به حوزه زیست محیطی است.
شاید یکی از مشکلات اصلی و اختلافاتی که هر روزه در فضای مجازی تندتر و بیشتر می‌شود عدم برگزاری نشست‌ها و مناظرات میان مخالفان و موافقان و البته مخالفان و مسئولان است.
در همین خصوص سید مسعود پرهیزگاری رئیس بسیج دانشجویی استان کهگیلویه و بویراحمد در توئیتی از چنین روندی انتقاد کرده و معتقد است که باید مسئولان با معترضان و مخالفان پشت یک میز بنشینند و حرف‌ها یکدیگر را بشنوند تا یکدیگر را قانع کنند.
لزوم رفع ابهامات در خصوص سد تنگ سرخ
جریان مردمی عدالتخواه استان کهگیلویه و بویراحمد نیز در مطلبی خواستار رفع ابهامات در خصوص سد تنگ سرخ یاسوج شد و نوشت:
سال‌هاست مساله‌ی سد تنگ سرخ به عرصه تقابل میان موافقان و مخالفان احداث این سد بدل شده و متاسفانه تا کنون پاسخ روشنی که منجر به اقناع افکار عمومی شود از سوی مسئولین ذی‌ربط ارائه نشده است.
بیان نظرات آب منطقه‌ای، سازمان محیط زیست و مخالفین و فعالین محیط زیستی در این خصوص تکرار مکرراتی است که در این سال‌ها و به طور خاص هفته‌های اخیر بارها و بارها با ادبیات مختلف، از رسانه‌ها و شبکه‌های مجازی بیشماری شنیده و دنبال‌کرده‌ایم.
مساله‌ی مهم و کلیدی در بین تمام این واکنش‌ها نبود شفافیت در مستندات و نیاز مبرم به رفع ابهامات از سوی طرفین است.
آنچه روشن است اینکه افکار عمومی را نمی‌توان فقط با حرف و ادعا در خصوص وجود مستندات و مشخص بودن همه‌ی جوانب و اخذ مجوز اقناع کرد.
مردم به عنوان مهمترین رکن جامعه خواستار رفع ابهامات از سوی مسئولین هستند و در این بین هیچ مساله‌ای را به عنوان بخش محرمانه نمی‌توانند بپذیرند؛ چرا که این مساله علارغم اینکه بحثی ملی است اما به طور خاص و جدی با آینده‌ی زیست محیطی، اقتصادی و ادامه‌ی حیات محل سکونتشان گره خورده است و این موضوع آنان را به ذی نفع یا ضرر نهایی این امر بدل کرده‌است و شفافیت حق اساسی آن‌هاست.
از این رو با توجه به تاکید مکرر بر این امر بهترین راه برپایی مناظره و گفتگو بین نمایندگانی از آب منطقه‌ای، سازمان محیط زیست، مخالفین و فعالین زیست محیطی است تا در بستری شفاف، علمی و مستند پاسخی شایسته و در خور جایگاه والای افکار عمومی این دیار ارائه شود.
باتوجه به تغییر سیاست در مدیریت کلان صدا و سیما، و ایجاد این بستر در سطح کلان شایسته است صدا و سیمای استان متولی این امر شود تا با ایجاد بستری مناسب و همه‌گیر شرایط این مهم را فراهم آورد.
جریان مردمی عدالتخواه پیش‌تر با دعوت از فعالین زیست‌محیطی برای ایجاد زمینه‌ی اولیه این مساله پیش‌قدم شد که متاسفانه این دعوت از سوی شخص مورد نظر بنا بر ملاحظاتی پذیرفته نشد.
اینک اما با استناد به گزارش کارگروه انرژی جریان مردمی عدالتخواه استان و تاکید ویژه این کارگروه بر لزوم رفع ابهامات، مجدداً پیشنهاد خود مبنی بر برگزاری مناظره ما بین طرفین را مطرح می‌کند.
جریان مردمی عدالتخواه استان کهگیلویه و بویراحمد آمادگی دارد که بستری مهیا کند تا با حضور نمایندگانی از اصحاب رسانه، کارگروه انرژی جریان عدالتخواه استان، آب منطقه‌ای، سازمان محیط زیست، مخالفین و فعالین زیست‌محیطی زمینه‌ی شفافیت و رفع ابهامات را فراهم کند.
امید آنکه مطالبات به حق مردم این دیار پاسخ روشنی دریافت کند و مسئولین ذی ربط با پذیرش این دعوت و ارائه مستندات، بروز بستری شفاف را فراهم کنند و آورده‌ها و زیان‌های سد تنگ سرخ در دو کفه‌ی میزان قرار گرفته تا افکار عمومی در فضایی روشن در خصوص رد یا تائید این سد به نتیجه‌ی نهایی دست یابد.
کد مطلب: 441172