کبنانیوز - درخواست فرهنگيان از دولت و مجلس برای وفای به عهد / نگاهی به وضعیت معلمان در مدارس غیرانتفاعی

درخواست فرهنگيان از دولت و مجلس برای وفای به عهد / نگاهی به وضعیت معلمان در مدارس غیرانتفاعی

به دنبال اعلام قطعي اجراي قانون رتبه‌بندي حقوق معلمان از ابتداي سال 1401 آن‌هم در حالي كه دولت وعده داده بود كه اين قانون از مهرماه امسال و با تخصيص 12 هزار و 500 ميليارد تومان اعتبار اجرا مي‌شود و اجراي كامل قانون از سال آينده خواهد بود، ديروز شهرهاي كشور صحنه اعتراضات صنفي معلمان معترض به تاخير اجراي اين قانون بود.
هزاران معلم معترض به محقق نشدن وعده‌هاي دولت درباره اجراي اين قانون از ابتداي مهرماه امسال، ديروز در شهرهاي رزن، اسلام‌آباد غرب، رشت، سقز، كرمانشاه، ساري، ثلاث باباجاني، اراك، همدان، الشتر، بروجرد، انديمشك، اروميه، قصر شيرين، ايذه، بهشهر، كازرون، مريوان، سردشت، كرج، اصفهان، ممسني، داراب، فيروزآباد، سنندج، لامرد، زيويه، تاكستان، نيشابور، اقليد، لنگرود، آبدانان، قم، بندرماهشهر، باغملك، اهواز، مشهد، ازنا، هرسين، جوانرود، يزد، نورآباد، اليگودرز، بوكان، بهبهان، اصفهان، شيراز، بندر امام و ديگر شهرهاي كشور در مقابل ادارات آموزش‌و‌پرورش و در شهر تهران در مقابل ساختمان مجلس شوراي اسلامي ايستادند و خواستارعهد‌شناسي دولت و مجلس شدند. در حالي كه بنا بر اعلام منابع آگاه در اين تجمعات و در برخي شهرها، 15 معلم بازداشت شدند، اعتراضات در برخي شهرها، با برخورد نيروي انتظامي مواجه شد. در حالي كه براساس برخي سندهاي منتشرشده در برخي رسانه‌هاي خارج از كشور، فرهنگيان براي برگزاري تجمع صنفي در آخرين هفته بهمن‌ماه درخواستي به وزارت آموزش‌وپرورش يا نهادهاي متولي ارايه داده بودند، طي هفته گذشته وزارت آموزش‌وپرورش از مديران استاني خواسته كه از هرگونه تجمع صنفي معلمان جلوگيري كرده و ايشان را توجيه كنند كه اعتراضات صنفي و تحصن و اعتصاب، ممنوع بوده و هرگونه اعتراض به وضعيت موجود هم نبايد به محيط خارج از مدارس كشيده شود و در صورت تخطي هر معترض، فرد متخلف بايد به هيات‌هاي رسيدگي به تخلفات اداري كاركنان آموزش‌وپرورش در سطح استان‌ها معرفي شود. با وجود اين ابلاغيه، تجمعات صنفي معلمان، ديروز در حالي برگزار شد كه معلمان معترض، شعارهايي درباره آزادي معلمان زنداني و الزام دولت به اجراي قانون رتبه‌بندي سر دادند.

شعارهايي همچون «از تهران تا خراسان، معلمان در زندان»، «وعده‌هاي توخالي، دولت پوشالي»، «معلم زنداني آزاد بايد گردد» ديروز در اين تجمعات شنيده مي‌شد علاوه بر آنكه به دنبال برگزاري اين تجمعات اعتراضي، شوراي هماهنگي تشكل‌هاي صنفي فرهنگيان ايران هم با صدور قطعنامه‌اي، تاكيد كرد كه مطالبه معلمان، چيزي نيست جز اجراي همسان‌سازي بازنشستگان، اجراي كامل قانون رتبه‌بندي، اجراي كامل اصل ۳۰ قانون اساسي و آزادي معلمان و توقف پرونده‌سازي عليه فعالان صنفي. در اين قطعنامه همچنين اعلام شد كه برگزاري تجمعات اعتراضي معلمان در روزهاي آينده و تا اجراي تعهدات دولت ادامه خواهد داشت و قرار است سوم اسفندماه هم اعتراضات صنفي مشابهي در شهرهاي كشور برگزار شود. تاخير در اجراي وعده‌هاي دولت درباره اجراي قانون رتبه‌بندي معلمان در حالي است كه لايحه رتبه‌بندي معلمان، طي 10 سال گذشته و با وجود وعده‌هاي مكرر دولت يازدهم و دوازدهم، تا آذر ماه امسال حتي در مسير قانوني شدن هم قرار نگرفته بود و آذرماه امسال هم، آنچه تبديل به قانون شد، پاسخگوي تمام و كمال مطالبات فرهنگيان نبود. با اين حال دولت قول داده بود اين قانون از ابتداي مهر ماه امسال براي مشمولان قانون تسري داشته باشد اما هفته گذشته، رييس كميسيون بودجه مجلس اعلام كرد كه اجراي اين قانون از ابتداي سال 1401 خواهد بود در حالي كه بنا به وعده‌هاي دولت قرار بود اجراي اين قانون از ابتداي مهر امسال و با تخصيص نيمي از بودجه مصوب باشد. اما هفته گذشته، يوسف نوري؛ وزير آموزش‌وپرورش هم با اعلام اينكه «براي اجراي قانون رتبه‌بندي در سال‌هاي 1401 و 1402، در مجموع حدود 50 هزار ميليارد تومان تخصيص يافته است» تاييد كرد كه اجراي اين قانون در سال جاري، منتفي شده است.
نگاهی به وضعیت معلمان در مدارس غیرانتفاعی هرمزگان
درآمد اندک معلم
معلمان رسمي و بازنشسته آموزش و پرورش، در سراسر ايران اين‌ روزها از وضعيت خود گله‌مندند. طبق آمار رسانه‌هاي محلي و غيررسمي، تاكنون معلمان بيش از 30 شهر بزرگ در ايران، در تجمع‌هاي مسالمت‌آميز، خواستار اجراي طرح رتبه‌بندي و بازنگري در حقوق‌شان هستند. نمادين‌ترين اعتراض را، معلمان شهر بافق يزد، با نشستن بر سر سفره خالي، انجام دادند. در حالي‌ معلمان آموزش‌و‌پرورش از بي‌عدالتي در تعيين ميزان حقوق‌شان گلايه‌ دارند كه همكاران‌شان در بيشتر مدارس غيرانتفاعي هرمزگان، حقوق تعريف ‌شده‌اي ندارند. در بسياري از اين مدارس، نه از حقوق اداره كار خبري هست و نه بيمه. معلمان غيرانتفاعي روزهاي پرتورم زندگي‌شان را در حالي سپري مي‌كنند كه به گفته يكي از آنان، براي اعتراض يا دادخواهي از شرايط موجود، راه به جايي نمي‌برند. در حالي كه هنوز به وضعيت معلمان رسمي آموزش و پرورش رسيدگي كافي نشده، آيا معلمان غيرانتفاعي بايد چشم اميد به تغيير وضعيت خود داشته باشند؟
حقوق؛ مساله اين است
خودكشي يك معلم، اين‌بار در استان هرمزگان، جامعه فرهنگي را بار ديگر با شوك بزرگي روبه‌رو كرد. «مصطفي رنجبران»، دبير زيست‌شناسي اهل ميناب، 15 بهمن‌ماه 1400 به دلايل معيشتي خودكشي كرد. در حالي كه برخي رسانه‌ها تلاش كردند، علت خودكشي را بپوشانند اما «محمد حبيبي»، عضو و سخنگوي هيات‌مديره كانون صنفي معلمان تهران، در صفحه شخصي خود در فضاي مجازي خودكشي اين معلم را تاييد و انگيزه را مشكلات معيشتي اعلام كرد. اين اولين‌بار نيست كه يك معلم به دليل مشكل معيشتي، مرگ را به زندگي ترجيح مي‌دهد. اندكي پيش از اين نيز، «غلام‌عباس يحيي‌پور»، معلم اهل شهرستان گراش فارس، اواخر شهريورماه امسال خودكشي كرد و جان خود را از دست داد. هر دو از معلمان از حقوق اداره آموزش‌وپرورش برخوردار بودند. اما شرايط براي معلمان غيرانتفاعي از اين هم سخت‌تر است. در بيشتر مدارس غيرانتفاعي نه از حقوق اداره كار خبري هست و نه بيمه. مدارس غيرانتفاعي به صورت خصوصي اداره مي‌شوند بنابراين آموزش‌وپرورش نظارت و نقشي در قراردادهاي بين موسسان و معلمان ندارد. اين معلمان، طبق قانون، در حكم يك كارگر مشغول به كارند اما اغلب از حداقل مزايا و حقوق كارگران عادي هم برخوردار نيستند. بيشتر موسسان مدارس غيرانتفاعي سليقه‌اي و توافقي، سالانه حقوق‌ها را تعيين مي‌كنند. حقوق توافقي و متغير معلمان، يك معضل جدي در مدارس غيرانتفاعي است. ميانگين حقوق معلمان غيرانتفاعي در هرمزگان، از 800 هزار تومان تا يك ميليون و پانصد هزار تومان متغير است. در حالي كه در سال جاري شهريه يك مدرسه دبستان غيرانتفاعي نزديك به 6 ميليون تومان است. با اينكه شهريه مدارس سالانه افزايش مي‌يابد، اما حقوق معلمان تغيير محسوسي نمي‌كند. به گفته اكثر معلمان شاغل در مدارس غيرانتفاعي، افزايش حقوق، سالانه ميانگين 100 تا 200 هزار تومان است. «بعد از پنج سال كار در مدرسه، به موسس اعلام كردم با حقوق كمتر از دو ميليون تومان ديگر تدريس نمي‌كنم. ما يك معلم هستيم اما خجالت مي‌كشيم بگوييم حقوق‌مان از يك پيك موتوري هم كمتر است». اينها را «وحيد٭»، آموزگار پايه ششم مي‌گويد. او پس از عدم افزايش حقوق در سال جاري، كارش را رها كرد. او همچنان بيكار است. به گفته او بعد از چند سال كار با حقوق كم در يك محيط آموزشي، بيكاري گزينه شرافتمندانه‌تري است. «پس از اعتراض، حقوق جديد را، با دويست‌ هزار تومان افزايش نسبت به پارسال، يك ميليون و هفتصد هزار تومان واريز كردند. من هم به مدير پيام دادم و گفتم كه ديگر سر كار نمي‌آيم. ديگر راضي نبودم به اين همه مشقت تن دهم در حالي كه كسي اهميتي براي كيفيت زندگي ما قائل نيست. آنها هم به سرعت يك معلم، با حقوق كمتر از من استخدام كردند. تا زماني كه نيروي كارِ بيكار هست، چرخ تجارت كارفرمايان هم مي‌چرخد.»
تعديل اميد
در استان‌هايي مانند هرمزگان كه نرخ بيكاري بالايي دارد، كمتر مدرسه غيرانتفاعي را مي‌توان يافت كه حقوق بالاي چهار ميليون تومان را به معلمي كه هفته‌اي 30 ساعت كار مي‌كند، پرداخت كند. علاوه بر حقوق كم، معلمان غيرانتفاعي برخلاف معلمان رسمي، از امنيت شغلي هم برخوردار نيستند. موسس در صورت عدم رضايت از معلم يا اعتراض او، مي‌تواند طبق‌ بندي كه در اغلب قراردادها ذكر شده، معلم را اخراج كند يا سال ديگر قراردادش را تمديد نكند. «ستاره٭» اين روزها در يك شركت بسته‌بندي كار مي‌كند. او پيش‌تر آموزگار تربيت‌ بدني بوده است. «كرونا كه تدريس را مجازي كرد، من هم مثل بقيه معلمان محتوا توليد مي‌كردم و در اختيار دانش‌آموزان قرار مي‌دادم. آزمون‌ها را مرتب، مجازي برگزار مي‌كردم. بعد از عيد نوروز سال گذشته، متوجه شدم خبري از كادر آموزشي مدرسه نيست. چند بار به آنها زنگ زدم تا بپرسم كه بايد محتوا را براي آزمون پاياني كجا بارگذاري كنم. جوابي ندادند. اول فكر كردم شايد معلمان ديگر به زنگ ورزش نياز دارند و مثل هميشه براي جبران عقب‌افتادگي از آن استفاده مي‌كنند. بعد فهميدم كه بي‌سروصدا اخراج شده‌ام. مدير بعدها زنگ زد و گفت تعديل نيرو كرده‌ايم. آخر معلمي با حقوق ماهي 300 هزار تومان هم تعديل مي‌خواست؟» بيشتر مدارس غيرانتفاعي، مانند شركت‌هاي خصوصي، با معلمان قرارداد رسمي نمي‌بندند. بيشتر قراردادها غيررسمي، لفظي يا صوري است. بيمه نيز در بسياري از مدارس با شرط كاستن از حقوق دريافتي و پرداخت حق كارفرما، پرداخت مي‌شود. «در پاسخ به كارشناس اداره تامين اجتماعي كه از علت عدم بيمه بودن همكاران مي‌پرسيد، مي‌گفتند همكاران خودشان تمايلي به بيمه شدن ندارند. در صورتي كه بحث هر ساله ما سر بيمه بود. ما حتي به كارشناس بيمه هم نمي‌توانستيم بگوييم كه ماجرا چيست، چون كارمان را از دست مي‌داديم. همه مي‌دانستيم كه موقت اينجا كار مي‌كنيم، چون محيطي نبود كه بتوانيم بيشتر تحملش كنيم.» ستاره اينها را مي‌گويد و اضافه مي‌كند: «خانواده‌ام هنوز فكر مي‌كنند من در مدرسه تدريس مي‌كنم. معلمي نقش اجتماعي خوبي است اما حداقل در مدارس غيرانتفاعي درآمدي ندارد. وقتي در يك شهر كوچك، با مدرك فوق ليسانس كار بسته‌بندي انجام مي‌دهم، گاهي واقعا از زندگي نااميد مي‌شوم. ولي وقتي هيچي سرجايش نيست، به هيچ‌ جا نمي‌شود شكايت برد.»