کبنانیوز - واعظ درس‌آموز

مروری بر حیات آیت الله سید عبدالله فاطمی‌نیا؛

«مرگ برای مومن گشایش است، از قفس پریدن است.» حجت‌الاسلام والمسلمین سید عبدالله فاطمی‌نیا که چنین توصیف زیبایی از مرگ را مستند به روایات بیان داشته بود، پس از تحمل دوره‌ طولانی بیماری و عمری تلاش در راه‌ ترویج مکتب اهل‌بیت(ع) بامداد دوشنبه در ۷۶ سالگی از قفس تن رها شد و به ملکوت اعلی پر کشید.

روز ٢٦ اردیبهشت ١٤٠١ «استاد عبدالله فاطمی‌نیا» رفت؛ رفت تا در روزشمار تاریخ، بهار ١٤٠١ به‌عنوان خزان بی‌دوست ثبت شود. او رفت؛ واعظی که به مِهر شهره بود و زندگی‌اش آیینه تمام‌نمای این مهربانی بود. به همین منظور روزنامه «شهروند» امروز دو صفحه خود را به یاد این بزرگوار با عنوان «فقیه مهراندیش» منتشر کرده است. در این صفحه گفتارهایی از حجت‌الاسلام‌والمسلمین محمدجواد باقری، امام جمعه آستارا و حجت‌الاسلام‌والمسلمین علیرضا فجری منتشر شده است. همچنین در این صفحه به بازخوانی گزیده‌ای از سخنان این واعظ نامی پرداخته‌ایم.

آگاه به معرفت الهی، آشنا به زبان مردم
آیت‌الله فاطمی‌نیا را باید در زمره وعاظی معرفی کرد که هم آگاه به معرفت الهی هستند و هم آشنا به زبان مردم. از نگاه نگارنده، اگر با واکاوی عمیق و ژرف‌اندیشانه به خطبه‌ها و بیانات ایشان توجه کنیم، معانی غنی را در آن خواهیم یافت که تعلیم‌بخش و راهنمای مبلّغان دینی و اهل علم است. اما نکته حائز اهمیت این است که این معارف بلند انگیزه‌بخش، سازنده و جریان‌ساز در عین والایی، دارای زبان ساده برای مخاطب عام نیز هست. یعنی این مفاهیم هم برای مخاطب خاص یک نسخه و یک نشان‌دهنده مسیر است و هم برای مخاطب عام. نقل قولی قدیمی در میان ما ایرانیان رایج است که‌ سخن خوب آن است که عوام بفهمند و خواص بپسندند، یعنی طوری سخن باید گفته شود که عوام‌فهم و خواص‌پسند باشد. بدون اغراق سخنان آیت‌الله فاطمی‌نیا مصداق چنین گزاره‌ای است.
نکته بارز دیگر در اندیشه استاد، اهمیت نگاه او به سبک زندگی امروزی است، آنچه که او می‌گوید مساله امروز جامعه ایرانی است. اگر امروز حقوق حیوانات دغدغه است، از نگاه دین به تبیین این موضوع می‌پردازد، اگر شبکه‌های اجتماعی مساله است، از نگاه دین این موضوع را واکاوی می‌کند و این ویژگی شاخصه‌ای است که استاد را واعظی محبوب در عصر حاضر کرده است.
نکته سوم قریحه و خلاقیت در گفتار است. یک واعظ به عنوان مبلّغ دین و شریعت باید همواره با سلیقه خوب به تبلیغ مناسب دین بپردازد و این ویژگی در کلام آیت‌الله فاطمی‌نیا بارز است.
نکته پایانی صمیمیت واعظ با مخاطب خود است. هر سخن کز دل برآید، لاجرم بر دل نشیند. روحانی‌ای می‌تواند دل‌های مردم را مشتاق معارف الهی و اخلاقی سازد که بیان دلنشین و شیرین داشته باشد و این ویژگی مهم‌ترین رمز ماندگاری آیت‌الله فاطمی‌نیا در جامعه ایران اسلامی است. حسنات اخلاقی واعظ بر نفوذ کلام او می‌افزاید. به هر حال او نمونه‌ای از اهل منبر سلف بود که جز به نشر و بسط معارف دینی نمی‌اندیشید و آن را وظیفه خود می‌دانست. صریح‌اللهجه بود و اهل ملاحظه سیاسی و جناحی نبود که در بیان خود تعارف و تسامح داشته باشد. امید است که شاگردان ارجمند آن خطیب توانا با الگوبرداری از ایشان در مسیر این عالم ربانی گام بردارند.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین فجری| معاون فرهنگی، آموزشی و پژوهشی حوزه نمایندگی ولی فقیه
در جمعیت هلال احمر
چرا استاد محبوب شد؟
خبر ارتحال آیت‌الله سید عبدالله فاطمی‌نیا دل هر انسان پاک فطرت و محب اهل بیت(ع) را به درد می‌آورد؛ چراکه کمتر کسی را سراغ داریم که حداقل یک بار پای صحبت‌های این عالم محبوب و مردمی ننشسته باشد یا حداقل در فضای مجازی قطعاتی از سخنرانی‌های پربار او را ندیده یا نشنیده باشد.
احاطه به علوم مختلف که نتیجه سال‌ها مطالعه و دقت در منابع عظیم متون اسلامی است، از وی یک روحانی کاملا مسلط به شاخه‌های مختلف علوم دینی ساخته بود که با بیان ساده و روان و به دور از اصطلاحات نامأنوس و سنگین حوزوی آنها را به خیل مشتاقان معرفت عرضه می‌داشت. سطح آگاهی بالا و صاحب‌نظر بودن در مباحث مختلف کلامی، توجه به مجموعه علوم حدیثی مثل رجال و درایه و دقت در مصادر حدیث به جهت اطمینان از صحت و قوت مطالب بیان شده از ویژگی‌های برجسته علمی ایشان بود که وی را از دیگر خطبا و وعاظ متمایز می‌کرد.

مراقبت نفس و تقید به عبادات و اذکار، بهره‌مندی از محضر اساتید برجسته اخلاق مثل مرحوم حضرت آیت‌الله‌العظمی بهجت(ره) وی را میراث‌دار بقیه السّلف عرفا و صاحب‌نفسان اخلاق و معرفت کرده بود که اسرار بسیاری را به عنوان ودیعه و امانت در دل داشت و در واقع می‌توان استاد فاطمی‌نیا را حلقه اتصال آخرین سلسله عرفا و نسل جدید دانست. ولی هیچ‌گاه این جایگاه باعث نشد که از این گنجینه الهی برای مطرح کردن خود سوءاستفاده کند و همواره مبلّغ حقیقی اسلام بود.
علاقه بسیار به اهل بیت(ع)، پایبندی به برپایی مجالس روضه و محافل اباعبدالله الحسین(ع) وی را یک هیأتی همیشگی ولی به دور از هیاهو و حاشیه کرده بود که الگوی بسیاری از جوانان و محبین واقعی ائمه اطهار(ع) بود که راه دوستی اهل بیت(ع) را به درستی طی می‌کردند و پای منبر این عالم بزرگوار توسل واقعی به اهل بیت(ع) و جایگاه ایشان را به خوبی دریافته بودند.
همه این ویژگی‌های علمی، اخلاقی و معنوی هیچ‌گاه باعث نمی‌شد که از نعمت ولایت و رهبری و نظام مقدس جمهوری اسلامی فاصله بگیرد و دین را جدای از سیاست بداند. بلکه همواره از حامیان و پشتیبانان واقعی انقلاب اسلامی بود؛ چراکه حقیقتا اعتقاد داشت امروز خیمه اسلام و تشیع در جمهوری اسلامی برپاست و ستون و رکن این خیمه رهبری و ولایت فقیه است و تضعیف رهبری را از بزرگ‌ترین گناهان و معاصی می‌دانست. روحش شاد و میهمان خوان پربرکت مادرش حضرت زهرا(س) باد.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین محمدجواد باقری، امام جمعه آستارا
واعظی که از مِهر می‌گفت
بی‌تردید خبر وداع با واعظی که تصویر با لبخندش و صدای دغدغه‌مندش با لهجه آذری در ذهن‌ها و دل‌ها نشسته، ‌آسان نیست. شیوایی و رسایی بیان و صراحت زبان این واعظ چه در منبر مسجد جامع ازگل تهران و چه در مسجد آیت‌الله انگجی تبریز و چه در قاب‌های دیگر، او را به یکی از محبوب‌ترین واعظان در دهه‌های ٧٠،٨٠و ٩٠ بدل کرد. این ادیب اخلاق در دورانی که برخی آن را عصر گریز از منبر تعبیر می‌کنند، پامنبری‌های خود را داشت و در میان بچه‌‌مذهبی‌ها پرطرفدار بود.
واعظی که خطبه‌‌اش را با نهایت حرارت و شور می‌خواند و سراغ موضوعات روز می‌رفت و از درد مردم می‌گفت. بی‌شک همین موضوع رمز موفقیت این خطیب در جذب مخاطبان بود. نفس گرم، معرفت عمیق و ژرف این روحانی به همراه مهربانی در لحن، بیان او را دلنشین می‌کرد. بی‌تردید هر آزاداندیشی و دین‌آشنایی، مسلک ‌و سیره این عالم ربانی را با تأمل و تعقل قرائت کند، به حقیقت به صفت «فقیه‌ مهر‌اندیش» خواهد رسید‌. فقیهی که «مهرورزی» مهم‌ترین قرائت و مولفه او از دین بود برای جوانان. او به ما گفت: «جوان عزیز اگر عروج می‌خواهی، می‌خواهی به جایی برسی، از خانه خودتان شروع کن! دل خواهرت را شکستی. برو درستش کن. دل مادر و پدر را شکستی؛ از خانه شروع کنید. جوانانی هستند که محاسن دارند، انگشتر دارند، عطر تیروز هم می‌زنند، در بیرون هیأت، ولی در منزل بروی بپرسی، هیچ‌کس از او راضی نیست. پس برای چه هیأت رفته بودی؟ چرا جلسه رفته بودی؟ پس استاد یعنی چه.» راز ماندگاری این استاد اخلاق را هم در همین گفته‌ها باید جست. استاد فاطمی‌نیا سیره عرفان و سالکان را با همان لهجه ساده آذری و همان لبخند برایمان قرائت کرد و آن قرائت «مهرورزی» بود. آری، اهل عرفان نوشته‌اند که مسافران جهان غیب، در آن جهان همان‌گونه زندگی می‌کنند که در این دیار زیسته‌اند؛ زندگی استاد سیدعبدالله فاطمی‌نیا تبلور مهر بود.
تضعيف نظام و رهبري بزرگ‌ترين گناه است
آن مرحوم که از خطبای شهیر، اساتید برجسته اخلاق، مورخ اسلامی و کتاب شناس بود، در سال 1325 در تبریز دیده به جهان گشود و پیش از همه تحت تعالیم پدر بزرگوارش آیت‌الله سید اسماعیل اصفیائی از علما و عارفان عصر خویش قرار داشت.
آیت‌الله مصطفوی تبریزی، علامه طباطبایی، آیت‌الله الهی برادر علامه طباطبایی، آیت‌الله محمد تقی آملی، آیت‌الله سید رضا بهاءالدینی و آیت‌الله بهجت از اساتید حجت‌الاسلام والمسلمین فاطمی‌نیا بودند و می‌توان گفت که ایشان با یک واسطه، از شاگردان مکتب عرفانی آیت‌الله قاضی به شمار می‌رفت، چرا که تقریباً تمامی اساتیدشان از شاگردان سرّ حضرت آیت‌الله قاضی بودند.
به گزارش تسنیم، «نکته‌ها از گفته‌ها»، «فرهنگ انتظار»، «فرجام عشق»، «یک نکته از هزاران؛ باز‌نشر سخنرانی‌های استاد فاطمی‌نیا»، «ارمغان غدیر: چهل حدیث از منابع شیعه و سنی»، «شرح و تفسیر زیارت جامعه کبیره؛ متن 10 سخنرانی استاد فاطمی‌نیا پیرامون زیارت جامعه کبیره» و «نغمه عاشقی» از جمله تألیفات ایشان است که برای علاقه‌مندان به مکتب اهل‌بیت(ع) به‌یادگار مانده است.
دو حکیم و یک حکمت متعالیه
رضوان الهی نثار روح آن استاد متخلّق و عالم ربانی باد که در کوران ابتلاها و شبهات، چراغ معرفت را فروزان نگاه داشت و جان پویندگان تشنه طریق شریعت و حقیقت را از زلال معارف الهی سیراب کرد. استاد فاطمی‌نیا، ذوالفنون بود و در بسیاری از معارف، سرآمد. انسان که متخلق و سرآمد شد، چشمه‌های حکمت در جان و از زبان او می‌جوشد. و از جمله بالاترین حکمت‌ها، این کلمات است که بارها فرمود:
ـ امروز تضعیف رهبری و نظام بالاترین گناه است. من سیاسی نیستم، اما باید بگویم که ما مؤید نظام هستیم، مؤید رهبری هستیم و تضعیف نظام و رهبری را حرام می‌دانیم.
هرکس کوچک‌ترین حرفی در تضعیف رهبری بزند
خدا او را نخواهد بخشید
ـ اگر یقین نداشتم، نمی‌گفتم. هرکس با رهبر انقلاب مخالفت کند، خدا از او نمی‌گذرد. این مرد بزرگ، عزّ اسلام است و آگاه باشید هرکس کوچک‌ترین حرفی در تضعیف مقام رهبری بزند، هرکس اندیشه‌ای داشته باشد که ضد مقام رهبری است خدا او را نخواهد بخشید. این را یقین بدانید.
کسی با این مرد بزرگ که آبروی اسلام است
مخالفت کند، عاقبت بخیر نمی‌شود
ـ خدایا تو شاهدی که چیزی می‌دانم و می‌گویم جوانی باشد، پیری باشد، هرکس باشد با یک مشت افکار پوسیده و پاشیده که از صاحبان هواهای فاسد، هواهای نفسانی، گاهی عرضه می‌شود اگر کسی گوش به این حرف بدهد و خدای ناکرده با این مرد بزرگ که امروز آبروی اسلام است، عز اسلام است، این فرزند حضرت زهرا(س) بخواهد مخالفت کند، عاقبت به خیر نمی‌شود.
امروز از اوجب واجبات، یکپارچگی
و تایید حضرت آیت‌الله خامنه‌ای است
ـ حواستان باشد یک چیزی می‌دانم و می‌گویم امروز از اوجب واجبات، یکپارچگی و تایید حضرت آیت‌الله خامنه‌ای است. یک عده با امام مخالفت کردند، امام را از دست دادند، هنوز دست‌بردار نیستند. حالا یادگار آن مرد، این بزرگوار است.
اگر بخواهد کسی با رهبری مخالفت کند
با اسلام بازی کرده است
ـ امروز این ایران، پرچمدار اسلام است. امروز این ایران مشعل دارد. مشعل امّ‌القری، رهبرش هم این مرد بزرگ است. اگر بخواهد کسی با این مرد مخالفت کند، با اسلام بازی کرده است، و هرکس با شئون اسلام، با کیان اسلام، با حیثیت مسلمین بازی کند، خدا او را نمی‌بخشد».
اگر کسی رهبری را تضعیف کند
یعنی یک کشتی هفتاد میلیون نفری را دارد سوراخ می‌کند
ـ امروز تضعیف رهبری بالاترین گناه است. از این بالاتر گناهی نیست... از شرب خمر هم حرام‌تر است... کسی رهبری را تضعیف کند، یعنی یک کشتی هفتاد میلیون نفری را دارد سوراخ می‌کند... کسی ممکن است اداره‌ای برود، مورد بی‌لطفی قرار بگیرد اما با همه این حرف‌ها، اینها توجیه نمی‌کند که انسان نظام و رهبری را تضعیف کند.
این کلمات نورانی دقیقاً مشابه حکمت‌های درخشانی است که بر قلب و زبان سردار والامقام، شهید سلیمانی جاری شد:
ـ برادران از مهم‌ترین شئون عاقبت به خیری نسبت شما با جمهوری اسلامی و انقلاب است. والله از مهم‌ترین شئون عاقبت به خیری رابطه قلبی، دلی و حقیقی ما با این حکیمی است که امروز سکان انقلاب را به دست دارد، در قیامت خواهیم دید مهم‌ترین محور محاسبه این است.
ـ برادران و خواهران عزیز ایرانی من، مردم پرافتخار و سربلند که جان من و امثال من، هزاران بار فدای شما باد، کما اینکه شما صدها هزار جان را فدای اسلام و ایران کردید؛ از اصول مراقبت کنید. اصول یعنی ولیّ‌فقیه، خصوصاًً این حکیم، مظلوم، وارسته در دین، فقه، عرفان، معرفت؛ خامنه‌ای عزیز را عزیز جان خود بدانید. حرمت او را حرمتِ مقدسات بدانید.
ـ جمهوری اسلامی، امروز سربلندترین دوره خود را طی می‌کند. بدانید مهم نیست که دشمن چه نگاهی به شما دارد. دشمن به پیامبر شما چه نگاهی داشت و چگونه با پیامبر خدا و اولادش عمل کردند، چه اتهاماتی به او زدند، چگونه با فرزندان مطهر او عمل کردند؟ مذمت دشمنان و شماتت آنها و فشار آنها، شما را دچار تفرقه نکند... عزیزانم، در اصول اختلاف نکنید.
مرحوم حجت‌الاسلام والمسلمین فاطمی‌نیا در کمال احترام و محبت با همسر و اعضای خانواده برخورد می‌کردند. به گزارش مشرق، کانال تلگرامی تبیان چند روایت از سبک زندگی و رفتار مرحوم حجت‌الاسلام والمسلمین فاطمی‌نیا در رفتار و برخورد با همسرشان در خانواده و مقابل دیگران منتشر کرد؛
هیچ‌گاه بدون پسوند محبت‌آمیز مانند عزیزم و جانم همسرشان را صدا نمی‌زدند. وقتی همسرشان وارد مجلسی می‌شد، محال بود ایشان تمام‌قد بلند نشوند. از انجام کار خانه ابایی نداشتند. بارها آقایان همسایه به ما می‌گفتند از وقتی حاج‌آقا در این ساختمان آمده‌اند، همسرانمان به ما معترض‌اند که چرا شما ظرف نمی‌شویید؟ چون اغلب حاج‌آقا ظر‌ف‌ها را می‌شستند.
مرحوم حجت‌الاسلام والمسلمین فاطمی‌نیا به مناسبت شهادت سردار حاج قاسم سلیمانی پیامی زیبا و پرمعنا نوشت. به گزارش تسنیم، در این پیام آمده بود:
بسم‌الله الرحمن‌الرحیم
شهید سعید سپهبد حاج قاسم سلیمانی شخصیتِ استثنائی وَ اِرثْ‌برِ مالک ‌اشترها و عمارها و میثم‌ها و دیگر شجاعان و غیوران از اصحاب شاه ولایت امیرالمومنین صلوات‌الله‌علیه بود؛ این قبیل افراد روى کره خاکی تنها دل‌خوشی‌شان انجام وظیفه و عبودیت است و پیوسته مشتاقِ عالم بالا هستند. شهید بزرگوار حاج قاسم شیر میادینِ نبرد بود و این شجاعت و صولتْ همراه با قدرتِ تفکر و صفات عالیه، بزرگ مردی بی‌نظیر از او ساخته بود. «حیف بود حاج قاسم در بستر بمیرد.» روح مقدسش و ارواح طیبه ابومهدی و دیگر همراهانِ شهید، مَهبِّ نسیم‌های رحمت و مَصبِّ زلال رضوان و معرفت باد. شهادتِ این عزیز را به محضر نورانی حضرت صاحب‌الأمر صلوات‌الله‌علیه و حضور مبارک رهبر معظّم دامت‌برکاته و هم‌وطنان گرامی و خانواده مکرم آن جناب تبریک و تسلیت عرض می‌کنم. و آخر دعوانا ان الحمدلله رب ‌العالمین.
الأسیر الفانی سید عبدالله فاطمی‌نیا ابن العارف بالله الحاج سید اسماعیل الأصفیائی قُدس سِره
١4 دی‌ماه 1398
تشییع، 9 صبح امروز از دانشگاه تهران
قم، ساعت 17 از مسجد امام حسن عسکری(ع)
تدفین در حرم حضرت معصومه(س)
مراسم تشییع پیکر حجت‌الاسلام والمسلمین فاطمی‌نیا در تهران و قم برگزار می‌شود.
این مراسم در تهران، امروز ساعت ۹ صبح از دانشگاه تهران و مراسم تشییع در قم نیز ساعت ۱۷ امروز از مسجد امام حسن عسکری(ع) به سمت حرم مطهر حضرت معصومه(س) برگزار خواهد شد.
پیکر این عالم ربانی در حرم حضرت معصومه(س) تدفین می‌شود.
گفتنی است، مسئولان لشکری و کشوری در پیام‌های جداگانه ارتحال این عالم ربانی را تسلیت
گفتند.
مروری کوتاه بر هشت دهه زندگی «واعظ محبوب»
تولد
در تاریخ ولادت وی چند نقل آمده است. در نقل اول سال ۱۳۱۷، در نقل دوم در کتاب سه جلدی «نکته‌ها از گفته‌ها» سال ۱۳۲۴ و در نقل سوم که سندیت بیشتری دارد، سال ۱۳۲۵ ذکر شده است. آن بزرگوار در تبریز به دنیا آمد.
ازدواج
تاریخ دقیق ازدواج وی مشخص نیست. او درباره ازدواج خود گفته بود: زمانی که ازدواج کردم کادوی ازدواجم تابلویی بود که پدر با دست خود به عربی نوشته بودند با این مضمون که «بپرهیز از ظلم به کسی که یاوری جز خدا ندارد». سید حسن فاطمی‌نیا، داماد سید محمد حسینی بهشتی فرزند او است.
سال‌های‌ پایانی
بهمن‌ماه سال ٧٩ خبر ابتلای ایشان به سرطان رسانه‌ای شد. اگرچه به مدت دو سال جلسات شیمی‌درمانی او ادامه پیدا کرد، اما سرانجام پس از تحمل بیماری در ٦٢ اردیبهشت ١٠٤١ این واعظ نامی آسمانی شد.
کودکی
وی از همان آغاز کودکی نزد حضرت آیت‌الله مصطفوی‌ تبریزی (عارف و از شاگردان حضرت آیت‌الله سیدعلی قاضی) به فراگیری علوم دینی مشغول شد. فراگیری‌ای که بیش از ٠٣ سال طول کشید. از این رو، می‌توان وی را با یک واسطه، از جمله شاگردان سید علی قاضی برشمرد.
برجسته ترین تألیفات
١٣٦٩: انتشار کتاب فرجام عشق که شرحی بر غزل حضرت امام خمینی (ره)، به زبان فارسی و اردو است.
۱۳۷۲: انتشار ارمغان غدیر که چهل حدیث از منابع شیعه و سنی است درباره رویداد غدیر خم.
١٣٧٥: انتشار فرهنگ انتظار در مورد غیبت امام زمان(عج) و مباحث اسلامی دیگر.
١٣٨٣: انتشار شرح و تفسیر زیارت جامعه کبیره که متن ١٠ سخنرانی استاد فاطمی‌نیا پیرامون زیارت جامعه کبیره است.
آگاه به معرفت الهی، آشنا به زبان مردم