دریافت لینک صفحه با کد QR
سرنوشت نامعلوم برجام؛
رافائل گروسی: با ایران به توافق رسیدیم / من از تضمین‌های سطح بالای ایران استقبال می‌کنم / دیپلمات سابق ایران: تکذیب‌های مسوولان در مورد توافق با آژانس می‌تواند برای تعدیل مخالفت دلواپسان باشد
16 اسفند 1401 ساعت 2:30
توافق های گروسی در سفر به ایران با اما و اگر‌هایی مواجه شده است که کارشناسان آن را به بحث «مانیتورینگ» و «دسترسی به افراد» مرتبط می‌دانند. از سوی دیگر، برخی تحلیلگران سفر مدیرکل آژانس و در راستای جلسات پیش از شورای حکام تحلیل کرده اند که پیش‌تر نیز سابقه داشته است؛ اما در هر حال حضور گروسی در ایران و گزارش او به شورای حکام برای وضعیت فعلی ایران قابل توجه است که تاثیرات علنی آن را در بازار ارز با کاهش نسبتی قیمت دلار تحت تاثیر اخبار این واقعه دیدیم.
مدیرکل آژانس اتمی طی سخنرانی در آغاز نشست شورای حکام، با بیان اینکه به توافقی با ایران رسیده که به آژانس اجازه می‌دهد مراحل نظارت و راستی‌آزمایی را ادامه دهد، گفت از تمایل تهران در این زمینه استقبال می‌کند.
به گزارش کبنا، «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی امروز (دوشنبه) طی سخنرانی در آغاز نشست شورای حکام آژانس اتمی، درباره سفرش به جمهوری اسلامی ایران نیز صحبت کرد.
گروسی با بیان اینکه به توافقی با ایران رسیده که به آژانس اجازه می‌دهد مراحل نظارت و راستی‌آزمایی را ادامه دهد، گفت: «من از تضمین‌های ایران مبنی بر اینکه مایل است فعالیت‌های راستی‌آزمایی بیشتری را انجام دهد، استقبال می‌کنم».
به نوشته وبگاه اطلاع‌رسانی آژانس اتمی، وی توضیح داد: «روز شنبه از تهران برگشتم و در آنجا با مقامات ارشد از جمله رئیس جمهور محترم جمهوری اسلامی ایران آقای ابراهیم رئیسی، وزیر امور خارجه حسین امیرعبداللهیان و معاون رئیس جمهوری اسلامی ایران و رئیس سازمان انرژی اتمی ایران آقای محمد اسلامی گفتگو کردم».
مدیرکل آژانس اتمی با بیان اینکه در این نشست‌ها اهمیت برداشتن گام‌هایی برای تسهیل همکاری‌های بیشتر جهت تسریع در حل مسائل پادمان باقی‌مانده مورد بررسی قرار گرفت، اظهار داشت: «هر دو طرف اذعان دارند که چنین تعاملات مثبتی می‌تواند راه را برای توافقات گسترده‌تر بین دولت‌های عضو هموار کند. به زودی اعضای شورای حکام را با جزئیات بیشتری در مورد سفر خود به ایران و وضعیت مربوط به تعهدات ایران در چارچوب برجام و توافقنامه ان‌پی‌تی ارائه می‌کنم».
گروسی بعد از صحبت کردن درباره دیگر مسائل از جمله اوکراین، زلزله در ترکیه و سوریه و همچنین امنیت اتمی در جهان، به موضوع ایران بازگشت و گفت: «آخرین گزارش من در مورد راستی‌آزمایی و نظارت در جمهوری اسلامی ایران بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد را در اختیار دارید. همانطور که می‌دانید، آژانس به مدت دو سال قادر به انجام فعالیت‌های راستی‌آزمایی و نظارت بر برجام در رابطه با تولید و موجودی سانتریفیوژها، آب سنگین و کنسانتره سنگ اورانیوم (UOC) نبوده است، از جمله نزدیک به ۹ ماه که تجهیزات نظارتی مانند دوربین‌ها نصب نشده بود».
وی ادامه داد: «پس از گفتگوهایم با معاون رئیس جمهور اسلامی ایران در تهران در روز شنبه، موافقت ایران برای اجازه‌دادن به آژانس برای ادامه اقدامات نظارتی و راستی‌آزمایی بیشتر که برای آژانس در انجام مأموریتش ضروری است را یادآوری می‌کنم. دستیابی به این امر بسیار مهم خواهد بود زیرا به آژانس اجازه می‌دهد تا در صورت ازسرگیری اجرای تعهدات هسته‌ای ایران تحت برجام، شروع به ایجاد یک خط پایه جدید کند».
مدیرکل آژانس اتمی با بیان اینکه اکنون مشتاقانه منتظر بحث‌های فنی بعدی و اجرای سریع و کامل تضمین های ایران و بیانیه مشترک با رئیس سازمان انرژی اتمی ایران است، تصریح کرد: «این بیانیه مشترک را به عنوان ضمیمه آخرین گزارش من در مورد توافقنامه پادمان ان‌پی‌تی با جمهوری اسلامی ایران که در پیش روی شماست، پیوست خواهید یافت».
گروسی در ادامه اظهاراتش گفت: «در ژانویه، ایران بدون اطلاع قبلی آژانس، تغییر قابل توجهی در اطلاعات طراحی اعلام شده برای تأسیسات غنی‌سازی سوخت فردو اعمال کرد. این برخلاف تعهدات ایران ذیل توافقنامه پادمانی بود. پس از گفتگوهای بین ایران و مقامات آژانس، ایران تأیید کرده است که افزایش بیشتر دفعات و شدت فعالیت‌های راستی آزمایی آژانس در فردو، همانطور که توسط آژانس اطلاع داده شده است را تسهیل خواهد کرد. همچنین در ماه ژانویه در کارخانه غنی‌سازی سوخت فردو، ذرات اورانیوم با غنای بالا را با سطوح غنی‌سازی بسیار فراتر از سطح غنی‌سازی اعلام شده توسط ایران پیدا کردیم. آژانس و ایران گفتگوهای فنی را برای روشن شدن کامل این موضوع آغاز کرده‌اند».
وی همچنین افزود: «من از تضمین‌های سطح بالای ایران مبنی بر اینکه مایل به اجرای فعالیت‌های راستی‌آزمایی و نظارت مناسب بیشتر و همکاری با آژانس برای حل و فصل مسائل پادمان باقی‌مانده، از جمله موارد مربوط به سه مکان اعلام نشده که آژانس در آن آثار ذرات اورانیوم ناشی از فعالیت انسان پیدا کرده است، استقبال می‌کنم. بر اساس روح بیانیه مشترک، من مشتاقانه منتظر شرکت در گفتگوهای فنی با ایران، همانطور که توافق شده، هستم. کار مهمی در پیش داریم».
پیش از این، مدیرکل ژانس اتمی در سفر چهارم به تهران در زمان دولت سیزدهم، با رئیس جمهور هم دیدار و توافق‌هایی درباره برخی مسائل پادمانی کرد و در مقابل ایران نیز از آمادگی برای ادامه همکاری خبر داده بود.
تکذیب‌های مسئولان درمورد توافق با آژانس می‌تواند برای تعدیل مخالفت دلواپسان باشد / درحالی ارائه دسترسی به سه مکان ادعایی را تکذیب کرده اند که این موضوع به صراحت در بیانیه مشترک با آژانس آمده / مسئله اصلی الان این است که آیا طرفین روی جزئیات هم توافق می‌کنند یا نه؟
کوروش احمدی، دیپلمات سابق ایران در سازمان ملل و کارشناس روابط بین الملل، در آغاز درباره میزان واقعیت تضاد‌های بین موضع گیری ایران و صحبت‌های گروسی به «انتخاب» گفت: تا جایی که من صحبت‌های آقای کمالوندی را دیدم، ایشان علاوه بر تکذیبِ دادن دسترسی آژانس به پرسنل که در بیانیه مشترک نبود، دادن دسترسی به سه سایت را نیز تکذیب کرده، در حالیکه این موضوع به صراحت در بند دو بیانیه ذکر شده و از "آمادگی ایران برای دادن اطلاعات بیشتر و دسترسی" به سه محل ادعایی صحبت شده است.
وی افزود: در بیانیه همچنین از "راستی آزمایی و مانیتورینگ بیشتر" سخن رفته که البته جزئیات آن باید در مذاکرات فنی مشخص شود. ظاهرا برداشت گروسی از مانیتورینگ، نصب دوربین‌ها بوده که در مصاحبه او در وین مطرح شده است. این امر نیز توسط سخنگوی سازمان انرژی اتمی تکذیب شده است. تکذیب مواردی که در بیانیه مشترک آمده، طبعا می‌تواند روی اعتمادی که قرار است بازسازی شود، اثر سوء داشته باشد. البته این تکذیب‌ها می‌تواند به خاطر مسائل داخلی و تعدیل مخالفت دلواپسان باشد، اما سوال این است که در نهایت چه کاری قرار است بکنند.
وی در ادامه نسبت به جنبه‌های مختلف سفر گروسی و احتمال حساسیت غرب بر روی غنی سازی نود درصد افزود:گمان نمی‌کنم غنی سازی ۸۴ درصدی به خودی خود مسئله خیلی مهمی باشد، چون به هر حال از غنی سازی ۶۰ درصد تا ۹۰ درصد راه طولانی نیست و در شرایطی که دانش فنی و ابزار لازم موجود باشد، کافیست که اراده‌ای نیز شکل بگیرد. در این صورت، شاید در طول یک مدت کوتاه بتوان به این سطح نیز رسید؛ به لحاظ فنی و زمان لازم برای این منظور بعید می‌دانم که مشکل چندانی برای رسیدن به این سطح وجود داشته باشد؛ مسئله مهم وجود یا عدم وجود اراده سیاسی است و اینکه آیا تصمیمی برای ساخت سلاح هسته‌ای وجود دارد یا خیر؟ رئیس سی. آی.ای اخیرا هم تکرار کرد که چنین تصمیمی در ایران گرفته نشده است و مسئله دیگر نیز این است که صرف اورانیوم ۹۰ درصد به تنهایی برای ساخت بمب کافی نیست و کار‌های فنی دیگری به شمول آزمایش و یک سامانه پرتابی نیز لازم است که برخی از کارشناسان برآورد کرده اند که ایران دو سال تا آن نقطه فاصله دارد. آژانس نیز گزارش ایران مبنی بر جزئی بودن غنی سازی در این سطح را رد نکرد.
وی افزود: در مورد سه محل ادعایی، یک روندی در طی سه سال اخیر در این رابطه در جریان بوده است. ایران در سال ۲۰۱۹ دسترسی به این سه محل را داد. اهمیت این سه محل از این نظر است که یک مانع بر سر راه احیای برجام است. تا این مانع برداشته نشود و طرفین توافق نکنند، احیا برجام به مشکل جدی‌تر برمی خورد. این مسیر در نهایت باید طی می‌شد و به یک نتیجه برسد.
کاروان‌سرایی قدیمی، با امکانات یک هتل مدرن!
پیشنهاد امروز
احمدی اضافه کرد: نتیجتا سفر گروسی به ایران نیز بیشتر در ارتباط با این پروسه‌ای است که از قبل وجود داشته است و در ادوار گذشته در آستانه نشست‌های شورا حکام هم شاهد چنین سفر‌هایی بوده ایم. نتیجتا این یک وضعیت تجربه شده است. ویژگی این سفر گروسی نیز امیدواری او و سازنده خواندن سفر است و بیانیه مشترکی هم که صادر شده است حاوی نکات مهمی است. مسئله اصلی این است که آیا بر روی جزئیات هم توافق می‌شود یا خیر؟ در همان بیانیه ذکر شده است که جزئیات فنی در تهران مشخص خواهد شد. توافق بر سر جزئیات فنی اصل مسئله است.
احمدی در پایان درباره دو وجه مثبت و منفی گزارش گروسی به شورای حکام گفت: من فکر می‌کنم همین مطالبی را که در بیانیه مشترک آمده، با یک لحن واقع گرایانه گزارش خواهد کرد. تصمیم گیری درباره اینکه شورای حکام چه اقدامی در مورد پرونده ایران خواهد کرد، برعهده اعضای شورا خواهد بود و ابتکار عمل نیز در آنجا بدست کشور‌های غربی است و آن‌ها تصمیم می‌گیرند که قطعنامه پیشنهاد کنند یا بیانیه. با توجه به این گفتگوهای گروسی احتمال بیانیه بیشتر است.
کد مطلب: 459441