مشاور امنيت ملي کاخ سفيد در روزهاي اخير درباره پرونده هسته‌اي جمهوري اسلامي گفت که خروج ايالات متحده آمريکا از برجام بدون داشتن جايگزين کار اشتباهي بود. به گفته او امريکا به دنبال راه‌حل ديپلماتيک براي برنامه هسته‌اي ايران است. حالا اين سوال مطرح مي‌شود که آيا پنجره جديدي پيش روي مذاکرات هسته‌اي ايران باز شده است؟
به گزارش کبنانیوز، مشاور امنيت ملي کاخ سفيد در روزهاي اخير درباره برجام اظهاراتي داشت که به ابهامات اين پرونده افزود. بر اين اساس تحليلگران بر اين باور هستند که حالا سه سناريو براي پرونده هسته ‌اي ايران مطرح است. اين گزارش سناريوهاي احتمالي درباره برجام را بررسي مي‌کند.
جيک ساليوان در روزهاي اخير گفت خروج از برجام بدون داشتن جايگزين کار اشتباهي بود. او همچنين گفت که واشنگتن به دنبال راه ‌حل ديپلماتيک براي برنامه هسته ‌اي ايران و يک توافق طولاني‌ مدت است. در حالي مشاور امنيت ملي کاخ سفيد از راه‌حل ديپلماتيک مي‌گويد که جو بايدن، رئيس جمهور امريکا بارها عنوان کرده که برجام در دستور کار او نيست.
حالا اين سوال مطرح مي‌شود که آيا پنجره جديدي پيش روي مذاکرات هسته‌اي ايران باز شده است؟ براي پاسخ به اين سوال بد نيست به اظهارات طرفين پرونده در سال جاري بپردازيم. اوايل فروردين‌ ماه بود که «اکسيوس» در گزارشي نوشت که امريکا با شرکاي اروپايي و اسرائيلي خود درباره توافق موقت با ايران گفت ‌و گو کرده است. به عبارتي يکي از سناريوي مطرح شده براي پرونده هسته‌اي ايران، توافق موقت است. اما ماجراي اين توافق موقت چيست و آيا جدي‌ست؟
بر اساس اين گزارش، دولت امريکا به دنبال توافقي با ايران بوده که در ازاي برداشتن برخي از تحريم‌ ها، بخشي از برنامه هسته‌اي ايران متوقف شود.
البته همان زمان المانيتور به نقل از يک مقام ايراني که خواست نامش فاش نشود، نوشت که ايران هيچ توافق موقتي را نمي‌ پذيرد.
پس از گزارش اکسيوس، رسانه ‌ها از ديدار علي باقري کني، معاون سياسي وزارت امورخارجه ايران با مقامات وزارتخانه‌ هاي خارجه تروئيکاي اروپايي خبر دادند.
باقري کني درباره اين ديدار در توييتي نوشت: «با مديران سياسي سه کشور اروپايي در اسلو نشستي داشتيم. طيفي از موضوعات مورد علاقه و نگراني متقابل را مورد بحث قرار داديم. هيچ فرصتي را براي روشن کردن ديدگاه‌هاي‌مان و هشدار نسبت به برخي سومحاسبه‌ها از دست نمي‌ دهيم. در پيشبرد منافع ملي خود، از جمله از طريق ديپلماسي مصمم هستيم.»
مجموع اظهارات طرفين پس از گزارش اکسيوس نشان از اين مي‌داد که خبري از توافق موقت بين طرفين برجام نيست. حالا اين سوال مطرح مي‌ شود که منظور جيک ساليوان، مشاور امنيت ملي کاخ سفيد از راه ‌حل ديپلماتيک چه بود؟
از آن‌ جايي که گزينه توافق موقت مذاکرات هسته‌اي برداشتن بخشي از تحريم‌ ها به تکذيب طرفين رسيد، گزينه ديگر، يعني افزايش تحريم‌ ها به عنوان ابزار بازدارنده و فشار مطرح مي ‌شود.
در اين ميان چندي پيش رويترز در گزارشي از هشدار غرب به ايران براي تشديد تحريم‌ ها نوشت. بر اساس اين گزارش، بريتانيا، فرانسه و آلمان به تهران هشدار داده‌ اند که اگر جمهوري اسلامي غني‌ سازي اورانيوم را به سطح لازم براي ساخت سلاح هسته‌ اي برساند، تحريم‌ هاي سازمان ملل را برمي‌گردانند.
ناصر کنعاني، سخنگوي وزارت خارجه درباره اين هشدار و برگشت تحريم ‌ها نيز گفت: «چنانچه طرف مقابل دچار خطاي محاسباتي شود، به صورت واضح مي‌ دانند که واکنش ايران به اين موضوع چه خواهد بود و اين پيام به نظرم به اندازه کافي گوياست.»
سخنگوي وزارت خارجه همچنين گفت: «ايران با رعايت خطوط قرمز خود، آماده جمع ‌بندي مذاکرات است، البته همان طور که قبلا نيز آقاي وزير امور خارجه اشاره کرده ‌اند، مسير مذاکره براي هميشه باز نخواهد بود.»
در کنار واکنش کنعاني، نيز مي‌توان به بخش ديگري از گزارش رويترز اشاره کرد که به نقل از يک مقام ايران نوشته: «اگر طرف ‌هاي ديگر به هر بهانه ‌اي بخواهند دست به چنين کاري بزنند و تحريم‌ هاي سازمان ملل را عليه ايران فعال کنند، تمام عواقب و مسئوليت‌ هاي آن متوجه خودشان خواهد بود.»
در ادامه اين گزارش آمده که واکنش ايران مي‌تواند خروج از معاهده منع گسترش سلاح‌ هاي هسته‌اي يا سرعت بخشيدن به فعاليت هسته‌ اي را در پيش بگيرد.
بايد توجه داشت که اظهارات جيک ساليوان، مشاور امنيت کاخ سفيد درباره توافق طولاني ‌مدت درباره پرونده هسته ‌اي جمهوري اسلامي اين بار با دفعات گذشته متفاوت بود.
با وجود توافق برجام در سال 94 و خروج امريکا از اين توافق در سال 97، مشخص نيست که منظور مشاور امنيت کاخ سفيد از توافق طولاني ‌مدت چيست.
پرداختن به اين سناريو نياز به ارائه جزئيات بيشتر از سوي طرفين درگير در پرونده است. پيش از اين اميرعبداللهيان، وزير امور خارجه درباره مذاکرات هسته ‌اي گفته بود که مسير ديپلماسي براي اين موضوع همچنان باز است و تبادل پيام ادامه دارد اما مسير مذاکره هميشه باز نيست.
گفتني است نگراني غرب براي دستيابي ايران به سلاح هسته‌ اي زماني بيشتر شد که صحبت از غني‌ سازي 84 درصدي اورانيوم در ايران شد. سال گذاشته بلومبرگ در گزارشي از دستيابي ايران به غني ‌سازي 84 درصد ايران نوشت.
پس از آن نيز رافائل گروسي، مديرکل آژانس بين‌ المللي انرژي اتمي براي بررسي اين موضوع به ايران سفر کرد. سفري دو روزه که برخي از کارشناسان بر اين باور بودند گزارش منفي او مي‌توانست به فعال شدن مکانيسم ماشه برسد.
 پس از آن مقام ‌هاي ايراني عنوان کردند که ايران قصدي براي غني‌ سازي 84 درصدي ندارد. پس از آن ايران و آژانس بين ‌المللي انرژي اتمي طي يک بيانيه از موافقت ‌نامه جامع پادماني خبر دادند.
بر همين اساس به نظر مي رسد که توافق طولاني مدت و محدود احتمالا در دستور کار قرار گيرد به شکلي که هم منافع اقتصادي ايران تامين شود و هم غرب از غني سازي اورانيوم ايران در امان بماند.
توافق بلندمدت و محدودي که احتمالا در آن غالب فعاليت هاي اقتصادي ايران آزاد شود و در مقابل نيز غني سازي ايران تا سطح 20 درصد کاهش پيدا کند.
با اين وجود در اين ميدان پيچيده و پر پيچ و خم هيچ سناريويي را نبايد نهايي دانست و ممکن است در روزهاي آتي اتفاقي کاملا متفاوت رخ دهد.
در اين ميان اما آن چه قطعي است، اين نکته است که طرفين قصد مذاکره و گفت و گو دارند و در تلاش هستند تا در اين مسير گام هاي جدي و نهايي را بردارند.
منبع: آرمان امروز

کبنانیوز