تاریخ انتشار
دوشنبه ۳۱ ارديبهشت ۱۴۰۳ ساعت ۱۹:۰۶
کد مطلب : ۴۹۱۳۶۲
یادداشت؛
شهادت و فقدان رئیس جمهور، تجربه زیسته کشور است/ مسیر حقوقی و سیاسی و مدیریتی کشور در قانون اساسی مشخص است/در صورت صلاحدید رهبری، معاون اول رئیس جمهور میتواند سکان امور اجرایی را در مدت موقت، با صلاحیت محدود بر عهده بگیرد.
۰
کبنا ؛پیشازاین نیز تجربه خلا و شهادت و فوت رئیس جمهور را داشتهایم و این نخستین بار نیست که کشور فقدان رئیس جمهور را تجربه میکند. شهادت شهید رجائی در شهریور 1360 تجربه اول بود و شهادت آیت الله رئیسی مورد دوم است که تاریخ معاصر ایران از سر میگذارند؛ با این تفاوت که یکی با ترور و دیگری با حادثه بوده است.
همانگونه که رهبری انقلاب فرمودند جای نگرانی نیست؛ هم از منظر تجربه اجتماعی، جامعه با مصیبت از دست دادن خادمان خود آشنا هستند و هم از منظر مدیریتی، کشور مسیر خود را طی میکند و ان شاالله خللی ایجاد نمیشود. از منظر حقوقی، سازکار قانونی آن در قانون اساسی پیش بینی شده است. این در حالی است که در زمان شهادت شهید رجائی شرایط مناسب نبود و با توجه به اوایل استقرار انقلاب و حوادث بسیار و جنگ و ... کشور چندان در حالت ثبات نبود ولی در حال حاضر کشور در شرایط ثبات است و مسیر خدمتگذاری طی خواهد شد.
درخصوص چگونگی وضعیت کشور در صورت فقدان رئیس جمهور، همواره پیش بینیهای لازم در قانون اساسی سابق و لاحق را داشتهایم. قانون اساسی سابق در اصول 130 و 131 و 132 و قانون اساسی فعلی در اصول 131 و 132 سازکار این مساله را مدنظر دارند.
قانون اساسی فعلی این وظیفه را متوجه معاون اول رئیس جمهور (در صورت صلاحدید و موافقت رهبری) دیدهاند که ممکن است تشخیص دیگری داده شود و با توجه به اختیارات مقام ولایت امت، ممکن هم است که تصمیم دیگری اتخاذ شود. کما اینکه ذیل اصل 131 قانون اساسی، به نوعی اجازه انتصاب فرد دیگری را به رهبری داده است. (در صورت فقدان معاون اول)
ولی بهرحال مشی رهبری انقلاب همان است که قانون اساسی بدواً لحاظ میکند. در هر حال در صورت موافقت رهبری، بر اساس اصل 131 قانون اساسی، دامنه صلاحیتهای معاون اول جایگزین، از صلاحیتهای رئیس جمهور محدودتر است.
شورایی هم متشکل از رئیس مجلس و رئیس قوه قضائیه و معاون اول رئیس جمهور موظفند تا حداکثر 50 روز تکلیف رئیس جمهور جدید را مشخص کنند که این فرصت محدود قانون اساسی و فرآیند برگزاری انتخابات (با توجه به قوانین موجود انتخابات) کمی فشرده و سنگین خواهد بود.
این نکته قابل اشاره است که در قانون اساسی سابق، وظیفه همه امور اجرائی تا تدارک تعیین رئیس جمهور جدید به شواری موقت ریاست جمهوری محول شده بود و در آن زمان بر اساس قانون اساسی، معاون اولی برای رئیس جمهور پیش بینی نشده بود. در شهریور 1360 شهید رجائی به شهادت رسید که بلافاصله با تدارک شورای موقت ریاست جمهوری، در مهرمان 1360، رئیس جمهور جدید (حضرت آیت الله خامنهای) انتخاب گردید.
بهرحال فقدان و شهادت رئیس جمهور، تجربه زیسته این کشور است و ضمن گرامیداشت و پاسداشت زحمات و حزن از دست دادن خادمان عزیز و شهید ملت و عرض تسلیت، مسیر حقوقی و مدیریتی و سیاسی کشور طی خواهد شد و جای نگرانی نخواهد بود و خلل چندانی پیش نخواهد آمد.
همانگونه که رهبری انقلاب فرمودند جای نگرانی نیست؛ هم از منظر تجربه اجتماعی، جامعه با مصیبت از دست دادن خادمان خود آشنا هستند و هم از منظر مدیریتی، کشور مسیر خود را طی میکند و ان شاالله خللی ایجاد نمیشود. از منظر حقوقی، سازکار قانونی آن در قانون اساسی پیش بینی شده است. این در حالی است که در زمان شهادت شهید رجائی شرایط مناسب نبود و با توجه به اوایل استقرار انقلاب و حوادث بسیار و جنگ و ... کشور چندان در حالت ثبات نبود ولی در حال حاضر کشور در شرایط ثبات است و مسیر خدمتگذاری طی خواهد شد.
درخصوص چگونگی وضعیت کشور در صورت فقدان رئیس جمهور، همواره پیش بینیهای لازم در قانون اساسی سابق و لاحق را داشتهایم. قانون اساسی سابق در اصول 130 و 131 و 132 و قانون اساسی فعلی در اصول 131 و 132 سازکار این مساله را مدنظر دارند.
قانون اساسی فعلی این وظیفه را متوجه معاون اول رئیس جمهور (در صورت صلاحدید و موافقت رهبری) دیدهاند که ممکن است تشخیص دیگری داده شود و با توجه به اختیارات مقام ولایت امت، ممکن هم است که تصمیم دیگری اتخاذ شود. کما اینکه ذیل اصل 131 قانون اساسی، به نوعی اجازه انتصاب فرد دیگری را به رهبری داده است. (در صورت فقدان معاون اول)
ولی بهرحال مشی رهبری انقلاب همان است که قانون اساسی بدواً لحاظ میکند. در هر حال در صورت موافقت رهبری، بر اساس اصل 131 قانون اساسی، دامنه صلاحیتهای معاون اول جایگزین، از صلاحیتهای رئیس جمهور محدودتر است.
شورایی هم متشکل از رئیس مجلس و رئیس قوه قضائیه و معاون اول رئیس جمهور موظفند تا حداکثر 50 روز تکلیف رئیس جمهور جدید را مشخص کنند که این فرصت محدود قانون اساسی و فرآیند برگزاری انتخابات (با توجه به قوانین موجود انتخابات) کمی فشرده و سنگین خواهد بود.
این نکته قابل اشاره است که در قانون اساسی سابق، وظیفه همه امور اجرائی تا تدارک تعیین رئیس جمهور جدید به شواری موقت ریاست جمهوری محول شده بود و در آن زمان بر اساس قانون اساسی، معاون اولی برای رئیس جمهور پیش بینی نشده بود. در شهریور 1360 شهید رجائی به شهادت رسید که بلافاصله با تدارک شورای موقت ریاست جمهوری، در مهرمان 1360، رئیس جمهور جدید (حضرت آیت الله خامنهای) انتخاب گردید.
بهرحال فقدان و شهادت رئیس جمهور، تجربه زیسته این کشور است و ضمن گرامیداشت و پاسداشت زحمات و حزن از دست دادن خادمان عزیز و شهید ملت و عرض تسلیت، مسیر حقوقی و مدیریتی و سیاسی کشور طی خواهد شد و جای نگرانی نخواهد بود و خلل چندانی پیش نخواهد آمد.