انتخابات ریاست جمهوری آمریکا؛
از تهران تا مسکو؛ واکنش دشمنان ترامپ به بازگشتش چه بود؟ / زلزله در بازار دنیا با پیروزی ترامپ / چرا ترامپ خطرناکتر از چهار سال گذشته است؟ / میتوان با ترامپ از طریق لابیهای مختلف گفتگو کرد
16 آبان 1403 ساعت 21:57
«دونالد ترامپ» با کسب آرای لازم از الکترال کالج، برای بار دوم به کاخ سفید راه یافت و توانست با شکست «کامالا هریس»، به عنوان چهلوهفتمین رئیس جمهور آمریکا انتخاب شود. نامزد جمهوریخواهان با شکست نامزد حزب دموکرات در انتخابات ۲۰۲۴ آمریکا، بار دیگر راهی کاخ سفید میشود. پیروزی ترامپ با بازتاب گستردهای در سطح جهان روبرو شد.
«دونالد ترامپ» با کسب آرای لازم از الکترال کالج، برای بار دوم به کاخ سفید راه یافت و توانست با شکست «کامالا هریس»، به عنوان چهلوهفتمین رئیس جمهور آمریکا انتخاب شود. نامزد جمهوریخواهان با شکست نامزد حزب دموکرات در انتخابات ۲۰۲۴ آمریکا، بار دیگر راهی کاخ سفید میشود. پیروزی ترامپ با بازتاب گستردهای در سطح جهان روبرو شد.
میتوان با ترامپ از طریق لابیهای مختلف گفتگو کرد
علی ماجدی، دیپلمات سابق، درباره راهبرد مطلوب در مواجهه با ترامپ گفت: وقتی دوستان نمیخواهند با آمریکا ارتباط داشته باشند، چه فرقی میکند ترامپ رئیس جمهور باشد یا هریس؟ اول باید اصل قضیه را پذیرفت. وقتی ما میگوییم تفاوتی در آمریکا نیست و خواهان ارتباط با آمریکا نیستیم، شکل مطلوب ارتباط چیست؟ زمانی رئیس جمهور آمریکا برای ما متفاوت میشود که بخواهیم اصل ارتباط را مورد پذیرش قرار دهیم. ما بارها فرصت داشتیم با آمریکا مذاکره کنیم.
در ایران شاید با تغییر رئیس جمهور امریکا سیاستهای کلان در قبال واشنگتن چندان تغییر نکند، اما در آمریکا با تغییر رئیس جمهور ممکن است سیاست این کشور حتی در مورد متحدانش هم عوض شود.
علی ماجدی، دیپلمات سابق، درباره راهبرد مطلوب در مواجهه با ترامپ به انتخاب گفت: وقتی دوستان نمیخواهند با آمریکا ارتباط داشته باشند، چه فرقی میکند ترامپ رئیس جمهور باشد یا هریس؟ اول باید اصل قضیه را پذیرفت. وقتی ما میگوییم تفاوتی در آمریکا نیست و خواهان ارتباط با آمریکا نیستیم، شکل مطلوب ارتباط چیست؟ زمانی رئیس جمهور آمریکا برای ما متفاوت میشود که بخواهیم اصل ارتباط را مورد پذیرش قرار دهیم. ما بارها فرصت داشتیم با آمریکا مذاکره کنیم.
وی اضافه کرد: با روی کار آمدن ترامپ و تجربهی به هم زدن برجام، چه باید بکنیم؟ کشور یک راهبرد مشخصی درباره آمریکا باید داشته باشد. وقتی هیچ راهبردی وجود ندارد، پیشنهادات ما هم نتیجهای نمیدهد.
ماجدی در رابطه با راهکار مذاکره با ترامپ بیان کرد: باید از وزیرخارجه بپرسید واقعاً برایشان فرقی نمیکند چه کسی در آمریکا رئیس جمهور است؟ میتوان با هرکدام از روسای جمهور آمریکا گفتگو کرد. ترامپ یک آدمی است که درست است که از حزب جمهوری خواه آمده اما تصمیمات شخصی میگیرد. او با احزاب خیلی هماهنگ نیست. قاعدتاً با چنین فردی میتوان از طریق لابیهای مختلف گفتگو کرد. مثلاً در ژاپن رابطهی بهتری با جمهوری خواهان وجود دارد، از آن طریق میتوان وارد شد و راهی پیدا کرد تا اگر رابطه هم برقرار نشود، خود را از این وضعیت خارج کنیم.
ماجدی تصریح کرد: باید ببینیم ترامپ در آن 4 سال با کدام کشورها رابطهی نزدیکتری داشته است. اگر مذاکره مستقیم هم نمیخواهیم، باید از طریق این کشورها وارد شویم. ما فرصت مذاکره مستقیم داشتیم اما عمل نکردند.
وی درباره کشورهای مؤثر در بهبود روابط ایران و آمریکا گفت: عربستان در بهبود مسیر ارتباطی ایران و غرب میتواند مؤثر باشد. ژاپنیها هم راحتتر با جمهوری خواهان بهتر کار میکنند. روسیه هم رابطهی خوبی با ترامپ دارد. عربستان و روسیه و ژاپن میتوانند مقداری وضعیت روابط را بهتر کنند.
این دیپلمات بازنشسته در رابطه با فرصت سوزیها در دوران بایدن برای مذاکره اظهار داشت: در زمان جو بایدن فرصتهایی داشتیم که گفتگو کنیم. آنها گفتند ترامپ اشتباه کرده که از برجام خارج شده و در اولین سال انتخابات گفته شد که سیگنالهایی رسیده است. ما وقتی چنین فرصتی را در دولت سیزدهم از دست دادیم، چگونه دنبال فرصت جدید بگردیم؟ دیپلماسی همیشه روی یک پاشنه نمیچرخد. وقتی یک زمینه برای عبور از بحران وجود دارد، باید از آن استقبال کرد.
سفیر سابق ایران در آلمان گفت مسألهی ایران و آمریکا باید از تلخی فعلی خود خارج شود. در زمان اوباما این تلخی کم شد اما ترامپ آن را سختتر کرد. محصول گذشتهای که ما با ترامپ داشتیم خروج از برجام و بهبود روابط اسراییل با عربستان سعودی بوده است.
ماجدی درباره تأثیر پیروزی ترامپ بر تحولات خاورمیانه گفت: وقایعی که در منطقه رخ داده تماماً به ضرر ما بوده است. جنگ خاورمیانه میان لبنان و اسراییل و غزه، شرایط جدیدی است که با توجه به روی کارآمدن ترامپ، باید بازتعریف شود. باید چند سناریو دقیق تعیین شود و نسبت به انتفاع کشور، مذاکره را شروع کنیم. بدون تردید ما از نظر نظامی باید قوی شویم اما در کنار تجهیزات نظامی، باید وضعیت سیاسی و اقتصادی خود را هم تغییر دهیم. نکته اساسی اینجاست که شرایط اقتصادی و سیاسی خود را با ترامپ چگونه بهبود بخشیم.
بدبینیها درمورد ترامپ مقداری پررنگ است؛ این هنر دیپلماتهای ماست که در بدترین شرایط از فرصتها استفاده
کشاورز زاده تاکید کرد: نکته مهم این است که گرچه برخی با بدبینی به ترامپ نگاه میکنند، من فکر میکنم این بدبینی مقداری پررنگ است. در دنیای دیپلماتیک همیشه فرصتهای زیادی وجود دارد. این هنر دیپلماتهای ماست که در بدترین شرایط از فرصتها استفاده کنند.
دونالد ترامپ امروز صبح رسما به عنوان پیروز انتخابات ریاستجمهوری امریکا اعلام شد، انتخابی که پیامدهای مختلفی برای جهان و خاورمیانه میتواند داشته باشد.
محمد کشاورز زاده، سفیر سابق ایران در چین، درباره نوع راهبرد ایران در مقابل ترامپ به «انتخاب» گفت: آمریکا به عنوان یک قدرت بزرگ جهانی، نقش مهمی در تحولات دنیا دارد. روسای جمهور آمریکا در چهل و پنج سال گذشته تفاوت چندانی در مقابل ایران نداشتند. اگر نگاهی به تحولات سالهای گذشته داشته باشیم، خصومت روسای جمهور آمریکا را شاهد هستیم که برگرفته از سیاستهای حکمرانی جمعی آمریکاست. ترامپ در هر حال رئیس جمهور آمریکاست.
وی افزود: ما ثابت کردیم در مقابل زور تسلیم نمیشویم و در قبال زورگوییهای آمریکا مقاومت کردهایم.
کشاورز زاده تاکید کرد: نکته مهم این است که گرچه برخی با بدبینی به ترامپ نگاه میکنند، من فکر میکنم این بدبینی مقداری پررنگ است. در دنیای دیپلماتیک همیشه فرصتهای زیادی وجود دارد. این هنر دیپلماتهای ماست که در بدترین شرایط از فرصتها استفاده کنند.
وی درباره تأثیر پیروزی ترامپ بر اروپا بیان کرد: اروپا به عنوان یکی از بازندههای اصلی انتخابات آمریکا خواهد بود. روسیه و چین نیز تحت تأثیر قرار میگیرند. یک تفاوت ترامپ و هریس این است که ترامپ اعتقادی به حفظ اتحاد با غرب را ندارد. هدف اصلی ترامپ، قدرتمند کردن آمریکاست که نمادی از چهرهی واقعی این کشور است.
وی تصریح کرد: ما در شرایط سختتری هم توانستهایم از دیپلماسی استفاده کنیم. در جنگ هشت ساله، تعداد زیادی از عزیزان ما شهید شدند، اما توانستیم با دیپلماسی که در مقابل عراق به کار بردیم، به اهدافمان برسیم.
او در رابطه با تبعات پیروزی ترامپ برای اروپا اظهار داشت: اروپا با مشکلاتی که در اوکراین دارد، روی کمک آمریکا حساب میکند. دموکراتها در این زمینه کمکهای زیادی کردند، اما ترامپ چنین هزینهای برای اروپا نمیکند. با توجه به صحبتهای ترامپ، به نظر میرسد رابطهی خوبی با روسیه برقرار کنند و اروپا با مشکلات زیادی از جمله انرژی مواجه میشود. روند دیگری در اوکراین به نفع روسیه میچرخد. ترامپ باوری به اروپاییها ندارد.
این دیپلمات ارشد سابق ایران درباره نحوهی مذاکره با ترامپ گفت: مسألهی مذاکره باید بیشتر بررسی شود، اما میتوان از دیپلماسی در مقابل ترامپ استفاده کرد. ترامپ با رهبر کره شمالی هم مذاکره کرد و حاضر شده بود با وزیرخارجهی وقت ما هم ملاقات کند. ما نپذیرفتیم که با پادرمیانی مکرون با او گفتگو کنیم. دیپلماسی باید بر پایه یک گفتمانی باشد که ایران به عنوان یک کشور قدرتمند در خاورمیانه، تنش را کاهش دهد و به نتایج خود برسد. آمریکا اگر بتواند تنش را کاهش دهد، از سوی ایران مورد پذیرش است. در مورد غزه این کشتار عظیمی که صورت گرفته، دولت دموکرات آمریکا به مراتب بدتر عمل کرد.
کشاورز زاده درباره رویکرد ترامپ نسبت به چین گفت: بارها گفته شده که چینیها مشکل اصلی آمریکا هستند. چین به عنوان یک قدرت اقتصادی بزرگ دنیا، تمام اقتصاد آمریکا را به چالش کشیده است. ترامپ به عنوان یک تاجر این مسأله را به خوبی میبیند. منافع مادی بیشتر از ارزشها برای ترامپ مهم است. خطر اصلی از نظر ترامپ، خطر اقتصادی چین است. چین با این فرمان، اقتصاد آمریکا را کاملاً تحت تأثیر قرار خواهد داد. ترامپ دنبال این است که زوال اقتصادی آمریکا را متوقف کند. اگر قرار باشد همین روند تداوم یابد، با مشکلات زیادی مواجه میشوند. یکی از نکاتی که ترامپ روی آن کار میکند، معامله با کشورهای تجدیدنظر طلب است. چین، هژمونی اقتصادی آمریکا را زیرسؤال برده است.
چرا ترامپ خطرناکتر از چهار سال گذشته است؟
«ترامپ دست نتانیاهو برای مقابله با ایران را باز خواهد گذاشت که ریسکهای ما در اقتصاد و در تصمیم گیری منطقهای را به شدت بالا خواهد برد. او بسیار خطرناکتر از ۴ سال پیش است. باید دید آیا ما عاقلتر از ۴ سال پیش شده ایم؟ یا دوباره در پاسخ به خروج از برجام ارز ترجیحی ۴۲۰۰ وضع میکنیم و در مقابله با تحریم شروع به ایجاد محدودیتهای بزرگ صادراتی میکنیم.»
صادق الحسینی در کانال تلگرامی خود نوشت: دوستانی که صفحه من را در اینستاگرام و تلگرام دنبال میکنند میدانند که چهار سال پیش که بایدن انتخاب شد عرض کردم که ترامپ و ترامپیسم پرقدرت باز خواهند گشت و برنده انتخابات ۴ سال بعد ریاست جمهوری خواهند بود. بارها هم هشدار دادم که وقت نداریم و باید در این مدت قبل از ظهور دوباره ترامپ هم اصلاحات داخلی را انجام دهیم ودر منطقه و جهان جایگاه خود را پیدا کنیم. اما خب گوش شنوایی نبود و شد آنچه نباید میشد.
این ساعتها خیلی میشنویم که میگویند ترامپ فرقی با هریس نداشت و هرکدام میآمدند وضعیت ما بد بود و در نتیجه اتفاق ویژهای نیفتاده است! این مثال همان فردی است که وسط خیابان ایستاده بود و هرچه به او میگفتند دارد سیل میآید به بالای پشت بام بیا گوش نمیداد و میگفت که سیل خیس میکند. روزهای قبل هم باران میآمد و خیس میشدیم و لذا سیل و باران فرقی با هم ندارند! عاقبت اینگونه استدلالها مشخص است.
آیا ترامپ با ۴ سال گذشته تفاوت کرده؟
به حرفهای ترامپ که میگوید جنگ نمیخواهم و از این دست حرفهای صد من یه غاز توجه نکنید. در جهان بینی او چه بسا نخواستن جنگ شبیه استدلال هری ترومن برای پایان جنگ جهانی دوم باشد. ترامپ ۷۸ساله است و در این ۴ سال طبیعتا تغییر بنیادین نکرده است ولی تغییراتی داشته که در جهت بدتر شدن شرایط ایران است و نه بهتر شدن. این تغییرات موارد زیر هستند:
۱-قدرت افزونتر: ترامپ با کنار گذاشتن مهرههای اصلی حزب جمهوری خواه خود به نماد آن تبدیل شد. ۸ سال قبل اینطور نبود. او اکنون همه دشمنانش را کنار گذاشته و افرادی همراه با خود را به مجلس نمایندگان و سنا فرستاده است و کنترل هر دوی این نهادها را هم بدست آورده است.
۲-تجربه بیشتر: ترامپ ۸ سال پیش هیچ تجربهای در نظام اداری و سیاسی آمریکا نداشت اما الان او تجربه ۴ سال ریاست جمهوری و نیز ۴ سال دور بودن از آن را چشیده و دیده دشمنانش در داخل و خارج برای حذف او به زندان افتادنش چه اقداماتی کردند.
۳-لجاجت بیشتر با ایران: در ۴ سال گذشته چندین بار خبرهایی مبنی بر قصد ایران برای ترور ترامپ مطرح شد که احتمالا به واقعیت نزدیک نبودند ولی طبیعتا این اثری جدی روی ترامپ خواهد گذاشت و ذهنیت او را نسبت به ایران منفیتر خواهد کرد.
۴-حمایت جدی لابی اسرائیل: لابی یهودیان در آمریکا در این انتخابات بصورت جدی از ترامپ حمایت کرد. این سبب نزدیکی بیشتر او به این لابی شده و افرادی مثل بیوه ادلسون حمایت مالی جدی از او کردند و خواستههای بسیار رادیکالی در منطقه از او دارند. این سبب میشود تا آمریکا در منطقه دست اسراییل را بسیار بازتر کند که تبعات سهمگینی برای مردم غزه، لبنان و سوریه دارد و ریسک برخورد احتمالی ایران و اسراییل را هم زیاد میکند.
ترامپ در دوره ریاست جمهوری خود چه کرد؟
ترامپ در دوره ریاست جمهوری خود در قبال ایران رفتار بسیار خصمانهای را اتخاذ کرد. اولا از برجام خارج شد، ثانیا سردار بزرگ ما را شهید کرد و ثالثا فروش نفت ایران را به یک سوم رساند. از سوی دیگر سعی کرد بصورت مستقیم در منطقه کمتر دخالت کند و منطقه را به اسراییل و عربستان سپرد.
این رفتار خصمانه ناشی از استراتژی او در مذاکره بود. او معتقد است اگر با کشور یا شرکتی کوچکتر از خودتان در مذاکره روبرو هستید، باید ضربه اول را شما بزنید و این ضربه باید محکم باشد تا طرف مذاکره بداند که میزنید و بداند که درد دارد، آنوقت هر امتیازی بخواهید به شما میدهد. اما این استراتژی در مقابل ایران جواب نداد و به افزایش شدید التهاب بین ایران و آمریکا انجامید.
ترامپ چه خواهد کرد؟
تصور من این است که ترامپ در این دوره با توجه به افزایش قدرت و تجربهاش از دور قبل، فشار را خیلی زود روی ایران زیاد خواهد کرد و این فشار از ناحیه کاهش درآمدهای نفتی به کشور اصابت خواهد کرد. همچنین او با حمایت جدی از اسراییل اجازه پاکسازی کامل غزه را به نتانیاهو خواهد داد، فارغ از اینکه نتانیاهو موفق شود یا خیر.
همچین دست نتانیاهو برای مقابله با ایران را باز خواهد گذاشت که ریسکهای ما در اقتصاد و در تصمیم گیری منطقهای را به شدت بالا خواهد برد. او بسیار خطرناکتر از ۴ سال پیش است. باید دید آیا ما عاقلتر از ۴ سال پیش شده ایم؟ یا دوباره در پاسخ به خروج از برجام ارز ترجیحی ۴۲۰۰ وضع میکنیم و در مقابله با تحریم شروع به ایجاد محدودیتهای بزرگ صادراتی میکنیم و….
یک فعال سیاسی اصلاح طلب معتقد است: سیاست ترامپ در قبال ایران، سیاست یا جنگ یا صلح است. ممکن است که بخواهد فشار خود را بیشتر کند تا به یک صلح با ایران دست یابد.
پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، چه تاثیری در سیاست داخلی ایران خواهد داشت؟ این سوال، بیش از هر چیز در ساعات اولیه اعلام پیروزی ترامپ به ذهن ما ایرانی ها رسید. جایی که اقتصاد تا سیاست خارجی آن از مدت ها پیش به تغییر و تحولات در ایالات متحده دوخته شده، حالا با واقعیت دوباره ای به نام ترامپ روبه رو شده است.
این مرد که همه ما ایرانی ها او را با پاره کردن برجام و تشدید چند باره تحریم ها می شناسیم، تقریبا از دو ماه دیگر سکان آمریکا را در دست می گیرد. آیا او در رویکرد خود در قبال ایران تغییری خواهد داد؟ علی شکوری راد فعال سیاسی اصلاح طلب، اگرچه معتقد است که ترامپ امروز با ترامپ چهار سال پیش متفاوت است اما از ادامه همان رویکردها می گوید.
او معتقد است: فشار بر روی ایران قطعا گسترش پیدا خواهد کرد و این فشار اگر منجر به واکنش ایران شود نتیجه آن جنگ است. شکوری راد پیشنهاد مذاکره با آمریکا را به دولت پزشکیان می دهد.
مشروح گفتوگوی خبرآنلاین با علی شکوری را در ادامه بخوانید؛
آقای شکوری راد! دونالد ترامپ بار دیگر به کاخ سفید بازگشت، تاثیر نتیجه انتخابات امریکا را در سیاست داخلی ایران چگونه می بینید؟
انتخاب دوباره آقای ترامپ باعث تغییر و تحولات مهمی در عرصه بین الملل خواهد شد. نه فقط در رابطه با ایران بلکه، در ارتباط با اروپا، روسیه و اوکراین و همچنین چین، تاثیرات مهم و گسترده ای خواهد داشت.
البته ترامپ این دوره با ترامپ دوره قبل، یک تفاوت هایی دارد. یعنی شاید مقداری از آن شور و هیجانی که در دوره قبل داشت و به صورت تصمیمات ناگهانی ظاهر می شد، کم شده باشد و دیگر شاهد تصمیمات دور از انتظار او نباشیم.
درست هم انتظار می رود. با تجربه ای که او در دوره قبلی ریاست جمهوری خود به دست آورده است، اینبار مقداری پخته تر عمل خواهد. ولی با این وجود باز هم نمی توان نگران نبود.
ترامپ سیاست «یا جنگ یا صلح» را دنبال می کند
اما این نگرانی از سوی ایران بیشتر خواهد بود، درست است؟
بله در ارتباط با ایران هم، همین است. ببینید، سیاست دموکرات ها در رابطه با ایران یک وضعیت «نه جنگ، نه صلح» است. ولی ترامپ سیاست «یا جنگ یا صلح» را دنبال می کند. همین امر باعث می شود که شرایط جدیدی هم برای ایران به وجود بیاورد.
اتحاد بین ترامپ و اسرائیل نزدیکتر از اتحاد با بایدن است
چقدر با روی کار آمدن ترامپ دولت پزشکیان، به چالش خواهد خورد؟
آقای ترامپ در دوره قبل که به عنوان رییس جمهور آمریکا حضور داشت، تحریم هایی را که در دوره باراک اوباما وضع شده بود ولی بطور جدی اجرا نمی شد را، خیلی جدی دنبال کرد و همین کار او، عملا شرایط اقتصادی ایران را خیلی تضعیف کرد. فروش نفت را کاهش داد و به تبع آن اوضاع اقتصادی و معیشتی مردم سخت شد. به نظر می رسد که اینبار هم همین کار را خواهد کرد. البته اینبار شرایط خیلی دشوارتر از دفعه قبل است. چرا که یک رویارویی مستقیم بین ایران و اسرائیل در گرفته است.
آقای ترامپ اتحاد خیلی نزدیکتری با اسرائیل نسبت به دولت بایدن دارد. هرچند دولت بایدن هم خیلی از نتانیاهو و سیاست های جنگی او حمایت کرد ولی ترامپ از آن هم بیشتر حمایت خواهد کرد. حتی به نظر می رسد تغییر و تحولاتی که نتانیاهو در کابینه خود ایجاد کرده است در همین راستا بوده است. او احساس کرده با روی کار آمدن ترامپ، باید تندتر از قبل عمل کند و حالا حامی بهتری برای خود پیدا کرده است.
افزایش فشارها بر ایران منجر به گسترش جنگ خواهد شد اما...
شما به رویارویی ایران و اسرائیل هم اشاره کرده اید، با حضور ترامپ این شرایط چگونه پیش می رود؟ آیا جنگ در منطقه گسترش خواهد یافت؟
فشار بر روی ایران قطعا گسترش پیدا خواهد کرد. این فشار اگر منجر به واکنش ایران شود نتیجه آن جنگ است. ولی از آن طرف قضیه هم باید نگاه کرد. همانطور که گفته ام سیاست ترامپ در قبال ایران، سیاست یا جنگ یا صلح است. ممکن است که بخواهد فشار خود را بیشتر کند تا به یک صلح با ایران دست یابد. چون ترامپ، آدمی است که اقتصاد را خوب بلد است و می داند که جنگ چقدر برای امریکا هزینه زا خواهد بود.
از این رو می توان گفت که او دیگر خیلی جنگ طلب نیست. نه اینکه از جنگ پرهیز داشته باشد، نه. او جنگ طلب نیست یعنی سعی می کند سیاست های خود را به گونه ای پیش ببرد که منجر به جنگ و گسترش آن نشود. این سیاست او، هم می تواند فرصت ایجاد کند و هم می تواند تهدید باشد.
اگر مذاکره نشود، باید به استقبال جنگ برویم
با توجه به شناختی که از آقای ترامپ در دوره قبل ریاست جمهوری او داریم، ایران و به طور مشخص دولت پزشکیان چه راهکاری را باید برای سد کردن راه تامین خواسته های ترامپ، در پیش بگیرد؟
به نظر من در صورت گفت و گو و مذاکره، بهتر می شود با ترامپ کار کرد. ما در دوره قبل سیاست نه مذاکره می کنیم و نه جنگ می شود را در دستور کار داشتیم. اما حالا و با حضور ترامپ شاید ادامه این سیاست امکانپذیر نباشد. یعنی اگر مذاکره نشود، طبیعتا باید به استقبال جنگ برویم. اگر بخواهیم منافع ملی ایران را حفظ کنیم، با مذاکره بیشتر می توانیم به آن دست یافت.
آیا حاکمیت راضی به مذاکره خواهد شد؟
حاکمیت بالاخره عاقبت اندیش است و منافع ملی را در نظر می گیرد. وقتی شرایط تغییر کند طبیعی است که حاکمیت تصمیمات جدیدی را از خود بروز بدهد.
مطهرنیا: با پیروزی ترامپ ایران و اسرائیل وارد جنگ مینیاتوری میشوند/ این معنی خطرناکی دارد
دونالد ترامپ برای بار دوم بهعننوان چهل و هفتمین رئیسجمهور ایالات متحده وارد کاخ سفید میشود. او توانست در انتخابات ۲۰۲۴ کامالا هریس از حزب دموکرات را شکست دهد. همراه با او سنای آمریکا هم به دست جمهوریخواهان افتاده که همین امر کار ترامپ را برای پیشبرد سیاستهایش سادهتر خواهد کرد. روابط ایران و ایالات متحده هر چند در دوران ریاستجمهوری بایدن هم پرتنش بود و دموکراتها نتوانستند به وعدههایشان در مورد بازگشت به برجام عمل کنند، اما اوضاع از دوران اول ریاست جمهوری ترامپ بهتر بود و دو طرف حتی با اینکه مدتها بود از میز مذاکره فاصل داشتند، اما درهای دیپلماسی را باز توصیف میکردند.
ترامپ در سال ۲۰۱۸ با خروج از برجام و سپس ترور سردار سلیمانی؛ ارتباط میان واشنگتن و تهران را به شدت تخریب کرد. او در دوران بایدن تلاش کرد تا برخی معافیتهای فروش نفت را که دموکراتها برای ایران اعمال کرده بودند، ناشی از بیکفایتی آنها بداند. در مقابل او به آمریکاییها قول داده که با تهران به توافقی برسد که برای کشورش سودمند باشد. در تهران مقامات دیپلماتیک میگویند اینکه چه کسی در کاخ سفید باشد، تاثیری در سیاستهای کشور ندارد. با اینحال تحلیلگران اغلب معتقدند حضور ترامپ در راس سیاست آمریکا، بعید است به سود ایران تمام شود.
در خبرآنلاین با مهدی مطهرنیا، کارشناس مسائل بینالملل در مورد روابط ایران و آمریکا در شرایطی که ترامپ پیروز انتخابات ۲۰۲۴ شده، به گفتگو نشستیم:
مهدی مطهرنیا استاد دانشگاه و کارشناس روابط بین الملل میگوید: روابط ایران و آمریکا بیش از آنکه تابع تغییر و تحول در واشنگتن باشد، تابع تغییر و تحول در ایران است. ترامپ علیرغم همه فرازونشیبها اکنون رئیسجمهور آینده امریکاست. باید بگویم که نهایتا پنج درصد تمایز میان روسای جمهور دموکرات و جمهوری خواه وجود ارد. آنچه در آمریکا رخ میدهد یک پیوند فراحزبی در آمریکا در ارتباط با تهران و مواضع ایران در چارچوب ساختار سخت قدرت در ایران است. لذا روی کار آمدن شخصیتی مانند پزشکیان دیگر مانند دهه هفتاد و هشتاد نمیتواند ایجاد تغییرات عمدهای در واشنگتن بر علیه تهران داشته باشد. اکنون سنا و کنگره را نیز جمهوری خواهان به دست میگیرند و یک دست شدن جمهوریخواهان با توجه به ضد واقعه هفت اکتبر ورود جریانات موجود در منطقه از جنگ نامتعادل به جنگ معلق و جنگ معلق به جنگ مینیاتوری، منجر به این میشود که شتاب تغییرات در منطقه افزایش پیدا کند. نتانیاهو با پیشبینی همین امر در یک فرصت معنادار و قابل ردیابی گالانت را کنار زد و کابینه یکدستتری جهت رسیدن به اهداف خود تشکیل داد. از این بهبعد مساله ایران و اسرائیل در منطقه وارد جنگ مینیاتوری میشود و کاملا سیاستهای امریکا با اسرائیل در ماههای آینده همگن میشود.
او توضیح داد: این معنا میتواند برای تهران خطرناک باشد. این نکته را نباید از خطر دور داشت که سه بحران اساسی یعنی جانشینی در داخل، جایابی در منطقه و جایگزینی در نظام بینالملل از نظر رویکردهای نظم آینده جهانی هم خود را سرعت میبخشد.
مطهرنیا معتقد است: اکنون قدرت در واشنگتن با قدرت در نیویورک همسان شدهاند. شخصیتهایی مانند ایلان ماسک که در حوزه سرمایهداری نوین در برابر مرداکها در نیویورک ایستادهاند و لایهبندی جدیدی در نظام سرمایهداری جهان شکل میدهند، از طریق ونس با کاخ سفید مرتبط میشوند. ماسک در کنار ترامپ و ونس قرار دارد و دیگر سرمایهداران بینالمللی در این حوزه پشتیبان ترامپ خواهند بود. این قدرت ترامپ را از سال ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۰ فزونی میبخشد و میتواند از ترامپ قدرت فائقهتری بساز و میتواند اثراتی بر موضعگیریهای تهران و تلآویو داشته باشد.
ترامپ حرکت پیشدستانه خود را در جنگ مینیاتوری تشدید خواهد کرد و تلاش خواهد کرد تهران را تحت هجوم بسیار گسترده هدفمند قرار دهد. به عبارت دیگر حملات هوشمندتر و تاحدود زیادی سختتری را نسبت به ایران دنبال کند. چرا که نتانیاهو نه از طرف دولت حاکم در واشنگتن و نه از طریق کنگره امریکا تحت فشار قرار میگیرد. لذا یک دولت قابل کنترل در تلآویو و کاملا هماهنگ با آمریکا جلوهگر میشود و این میتواند با توجه به مسائل منطقهای عرصه را تا حدود زیادی مخاطره انگیز کند.
بازارهای جهانی زیر و رو شد/ پیروزی ترامپ با قیمت طلا چه کرد؟
اولین نتایج انتخابات پرماجرای آمریکا در حالی اعلام شده است که بازارها از پیش خود را مهیای رویارویی با نتیجهی شگرف پیروزی ترامپ کرده بودند. حالا ترامپ اینجا و آنجا خود را رییسجمهوری آمریکا میخواند و ورودش به کاخ سفید از همین حالا تاثیرات خود را بر بازارها اشکار کرده است.
انتخابات این دوره آمریکا از منظر هزینهای رکوردشکن گزارش شده است. با احتساب هزینههای صورت گرفته انتخابات ۲۰۲۴ آمریکا عنوان گرانترین انتخابات تاریخ این کشور را از ان خود کرده است. شرکت OpenSecrets اعلام کرد که هزینهها که شامل رقابتهای کنگره میشود، از ۱۵.۱ میلیارد دلار آمریکا در سال ۲۰۲۰ فراتر خواهخد رفت . نکته اینجاست که میزان هزینه در سال ۲۰۱۶ چیزی در حدود ۶.۵ میلیارد دلار بوده است.
ترامپ چه قولهای اقتصادی داد؟
در تبلیغات هریس بر مسائلی چون مالیات، اقتصاد و مراقبتهای بهداشتی تمرکز کرد اما شعارهای ترامپ بیشتر بر مسالهی بر مسائلی چون مهاجرت، تورم، مالیات و همچنین اقتصاد تاکید داشت.
اولین اثر پیروزی ترامپ در بازارهای اقتصادی ، افزایش ارزش دلار و رشد غیرمترقبهی بهای رمزارزها بوده است.
با اعلام اولین آمارها بهای هر بیتکوین با افزایشی قابل ملاحظه روبرو شد و هر بیتکوین، مشهورترین ارز دیجیتال به ۷۴ هزار دلار رسید . سایر ارزها نیز رشدی آرام را تجربه کردند.
بر این اساس در اولین لحظات اعلام پیروزی ترامپ، بیتکوین ۶.۹۶ درصد رشد کرد و به ۷۴ هزار و ۳۲۲ دلار رسید و بهطور همزمان اتریوم با ۷.۴۴ درصد افزایش به ۲۶۰۱ دلار رسید.
مجموع ارزش بازار جهانی ارزهای دیجیتال در حال حاضر ۲.۴۸ تریلیون دلار برآورد میشود که این رقم نسبت به روز قبل ۱۱.۰۵ درصد بیشتر شده است. در حال حاضر ۵۹.۷۲ درصد کل بازار ارزهای دیجیتال در اختیار بیتکوین است که ۰.۹۴ درصد کاهش روزانه را ثبت کرده است.
حجم کل بازار ارزهای دیجیتال در ۲۴ ساعت گذشته ۱۴۰.۷۸ میلیارد دلار است که ۷۹.۶۲ درصد افزایش داشته است. حجم کل در امور مالی غیر متمرکز در حال حاضر ۵.۴ میلیارد دلار است که ۳.۸۴ درصد از کل حجم ۲۴ ساعته بازار ارزهای دیجیتال بوده و حجم تمام سکههای پایدار اکنون ۱۲۹.۵۹ میلیارد دلار است که ۹۲.۰۶ درصد از کل حجم ۲۴ ساعته بازار ارزهای دیجیتال را تشکیل میدهد.
دلار بر قلهی چهار ماهه ایستاد
خبر پیروزی ترامپ رشد ارزش دلار را نیز در پی داشت. با پیشتازی دونالد ترامپ، رئیسجمهور سابق آمریکا در رقابتهای ریاستجمهوری، ۱.۶ درصد افزایش یافت و انتظارات سرمایهگذاران از احیای «تجارت ترامپ» را تقویت کرد.
دلار در روز چهارشنبه به بالاترین میزان نزدیک به چهار ماه گذشته رسید، در حالی که ارزهای آسیایی در سراسر جهان سقوط کردند.در بین ارزها، ین ژاپن و یوان چین بدترین وضعیت را ثبت کردند. در عین حال شاخصهای سهام در منطقه آسیا و اقیانوسیه در روز چهارشنبه پس از افزایش وال استریت در آستانه نتایج انتخابات ریاستجمهوری آمریکا افزایش یافتند.
با رشد ارزش دلار در بازارهای جهانی، قیمت طلا نیز عقب نشست و با ریزشی بیش از ده دلار در هر اونس به ۲۷۳۱ دلار رسید . این قیمت البته نزدیک به کف مقاومتی تعریف شده از سوی کارشناسان و فعالان بازار طلا است. هر چند بسیاری از تحلیلگران بر این اعتقادند که قیمت طلا در سال ۲۰۲۵ افزایش خواهد یافت اما با این حال پیروزی ترامپ عقب نشینی طلا را موجب شده است. از سوی دیگر رشد بهای دلار مانعی بر سر راه افزایش قیمت نفت تلقی شد.
طبق گزارشهای اعلامی قیمت نفت در معاملات روز چهارشنبه بازار آسیا، تحت تاثیر دلار قوی و افزایش بیش از حد انتظار ذخایر آمریکا، بیش از یک درصد نزول کرد.
بهای معاملات نفت برنت با ۹۰ سنت معادل ۱.۲ درصد کاهش، به ۷۴ دلار و ۶۳ سنت در هر بشکه رسید. بهای معاملات وست تگزاس اینترمدیت آمریکا با ۸۲ سنت معادل ۱.۱ درصد کاهش، ۷۱ دلار و ۱۷ سنت در هر بشکه معامله شد.
باید در نظر داشت طرفدار ایدهی جنگ تجاری در جهان که در دروهی پیشین ریاست جمهوریاش نیز چنین موضوعی را پیکگری میکرد ، با پیروزی قطعی بیتردید مناسبات کشوری چون چین را دستخوش تغییر خواهد کرد.
زلزله در بازارهای چین با پیروزی ترامپ در انتخابات آمریکا
به دنبال پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاستجمهوری آمریکا، بازارهای چین به شکل منفی تحت تأثیر قرار گفتند و در این میان یوآن بیشترین افت خود در دو سال اخیر را تجربه کرد.
اکوایران، با پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاستجمهوری آمریکا، یوآن بیشترین افت خود را در دو سال گذشته تجربه کرد و سهام چین کاهش یافت و به معاملهگران پیشنمایشی از نوسانات پیشرو را نشان داد.
به نوشته بلومبرگ، یوآن در خارج از چین نیز تا 1/3 درصد در برابر دلار افت کرد که بزرگترین کاهش یکروزه پول ملی چین از اکتبر 2022 است. سهام چین در هنگکنگ با بیشترین فشار فروش مواجه شد و شاخص هنگسنگ با 2/6 درصد کاهش بسته شد، در حالیکه سهامها در سرزمین اصلی به امید بستههای محرک بیشتر، کاهش کمتری داشتند.
اکنون معاملهگران باید با احتمال اعمال تعرفههای تا 60 درصد از سوی واشنگتن بر کالاهای چینی روبهرو شوند؛ اقدامی که میتواند اقتصاد دوم جهان را تضعیف کند و زنجیرههای تأمین جهانی را مختل نماید. در حالیکه برخی گفتهاند که دور دوم ریاستجمهوری ترامپ تأثیر کمتری بر بازارهای چین خواهد داشت زیرا سرمایهگذاران به لحن تند او عادت کردهاند، اما ابهامات سیاستی و تنشهای رو به افزایش میتواند همچنان موجب نوسانات بازار شود.
کِری یئونگ، مدیر بدهی چین بزرگ در Pictet Asset Management، گفت: «نوسانات یوآن در کوتاهمدت بهعنوان واکنش سریع به پیروزی ترامپ افزایش خواهد یافت. حرکات قیمتی بلندمدت به اجرای تعرفهها، مسیر کاهش نرخ بهره ایالات متحده و شدت واکنش سیاستی چین برای تثبیت اقتصاد بستگی دارد.»
یوآن در بازار داخلی نیز افت خود را تا 0/9 درصد گسترش داد.
اکنون توجه معاملهگران به قدرت سیاستگذاری پکن معطوف شده است. با توجه به اینکه صادرات چین بهعنوان یک نقطه روشن نادر در میان یک اقتصاد کمرونق ظاهر شده، محیط تجاری خصمانه به این معناست که مقامات باید حمایتهای پولی و مالی را برای جبران اثرات منفی افزایش دهند.
رئیس بانک مرکزی چین وعده داده که سیاست پولی تطبیقی و انعطافپذیر را حفظ کند. همچنین انتظار میرود که بستههای محرک مالی بیشتری از نشست کمیته دائمی کنگره ملی خلق چین که روز جمعه به پایان میرسد، ارائه شود.
نوسانات بازار
پس از اینکه رشد قیمت ناشی از بستههای سیاست پولی در اواخر سپتامبر فروکش کرد، سهامهای چین تحت فشار قرار داشتند. شاخص CSI 300 نزدیک به 35 درصد از کف سپتامبر تا 8 اکتبر افزایش یافت، اما از آن زمان حدود 5 درصد کاهش داشته است. شاخص معیار سهام داخلی چین روز چهارشنبه نیم درصد افت کرد.
در حالیکه که این امکان وجود دارد در صورت نزولی شدن بازارها، پکن حمایتهایی ارائه دهد، نگرانیهایی وجود دارد که دور دوم ریاستجمهوری ترامپ و سیاستهای ضدچینی او ممکن است اشتیاق سرمایهگذاران آمریکایی به این کشور آسیایی را کاهش دهد.
لورین تان، مدیر تحقیقات سهام در Morningstar، گفت: «ترامپ ممکن است تعرفههای بیشتری اعمال کند و بهسرعت سازمانهای بیشتری را به فهرست ممنوعه یا فهرستهای اوراق بهادار ممنوعه اضافه کند. ما همچنین پیشبینی میکنیم که سبک معمول او با لفاظیهای تند میتواند به نوسانات بازار منجر شود.»
پاسخ مقامات چینی به نوسانات بازار ارز پس از انتخابات آمریکا نیز مورد توجه خواهد بود. در حالیکه برخی حدس میزنند چین ممکن است یوآن را تضعیف کند تا فشار در بخش صادرات را کاهش دهد، اگر افزایش تعرفهها قابل توجه باشد، برخی دیگر انتظار دارند بانک مرکزی چین به برنامه پایدار ارز خود پایبند بماند و از طریق مداخله و مدیریت نرخ مرجع روزانه یوآن، نوسانات را محدود کند.
بانکهای دولتی چین فعالانه دلار را در معاملات داخلی در سطوح 7.13 و 7.15 فروختند و روند نزولی یوآن را کند کردند.
فیونا لیم، استراتژیست ارشد در Malayan Banking Bhd، گفت: «سیاستگذاران تمایل دارند که اطمینان حاصل کنند حرکات ارزی بیش از حد شدید نمیشود. بنابراین، برخی فعالیتهای مقابلهای با روند ممکن است برای کند کردن سرعت کاهش ارزش ارز اجتنابناپذیر باشد.»
از تهران تا مسکو؛ واکنش دشمنان ترامپ به بازگشتش چه بود؟
در حالی که موجی از تبریکها و بیانیهها از سراسر جهان سرازیر شده، واکنش مخالفان آمریکا نسبت به رهبری این کشور محتاطانهتر بوده است.
سخنگوی دولت جمهوری اسلامی ایران به شبکه تلویزیونی العربیة مستقر در قطر گفت: «انتخابات آمریکا برای ما اهمیتی ندارد و تأثیری بر معیشت ایرانیان نخواهد داشت.»
به گزارش انبیسی، در جایی دیگر در خاورمیانه، یک مقام ارشد حماس به رویترز گفت که شکست دموکراتها «بهای طبیعی» موضع «جنایتکارانه» آنها در قبال غزه است. این مقام افزود که حماس امیدوار است ترامپ از «اشتباهات» بایدن درس بگیرد و پیروزی او امتحانی برای «اظهاراتش مبنی بر اینکه میتواند جنگ را در عرض چند ساعت متوقف کند» باشد.
در مسکو، دیمیتری مدودف، رئیسجمهور پیشین روسیه، در پستی در تلگرام گفت که ترامپ «یک ویژگی دارد که برای ما مفید است.» مدودف که اکنون معاون رئیس شورای امنیت روسیه است، اظهار داشت: «به عنوان یک تاجر ماهر، او از خرج کردن پول برای افراد وابسته و مفتخورها، متحدان احمق، پروژههای خیریه احمقانه و سازمانهای بینالمللی زیادهخواه به شدت متنفر است.»
الکساندر لوکاشنکو، رئیسجمهور ۳۰ ساله بلاروس و متحد دیرینه ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، ترامپ را پیروز خواند. اما طبق گزارش آژانس خبری دولتی بلاروس، او گفت که کشورش به تاریخ جنبش سوسیالیستی احترام میگذارد و واژه «سوسیالیسم» در ایالات متحده به «یک کلمه کثیف» تبدیل شده است. او همچنین ترامپ را یک «سرمایهدار دو آتشه» و یک «میلیاردر» توصیف کرد.
کد مطلب: 492580