پوپولیستهایِ جهان متفرق شوید! / اولین اقدام سیاسی بایدن در مقابل ایران / ترامپ به دنبال درگیری با ایران نیست
در جریان انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا، بیش از ۷۲ میلیون نفر به دونالد ترامپ رای دادند. با این حال، جوبایدن توانست پنج میلیون رای بیشتر کسب کند (حدودا ۳.۴ درصد اختلاف) و در نهایت رئیس جمهور آمریکا شود. مهمترین پیامد شکست ترامپ تا حد زیادی نمایان شده است: "پوپولیسمِ دستِ راستی نمرده است، با این حال، شدیدا تضعیف شده و میتوان شکست سختی را به آن تحمیل کرد". هفته گذشته خبری منتشر شد مبنی بر اینکه دونالد ترامپ برای حمله به ایران با مشاوران خود مشورت کرده و آنها طرح حمله به ایران را رد کردهاند. و امروز الیوت آبرامز برخی شایعات درباره اینکه دولت فعلی آمریکا به دنبال جنگ با ایران است را رد کرد و گفت دونالد ترامپ دنبال درگیری جدید در منطقه خاورمیانه نیست.
این روزها گمانهزنیهای بسیار زیادی در مورد اولین اقداماتی که جو بایدن در اولین روزهای حضور خود در کاخ سفید انجام خواهد داد، صورت میگیرد، اما آن چیزی که مسلم است، او سعی میکند، تمام اقداماتی که ترامپ طی این چهار سال انجام داده را تغییر دهد و به زمانی برگرداند، که دولت اوباما در آمریکا مستقر بود. نظرات و دیدگاههای مختلفی مطرح میشود. هنوز رسانهها و کارشناسان دونالد ترامپ را بازنده نمیدانند و شکست ترامپ با رأی بیش از 72 میلیون برای خیلیها باور کردنی نیست و این را شکست نمیدانند. بلکه کنار رفتن یک قهرمان برای خیلیها تعبیر میشود.
"فیلیپ لگرین*" مشاور اقتصادی اسبق رئیس کمیسیون اروپایی در مقالهای برای "پایگاه خبری پراجکت سیندیکیت"، از سرنوشت پوپولیسم جهانی پس از حذف ترامپ از قدرت نوشته و تاکید کرده که بدون تردید، رهبران پوپولیست در کشورهای اقصی نقاط جهان، از این رویداد، تاثیر منفی خواهند گرفت.
«"دونالد ترامپ" پیش از اینکه رئیس جمهور آمریکا شود، یک اصطلاح و تکه کلام را به نام خود، مخصوصا در فضای رسانهای ایجاد کرده بود. آن تکه کلام این بود: "شما اخراج هستید (You are fired) ". با این حال، در شرایط فعلی اوضاع تغییر کرده و اینبار این مردم آمریکا بودند که در جریان انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ این کشور، وی را اخراج کردند. بدون تردید شکست ترامپ را باید ضربه مهلکی به جریان پوپولیسم در اروپا و دیگر مناطق جهان، به حساب آورد. امری که میتواند تبعات سیاسی گستردهای را در ماهها و سالهای آینده، برای پوپولیسم جهانی به دنبال داشته باشد».
در شرایط کنونی، برخی کشورهای جهان (از جمله آمریکا)، عمیقا در باتلاق رهبران پوپولیسم و پیامدهای وجود چنین رهبرانی گرفتار شده اند: بسیاری از مردم به دلیل از دست دادن موقعیت اجتماعی و اقتصادی خود سرخورده شدهاند، بسیاری از آنها این احساس را دارند که توسط طبقه سیاسی حاکم در کشورشان به حاشیه رانده شده اند، کشورهایشان دچار رکود شده و بی عدالتی اقتصادی نیز به یکی از مهمترین چالشهای آنها تبدیل شده است. بسیاری به این باور رسیده اند که مهاجرت و تغییرات فرهنگی، تهدیدی جدی بر علیه امنیت و شیوه زندگی آنها است. بحران شیوع گسترده ویروس کرونا نیز عمیقا بر میزان اضطراب و مشکلات مردم در اقصی نقاط جهان (مخصوصا در کشورهایی با رهبران پوپولیست) افزوده است.
این ترسها و سرخوردگی ها، نمودِ خود را در جریان انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا نشان دادند. اگرچه جو بایدن رئیس جمهور منتخب آمریکا، چیزی بیش از پنج میلیون رای در مقایسه با ترامپ کسب کرد، با این حال، بیش از ۷۲ میلیون نفر همچنان به ترامپ رای دادند و او را رئیس جمهوری مناسب برای آمریکا میدیدند.
پیروزی جو بایدن نشان داد که میتوان بر پوپولیسم غلبه کرد. بایدن فارغ از رویههای پوپولیستی، وعدههای منطقی را به مردم آمریکا در حوزههای مختلف داد و این مردم بودند که به پوپولیسمِ ترامپ، یک نه بزرگ گفتند. این مساله بدون تردید پیامی روشن برای رهبران کنونی پوپولیست در اقصی نقاط جهان دارد و میتواند آینده سیاسی آنها را تحتالشعاع قرار دهد.
شکست ترامپ همچنین هشداری جدی به پوپولیستهای راست افراطی نظیر ژائیر بولسونارو رئیس جمهور برزیل و ویکتوراوربن نخست وزیر مجارستان است. اوایل سال جاری میلادی، اوربن ادعا کرد که: "ما پیش از این فکر میکردیم که اروپا، آینده ماست. اکنون فهمیده ایم که این ما هستیم که آینده اروپا هستیم". با این حال، اکنون و با شکست ترامپ، سخنان او تا حد زیادی توخالی و بی معنی به نظر میرسند. اکنون تداوم روند ظهور و اوج گیری رهبران پوپولیست در اقصی نقاط جهان، به دلیل ناکارآمدیهای جدی آنها (و سخنوریهای زیادشان)، تا حد زیادی تضعیف شده است.
شکست ترامپ همچنین سیاستهای وی را که نمودی از سیاستهای یک رهبر پوپولیست بوده و از میزان جذابیت آمریکا نزد کشورهای مختلف جهان کاسته بود، به شدت تضعیف خواهد کرد. در جریان چهار سال گذشته و حضور ترامپ در قدرت، دونالد ترامپ رویکردی را در پیش گرفته بود که اساس آن بر پایه شعار "اول آمریکا" (برتری دادن به آمریکا در مقایسه با دیگر کشورهای جهان)، تضعیف توافقها و قراردادهای بین المللی، و سواستفاده از ابزار تحریمها جهت پیشبرد دستور کار دولت آمریکا، قرار داشت.
در این چهارچوب، پیگیری مسائلی نظیر همکاریهای چندجانبه، و پیروی از سیاستهای بازار آزاد اقتصادی، از سوی بسیاری از دولتهای اروپایی (مخصوصا آنهایی که رهبران پوپولیست دارند)، ساده لوحانه به نظر میرسید. موضع گیریهای افراطی ترامپ در مسائلی نظیر تاکید بر ملی گرایی موجب شد تا سیلی از جنبشها و شعارهای ملی گرایانه در کشورها مختلف ظهور پیدا کنند و حتی رویکردهای غیرمنطقی وی به مساله مهاجرت نیز موجب شد تا احساسات و سیاستهای عمومی، تا حد زیادی با دیدگاهِ خشنتر و غیرمنطقی تری، به مسائل این حوزه بنگرند (حتی بسیاری از رفتارهای افراط گرایانه نیز به طور تلویحی در این حوزه، مشروعیت یافتند).
اگرچه که برخی دولتهای اروپایی جهت ترویج سیاستهای ضداسلامی و ضد مهاجرتی خود نیاز به وجود شخصی نظیر ترامپ در قدرت نداشتند، با این حال، اعمال و اقدامات نادرست ترامپ در این حوزه ها، آنها را بیش از پیش در پیگیری دستورکار مخربشان، جسور ساخت. برای مثال، "متئو سالوینی" از سیاستمداران ارشد ایتالیایی و وزیر کشور سابق ایتالیا که به "ترامپِ ایتالیا" شناخته میشود، مقاومتهای زیادی را در زمینه ممانعت از لنگر انداختن قایقها و کشتیهای نجاتی انجام داد که قصد داشتند مهاجران غیرقانونی سرگردان در دریا را وارد ایتالیا کنند. بسیاری بر این باورند که سالوینی در زمینه سیاستهای ضدمهاجرتی خود تا حد زیادی تحت تاثیر ترامپ بوده است. سال ۲۰۱۸ نیز که دولت ترامپ از امضای "توافق حراست جهانی از مهاجرت ایمن" خودداری کرد، نُه کشور اروپایی به همراه کشوری نظیر استرالیا، در عمل، شیوه دولت ترامپ را در پیش گرفتند و آنها نیز از پیوستن به این توافق خودداری کردند.
بدون تردید، شرایط در دولت جو بایدن، بسیار متفاوت خواهد بود. ظهور بایدن در قدرت، موجب تقویت چندجانبه گرایی و تضعیفِ ملی گرایان در اروپا خواهد شد. بدون تردید بایدن بر خلاف ترامپ، به تجارت آزاد و مسائل مهاجرتی، رویِ خوشِ بیشتری نشان خواهد داد. وی حتما مزایای همکاری تجاری با شرکای اروپایی آمریکا را مورد شناسایی قرار خواهد داد و بسیاری از سیاستهای تجاری و مهاجرتی نادرست دولت ترامپ را نیز معکوس خواهد ساخت. وی احتمالا نظام مهاجرتی آمریکا را با تحول جدی مواجه خواهد ساخت. بایدن همچنین رویکرد ترامپ به مسائل آب و هوایی را نیز دستخوش تغییر و تحول خواهد کرد و احتمالا در اولین روز ریاست جمهوری خود، بار دیگر آمریکا را به "توافق آب و هوایی پاریس" (که ترامپ از آن خارج شده بود) ملحق خواهد کرد.
با خروج ترامپ از قدرت، رهبران پوپولیست نه تنها از مشروعیت داخلی کمتری برخوردار خواهند بود، بلکه دیگر دولتها نیز در صورت اتخاذ مواضع افراطی ملی گرایانه، با هزینههای به مراتب سنگین تری (در آینده) مواجه خواهند شد. ترامپ یک متحد قدرتمند برای دولتهای ملی گرای اروپایی نظیر مجارستان و لهستان بود. رهبران این کشورها در پیگیری دستورکار جنجالی خود در عرصه سیاست داخلی و خارجی، تا حد زیادی از حمایت و پشتیبانی ترامپ برخوردار بودند. با ریاست جمهوری بایدن، این دولتها بدون تردید با فشارهای بیشتری از سوی دولت آمریکا مواجه خواهند شد و راهی جز تعدیل سیاست هایشان در عرصه بین المللی ندارند.
"بوریس جانسون" نخست وزیر بریتانیا نیز احتمالا با رفتنِ ترامپ از قدرت، با چالشی اساسی رو به رو خواهد شد. ترامپ اقدام دولت بریتانیا در خروج از اتحادیه اروپا (برگزیت) را شدیدا مورد حمایت قرار داد و آن را نمودی از اعمال حاکمیت و اراده ملی دانست. با این حال، همزمان با ظهور بایدن به عنوان رئیس جمهور جدید آمریکا، بدون تردید بوریس جانسون از حمایتهای پیشین برخوردار نخواهد بود و باید با چالشهای جدیدی رو به رو شود.
به طور کلی باید گفت: "ملی گرایی پوپولیستی نمرده است، اما میتوان آن را تا حد زیادی شکست داد. سقوط و حذف ترامپ از قدرت، بدون تردید نقش قابل توجهی در تسریع این روند بازی میکند. مسالهای که در آینده، به خوبی خود را نشان خواهد داد".
نخستین تحولات در آمریکای جو بایدن؛ منتظر چه باید بود؟
صادق زیبا کلام استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران با اشاره به اینکه بایدن در همان ابتدای کار به برجام بازنخواهد گشت، گفت: این مسئله پیچیده و سخت خواهد بود، یک ضرب المثل انگلیسی با این موضوع وجود دارد، زمانیکه شما میخواهید رقض تانگو را اجرا کنید، به دو طرف نیاز دارید، بنابراین یک نفره نمیتوان آن را انجام داد، در مورد مذاکرات ایران و آمریکا نیز دو ظرف باید با این مذاکرات کنار بیایند و به قول معروف اوکی بدهند، به نظر بنده تا سال ۱۴۰۰ اتفاق ملموسی در حوزه برجام رخ نخواهد داد، به بیان دیگر تا زمانیکه دولت آقای روحانی بر سر کار است، مذاکرات آغاز نمیشود.
ارو، به نظر میرسد تدوین یک برنامه مدون برای مهار کرونا و بازگشت به پیمان آب و هوایی پاریس اقداماتی باشد که بایدن در اولین روزکاری خود در کسوت ریاست جمهوری آمریکا انجام دهد، از سوی دیگر باید منتظر بود، نامزد پیروز دموکراتها آمریکا را دوباره رهبری سنتی آمریکا برگرداند و همچنین این کشور به تمامی سازمان و پیمانهایی که ترامپ از آنها خارج شد، بازگردد.
نخستین تحولات در آمریکای پس از بایدن؛ منتظر چه باید بود؟اولین اقدام مهم جو بایدن بعد از ورود به کاخ سفید
صادق زیباکلام استاد دانشگاه تهران در گفتگو با فرارو با اشاره به اینکه اولین اقدام مهم جو بایدن بعد از ورود به کاخ سفید، بازگشت به سازمانها و معاهدههای بین المللی است که ترامپ از آنها خارج شده بود، گفت: آنطور که خود بایدن اعلام کرد، در اولین روز به پیمان آب و هوایی پاریس آمریکا را باز خواهد گرداند، به طور کلی همان طور که ترامپ تمام میراث اوباما را از بین برد، بایدن قصد دارد، دوباره میراث اوباما را زنده کند.
وی با تاکید بر اینکه ترامپ یک رئیس جمهور ضد ساختار است، افزود: رئیس جمهور فعلی آمریکا اصولا یک نگاه منفی نسبت به نهادهای بین المللی دارد، برای همین موضوع بود که از سازمان بهداشت جهانی، یونسکو و... خارج شد، در مورد ناتو او نگاه منفی به اروپاییان داشت و کاری کرد که آمریکا پولی کمتری خرج کند در این نهاد و در طرف مقابل اروپا هزینه بیشتری متحمل شود، در مورد سازمان تجارت جهانی نیز ترامپ با وضع کردن عوارض بر کالاهای چینی، اروپایی و حتی کانادایی اولین اصل این سازمان جهانی را زیر سوال برد.
زیباکلام اظهار داشت: حال بایدن اولین کاری که خواهد کرد، به تمامی این اقداماتی که ترامپ در قبال جامعه جهانی انجام داده بود خاتمه خواهد داد و به نوعی دیگر به شعار آمریکای اول پایان میدهد، به بیانی آمریکا به نقش سنتی خود در رهبری جهان که برای دهههای متمادی آن را بر عهده خواهد داشت، بر میگردد، اصولا برای دموکراتها توجه به عهد و پیمانهایی که در آن حضور دارند، بسیار مهم است.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه در داخل آمریکا نیز بایدن، باید فکری برای مهار کرونا انجام دهد، اضافه کرد: بنابراین اولین دستور کار او در داخل نیز مقابله با این ویروس منحوس خواهد شد، از سوی دیگر بایدن کار بسیار سختی را پیش رو دارد، چراکه یک جامعه دوپاره را از ترامپ باید تحویل بگیرد و با توجه به مشکلات اقتصادی و بیکاری و همچنین خشمی که در جامعه آمریکا موج میزند، او باید یک برنامه منسجم برای مقابله با مشکلاتی که پیش رو دارد، داشته باشد.
اولین اقدامات سیاست خارجی بایدن
وی ادامه داد: بایدن سعی خواهد کرد دوباره روابط میان آمریکا و اروپا را به دوران اوباما بازگرداند و در اولین روزهای کاری خود قطعا در این راستا گام خواهد برداشت، از سوی دیگر روابط آمریکا با چین از حالت تنش فعلی خارج خواهد شد و به سوی تعادل حرکت میکند، اما نکته مهم در مورد سیاست خاورمیانهای بایدن است، که با ترامپ متفاوت است، رئیس جمهور فعلی آمریکا بی شک در بین تمام روسای جمهور آمریکا، بیشترین حمایتها را از اسرائیل در دوران خود انجام داده و این مسئله را به عینه نیز نشان داده است.
زیبا کلام بیان داشت: در دوره بایدن نیز روابط با اسرائیل نه به مانند زمان اوباما پر تنش خواهد بود نه اینکه به مانند الان، بلکه حالتی بینابین خواهد داشت، اما قطعا نتانیاهو از این وضعیت راضی نخواهد بود، این موضوع در مورد عربستان و امارات که در دوران ترامپ توانستند، با آمریکا روابط بسیار نزدیکی را برقرار کنند، نیز صدق میکنند، یعنی بایدن به مانند اوباما با نرمش تمام با آنها برخورد نخواهد کرد و سیاست دوران اوباما را در قبال اعراب ادامه خواهد داد.
این استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران همچنین با اشاره به اینکه بایدن در همان ابتدای کار به برجام باز نخواهد گشت، گفت: این مسئله پیچیده و سخت خواهد بود، یک ضرب المثل انگلیسی با این موضوع وجود دارد، زمانی که شما میخواهید رقص تانگو را اجرا کنید، به دو طرف نیاز دارید، بنابراین یک نفره نمیتوان آن را انجام داد، در مورد مذاکرات ایران و آمریکا نیز دو ظرف باید با این مذاکرات کنار بیایند و به قول معروف اوکی بدهند، به نظر بنده تا سال ۱۴۰۰ اتفاق ملموسی در حوزه برجام رخ نخواهد داد، به بیان دیگر تا زمانی که دولت آقای روحانی بر سر کار است، مذاکرات آغاز نمیشود.
وی یادآور شد: اما بنده معتقد هستم، در سال آینده و بعد از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در ایران، اجازه مذاکرات صادر خواهد شد و در یک طرف بایدن و دولتش قرار خواهند گرفت و در آن طرف میز نیز یک دولت تندرو اصول گرا قرار میگیرد، که میتواند برجام ۱۴۰۰ را به نام خود بزند، آنها برای توجیه کار خود خواهند گفت که این برجام آنها با آن چیزی که ظریف در سال ۲۰۱۵ آن را بسته توفیر بسیار زیادی خواهد داشت و این بار نیز این مذاکرات ذیل موضوع نرمش قهرمانانه صورت میگیرد و اصول گرایان تمامی مخالفتهایی که با برجام دولت روحانی داشته اند، طی این چندین سال را با انواع و اقسام حرفها توجیه خواهند کرد.
زیباکلام افزود: مذاکرات ایران و آمریکا در سال ۱۴۰۰ تنها بر سر مسائل هستهای و آن چیزی که در گذشته نیز بر سر آن تفاهم شده بود، انجام میشود، این که در مورد خواسته بایدن که گفته میشود، قصد دارد، مسائل موشکی و منطقهای را نیز ذیل مسائل هستهای بیارود، به نظر میرسد در کوتاه مدت عملی نخواهد بود و شاید در بلند مدت شاهد آن باشیم که تغییری در این زمنیه صورت بگیرد، بنابراین اگر اجازه مذاکرهای نیز صادر شود، تنها محدود به مسائل هستهای خواهد بود.
تایید پیروزی بایدن در بازشماری آرای جورجیا و حمله او به ترامپ
جو بایدن درباره نتیجه انتخابات آمریکا گفت "اکثریت مردم آمریکا نتیجه انتخابات را مشروع میدانند.
جو بایدن رییس جمهوری منتخب آمریکا خودداری دونالد ترامپ از پذیرش نتیجه انتخابات را محکوم کرده است و میگوید این کار پیام غلطی را درباره کشور آمریکا میدهد.
جو بایدن گفته است مطمئن است رییس جمهوری آمریکا میدانسته که پیروز نخواهد شد و از خود "بیمسئولیتی باورنکردنی" نشان داده است.
ترامپ سلسله شکایتهایی را در دادگاههای مختلف برای به چالش کشیدن نتیجه انتخابات آغاز کرده است که به جز یک شکایت تمامی آنها با شکست مواجه شده است.
ترامپ درعین حال قانونگذاران ایالتی را به کاخ سفید دعوت کرده که احتمالا حاکی از تلاش او برای پیش گرفتن شیوهای تازه برای تغییر نتیجه انتخابات است.
از قانون گذاران ایالت میشیگان خواسته شده روز جمعه برای دیدار با رییس جمهوری امریکا به کاخ سفید بروند.
جو بایدن موضع گیری تازه خود را پس از یک کنفرانس مجازی درباره بحران با فرمانداران دموکرات و جمهوریخواه آمریکا مطرح کرد.
رییس جمهوری منتخب آمریکا در پاسخ به پرسشی درباره نپذیرفتن شکست از سوی ترامپ گفت پیامی که این رفتار ترامپ درباره دموکراسی در آمریکا به جهان میفرستد عمیقا مضر است و او به عنوان "یکی از غیرمسئولترین روسای جمهوری در تاریخ آمریکا در یادها خواهد ماند. "
جو بایدن گفت: "دشوار میتوان درک کرد که این مرد چگونه فکر میکند. رفتارش واقعا تکان دهنده است. "
رییس جمهوری منتخب آمریکا افزود: "اکثریت مردم معتقدند نتیجه انتخابات مشروع است. "
استراتژِی تازه ترامپ چیست؟
اگرچه ترامپ کماکان مسیر حقوقی برای به چالش کشیدن نتیجه انتخابات را ادامه میدهد این شکایتها تا کنون نتیجه چندانی نداشتهاند.
رسانههای آمریکا میگویند ترامپ ممکن است از مقامهای جمهوریخواه ایالتی بخواهد که نتیجه انتخابات محلی را مثلا در ایالتهایی مثل میشیگان، پنسیلوانیا و ویسکانسین تغییر دهند.
روز پنجشنبه مقامهای ایالتی جورجیا اعلام کردند که بازشماری آرا در این ایالت پیروزی بایدن را تایید میکند. پیشتر، جمهوریخواهان در آخرین شکایت خود در جورجیا شکست خوردند.
ترامپ و جنگ با ایران
به گزارش کبنا، در پی گزارش ادعایی روزنامه نیویورکتایمز درباره بررسی گزینه حمله نظامی به سایت هستهای نطنز از سوی دولت دونالد ترامپ، مشاور نظامی رهبر انقلاب گفت درگیری محدود با ایران به جنگی «تمام عیار» تبدیل خواهد شد.
حسین دهقان، وزیر پیشین دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح ایران، در گفتوگو با خبرگزاری آسوشیتدپرس که روز پنجشنبه ۲۹ آبان منتشر شده در زمینه احتمال اقدام نظامی واشینگتن علیه ایران گفت: «یک درگیری محدود و تاکتیکی میتواند به یک جنگ تمامعیار تبدیل شود. قطعا ایالات متحده، منطقه و جهان نمیتوانند چنین بحران وسیعی را تحمل کنند.»نیویورکتایمز سهشنبه به نقل از چهار مقام کنونی و پیشین آمریکا مدعی شده بود ترامپ هفته گذشته با مشاوران خود در کاخ سفید در مورد اینکه آیا گزینهای برای اقدام علیه سایت هستهای نطنز ایران طی هفتههای آینده وجود دارد یا نه، نشستی برگزار کرد.
حسین دهقان: درگیری محدود با ایران به جنگی «تمام عیار» تبدیل خواهد شد
مشاور نظامی رهبر انقلاب در همین زمینه اضافه کرد: «ما از بحران استقبال نمیکنیم، از جنگ استقبال نمیکنیم. ما به دنبال شروع جنگ نیستیم.»
بررسی گزینه حمله نظامی به سایت نطنز در حالی خبری شده که همزمان ایران سوخترسانی به سانتریفیوژهای مدرن در تاسیسات زیرزمینی این سایت هستهای را شروع کرد، موضوعی که با واکنش آژانس بینالمللی انرژی اتمی مواجه شد. از سوی دیگر آمریکا، فرانسه، بریتانیا، آلمان و روسیه جداگانه از ایران خواستهاند تا به سطح تعهدات برجامی خود باز گردد و به همکاری پایدار با آژانس انرژی اتمی ادامه دهد.
دهقان در ادامه درباره انفجار سایت هستهای نطنز در تیرماه اشاره کرد: «کسانی که مسئول نصب برخی وسایل بودند، احتمالا تغییراتی در آنجا دادند که منجر به انفجار شد.»
این مقام نظامی درباره مذاکره با تهران گفت: «جمهوری اسلامی ایران قدرت دفاعیاش را تحت هیچ شرایطی با هیچکس مورد مذاکره قرار نمیدهد.» او همچنین انجام مذاکره برای «نفس مذاکره» را رد کرد.
ترامپ به دنبال درگیری با ایران نیست
در تازه ترین تحول «الیوت آبرامز»، نماینده ویژه دولت آمریکا در امور ایران در مصاحبهای که بامداد جمعه (به وقت تهران) منتشر شده گفته دولت ترامپ به دنبال درگیری با ایران نیست. او همچنین گفته کشورهای اروپایی خواستار تمدید «بندهای زوالپذیر برجام» هستند.
منظور از «بندهای زوالپذیر» در برجام که با نام «بندهای غروب آفتاب» هم شناخته میشود بندهایی در توافق هستهای است که محدودیتهای تعریفشده ذیل آنها برای فعالیتهای هستهای ایران بعد از دورههای زمانی مشخص منقضی میشوند.
منتقدان برجام در آمریکا منقضی شدن برخی از محدودیتهای ایران در این توافق با گذشت زمان را جزو معایب این توافق دانسته و مدعی هستند که این محدودیتها باید تمدید و دائمی شوند. آنها از این بندهای مندرج در برجام که محدودیتهای آنها با گذشت زمان از بین میروند به عنوان بندهای «غروب آفتاب» یاد میکنند.
رفع تحریمها در دولت آتی آمریکا
آبرامز در مصاحبه با «الشرقالاوسط» درباره برنامههای احتمالی دولت آتی آمریکا برای بازگشت به برجام گفت: «برخی از تحریمهای ما علیه ایران به برنامه هستهای مربوط میشوند، اما پارهای دیگر تحریمهای حقوق بشری یا ضد تروریستی هستند.»
وی اضافه کرد: «دشوار میتوان تصور کرد که یک رئیسجمهور بخواهد همه این تحریمها را- در حالی که میدانیم موارد نقض حقوق بشر و حمایت از تروریسم ادامه دارند- لغو کند.»
نماینده ویژه دولت آمریکا در ادامه مدعی شد بازگشت به برجام پیچیده است و به آسانی فشار دادن یک کلید برق نیست. او گفت: «بازگشت به برجام، مثل فشار دادن کلید برق نیست [استعاره از ساده بودن]. کار بسیار پیچیدهای است و برای من روشن نیست چطور این اتفاق میتواند در یک روز یا حتی ظرف چند ماه بیفتد.»
همگرایی اروپا و آمریکا علیه ایران
او در ادامه به همگراییهای آمریکا و اروپا در خصوص سیاستهای دو طرف در قبال ایران هم اشاره کرد و مدعی شد که کشورهای اروپایی هم خواستار تمدید بندهایی از برجام هستند که با گذشت زمان منقضی میشوند.
آبرامز تصریح کرد: «متحدان اروپایی ما ممکن است تمایل داشته باشند ما به برجام برگردیم، ولی آنها خودشان هم میخواهند از این توافق فراتر بروند.»
وی اضافه کرد: «روشن است که آنها هم خواستار رسیدگی به برنامه موشکی ایران، یا صادرات تروریسم توسط ایران هستند و آنها هم میخواهند بندهای زوالپذیر برجام برای سالهای بیشتری تمدید شوند.»
آلمان، انگلیس و فرانسه سه عضو اروپایی گروهی هستند که از سال ۲۰۱۵ به توافقی با ایران بر سر برنامه هستهای این کشور دست پیدا کردهاند. این توافق قرار بود در ازای ایجاد محدودیت در بخشهایی از برنامه هستهای، تحریمهای اعمالشده به بهانه هستهای علیه ایران را رفع کند.
دولت آمریکا اردیبهشتماه سال ۱۳۹۷ از این توافق خارج شده و ضمن اعمال تحریمهای متوقف شده ذیل این توافق، تحریمهای دیگری علیه ایران وضع کرد.
تروئیکای اروپا علیرغم مخالفتهای لفظی با خروج آمریکا از برجام به وعدههای خود برای جبران آثار این خروج عمل نکردند.
جمهوری اسلامی ایران در واکنش به بیعملی کشورهای اروپایی در ۵ گام طبق مفاد برجام تعهدات خود ذیل این توافق را کاهش داد.
تکذیب شایعات درباره درگیری با ایران
الیوت آبرامز در ادامه برخی شایعات درباره اینکه دولت فعلی آمریکا به دنبال جنگ با ایران است را رد کرد و گفت دونالد ترامپ دنبال درگیری جدید در منطقه خاورمیانه نیست.
او گفت: «اخیراً شاهد بودهایم که رئیسجمهور شمار نیروهای آمریکایی را کاهش داد و درباره تمایلش برای پایان دادن به جنگ اظهارنظر کرد. آشکار است که او دنبال هیچ درگیری جدید نیست. مسئله، واقعاً رفتار ایران است.»