کبنانیوز - خصوصی‌سازی صوری یا جدی؟

ثبت استقلال و پرسپولیس در سازمان بورس کلید خورد

«استقلال و پرسپولیس در سازمان بورس ثبت شدند» این خبری بود که منتشر شد و خیلی سریع اخبار مربوط به آن در شبکه‌های مجازی و خبرگزاری‌ها وایرال شد. البته وعده آن حدود 4 ماه پیش داده شده بود و وزارت ورزش و جوانان مدعی بود تمامی مسائل مربوط به خصوصی‌سازی دو باشگاه استقلال و پرسپولیس از سوی این وزارتخانه مدنظر قرار گرفته و تصمیم‌گیری قطعی در رابطه با خصوصی‌سازی این دو باشگاه منوط به تصمیم هیئت پذیرش فرابورس است. حالا گفته می‌شود این دو تیم در بازار بورس به ثبت رسیده‌اند اما باید دید این موضوع می‌تواند عاملی برای خصوصی‌سازی دو تیم استقلال و پرسپولیس باشد؟
ماجرا از کجا شروع شد؟
آذرماه سال ۱۳۹۷ بود که مسعود سلطانی فر- وزیر ورزش و جوانان اعلام کرد که پیشنهاد این وزارتخانه مبنی بر واگذاری دو شرکت استقلال و پرسپولیس که به تایید رئیس جمهور رسیده بود بعد از طی کردن مراحل کارشناسی در کمیسیون اقتصادی در هیئت دولت به تصویب رسید و با توجه به این مصوبه هیئت وزیران، سازمان خصوصی‌سازی وابسته به وزارت امور اقتصادی و دارایی تمامی مراحل ارزیابی، قیمت‌گذاری، تعیین شرایط و نحوه واگذاری به متقاضیان را بر عهده خواهد داشت.
با این وجود در روزهای پایانی سال ۹۷ سازمان خصوصی‌سازی اعلام کرد، این دو باشگاه توسط کارشناسان قیمت‌گذاری شده و قرار است در اولین فرصت در سال ۱۳۹۸ جلسه هیئت واگذاری برگزار و این قیمت در این جلسه تایید یا رد شود. در این رابطه رئیس سابق سازمان خصوصی‌سازی نیزعنوان کرد که مقدمات واگذاری این دو باشگاه هنوز فراهم نشده است و مشغول آماده‌سازی این دو باشگاه برای واگذاری هستیم و در نهایت ۱۱ شهریورماه سال ۹۸ وزیر ورزش و جوانان با اشاره به برگزاری نشست تخصصی با کمیسیون اصل ۴۴ درباره واگذاری دو باشگاه استقلال و پرسپولیس، تاکید کرد که با توجه به فراهم نبودن شرایط و تفاهم با مجلس و نهادهای نظارتی، این واگذاری حداکثر تا پایان سال ۹۸ به تعویق افتاده است.
ورود سهام سرخابی‌ها به بازار سرمایه اما تا پایان سال ۹۸ نیز محقق نشد و مسئولان امر از عرضه اولیه سهام دو باشگاه استقلال و پرسپولیس تا پایان نیمه نخست سال ۹۹ خبر دادند، اما نه تنها نیمه نخست بلکه در نیمه دوم سال گذشته نیز، وعده‌های داده شده محقق نشد.
وزارت ورزش و جوانان چه می‌گوید؟
اواخر دی ماه سال گذشته بود که وزیر ورزش و جوانان اعلام کرد افزایش سرمایه دو باشگاه مدنظر قرار گرفته است و باید بدانیم که سرمایه یکی از این باشگاه ها، یک و دیگری ۱۰ میلیون تومان بود، اما هم اکنون سرمایه یک باشگاه به ۷۰۱ میلیارد و سرمایه دیگری به ۷۱۰ میلیارد تومان افزایش یافته است. همچنین تمامی گزارشات مالی و حسابرسی‌ها به صورت دقیق از سوی سازمان مستقل حسابرسی ایران مدنظر قرار گرفته است و سایر گزارش‌ها تا دوهفته آینده بررسی می‌شود و منتظر تصمیم شورای پذیرش در این رابطه خواهیم بود.
سوم خردادماه سال جاری، معاون توسعه ورزش قهرمانی و حرفه‌ای وزارت ورزش و جوانان اعلام کرد که فرایند خصوصی‌سازی در بودجه ۱۳۹۸ دیده و اقداماتی آغاز و در شهریور آن سال اعلام شد که با توجه به وضعیت دو باشگاه امکان خصوصی‌سازی در آن مقطع وجود ندارد و از مهرماه سال ۱۳۹۸ اقدامات بسیار زیادی انجام شد تا شرایط ورود این دو باشگاه به بازار سرمایه فراهم شود و برای شفاف‌سازی حساب‌های آن ها، به مدت چند سال حسابرسی صورت گرفت و شرایط سود و زیان ها، بدهی‌های گذشته مشخص و افزایش سرمایه پیدا کردند و ۲ ورزشگاه به استقلال و ۲ ورزشگاه به پرسپولیس تعلق گرفت و برندهای آن‌ها ارزش‌گذاری شد و مجموع اقدامات صورت گرفته آنها را آماده ورود به بازار سرمایه کرده است.
وی با اشاره به اینکه مصوبه هیئت عالی خصوصی‌سازی اخذ شده است، عنوان کرد که در عین حال مصوبه شورای عالی بورس گرفته شد و در اختیار سازمان خصوصی‌سازی قرار دارند و فکر می‌کنم اقدام خاص دیگری را مترتب نیست و در مرحله پایانی قرار داشته و این احتمال وجود دارد که توسط سازمان خصوصی‌سازی واگذاری انجام شود، اقدامی که دو باشگاه و وزارت ورزش و جوانان باید انجام می‌دادند صورت گرفته و بر اساس فرایند اداری در بازار پایه فرابورس واگذار خواهند شد.
همزمان معاون توسعه مدیریت و منابع وزارت ورزش و جوانان، در مورد وضعیت نامشخص خصوصی‌سازی استقلال و پرسپولیس تصریح کرد چیزی که بر عهده وزارت ورزش بوده تماما انجام شده است و سازمان خصوصی‌سازی سه ماه زمان برد تا مصوبه اعلام کند و فعلا هم منتظر هستیم این دو باشگاه، چه زمانی وارد بازار پایه می‌شوند.
استقلال و پرسپولیس در سازمان بورس ثبت شدند
سرانجام روز شنبه روابط عمومی سازمان بورس و اوراق بهادار، از ثبت سهام استقلال و پرسپولیس نزد این سازمان خبر داد.
پیگیری‌های برای انجام این رویداد حاکی از آن است که روز شنبه دو باشگاه استقلال و پرسپولیس در سازمان بورس ثبت شدند، مرحله بعد این اقدام آن است که این باشگاه‌ها به عنوان دو شرکت در بازار پایه فرابورس درج نماد شوند.
بر اساس اعلام روابط عمومی سازمان بورس، علت اینکه این باشگاه‌ها باید در بازار پایه درج نماد شوند، این است که این دو باشگاه صورت‌های مالی شفافی ندارند و جزو شرکت‌های سودآور نیستند، همچنین ثبت نزد سازمان به هیچ عنوان به معنی پذیرش شرکت‌ها در بورس نیست بلکه صرفا قرار است این دو باشگاه با توجه به ریسک‌هایی که دارند در بازار پایه فرابورس درج نماد شوند.
روابط عمومی سازمان بورس تصریح کرد: برای آنکه تامین مالی استقلال و پرسپولیس به سود باشگاه‌ها باشد به صورت عرضه اولیه نخواهد بود بلکه قرار است نماد آن گشایش یابد، بعد از آن افزایش سرمایه اعلام شود و در نهایت مردم از افزایش سرمایه از محل صرف سهام اقدام به خرید سهام سرخابی‌ها کنند.
خصوصی‌سازی صوری
با این همه باید دید آیا ورود استقلال و پرسپولیس به بازار سرمایه باعث خصوصی‌سازی این دو تیم می‌شود؟
بهنام صمدی کارشناس بورس در این رابطه گفت: «در کشور ما خصوصی‌سازی معنا ندارد. چون دولت‌ها اگر بنگاه‌ها را واگذار کند باز هم در عمل در همه مسائل مربوط به آن از جمله مدیریت بنگاه‌ها دخالت می‌کند.»
وی در ادامه تاکید کرد:« در خصوص باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس و ورود آن‌ها به بازار بورس هم باید گفت اینکه صورت مالی آن‌ها برای اولین بار منتشر شده است، فی‌النفسه کار خوبی است اما این مسئله باعث خصوصی‌سازی این باشگاه‌ها نمی‌شود.»
صمدی تاکید کرد:« صورت مالی این دو باشگاه‌ها نزدیک به 30 اظهار نظر حسابرس دارد و این نشان می‌دهد که چقدر این دو باشگاه وضعیت مالی وخیمی دارند. با این همه ما ثبت این دو باشگاه در بورس کشور که موجب انتشار صورت مالی این دو باشگاه است را به فال نیک می‌گیریم چون این موضوع سبب می‌شود این دو تیم وضعیت مالیشان کمی شفاف شود. اما اینکه فکر کنیم این موضوع سبب می‌شود تا خصوصی‌سازی رخ دهد باید بگویم که نه همچین چیزی رخ نخواهد داد. این طور که من شنیدم 10 درصد از سهام این دو باشگاه به صورت خرد در بازار عرضه می‌شود، شاید 5 درصد آن را به بازار گردان‌ها بدهند و 15 درصد از هر کدام از این باشگاه‌ها نیز به اپراتور‌های تلفن همراه تعلق خواهد گرفت مثلا 15 درصد سهام استقلال به ایرانسل داده می‌شود و 15 درصد از سهام پرسپولیس به همراه اول اختصاص می‌یابد و بقیه سهام‌ها در اختیار دولت خواهد بود. این نشان می‌دهد عملا دولت قصد ندارد که مدیریت این دو باشگاه را رها کند و تنها یک خصوصی‌سازی صوری در حال رخ دادن است. البته ما در همین حدش هم راضی هستیم.»
او افزود:« اما با توجه به اینکه درآمد این دو باشگاه در حال حاضر شفاف نیست مسلما بنگاه سوددهی نخواهند بود و اگر کسی هم سهام این دو تیم را بخرد تنها برای حمایت است. من فکر نمی‌کنم با توجه به وضعیتی که این دو تیم دارند کسی انتظار سودآوری از سهام این دو تیم داشته باشد. نه درآمد‌های این دو تیم در زمینه حق پخش شفاف است، نه تبلیغات آن‌ها مشخص است و از آن جایی که ما حق کپی رایت نداریم حتی از طریق فروش لباس و سایر ملزومات هواداری نیز نمی‌توانند درآمدزایی کنند. بنابراین این باشگاه‌ها عملا هیچ منبع درآمد شفافی ندارند. ولی در کل این اتفاق خوبی است چون در حال حاضر اگر یک قرارداد مهم ببندند مجبورند مثل سایر شرکت‌ها آن را در «کدال» افشا کنند. این موضوع باعث می‌شود وضعیت مالی باشگاه‌ها کمی بهبود پیدا کند و من فکر می‌کنم تنها اتفاق خوب این موضوع هم همین انضباط مالی است که در وضعیت مالی باشگاه‌ها به وجود می‌آید وگرنه عملا خصوصی‌سازی رخ نخواهد داد.»