کبنانیوز - طغیان «آنفلوانزا» و خطر بازگشت کرونا

کارشناسان در باره شیوع آنفلوانزا چه می‌گویند؟

پس از ماه‌ها شهرها با وضعيت قرمز کرونايي به نقشه ايران بازگشت و کارشناسان براين باورند که در غفلت مردم، کاهش رعايت پروتکل‌هاي بهداشتي در زدن ماسک به 20 درصد و فراموشي مسئولان نسبت به شيوع کرونا شهرهاي ايران را دوباره در وضعيت قرمز قرار داده است. آخرين بار و پس از واکسيناسيون گسترده در ايران و پس از شش هفته (حدود يک ماه و نيم)، رنگ قرمز به نقشه بازگشته است؛ تغيير رنگي که شامل چهار شهرستان «ايوان»، «خرمدره»، «سرچهان» و «نائين» شده و بايد اميدوار بود به شهر‌هاي اطراف سرايت نکند. طبق آخرين آمار وزارت بهداشت از جمعه تا شنبه (30 مهر) 209 بيمار کوويد 19 در کشور شناسايي شدند و در اين بازه زماني سه بيمار نيز جان خود را به دليل اين بيماري از دست دادند. 132 نفر از بيماران مبتلا به کوويد19 در بخش‌هاي مراقبت‌هاي ويژه بيمارستان‌ها تحت مراقبت قرار دارند. همچنين در حال حاضر چهار شهرستان در وضعيت قرمز، 26 شهرستان در وضعيت نارنجي، 188 شهرستان در وضعيت زرد و 230 شهرستان در وضعيت آبي قرار دارند. طبق اعلام وزارت بهداشت تا کنون 65 ميليون و 109 هزار و 787 نفر دُز اول، 58 ميليون و 514 هزار و 75 نفر دُز دوم و 31 ميليون و 299 هزار و 400 نفر نيز دُز سوم و بالاتر واکسن کرونا را در کشور تزريق کرده‌اند. مجموع واکسن‌هاي تزريق شده در کشور به 154 ميليون و 923 هزار و 262 دُز رسيد. در شبانه روز گذشته 19 هزار و 589 دُز واکسن کرونا در کشور تزريق شده است.
به گزارش کبنا، کارشناس بیماری های واگیر دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی با بیان اینکه زمان شروع شیوع ویروس آنفلوآنزا در سطح جامعه زودتر نبوده است به این سوال که چرا شیوع آنفلوآنزا شدت گرفته، پاسخ داد.
فضل الله پسندیده در گفت و گو با ایسنا، اظهار داشت: همیشه زمان اوج این ویروس اواخر شهریور ماه بوده که امسال نیز شاهد شیوع آن در همین بازه زمانی بوده ایم. وی افزود: چند سال به دنبال آن بودیم تا میزان شیوع ویروس کرونا را در سطح جامعه کاهش دهیم که امسال شیوع آنفلوآنزا نیز به آن اضافه شده است. پسندیده ادامه داد: در واقع ایمنی بدن نسبت به ویروس آنفلوآنزا کاهش یافته است و از سوی دیگر در حال حاضر تعداد کمتری از مردم تمایل به تزریق این واکسن دارند. وی اظهار کرد: در سال های قبل از شیوع ویروس کرونا، با ورود واکسن آنفلوآنزا تعداد زیادی از مردم اقدام به خرید و تزریق این واکسن می کردند اما در حال حاضر این تعداد کاهش یافته است. این مقام مسئول تصریح کرد: عدم تزریق واکسن آنفلوآنزا سبب شده تا ایمنی بدن نسبت به این ویروس کاهش یابد. وی با اشاره به اینکه در واقع علائم کرونا و آنفلوآنزا شبیه یکدیگر هستند، گفت: حتی ممکن است فردی به صورت همزمان به هر دو ویروس مبتلا شده باشد. کارشناس آنفلوآنزای دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی تاکید کرد: مهمترین راه پیشگیری از ابتلا به کرونا و آنفلوآنزا هم تزریق واکسن و همچنین رعایت دستورالعمل های بهداشتی همچون استفاده از ماسک است. وی خاطرنشان کرد: سویه های جدیدی از ویروس آنفلوآنزا طی امسال اضافه نشده و همان سویه های گذشته هستند؛ تنها موردی که سبب شده تا ما شاهد بروز این بیماری در میان مردم باشیم کاهش حساسیت های آن ها نسبت به پیشگیری از ابتلای به آن همچون تزریق واکسن، استفاده از ماسک و ... است. پسندیده گفت: از زمانیکه ویروس کرونا کم خطر شد حساسیت های مردم نیز برای پیشگیری از آن کمتر شد؛ در نتیجه در حال حاضر اگر مبتلا به سرماخوردگی، آنفلوآنزا و یا کرونا شده باشند، تصور می کنند که سرماخورده شده اند و حتی ممکن است تعدادی از آن ها برای درمان به پزشک مراجعه نکنند و اقدام به خوددرمانی کنند. وی با تاکید بر اینکه ویروس آنفلوآنزا با انجام آزمایش قابل تشخیص است، افزود: افراد می توانند با مراجعه به مراکز بهداشت در نظر گرفته شده تست لازم را انجام دهند. کارشناس کرونای دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی تاکید کرد: تعداد مراجعات در استان نشان می دهد که تعداد بیماران مبتلا به کرونا در این منطقه افزایش پیدا نکرده است. وی توضیح داد: اگر فردی در یک خانواده مبتلا به کرونا شده باشد مابقی افراد خانواده بعد از گذشت ۵ روز در صورت عدم ابتلا به این ویروس می توانند نسبت به تزریق این واکسن اقدام کنند. پسندیده ادامه داد: اگر فردی نیز در یک خانواده مبتلا به آنفلوآنزا شده باشد مابقی افراد خانواده بعد از گذشت ۷ روز در صورت عدم ابتلا به این ویروس می توانند نسبت به تزریق این واکسن اقدام کنند.
ميزان اثر بخشي کرونا تمام شده

عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي و اپيدميولوژيست در رابطه با ميزان واکسيناسيون در کشور اثر بخشي آن به «آرمان امروز» مي‌گويد: زماني که حدود 70 درصد جامعه هدف ما واکسن زده باشند، ميزان اثربخشي واکسن در زمان تغيير شرايط در خوشبينانه ترين حالت ممکن به 50 درصد مي‌رسد، اين موضوع متعلق به زماني‌ است که چند روز پس از واکسيناسيون ميزان اثربخشي واکسن (که بالاترين ميزان اثربخشي را دارد) را محاسبه کرد و طبيعتا با گذشت زمان سطح ايمني واکسن‌ها کاهش پيدا مي‌کند. حميد سوري در ادامه گفته‌هايش مي‌افزايد: «اين ميزان اثر بخشي پس از چهارماه نزول پيدا خواهد کرد و پس از مدت 6 ماه تقريبا به صفر و واکسن‌هاي انجام شده خنثي و اثري بخشي ندارد. با توجه به اينکه شش ماه از واکسيناسيون‌هاي گسترده در کشور مي‌گذرد، عملا بايد سطح ايمني جامعه در مقابل ويروس کرونا را در حد صفر بدانيم، البته به‌غير از کساني که به‌طور طبيعي به کرونا مبتلا شده‌اند و واکسن نزده‌اند. بايد عدد دقيق اين موضوع بايد از طريق سرواپيدميولوژي جامعه و به‌شکل سيستماتيک انجام بدهيم که بتوان به ميزان دقيق اثربخشي واکسن‌ها رسيد. تا سرواپيدميولوژي صورت نگيرد و سطح ايمني افراد جامعه سنجيده نشود، ممکن است برآوردهاي ما اشتباه باشد.
بايد هر لحظه آماده خيزش کرونا را داشته باشيم
وي در پاسخ به اين سوال که آيا ممکن است که ايران با موج جديدي از کرونا روبه‌رو شود، مي‌افزايد: «هيچ کشور يا سازمان بين المللي رسما پايان اپيدمي و خاموشي پاندومي را اعلام نکرده که ما نيز از اين امر مستثني نيستيم. وضعيت بستري و مرگ و مير نيز نمي‌تواند نشانگر وضعيت يک کشور باشد و قطعا گمراه کننده است. حتي درصد خيلي کمي که باعث احتمال بازگشت يا خيزش اپيدمي در کشور مي‌شود با آن درصد کم هم به شکل جدي برخورد شود و هوشياري کافي و براي آن برنامه بازدارند داشته باشيم. بايد فريب اعداد و ارقام را نخوريم و آمادگي را حفظ کرده و به‌خواب زمستاني نرويم. اما ما هيچ برنامه‌اي براي بازگشت مجدد نداريم که محققان و مردم از آن مطلع باشند. بايد برنامه ‌جامع در کشور وجود داشته باشد.
کاهش رعايت پروتکل‌ها
در شرايطي ايران با افزايش آمار کرونا مواجه شده که طبق گزارش وزارت بهداشت، ميزان رعايت پروتکل‌هاي بهداشتي در کشور به 33 درصد رسيده که کمترين ميزان در 2 سال گذشته است. همچنين تا اواسط مهر ماه امسال، حدود 148 هزار مورد بازرسي از مراکز تهيه، توزيع و عرضه و فروش مواد غذايي، اماکن عمومي و واحدهاي کارگاهي در کشور انجام شده است که از اين تعداد، 28 هزار و 170 مرکز متخلف، اخطار دريافت کرده‌اند و به مراجع قضايي معرفي و 488 مرکز پلمپ شده‌اند. سوري، اين آمار را قبول ندارد و معتقد است که مردم گناهي ندارند و تابع شرايطي هستند که در جامعه به وجود مي‌آيد، او مي‌گويد: «مسئولان و متوليان نبايد گمان کنند که کرونا تمام شده و ديگر با شيوع کرونا روبه‌رو نخواهيم شد. حتي ما يک نقشه راه براي ادامه کرونا آماده کرديم که خيلي مورد اقبال و عنايت دوستان در وزارت بهداشت قرار نگرفت و اين بي‌توجهي نشان مي‌دهد که آنها هيچ برنامه ديگري ندارند. اين نگراني وجود دارد که در زمستان امسال مانند زمستان 98، با کرونا مواجه خواهيم شد و حالا که به نقطه صفر کرونا بازگشتيم، اگر بخواهيم دوباره جامعه و نظام درماني را مهياي مقابله با کرونا کنيم، آسيب بيشتري از کرونا خواهيم خورد.
روند افزایشی آنفلوآنزا در کشور/ اهمیت پوشش «ماسک» در اماکن پرتردد و سربسته
سرپرست مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت ضمن ارائه توضیحاتی درباره روند بروز آنفلوآنزا در سال جاری، گفت: پس از آغاز شیوع آنفلوآنزا حدود ۳ تا ۴ ماه زمان می‌برد که به پیک رسیده و سپس دوره بیماری طی شود و بر این اساس حدس می‌زنیم این روند بیماری تا بهمن‌ماه ادامه داشته باشد.
دکتر شهنام عرشی در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به اینکه همه ساله با شروع فصل پاییز انتظار داریم آنفلوآنزا با شدت‌های متفاوت شروع شود، گفت: اصولا تا پیش از این انتظار ما این بود که از اواسط آبان‌ماه به تدریج موارد بیماری افزایشی شود ولی امسال برخلاف انتظار ما، این روند افزایشی هم در نیم کره شمالی و هم در کشور ما حدود ۳ یا ۴ هفته زودتر آغاز شده است و از اول مهر ماه افزایش موارد آنفلوآنزا آغاز شد.
وی افزود: بویژه در هفته گذشته موارد بیماری به شدت افزایش یافت تا جایی که حدود ۵۰ درصد نمونه‌هایی که علائم سرماخوردگی داشتند، موارد آنفلوآنزا بوده‌اند. البته این آمار بسته به گروه‌های مختلف مقداری متفاوت است. روند بیماری آنفلو آنزا هر ساله بررسی می‌شود تا همکاران دانشگاهی و پزشکان در جریان باشند که بی‌دلیل با تشخیص‌های دیگر از آنتی‌بیوتیک‌ها استفاده نکنند.
او درباره علت زودتر شروع شدن روند افزایشی بروز آنفلوآنزا در سال جاری، توضیح داد: این روند تنها مختص کشور ما نیست و همانطور که ذکر شد در سایر کشورها هم روند افزایشی بروز بیماری آنفلوآنزا زودتر آغاز شده است. در طول دو سال گذشته که با شیوع بالای کرونا در کشورها مواجه بودیم، شیوع آنفلوآنزا به دلیل رعایت پروتکل‌های بهداشتی نظیر استفاده از ماسک و شستن دست‌ها، فاصله‌گذاری اجتماعی و... کاهشی بود، اما امسال که کمتر شاهد رعایت پروتکل‌ها هستیم، بروز موارد افزایشی دور از انتظار نیست. البته لازم است سایر دلایل تخصصی هم مورد بررسی قرار گیرد.
عرشی درخصوص نوع فعلی آنفلوآنزا که شیوع پیدا کرده است،‌ اظهار کرد: اکنون بیش از ۹۵ درصد موارد آنفلوآنزا در کشور ما نوع A است و در سایر کشورها هم این روند مشاهده می‌شود و تعداد موارد آنفلوآنزای نوع B کمتر است. بر این اساس یک سوم موارد آنفلوآنزا در کشور H۱N۱ و حدود دو سوم نیز نوع H۳N۲ است.
وی درباره پیش‌بینی روند بروز آنفلوآنزا طی فصل سرد امسال، بیان کرد: پس از آغاز شیوع آنفلوآنزا حدود ۳ تا ۴ ماه زمان می‌برد که بیماری به پیک رسیده و سپس دوره بیماری طی شود و بر این اساس حدس می‌زنیم این روند تا بهمن‌ماه ادامه داشته باشد. شدت بروز آنفلوآنزا در سال جاری وابسته به رعایت بهداشت فردی و دقیقا همان پروتکل‌هایی است که برای پیشگیری از ابتلا به کرونا ذکر می‌کردیم. اگر فردی علائم سرماخوردگی داشته باشد لازم است که فاصله ایمن با او رعایت شود و حتی خود فرد سعی کند دو تا سه روز در منزل استراحت کند تا از انتقال بیماری به سایرین پیشگیری شود.
او با اشاره به روند کاهشی استفاده از ماسک در کشور، گفت: ما طی دو سال گذشته هیچ زمانی اعلام نکردیم که دیگر کسی ماسک استفاده نکند. توصیه ما همواره استفاده از ماسک بوده است؛ چون از نظر ما پاندمی کرونا خاتمه نیافته است. هنوز هم باید در مراکز پر تردد و پر تجمع و سربسته از ماسک استفاده شود و موضوع تهویه جدی گرفته شود.
وی درباره علائم بروز آنفلوآنزا،‌ افزود: علائم بسته به شدت و ضعف بیماری در طیف موارد سرماخوردگی است. درصورتی که فردی علائم سرماخوردگی داشته باشد و دو یا سه روزه بهبود پیدا نکند باید به پزشک مراجعه کند و از مصرف خودسرانه دارو بویژه آنتی‌بیوتیک،‌ پرهیز شود. با ادامه‌دار شدن بیماری بیش از مدت ذکر شده حتما باید به پزشک مراجعه کنند تا با تشخیص افتراقی درمان‌های لازم آغاز شود.
سرپرست مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت با تاکید بر اینکه هنوز هم برای تزریق واکسن آنفلوآنزا دیر نشده است، تصریح کرد: زمان طلایی تزریق واکسن آنفلوآنزا قبل از شیوع بیماری و اواخر شهریور ماه است، اما ممانعتی برای تزریق واکسن در ماه‌های بعد هم وجود ندارد و تا بهمن‌ماه امکان تزریق واکسن وجود دارد. البته بحث این است که ممکن است فرد پیش از تزریق واکسن به بیماری مبتلا شود؛ با این حال هنوز هم بویژه به گروه‌های در معرض خطر (بیماران زمینه‌ای، افراد بالای ۶۰ سال، خانم‌های باردار و...) تزریق واکسن آنفلوآنزا را توصیه می‌کنیم.

او درخصوص آخرین اخبار و اطلاعات بیماری کرونا در کشور نیز اظهار کرد: آخرین پیک کرونا را گذرانده‌ایم و با اینکه هنوز تعداد موارد بستری و مرگ و میر ناشی از کووید۱۹ وجود دارد، اما این تعداد بسیار کمتر شده است، ولی هنوز زود است که بخواهیم بگوییم پاندمی کرونا به خاتمه رسیده است. فعلا در دوره آرامش نسبی کرونا قرار داریم.
وی در خاتمه تاکید کرد: از قبل پیش‌بینی شده است که به احتمال زیاد در اواخر فصل پاییز پیک جدیدی از کرونا در کشورها رخ دهد اما هنوز نمی‌توان در این مورد نظر قطعی داد.