دریافت لینک صفحه با کد QR
نگاهی به آیین‌های محرم در کهگیلویه و بویراحمد؛
شروه خوانی سوزناک‌ترین سوگواری برای امام حسین(ع) (+ فیلم)
4 مرداد 1402 ساعت 11:25
اینک که محرم امسال به‌ایستگاه هشتمین روز رسیده است عاشقان ولایت و امامت در کهگیلویه و بویراحمد خود را آماده می‌کند تا در بهار اشک غبار از دل‌های خسته خود بزدایند و وجودشان را به عطر حسینی معطر کنند.
محرم درهمه جای کشورمان صحنه دلدادگی به سیدالشهدا (ع) و مکتب سرخ عاشورایی است اما اینجا در کهگیلویه وبویراحمد این روز‌ها خانه‌ها، حسینیه‌ها، بقاع متبرکه، خیابان‌ها، کوچه‌ها خلاصه هرکوی و برزنی بوی عشق به سرور و سالار شهیدان می‌دهد.
به گزارش کبنا، در آستانه تاسوعا و عاشورا اینجا شور حسینی در نوحه‌های هیأت‌های عزاداری به گویش‌های مختلف و با حضور سوگواران از خردسالان تا سالخوردگان به اوج خود رسیده است.
مردم کهگیلویه و بویراحمد هر کدام برای نشان دادن ارادت خود به سرور و سالار شهیدان کاری انجام می‌دهند یکی نوحه می‌خواند، آن یکی به بچه هیأتی بودن خود می‌بالد و عاشقانه در گروه‌های زنجیرزنی یا سینه زنی بر سر وسینه خود می‌زند، گروهی از عاشقان به اهل بیت عصمت و طهارت (ع) در این استان سعی می‌کنند تا با پخت نذری به سرور و سالار شهیدان ادای دین کنند.
گروهی با پذیرایی با شربت و آب خنک در هیأت‌های عزاداری خادمی خود را به پیشوای سوم شیعیان جهان نشان می‌دهند و عده‌ای واحد‌های مسکونی خود را به عزاخانه‌های حسینی تبدیل کرده‌اند خلاصه در کهگیلویه و بویراحمد مانند همه نقاط کشور هر کسی هر چه از دستش می‌دهد انجام می‌دهد تا نشان دهد که عشق به سیدالشهدا (ع) هرگز غبار زمان نمی‌گیرد.
اینک که محرم امسال به‌ایستگاه هشتمین روز رسیده است عاشقان ولایت و امامت در کهگیلویه و بویراحمد خود را آماده می‌کند تا در بهار اشک غبار از دل‌های خسته خود بزدایند و وجودشان را به عطر حسینی معطر کنند.
دلدادگان و ارادتمتدان اباعبدالله حسین (ع) در این استان سراسر شیعه اعتقاد دارند که محرم تمرین جانبازی و الگو گرفتن از سقای دشت کربلا حضرت عباس (ع)، آنان در حریم محرم پیشی گرفتن نوجوانان برای دفاع از حریم ولایت را جستجو می‌کند، آری اینجا محرم حال و هوایی فراتر از زمین دارد.
پرشورترین آیین‌های عزاداری حسینی کهگیلویه و بویراحمد در هیأت‌های سینه زنی سنتی جلوه‌گری می‌کند جایی که مردان به شکل دایره‌ای سینه می‌زنند.
در این آیین‌ها مردان کمر همدیگر را میگیرند و دور علم و نوحه خوان می چرخند و با مداح هم نوایی می‌کنند، زنان حاضر در محافل سینه زنی‌های سنتی این استان که در فاصله چند متری مردان نشسته‌اند، با شنیدن نوحه‌ها به یاد شهیدان دشت نینوا گریه و‌زاری می‌کنند.
البته به علت سکونت برخی اقوام ایرانی به ویژه اصفهانی‌ها و بهبهانی‌ها سینه زنی به شکل خطی در برخی از هیأت‌های عزاداری کهگیلویه و بویراحمد رواج یافته است.
حماسی‌ترین آیین‌های عزاداری عبدالله حسین(ع) کهگیلویه و بویراحمدی‌ها در آیین‌های تعزیه جایی که بخش‌هایی از ظلم و ستم روا داشته شده به اهل بیت امام سوم شیعیان و یارانش بازخوانی می‌شود جلوه‌گری می‌کند.
آیین تعزیه خوانی سنتی نیز یکی از آئین‌های فاخر ماه محرم در کهگیلویه و بویراحمد است که به‌طور معمول از سال ۱۲۸۷ در میان اقوام، ایلات و مناطق عشایر نشین این خطه اجرا می‌شود.
مقتل خوانی و تعزیه خوانی در حقیقت شرح حال تاسوعا و عاشورای سال ۶۱ هجری در دشت نینوا و ذکر مصیبت‌های اهل بیت پیامبر (ص) در کربلا است.
این نوع ذکر مصیبت به‌صورت نوحه برای مردم بیان می‌شود و سوگواران برای آنچه بر امام حسین (ع) و یارانش گذشته به سوگواری و سینه زنی می‌پردازند.
گهواره حضرت علی اصغر(ع) (به گویش محلی تهته) از دیگر آیین‌های سنتی محرم در کهگیلویه و بویراحمد است که در این محافل زنان در رثای طفل ۶ ماهه شهید دشت کربلا سوگواری می‌کنند.
در این آیین زنان به‌صورت دایره‌ای دور گهواره می‌نشینند و برای حضرت علی‌اصغر(ع) و شهیدان کم سن و سال عاشورا نوحه (شروه) به گویش لری خوانده و سوگواری می‌کنند و بعد از آن نیز با وصل کردن سنجاق یا گره زدن پارچه بر گهواره از طلب حاجت می‌کنند.
بانوان در روز عاشورا به شکل کاروانی یا تکی گهواره حضرت علی اصغر(ع) را بر روی سر خود می‌گذارند و آن را با کاروان دلسوختگان حسینی تا گلزار شهدای مناطق مختلف استان حمل می‌کنند.
شروه خوانی بانوان کهگیلویه و بویراحمد که بیشتر در مناطق روستایی به ویژه در موشمی زیلایی برگزار می‌شود یکی از سوزناک‌ترین آئین‌های زنان این دیار در رثای مظلومیت امام حسین (ع) و یاران با وفای آن حضرت است.
شروه خوانی زنان نوعی نوای غمگینانه به معنای گریستن بر مرده و بیان کار‌های شایسته اوست، این نوع موسیقی آوازی با لحنی اندوه بار و سوز درونی ازسوی زنان و دختران به گویش‌های مختلف بصورت تک خوان اجرا می‌شود.
در این آئین زنان و دختران ایلی و عشایری با بستن کمربند‌ها و شال بند‌های سیاه اطراف زن نوحه خوان حلقه می‌زنند و در غم مظلومیت شهدای کربلا سوگواری می‌کنند.
در آیین‌های سینه زنی زنان که در برخی از روستا‌های کهگیلویه و بویراحمد مرسوم است بانوان حلقه بزرگی ایجاد می‌کنند و یکی از زنان سالخورده وسط این حلقه گوشه‌های چادرش را بالا و پایین می‌برد و دیگر بانوان با وی هماهنگ می‌شوند، این آیین را در زبان لری «هوی هوی » هم می‌گویند.
در این آیین بانوان لباس‌های تیره عمدتاً با رنگ‌های سرد می‌پوشند و چادر‌هایشان را به نشانه عزا برای عزیزان به صورت ضربدری دور گردن می‌بندند و گوشه آن را مثل زنجیر بالا و پایین می‌برند.
این مدل چادربستن در استان کهگیلویه و بویراحمد مختص مادران تازه داغدار است و وقتی پیر و جوان اینگونه چادرشان را می‌بندند بدان معناست که داغ حسین(ع) تازه است.
در این آیین زنان چنان از ته دل شیون می‌کنند و شروه می‌خوانند که قلب هر انسان آزاده‌ای را به درد می‌آورد و گویا فرزند جوان خود را از دست داده‌اند.
کد مطلب: 465195