کبنانیوز - قاتل خاموش در کمین؛ جان‌هایی که بی‌فریاد می‌میرند

قاتل خاموش در کمین؛ جان‌هایی که بی‌فریاد می‌میرند

سکوتی مرگبار خانه را گرفته است، چشمانش را کمی باز کرد توان بلند شدن از جایش را نداشت و کمی سرش را چرخاند همسر و ۲ فرزندش را دید که گویی به خواب ابدی رفته‌اند، دیگر توان نفس کشیدن نداشت و بر روی زمین افتاد، قصه تلخ است اما حقیقت داشت؛ این خانواده به همراه ۲ فرزندشان می‌همان ناخوانده مرگ قاتل خاموش شده بودند.
به گزارش کبنا، از سازمان پزشکی قانونی کشور، بر اساس آمار‌های موجود، همواره و به ویژه در نیمه دوم هر سال تعدادی از هموطنان به دلیل مسمومیت با گاز منوکسیدکربن جان خود را از دست می‌دهند که عمده این حوادث به دلیل بی‌توجهی به استاندارد‌ها در به کارگیری وسایل گرمایشی و رعایت نکردن نکات و اصول ایمنی اتفاق می‌افتد.
۹ ماه سال گذشته و بر اساس اعلام پزشکی قانونی ۴۶۰ نفر در کشور به دلیل مسمومیت با گاز منوکسید کربن جان خود را از دست دادند، این رقم در مقایسه با مدت مشابه پارسال که آمار تلفات ۴۱۵ نفر اعلام شده بود، ۱۰. ۸ درصد افزایش داشت.
امسال با شروع فصل سرما، خبر رسیده که قاتل خاموش میهمان ناخوانده ۳۳ خانواده کهگیلویه و بویراحمدی شده و طبق آمار اداره کل پزشکی قانونی کهگیلویه و بویراحمد، جان سه نفر را گرفته است. قاتل خاموش هنوز زمستان از راه نرسیده قتل عام را شروع کرده است، خفه می‌کند، می‌کشد و جسد‌ها را یکی یکی در محل جنایت باقی می‌گذارد.
قصه قتل عام گاز مونوکسید کربن تکراری شده است اما هنوز خیلی‌ها بی‌هراس از کنار این قاتل خطرناک و مرموز عبور می‌کنند. با اینکه هر سال از سوی سازمان‌ها و نهاد‌های امدادی از جمله پزشکی قانونی، آتش نشانی و اورژانس در این زمینه توصیه‌هایی ارائه می‌شود اما باز هم شاهد این گونه مرگ‌های تلخ هستیم، مرگ‌هایی که با رعایت اصول ایمنی از آن کاسته می‌شود و ده‌ها خانواده در سوگ عزیزانشان داغدار نخواهند شد.
گاز منواکسیدکربن یکی از آلاینده‌های محیطی دست ساز بشر و محصول پیشرفت تکنولوژی است. مسمومیت با منوکسید کربن یکی از شایع‌ترین علل مرگ ناشی از مسمومیت در کشور‌های پیشرفته است. در ایران نیز به علت افزایش روزافزون جمعیت و استفاده گسترده از وسایل نقلیه و سایر منابع سوخت‌های فسیلی با آمار قابل ملاحظه موارد مرگ ناشی از مسمومیت با منوکسید کربن مواجه هستیم.
سرپرست اورژانس ۱۱۵ استان کهگیلویه و بویراحمد در این زمینه گفت که مونواکسید کربن گازی بی‌رنگ، بی‌بو و بی‌مزه است که اغلب به عنوان «قاتل خاموش» شناخته می‌شود، زیرا این ویژگی‌ها تشخیص آن را دشوار می‌سازند.
محمدامین نیکویی افزود که مونوکسید کربن به واسطه سوختن گاز، چوب، پروپان، زغال چوب یا دیگر انواع سوخت از طریق پیشرانه‌های احتراقی، لوازم خانگی یا سیستم‌های گرمایشی تولید می‌شود. روزانه در معرض مقدار کمی مونوکسید کربن قرار می‌گیریم ولی استنشاق مقدار زیاد این گاز باعث ایجاد مسمومیت می‌شود که می‌تواند باعث عوارض جبران ناپذیر قلبی، مغزی، اندام و نهایتاً مرگ شود.
وی ادامه داد: منواکسیدکربن بعنوان شیطان سیاه معروف است و مرگ بر اثر آن را مرگ خاموش می‌خوانند.
سرپرست اورژانس ۱۱۵ استان کهگیلویه و بویراحمد ابراز کرد: یکی از راه‌های تولید منواکسیدکربن در منزل احتراق ناقص سیستم‌های گرمایشی است. نرسیدن اکسیژن کافی به شعله، عدم تهویه کافی فضای محل نصب وسایل گاز سوز، وجود موانع در مسیر خروج محصولات احتراق و یا استفاده از دودکش‌های غیر استاندارد از عوامل اصلی احتراق ناقص در وسایل گازسوز و ایجاد گاز منواکسید کربن است.
وی تأکید کرد: تنفس گاز منواکسیدکربن که میل ترکیبی شدید با گلبول‌های قرمز خون را دارد، قابلیت تبادل اکسیژن و دی اکسیدکربن را از گلبول‌های قرمز می‌گیرد و در نتیجه شخص دچار مسمومیت شده و در صورت ادامه تنفس، توان حرکت و هرگونه عکس‌العملی، از شخص مسموم سلب شده و نهایتاً ممکن است منجر به مرگ شود. میل ترکیبی منواکسید کربن با هموگلوبین خون تقریباً ۲۴۰ برابر بیشتر از اکسیژن است.
منو اکسید کربن در غلظت پایین باعث خواب آلودگی، خستگی، سردرد، سرگیجه، تاری دید، ضعف و بی‌حالی، تهوع و گاهی استفراغ می‌شود و در غلظت‌های بالاتر باعث خفگی و در نهایت مرگ می‌شود.
استنشاق منو اکسید کربن باعث کوری، اختلالات عصبی، صدمات مغزی، از کار افتادن و فلج شدن یکی از اندام‌ها و در نهایت مرگ می‌شود.
شایع‌ترین علامت مسمومیت خفیف با مونوکسید کربن سردرد می‌باشد که سردرد‌ها به راحتی نادیده گرفته می‌شوند، از این رو هنگام مواجهه مداوم با آن‌ها در یک محیط ثابت مانند خانه، کارگاه، محل کار، یا خودرو بهتر است این شرایط جدی گرفته شود. ضعف عضلانی و سرگیجه، حالت تهوع و استفراغ، تنگی نفس، گیجی و خواب آلودگی، تاری دید و تشنج از علائم مسمومیت شدید با مونوکسید کربن است.
سرپرست اورژانس ۱۱۵ استان کهگیلویه و بویراحمد گفت: ۶ ماهه نخست سال ۱۴۰۱ تعداد حدود ۳۱ مورد ماموریت شهری و ۲۹ مورد جاده‌ای برای گازگرفتگی گزارش شده است.
محمدامین نیکویی افزود: ۶ ماهه دوم سال گذشته نیز۹۱ مورد شهری و ۹۲ مورد ماموریت جاده‌ای انجام گرفته است.
وی ادامه داد: ۶ ماهه سال ۱۴۰۲ حدود ۱۰ مورد شهری و ۲۳ مورد جاده‌ای با جمع کل ۳۳ مورد ماموریت گزارش شده است.
سرپرست اورژانس ۱۱۵ استان کهگیلویه و بویراحمد ابراز کرد: در مدت یک ماه اخیر نیز ۲ مورد ماموریت شهری و چهار مورد جاده‌ای گزارش شده است.
نیکویی عنوان کرد: خوشبختانه امسال در تعداد ماموریت‌های گازگرفتگی در این استان نسبت به سال گذشته
با توجه به شروع فصل سرما و استفاده مردم از منابع گرمایشی مثل بخاری لازم است دودکش خانه‌ها بررسی شود و از بخاری و دودکش‌های استاندارد و دارای کلاهک و سایر وسایل گرمایشی استاندارد استفاده شود
رنگ شعله وسایل حرارتی‌تان را بررسی نمایید. رنگ شعله همیشه باید آبی باشد. اگر رنگ آن نارنجی است، وسیله شما مشکل داشته و احتراق ناقص صورت می‌گیرد.
ساده‌ترین راه آزمایش هر دودکش دست زدن و لمس آن است. سردی دودکش نشانه عدم عبور گاز‌های سمی حاصل از احتراق است. وقتی وسیله حرارتی کار می‌کند بایستی دودکش داغ باشد و نوک انگشتان داغی آن را احساس کنند.
با قرار دادن کبریت روشن در ابتدای دریچه بایستی شعله به سمت داخل دودکش کشیده شود. این موضوع نشانه کار کردن و مکش مناسب دودکش می‌باشد. با استفاده از چراغ قوه مسیر دودکش رابررسی نمایید.
هنگام خرید و اجاره خانه و قبل از وصل وسایل گاز سوز و یا هر وسیله گرمایشی که با سوخت فسیلی مانند نفت و غیره کار می‌کند با یک طناب محکم که وزنه‌ای بدان بسته شده از پشت بام تا محل دریچه و مبدا دودکش را کنترل نمایید تا از باز بودن آن کاملاً مطمئن شوید.
به محض مشاهده فردی که دچار گاز گرفتگی شده، بلافاصله باید بیمار را در هوای آزاد و در معرض اکسیژن قرار دهیم و سریعاً فرد مصدوم را به اولین مرکز درمانی رساند.
باز کردن پنجره‌ها در محل حادثه ضروری است تا جریان هوا برقرار شده و از مسمومیت سایر افراد جلوگیری شود.
تجویز اکسیژن مهمترین درمان در این بیماران است. بنابراین پس از قرار دادن بیمار در هوای آزاد در اولین فرصت باید با اورژانس تماس گرفته و بیمار را به نزدیک‌ترین مرکز درمانی رساند.
به جز اکسیژن‌رسانی هیچ داروی اختصاصی برای درمان مسمومیت با مونوکسید کربن وجود ندارد. در بیمارستان نیز اکسیژن‌رسانی مهمترین اقدامی است که برای این افراد انجام می‌شود.
در صورت مشاهده مسمومیت با مونوکسید کربن، زمان را تلف نکرده و بلافاصله مصدوم را از محیط خارج کرده و به مرکز درمانی منتقل کنند.
همچنین مدیرکل پزشکی قانونی کهگیلویه و بویراحمد در خصوص خطر مسمومیت و مرگ ناشی از مسمومیت با گاز منوکسیدکربن به هم استانی‌ها هشدار داد و بر لزوم رعایت نکات ایمنی و دستورالعمل‌های موجود در استفاده از این وسایل تأکید کرد.
کامروز‌امینی عنوان کرد: همواره و به ویژه در نیمه دوم هر سال تعدادی از هم استانی‌ها به دلیل مسمومیت با گاز منوکسیدکربن جان خود را از دست می‌دهند که عمده این حوادث به دلیل بی‌توجهی به استاندارد‌ها در به کارگیری وسایل گرمایشی و رعایت نکردن نکات و اصول ایمنی اتفاق می‌افتد.
کبودی دست، دور لب‌ها و نوک انگشتان از علائم پایانی مسمومیت با این گاز به شمار ‌می‌روند که در نهایت فرد دچار تنگی نفس شده و فوت می‌کند.
ایرنا در پایان این گزارش نوشت: کارشناسان و سازمان‌های امدادی با استناد به آمار‌های موجود ضمن هشدار نسبت به افزایش تلفات مسمومیت با گاز مونوکسیدکربن در نیمه دوم سال بر رعایت نکات ایمنی در نصب و بکارگیری وسایل گرمایشی در فصل پاییز و زمستان تأکید می‌کنند.
کارشناسان ذیربط به هم میهنان توصیه می‌کنند در فصل پاییز و زمستان در استفاده از وسایل گرمازا که بیشتر به سیستم گاز شهری متصل است، بیشترین دقت را داشته باشند. هموطنان ضمن استفاده بهینه از وسایل گرمازا، به توصیه‌های ایمنی در خصوص سالم بودن و استفاده صحیح از وسایل گرمایشی و مسیر خروجی گاز از دودکش این وسایل توجه کنند.