سیل سهل‌انگاری مدیران را جبران کرد/ بشار آزاد شد

کبنا ؛رود بشار یکی از پرآب‌ترین رودهای استان کهگیلویه و بویراحمد است رودخانه‌ای که از دل شهر یاسوج می‌گذرد تا رود خرسان را تشکیل دهد و آنگاه به رود بزرگ کارون منتهی شود.
بارش باران شهرستان بویراحمد را تا مرز بحران‌های فاجعه‌بار برد، بارش از بامداد روز دوشنبه (5 فروردین‌ماه 98) در شهرستان بویراحمد و در شهر یاسوج آغاز شد و در 48 ساعت بی‌وقفه ادامه داشت، آن‌چنان که رودخانه بشار در قلب شهر یاسوج، رودخانه مهریان، رودخانه تنگ سریز و رودخانه کبگیان در گوشه و کنار شهرستان طغیان کردند و هر آنچه را که در سال‌های کم بارش به صورت مجاز و غیرمجاز در حریم و بسترشان ساخته‌شده بود شستند و با خود به کارون و خلیج‌فارس بردند.
ازآنجایی‌که شهرستان بویراحمد و شهر یاسوج همواره جز حوزه‌های آبخیز کشور محسوب می‌شود آمادگی بارندگی را داشت اما شدت بارندگی از یک‌سو و ساخت‌وسازهای غیرمجاز در مسیل‌ها در سال‌های کم بارش از سوی دیر باعث شد آنچه را سودجویان به صورت غیرقانونی در بستر رودخانه بشار ساخته بودند در ساعتی از جا کند و با خود به قعر خلیج‌فارس برد.
ایرنا نوشت: رودخانه بشار از معدود رودخانه‌های کشور است که در سال‌های نه‌چندان دور در مسیر عبور خود تا ریختن به کارون به زندگی مردم جان می‌داد، آب زلالش خستگی از تن می‌زدایید و زمین‌های روستاهای همسایه خود را آبیاری می‌کرد.
رودخانه بشار در کنار شهر یاسوج بخشی از اکوسیستم جنوب غربی کشور و یکی از سرچشمه‌های اصلی رودخانه کارون است که سالانه بیش از یک و نیم میلیارد مترمکعب آب را به دشت‌های خوزستان و ازآنجا به خلیج‌فارس انتقال می‌دهد.
رودخانه بشار به طول 120 کیلومتر در مرز کهگیلویه و بویراحمد با فارس سرچشمه می‌گیرد و در مرز این استان با چهارمحال و بختیاری آنجا که کارون می‌زاید، تمام می‌شود.
این رودخانه در مسیر خود همسایه 300 روستا و آبادی بوده و نان‌ و آب بر سر سفره هزاران نفر از مردمان کوهپایه‌های زاگرس می‌گذاشت و ناجی آن‌ها در سال‌های بی‌آبی و خشک‌سالی بوده است.
از آن زمان که کارخانه‌های تولید شن و ماسه در بستر و حریم رودخانه بشار ساخته شدند سرگذشت اسف بار رودخانه بشار آغاز شد و پیکر نحیفش زیر تیغ لودرها و بلدوزرهای این کارخانه‌ها هرروز بیشتر از دیروز زخمی شد.
سودجویان چنان عرصه را بر بشار تنگ کردند که چند سالی بود که به مردابی راکد، مرده و گندیده تبدیل‌شده بود و حسرت دوستداران محیط‌زیست را موجب شده بود.
سال‌ها طرح جابه‌جایی این کارخانه‌ها برای نجات رودخانه بشار مطرح شد اما صاحبان پرنفوذ و قدرتمند این واحدها در ظاهر قوی‌تر از قانون و بخشنامه‌های دولتی نشان دادند و از جابه‌جایی و یا تعطیلی کارخانه‌های شن و ماسه امتناع کردند.
رودخانه همان‌طور که از نامش پیداست به معنای خانه رود است، اگر کسی به هرگونه این خانه را تصرف کند روزی باید از آن هم کوچ کند.
این بار طبیعت خود دست بکار شد و انتقامی گرفت که سال‌ها حرف محافل خواهد بود. آنان که خانه‌اش ویران کرده بودند خانه‌شان ویران کرد و بستر و حریم واقعی خود را پس گرفت.
در روزهای آغازین فروردین‌ماه امسال اگرچه هواشناسی روزها قبل هشدار داده بود که روزهای سیلابی در پیش است. باران باریدن گرفت و در پی آن سیل راه افتاد و آنچه را سودجویان به صورت غیرقانونی در بستر رودخانه بشار ساخته بودند در ساعتی از جا کند و با خود به قعر خلیج‌فارس برد.
این بار خشم طبیعت به یاری طبیعت و رودخانه شتافت، خسارت برجا گذاشت اما صدها هکتار از حریم رودخانه‌های استان را از دست سودجویان خارج کرد و توان برگشتن از آنان را گرفت.
بارش‌های سیل‌آسای فروردین‌ماه امسال در کهگیلویه و بویراحمد نیز خسارات فراوانی در بخش‌های مختلف بر استان تحمیل کرد.
بر اساس برآوردها، میزان خسارات ناشی از وقوع سیل فروردین در این استان در بخش‌های مختلف رقمی افزون بر 10 هزار میلیارد ریال است.
سیل بیش از یک هزار و 50 کیلومتر راه اعم از اصلی، فرعی و روستایی استان خسارت زد،600 دهنه پل آسیب جدی دید که 20 مورد آن به‌طور کامل تخریب شد و صدها میلیارد تومان به سایر زیرساخت‌ها و تأسیسات زیربنایی کهگیلویه و بویراحمد خسارت وارد کرد.
بیش از 800 واحد منزل مسکونی در مناطق روستایی و شهری دچار خسارت شدند، سه نفر در این استان در اثر بروز سیل جان خود را از دست داده‌اند، یک روستا در اثر رانش زمین محو شد، جاده‌های ارتباطی 266 روستا به‌طور کامل قطع شد و بیش از 3200 میلیارد ریال به حوزه کشاورزی خسارت وارد شد.
همچنین بخشی از جاده اصلی یاسوج- شیراز به عنوان کریدور شمال به جنوب و یکی از مسیرهای شریانی دچار رانش و تخریب شد و راه ارتباطی پنج محور اصلی و فرعی نیز در آن روزهای سخت سیل به‌طور کامل قطع شدند.
این‌ها گوشه‌ای از میزان خسارت و عمق فاجعه سیل روزهای پنجم و ششم و یازدهم و دوازدهم فروردین سال 98 در استان کهگیلویه و بویراحمد است که به نظر می‌رسد کمتر موردتوجه مسئولان و دولت‌مردان در سطح ملی واقع‌شده است.
در بارش‌های سیل‌آسای فروردین امسال ظرف کمتر از 30 ساعت بیش از 300 میلی‌متر باران در برخی مناطق کهگیلویه و بویراحمد به ثبت رسیده که در کشور بی‌سابقه بوده است.
یاسوج مرکز استان که رودخانه زیبای بشار از درون آن می‌گذرد در دو نوبت در همین مدت جز دو شهر پربارش جهان معرفی شد.
بارش باران و سیل از آغاز تا انتهای بشار را که افزون بر 120 کیلومتر طول دارد شست و صیقل داد و اکنون نوبت مسئولان است که
که برای حفاظت از این رودخانه زیبا، قانون را اجرا کنند.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد می‌گوید: با دستور ویژه وزیر نیرو و مدیریت اجرایی استان و همچنین تأکید جدی دولت و شخص رئیس‌جمهوری با توجه به حوادث تلخ سیل امسال، عزم این شرکت برای رها و آزادسازی حریم و بستر رودخانه‌های استان راسخ است.
علی داوودی مهر یادآور شد: تاکنون مطالعه تعیین حریم و بستر افزون بر 735 هکتار از مجموع بیش از یک هزار و 400 هکتار رودخانه‌های استان تعیین‌شده است.
وی در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: شرکت آب منطقه‌ای استان بارها به افراد سودجو و متجاوزان به حریم رودخانه‌های استان به ویژه رودخانه زیبای بشار یاسوج در این راستا هشدار داده بود.
وی تصریح کرد: حدود 89 هکتار نیز از حریم و بستر رودخانه‌های استان در سال‌های گذشته و با همکاری و پشتوانه دستگاه قضایی استان آزاد شد.
داوودی مهر گفت: طرح آزادسازی رودخانه بشار یاسوج در مرحله نخست از پل ورودی شهر یاسوج تا پل امام‌زاده مختار (ع) به میزان حدود 90 هکتار خواهد بود.
وی ادامه داد: آزادسازی و مقابله جدی با متجاوزان به حریم رودخانه بشار از حد فاصل پل مختار و پایین‌دست محدوده روستای مزدک تا منطقه چیتاب نیز در دستور کار شرکت آب منطقه‌ای و سایر متولیان امر قرارگرفته است.
داوودی مهر تصریح کرد: یکی از مناطق دارای بیش‌ترین تخریب زمین‌های ملی و منابع طبیعی در حاشیه رودخانه بشار یاسوج است.
وی یادآور شد: تخریب‌های روزافزون در این منطقه از پل ورودی بشار یاسوج تا منطقه چیتاب و زمین‌های اطراف این رودخانه در منطقه مزدک نیز ادامه دارد.
البته وجود برخی اختلافات بر سر حریم رودخانه با برخی مالکان و کشاورزان نیز وجود دارد که تمامی دستگاه‌های متولی ازجمله راه و شهرسازی، شرکت آب منطقه‌ای، سازمان همیاری شهرداری‌ها، شورا و شهرداری یاسوج، منابع طبیعی، فرمانداری بویراحمد موظف به تعیین تکلیف و حل این چالش هستند.
داوودی مهر همچنین از اجرای طرح جامع و مهندسی رودخانه‌های استان به ویژه رودخانه بشار یاسوج خبر داد و گفت: هرگونه اجرای طرح و تغییر کاربری در حاشیه رودخانه‌ها باید بر اساس طرح جامع و بلندمدت باشد.
وی گفت: بر اساس برآورد اولیه میزان اعتبار لازم در بخش سازه‌ای طرح جامع رودخانه بشار یاسوج افزون بر 160 میلیارد ریال و در بخش زیباسازی نیز 800 میلیارد تومان است.
طول رودخانه‌های پرآب کهگیلویه و بویراحمد افزون بر یک هزار و 400 کیلومتر و میزان روان آب‌های موجود این رودخانه‌ها نیز حدود هشت و نیم میلیارد مترمکعب است.
مهم‌ترین رودخانه‌های پرآب موجود در این استان نیز شامل بشار، مارون، زهره، کبگیان، مهریان و باشت است.
حدود 2 میلیارد مترمکعب از این میزان روان آب‌ها در حوزه طرح‌های آبزی‌پروری و ماهیان سرد آبی مورداستفاده قرارگرفته است.
همچنین از این میزان بیش از 300 میلیون مترمکعب در بخش کشاورزی، 55 میلیون مترمکعب در بخش آب آشامیدنی و 16 میلیون مترمکعب نیز در بخش صنعت مورداستفاده است.
مساحت زمین‌های کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد بیش از 270 هزار هکتار است که نزدیک به 44 هزار هکتار از این میزان باغ است.
از کل اراضی کشاورزی استان حدود 89 درصد، اختصاص به کشت محصولات زراعی دارد.
کهگیلویه و بویراحمد با حدود 16 هزار و 249 کیلومترمربع و با جمعیتی افزون بر 723 هزار نفر دارای یک درصد مساحت و یک درصد جمعیت کشور در جنوب غربی ایران واقع‌شده است.
این استان با 2 اقلیم متفاوت و مناظر بکر و طبیعی و موقعیت خاص گردشگری دارای هشت شهرستان، 17 شهر و یک هزار و 676 روستای دارای سکنه است.