بهره برداری جناحی از حادثه ای جنایی

پیش از ظهر روز سه شنبه شلیک پنج گلوله در یکی از مناطق شمالی تهران به زندگی زنی ۳۵ ساله پایان داد. خبرهای اولیه از قتل «میترا استاد» همسر ۳۵ ساله محمد علی نجفی وزیر پیشین آموزش و پرورش و از شخصیت های شناخته شده جریان اصلاحات حکایت می کرد. انتشار خبر قتل همسر دوم شهردار پیشین تهران از همان ابتدا با شگفتی افکار عمومی مواجه شد و سوال این بود که چه کسی و با چه انگیزه ای در پشت این حادثه قرار دارد؟
سرانجام عصر همان روز نجفی با معرفی خود به پلیس به قتل همسرش اعتراف و علت این اقدام را مشاجره لفظی و دلایل شخصی اعلام کرد. اگر چه انتشار این خبر از همان ابتدا با واکنش های متفاوت و احساسی افکار عمومی مواجه شد، اما در این میان عده ای هم بیکار نبوده و تلاش کردند میان این اتفاق و منویات سیاسی خود ارتباط برقرار کنند.
«شلیک به قلب اصلاحات» تیتر روزنامه ای بود که فردای پس از این اتفاق (امروز چهارشنبه) در پیشخوان روزنامه فروشی ها قرار گرفت. اقدامی که واکنش های بسیاری را برانگیخت. «محمد رضا نوروزپور» روزنامه نگار درباره اقدام این روزنامه در توییتر نوشت: «علی علیه السلام می فرماید: لا تَفرَحَنَّ بِسَقْطَةِ غَیرِکَ؛ فإنَّکَ لا تَدری ما یُحدِثُ بِکَ الزَّمانُ. از زمین خوردن (سقوط) دیگران شاد مشو؛ زیرا تو نمی دانی که زمانه با تو نیز چه خواهد کرد.»
نکته دیگری که در این ماجرا، توجه کاربران فضای مجازی را به خود جلب کرد، حضور بی سابقه رسانه ملی برای پوشش این ماجرا بود؛ بطوری که برخی مخاطبان از احتمال وجود انگیزه های سیاسی در پس انتشار گسترده این اتفاق سخن می گفتند. «مهدی تندگویان» معاون وزیر ورزش و جوانان با انتقاد از نحوه پوشش صداوسیما از ماجرای قتل میترا استاد، در توییتر یادآور شد: «همسر دوم نجفی شهردار تهران به قتل رسید. امام جمعه کازرون حجت الاسلام خرسند به قتل رسید. ستواندوم مرزبان آخوندزاده در درگیری به شهادت رسید. همه اینها در یک روز بود ولی برای رسانه میلی نه دین مهم بود نه دفاع از خاک و میهن. فقط جریان قتل همسردوم را به تصویر کشید.»
در این راستا، اظهارات کنایه دار و مبهم برخی افراد این گمانه را تقویت می کرد که عده ای با زیر پا گذاشتن مرزهای اخلاق در پی بهره برداری سیاسی از این اتفاق هستند. اما این حادثه شخصی چه ارتباطی به مسائل سیاسی دارد؟ «صادق زیباکلام» استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران دراین باره عنوان داشت: «ای‌کاش یاد می‌گرفتیم برای حریم شخصی و خصوصی انسان‌ها حتی دشمنان و مخالفین‌مان حرمت قائل می‌شدیم. اگر در سختی‌ها و به هنگام زمین‌خوردن‌هایشان دستشان را نمی‌گرفتیم، حداقل لگدشان نیز نمی‌کردیم. آنچه برای محمد علی نجفی اتفاق افتاد، ممکن است برای خود ما، نزدیکان، هم‌حزبی‌ها و عزیزانمان هم اتفاق بیفتد.»
«سید احمد خمینی» با ذکر نقل قولی از امام صادق علیه السلام در حساب اینستاگرامی خود نوشت: «مَن عَیَّرَ مُؤمِنا بِذَنبٍ لَم یَمُت حَتّی یَرکَبَه؛ هر که مومنی را به گناهی سرزنش کند، نمیرد تا خود آن گناه را مرتکب گردد.»
مرز باریکی زندگی شخصی و اجتماعی انسان ها را از هم جدا می کند؛ بطوری که کنش هر فرد می تواند بر قضاوت جامعه تاثیرگذار باشد. به همین دلیل جزئیات زندگی شخصیت ها می تواند برای افکار عمومی از جذابیت برخوردار باشد. بر همین اساس کشاندن زندگی خصوصی به عرصه عمومی و برجسته کردن معایب شخصیت های رقیب و زیرپا گذاشتن اخلاق حرفه ای از روش هایی است از گذشته در جوامع مختلف به ویژه نزد سیاستمداران رایج بوده است.
«علی شکوری راد» دبیرکل حزب اتحاد ملت ایران اسلامی با انتقاد از وضعیت حاکم بر فضای سیاسی کشور نوشت: «سرنوشت محمدعلی نجفی وضعیت بیرون‌زده مجموعه تعارضات ایدئولوژیک، اخلاقی، سیاسی، اجتماعی، مدیریتی و امنیتی کشور و جامعه و غرقابی‌ست که همه در آن گرفتارند. اما عجیب فوران رذالت کسانی‌ست که در این تراژدی اسب خود را نعل کرده و بر نعش شرف خویش می‌تازند. به چه سرنوشتی برای خود دل‌خوشند!؟»
علیرضا معزی دبیر شورای اطلاع رسانی دولت نیز با انتقاد از نحوه عملکرد صداوسیما نوشت: این شور و هیجان‌زدگی صداوسیما که از قاب تلویزیون بیرون زده و این میزانسن‌ها که برای نخستین بار می‌بینیم هرگز با سابقه و سنت رسانه‌ای تلویزیون و شبکه خبر قابل توجیه نیست مگر اینکه پای انگیزه‌ها و دلایل فرامتنی در میان باشد.
همچنین محمد مهدی همت فرزند سردار شهید همت در واکنشی در توییتر نوشت: اصلاح طلب نیستم ولی بی‌شرافت قشری که بخواهد از این ماجرا بهره‌برداری سیاسی بکند، آن هم در شب قدر.احترام بگذاریم؛ به مردی که معشوق خود را می‌کشد، به مادری که بی‌جان است، و کنار کودک سیزده ساله‌ای باشیم که فردا می‌خواهد در این اجتماع زندگی کند و امشب به یک‌باره همه‌ی دنیا بر سرش آوار گشته است.برای عاقبت بخیری هم دعا کنیم.
کشاندن موضوع قتل همسر یک سیاستمدار به عرصه عمومی و تعمیم آن و متهم کردن یک جناح به واسطه سلائق سیاسی قاتل اگر چه پیوستگی و ارتباطی باهم ندارند ولی این موضوعی است که میان برخی از چهره های جناح رقیب از روز گذشته منتشر می شود. در این میان این سوال مطرح است که آیا مبنای سیاست ورزی در حکومت اسلامی برمبنای تکریم و تحمل رقیب با روش سکولار غربی تفاوتی ندارد و کنشگران سیاسی در جمهوری اسلامی هم باید بر مبنای رئالیسم سیاسی و نتیجه گرای غربی با رقیب خود برخورد کنند؟