تاریخ انتشار
چهارشنبه ۱۷ دی ۱۳۹۹ ساعت ۰۳:۴۱
کد مطلب : ۴۲۹۳۶۶
پرده‌برداری از کمبود روغن در بازار؛
عوامل کمبود روغن‌خوراکی در بازار / مافیای واردات دانه‌های روغنی
۰
کبنا ؛خوزستان نخستین تولیدکننده ذرت در کشور بوده، اما این روزها با مشکل تأمین روغن خوراکی مواجه است، این موضوع فقط مختص به استان خوزستان نیست، بلکه استان‌های همانند کهگیلویه و بویراحمد کمبود روغن مواجه هستند.
به گزارش کبنا، روزنامه آفتاب نوشت: اگر پای سخن پدران و پدربزرگ‌ها نشسته باشید حتماً شنیده‌اند که وقتی می‌خواهند توان بدنی نسل گذشته را به نسل جوان از نوع کم کار ایرانی بکشند می‌گویند «این نسل بزرگ شده با روغن‌نباتی است!» در واقع این طعنه حکایت از گرایش ذاتی مردم ایران به مصرف روغن‌حیوانی دارد که از حدود 70 سال پیش کره حیوانی مصرف می‌کنند و برند مشهور جغرافیایی آن هم «روغن کرمانشاهی» است. اما با ورود غیراصولی روغن جامد از حدود 50 سال پیش به بازار ایران، مردم با وجود آنکه به سختی از آن استقبال کردند؛ اما به تدریج روغن حیوانی کمیاب و گران شد تا روغن‌های نباتی جای خود را باز کنند و در نهایت هم توانستند بازار مصرف ایران را از آن خود کنند. توفیقی که همچون شگرد تولیدکنندگان روغن که با استفاده از حربه رسانه‌ای و برخی جریانات شیفته درج آگهی روغن‌های نباتی در رسانه‌های خود فارغ از ماهیت ذاتی کره واقعی، «کره‌گیاهی» را به جای «کره‌حیوانی» از رسانه صداوسیما ترویج کردند و بدون نگرانی از خارج شدن مردم از «مدار» نداشته سلامت در تلویزیون، کوشیدند سهم کره‌گیاهی را در سفره صبحانه مردم فراگیر سازند و گوش به نقدهای انجمن صنایع لبنی پاستوریزه ایران که فریادش به گوش مسئولان نرسید نسپارند!
اما در این روزها مردمان خوزستان استان تولیدکننده و تأمین‌کننده عمده نفت و گاز کشور، پریشان‌حال در تأمین این ماده خوراکی اولیه برای پخت‌وپزهای رایج و آشنا در آشپزخانه‌های ایرانی هستند. ایرانیانی که بدون روغن، گویی مهمترین ماده تأمین‌کننده انرژی خود را از دست داده‌اند؛ فارغ از اینکه هر ایرانی در سال برخلاف سرانه مصرف روغن در جهان که 12 کیلوگرم است؛ حدود 19 کیلوگرم روغن مصرف می‌کند! اما هرچقدر هم که مصرف سرانه روغن در ایران رکورددار در جهان باشد، کمبود آن در یک یا چند استان خاص که نمونه آن در آبان ماه 99 نیز در کشور مشاهده شد، مایه دل نگرانی و آشوب در دل خانوارهای ایرانی است. اتفاقی که بهمن آرمان، تحلیلگر مسائل اقتصادی در نگاهی تاریخی به موضوع به ریشه اصلی کمبود روغن خوراکی در کشور اشاراتی ظریف و معنادار کرد.
وی پیش از اینکه این کمبود به خورستان کشیده شود متذکر شد که «ایران روی کمربند تولید دانه‌های روغنی نیست و با وجود داشتن امکانات فراوان با شیوه کشاورزی سنتی رسیدن به خودکفایی در زمینه تولید دانه‌های روغنی بسیار دشوار به نظر می‌رسد.» اصراری که مسئولان زیربار این حقیقت نرفته‌اند و هر کارشناسی هم در نقد اصرار در خودکفایی برخی اقلام خوراکی اظهار نظر داشته باشد، در معرض هجمه وابستگی قرار می‌دهند! کما اینکه در همان گفت‌وگو نیز آرمان گفته بود: «البته در صورت استفاده از شیوه‌های آبیاری نوین و افزایش سطح زیر کشت در خوزستان به عنوان نخستین تولیدکننده ذرت در ایران، این پتانسیل وجود دارد که نه تنها برای مصرف داخلی، بلکه برای صادات هم بتوانیم ذرت تولید کنیم. ذرتی که علاوه بر کارخانه‌های روغنکشی یکی از مواد اولیه تشکیل‌دهنده خوراک دام در کشور هم محسوب می‌شود.»
جالب اینکه این تحلیلگر اقتصادی در اشاره به نخستین اقدامات ایران برای کاهش وابستگی به روغن خام افزود: نخستین جرقه‌های کاهش وابستگی ایران به روغن خام نباتی در «دوران سازندگی» زده شد؛ به‌طوری‌که در اوایل دهه 70 شرکت توسعه صنایع بهشهر که بزرگترین تولیدکننده روغن نباتی در ایران است؛ تصمیم گرفت که در جزیره قشم با مشارکت یک سرمایه‌گذار امارتی یک واحد روغنکشی پیشرفته به ظرفیت 10 هزارتن در روز ایجاد کند. ظرفیتی که در آن زمان می‌توانست تأمین‌کننده 70 درصد روغن خام نباتی مورد نیاز ایران باشد، اما به علت مشکلاتی که بر سر راه این پروژه پیش آمد، در نهایت این پروژه اجرا نشد و سرمایه‌گذار اماراتی برای داشتن سهم غالب در بازار ایران به عنوان یکی از بزرگترین بازار روغن نباتی در جهان، با نگاه اصلی به بازار ایران کارخانه‌ای را در منطقه «جبل‌علی» امارات احداث کرد!
وی در تبیین بیشتر چرایی کمبود تولید روغن نباتی می‌افزاید: از آنجایی که واحدهای روغنکشی در ایران دارای ظرفیت‌های بسیار پایین و غیراقتصادی هستند و از تکنولوژی‌های روز در این زمینه استفاده نمی‌شود، یک سرمایه‌گذار بخش خصوصی تصمیم گرفت در بندر امام یک کارخانه بسیار بزرگ روغنکشی را احداث کند و ماشین‌آلات 3 خط آن از ایتالیا خریداری شد و اگر خط چهارم آن (بزرگترین خط این کارخانه) تکمیل می‌شد، می‌توانست به بزرگترین کارخانه روغنکشی خاورمیانه تبدیل شود. خطی که ظرفیت روزانه آن 4 هزارتن بود، اما در مرحله کارهای ساختمانی ماند و ماشین‌آلات آن هیچگاه وارد ایران نشد؛ چرا که مافیای واردات دانه‌های روغنی تحمل پذیرش چنین مجموعه تولیدی را نداشتند و جلوی احداث آن را گرفتند و با دستاویز قرار دادن پاره‌ای از موارد، سرمایه‌گذار آن را به جرم فساد مالی دستگیر کردند و مدتی هم در زندان بود! همچنین با اینکه خوزستان مرکز تولید نفت و گاز طبیعی ایران است، به 3 خط باقی‌مانده این کارخانه هنوز گاز طبیعی برای تولید داده نشده است! کارخانه‌ای که فاز نخست آن در 22 بهمن 1396 به عنوان بزرگترین پروژه سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در صنعت غذایی کشور با سرمایه‌گذاری 5300 میلیارد ریال در زمینی به مساحت تقریبی 202 هزار متر مربع با حضور معاون اول رئیس‌جمهوری و جمعی از مقامات در بندر امام خمینی به بهره‌برداری رسید.
وی در ادامه افزود: در نهایت این سرمایه‌گذار بخش خصوصی از آنجایی که می‌دانست کارخانه‌ای که در بندر امام احداث کرده می‌تواند تنها 50 درصد روغن‌خام نباتی کشور را تأمین کند؛ تصمیم گرفت در همان منطقه کارخانه مشابه دیگری را احداث کند تا ایران از تولید روغن‌خام نباتی بی‌نیاز شود، اما آن هم به نتیجه نرسید و مافیای واردات دانه‌های روغنی جلوی آن را هم گرفتند!
و به همین دلیل است که آرمان وجود فساد نهادینه شده در اقتصادهای دولتی مانند اقتصاد ایران را که به طور عمده در اختیار دولت است و مافیاهای گوناگونی در آن شکل می‌گیرد در بروز کمبودهای مقطعی روغن خوراکی و برخی اقلام دیگر پرطرفدار در ذائقه ایرانیان حائز اهمیت می‌داند و می‌گوید: دو مورد از قوی‌ترین آنها، مافیای روغن‌خام نباتی و شکر است و در دولت‌های نهم و دهم دیدید که میزان واردات شکر چنان افزایش پیدا کرده بود که به یک میلیون و 800 هزار تن رسید، در حالی که کل نیاز ایران چیزی حدود 2 میلیون و 200 هزارتن در سال بیشتر نیست و به همین خاطر کارخانه‌های شکر قادر به تولید نبودند و محصول آنها روی دستشان ماند و قیمت سهام آنها هم در بورس به شدت سقوط کرد.
مرتضی عالمی کارشناس بازار که در حوزه صنایع روغن خوراکی دستی بر آتش دارد، ضمن تأیید آن بخش از اظهارات دکتر بهمن آرمان که خبرنگار گروه اقتصادی روزنامه برای او مرور کرد می‌گوید: فارغ از آن دلایل ساختاری اما آنچه باعث شده تا طی یکی دو ماه اخیر مشکلات جدی در زمینه روغن خوراکی رخ داده است می‌توان به افزایش قیمت جهانی دانه‌های روغنی و چالش نقل و انتقال پول اشاره کرد که باعث شده بازار ایران با کمبود جدی روغن خوراکی مواجه شود.
وی با بیان اینکه افزایش نرخ دانه‌های روغنی از سوی روسیه و بازار جهانی و همچنین افزایش تقاضا و کف قیمت خرید همسایه‌ها و رقبای ایران مانند چین و ترکیه در بازار منطقه، بازار ایران با کمبود روغن مواجه شده است.
این کارشناس بازار با بیان اینکه «برخی از واحدهای صنفی که نمونه پررنگ و شدید آن را این روزها در خوزستان شاهد هستیم اما منحصر به این استان هم نیست» می‌افزاید: البته کم شدن میل بازار جهانی به ارائه خدمات به تجار ایرانی به دلیل مشکلات در پرداخت بهای خرید باعث شده که بازار ایران با کمبود بیشتر روغن خوراکی مواجه شود؛ اگرچه مسئولان دولتی حاضر به اقرار این موضوع نیستند.
وی در تشریح چگونگی تأثیر تقاضای رقبای ایران مانند چین و ترکیه اظهار می‌کند: زیرا آنها تقاضای خود را در خرید دانه‌های روغنی بالا بُرده‌اند، همین افزایش تقاضا از سوی این دو کشور در روسیه نیز باعث شده که قیمت دانه‌های روغنی در این کشور افزایش یابد.
عالمی اضافه می‌کند: چین هر دو هفته یک بار تقاضای خودش را در خرید دانه‌های روغنی بالا می‌برد و از طرف دیگر ترکیه نیز عوارض واردات دانه‌های روغنی از روسیه به سمت کشورش را صفر کرده است. همین عامل باعث شد که روسیه واردات دانه‌های روغنی را به این دو کشور بیشتر کند.
وی با استناد به گزارش برخی تجار و واردکنندگان که نقل کرده‌اند «افزایش میزان تقاضا و اعمال افزایش قیمت دانه‌های روغنی از سمت روسیه برای سایر کشورهای همسایه باعث شده که روسیه دیگر تمایلی برای فروش دانه‌های روغنی به ایران نداشته باشد»، تصریح می‌کند: همه اینها در حالی است که تجار ایرانی به دلیل تحریم‌ها با مشکل نقل و انتقال ارز نیز مواجه هستند و صادرکنندگان ترجیح می‌دهند با کشورهایی غیر از ایران کار کنند.
او با اشاره به تأثیر تشدید تحریم‌ها و کُند شدن مبادلات تجاری اعلام می‌کند: با تشدید تحریم‌ها هزینه حمل و نقل برای تجار ایرانی افزایش یافته و از آنجا که واردات هر کالای اساسی برای تجار ایرانی بین 8 تا 10 درصد بیشتر از سایر بازارهای بینالمللی آب می‌خورد و تجار برای جابه‌جایی پول باید کمیسیون بیشتری را به واسطه‌ها پرداخت کنند که همین موضوع، قیمت کالا برای ایرانی‌ها را افزایش می‌دهد.
در واقع همه این دلایل باعث شده تا سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان بدون تشریح دلایل و همچنین نادیده گرفته شدن آنچه بهمن آرمان از آنها پرده‌برداری کرده است، تنها اعلام کند افزایش قیمت روغن متأثر از قیمت جهانی آن بوده است! اگرچه این سازمان که «دست به جوابیه» نوشتنش بیشتر از خدمت به دو دسته مهم تولیدکننده و مصرف‌کننده است؛ به چرایی کمبود شدید آن که موجب نارضایتی مردمان استان تأمین‌کننده منابع مالی ایران شده، اشاره‌ای نکرده است!
مشکل کمبود روغن ظرف روزهای آینده حل می‌شود
معاون بازرسی و توسعه تجارت سازمان صنعت، معدن و تجارت از توزیع بالغ بر ۱۹۵ تن روغن در بازار کهگیلویه و بویراحمد خبر داد.
سید امیرتیمور موسویان در خصوص کمبود روغن در بازار استان کهگیلویه و بویراحمد گفت: مشکل کمبود روغن یک موضوع کشوری و خاص استان نیست. سه مؤلفه تخصیص ارز، رسوب کالا در بنادر و مواد اولیه در بروز این مشکل در بازار نقش دارد.
معاون بازرگانی و توسعه تجارت سازمان صمت کهگیلویه و بویراحمد بیان کرد: از هفته سوم مهرماه بالغ بر ۷۲۶ تن روغن خام به کارخانه روغن گچساران سپرده و استیصال و توزیع شد.
موسویان با بیان اینکه ۶۰۰ تن از این روغن را از طریق فروشگاه‌های زنجیره‌ای جذب کردیم، افزود: ۵۶ شعبه در سطح فروشگاه‌های زنجیره‌ای داریم و این میزان روغن آنجا توزیع شدند، ضمن اینکه ۱۰۰ واحد صنفی منتخب در سطح استان داریم که از مهر ماه تاکنون توزیع روغن را انجام دادند..
وی با بیان اینکه روز گذشته (سه‌شنبه) ۳۰ تن روغن از طریق کارخانه مستقر در گچساران برای مرکز استان، باشت و کهگیلویه توزیع شد، افزود: امروز (چهارشنبه) هم ۱۵ تن روغن از گچساران برای شهرستان‌های استان بارگیری می‌شود.
این مسئول عنوان کرد: همچنین ۱۵۰ تن روغن از کارخانه ورامین به استان ارسال و توزیع می‌شود.
موسویان بیان کرد: با اعلام وزیر صمت ۳۰۰ هزار تن روغن خام بین ۴۵ کارخانه در سطح کشور توزیع می‌شود که سهم استان را جذب می‌کنیم تا برای بهمن و اسفند کمبودی در بازار احساس نشود.
وی با بیان اینکه مشکل کمبود روغن در بازار ظرف سه چهار روز آینده حل می‌شود، خاطرنشان کرد: مردم در صورت مشاهده احتکار روغن یا هر کالای دیگری مراتب را به سازمان صنعت، معدن و تجارت کهگیلویه و بویراحمد گزارش کنند.
به گزارش کبنا، روزنامه آفتاب نوشت: اگر پای سخن پدران و پدربزرگ‌ها نشسته باشید حتماً شنیده‌اند که وقتی می‌خواهند توان بدنی نسل گذشته را به نسل جوان از نوع کم کار ایرانی بکشند می‌گویند «این نسل بزرگ شده با روغن‌نباتی است!» در واقع این طعنه حکایت از گرایش ذاتی مردم ایران به مصرف روغن‌حیوانی دارد که از حدود 70 سال پیش کره حیوانی مصرف می‌کنند و برند مشهور جغرافیایی آن هم «روغن کرمانشاهی» است. اما با ورود غیراصولی روغن جامد از حدود 50 سال پیش به بازار ایران، مردم با وجود آنکه به سختی از آن استقبال کردند؛ اما به تدریج روغن حیوانی کمیاب و گران شد تا روغن‌های نباتی جای خود را باز کنند و در نهایت هم توانستند بازار مصرف ایران را از آن خود کنند. توفیقی که همچون شگرد تولیدکنندگان روغن که با استفاده از حربه رسانه‌ای و برخی جریانات شیفته درج آگهی روغن‌های نباتی در رسانه‌های خود فارغ از ماهیت ذاتی کره واقعی، «کره‌گیاهی» را به جای «کره‌حیوانی» از رسانه صداوسیما ترویج کردند و بدون نگرانی از خارج شدن مردم از «مدار» نداشته سلامت در تلویزیون، کوشیدند سهم کره‌گیاهی را در سفره صبحانه مردم فراگیر سازند و گوش به نقدهای انجمن صنایع لبنی پاستوریزه ایران که فریادش به گوش مسئولان نرسید نسپارند!
اما در این روزها مردمان خوزستان استان تولیدکننده و تأمین‌کننده عمده نفت و گاز کشور، پریشان‌حال در تأمین این ماده خوراکی اولیه برای پخت‌وپزهای رایج و آشنا در آشپزخانه‌های ایرانی هستند. ایرانیانی که بدون روغن، گویی مهمترین ماده تأمین‌کننده انرژی خود را از دست داده‌اند؛ فارغ از اینکه هر ایرانی در سال برخلاف سرانه مصرف روغن در جهان که 12 کیلوگرم است؛ حدود 19 کیلوگرم روغن مصرف می‌کند! اما هرچقدر هم که مصرف سرانه روغن در ایران رکورددار در جهان باشد، کمبود آن در یک یا چند استان خاص که نمونه آن در آبان ماه 99 نیز در کشور مشاهده شد، مایه دل نگرانی و آشوب در دل خانوارهای ایرانی است. اتفاقی که بهمن آرمان، تحلیلگر مسائل اقتصادی در نگاهی تاریخی به موضوع به ریشه اصلی کمبود روغن خوراکی در کشور اشاراتی ظریف و معنادار کرد.
وی پیش از اینکه این کمبود به خورستان کشیده شود متذکر شد که «ایران روی کمربند تولید دانه‌های روغنی نیست و با وجود داشتن امکانات فراوان با شیوه کشاورزی سنتی رسیدن به خودکفایی در زمینه تولید دانه‌های روغنی بسیار دشوار به نظر می‌رسد.» اصراری که مسئولان زیربار این حقیقت نرفته‌اند و هر کارشناسی هم در نقد اصرار در خودکفایی برخی اقلام خوراکی اظهار نظر داشته باشد، در معرض هجمه وابستگی قرار می‌دهند! کما اینکه در همان گفت‌وگو نیز آرمان گفته بود: «البته در صورت استفاده از شیوه‌های آبیاری نوین و افزایش سطح زیر کشت در خوزستان به عنوان نخستین تولیدکننده ذرت در ایران، این پتانسیل وجود دارد که نه تنها برای مصرف داخلی، بلکه برای صادات هم بتوانیم ذرت تولید کنیم. ذرتی که علاوه بر کارخانه‌های روغنکشی یکی از مواد اولیه تشکیل‌دهنده خوراک دام در کشور هم محسوب می‌شود.»
جالب اینکه این تحلیلگر اقتصادی در اشاره به نخستین اقدامات ایران برای کاهش وابستگی به روغن خام افزود: نخستین جرقه‌های کاهش وابستگی ایران به روغن خام نباتی در «دوران سازندگی» زده شد؛ به‌طوری‌که در اوایل دهه 70 شرکت توسعه صنایع بهشهر که بزرگترین تولیدکننده روغن نباتی در ایران است؛ تصمیم گرفت که در جزیره قشم با مشارکت یک سرمایه‌گذار امارتی یک واحد روغنکشی پیشرفته به ظرفیت 10 هزارتن در روز ایجاد کند. ظرفیتی که در آن زمان می‌توانست تأمین‌کننده 70 درصد روغن خام نباتی مورد نیاز ایران باشد، اما به علت مشکلاتی که بر سر راه این پروژه پیش آمد، در نهایت این پروژه اجرا نشد و سرمایه‌گذار اماراتی برای داشتن سهم غالب در بازار ایران به عنوان یکی از بزرگترین بازار روغن نباتی در جهان، با نگاه اصلی به بازار ایران کارخانه‌ای را در منطقه «جبل‌علی» امارات احداث کرد!
وی در تبیین بیشتر چرایی کمبود تولید روغن نباتی می‌افزاید: از آنجایی که واحدهای روغنکشی در ایران دارای ظرفیت‌های بسیار پایین و غیراقتصادی هستند و از تکنولوژی‌های روز در این زمینه استفاده نمی‌شود، یک سرمایه‌گذار بخش خصوصی تصمیم گرفت در بندر امام یک کارخانه بسیار بزرگ روغنکشی را احداث کند و ماشین‌آلات 3 خط آن از ایتالیا خریداری شد و اگر خط چهارم آن (بزرگترین خط این کارخانه) تکمیل می‌شد، می‌توانست به بزرگترین کارخانه روغنکشی خاورمیانه تبدیل شود. خطی که ظرفیت روزانه آن 4 هزارتن بود، اما در مرحله کارهای ساختمانی ماند و ماشین‌آلات آن هیچگاه وارد ایران نشد؛ چرا که مافیای واردات دانه‌های روغنی تحمل پذیرش چنین مجموعه تولیدی را نداشتند و جلوی احداث آن را گرفتند و با دستاویز قرار دادن پاره‌ای از موارد، سرمایه‌گذار آن را به جرم فساد مالی دستگیر کردند و مدتی هم در زندان بود! همچنین با اینکه خوزستان مرکز تولید نفت و گاز طبیعی ایران است، به 3 خط باقی‌مانده این کارخانه هنوز گاز طبیعی برای تولید داده نشده است! کارخانه‌ای که فاز نخست آن در 22 بهمن 1396 به عنوان بزرگترین پروژه سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در صنعت غذایی کشور با سرمایه‌گذاری 5300 میلیارد ریال در زمینی به مساحت تقریبی 202 هزار متر مربع با حضور معاون اول رئیس‌جمهوری و جمعی از مقامات در بندر امام خمینی به بهره‌برداری رسید.
وی در ادامه افزود: در نهایت این سرمایه‌گذار بخش خصوصی از آنجایی که می‌دانست کارخانه‌ای که در بندر امام احداث کرده می‌تواند تنها 50 درصد روغن‌خام نباتی کشور را تأمین کند؛ تصمیم گرفت در همان منطقه کارخانه مشابه دیگری را احداث کند تا ایران از تولید روغن‌خام نباتی بی‌نیاز شود، اما آن هم به نتیجه نرسید و مافیای واردات دانه‌های روغنی جلوی آن را هم گرفتند!
و به همین دلیل است که آرمان وجود فساد نهادینه شده در اقتصادهای دولتی مانند اقتصاد ایران را که به طور عمده در اختیار دولت است و مافیاهای گوناگونی در آن شکل می‌گیرد در بروز کمبودهای مقطعی روغن خوراکی و برخی اقلام دیگر پرطرفدار در ذائقه ایرانیان حائز اهمیت می‌داند و می‌گوید: دو مورد از قوی‌ترین آنها، مافیای روغن‌خام نباتی و شکر است و در دولت‌های نهم و دهم دیدید که میزان واردات شکر چنان افزایش پیدا کرده بود که به یک میلیون و 800 هزار تن رسید، در حالی که کل نیاز ایران چیزی حدود 2 میلیون و 200 هزارتن در سال بیشتر نیست و به همین خاطر کارخانه‌های شکر قادر به تولید نبودند و محصول آنها روی دستشان ماند و قیمت سهام آنها هم در بورس به شدت سقوط کرد.
مرتضی عالمی کارشناس بازار که در حوزه صنایع روغن خوراکی دستی بر آتش دارد، ضمن تأیید آن بخش از اظهارات دکتر بهمن آرمان که خبرنگار گروه اقتصادی روزنامه برای او مرور کرد می‌گوید: فارغ از آن دلایل ساختاری اما آنچه باعث شده تا طی یکی دو ماه اخیر مشکلات جدی در زمینه روغن خوراکی رخ داده است می‌توان به افزایش قیمت جهانی دانه‌های روغنی و چالش نقل و انتقال پول اشاره کرد که باعث شده بازار ایران با کمبود جدی روغن خوراکی مواجه شود.
وی با بیان اینکه افزایش نرخ دانه‌های روغنی از سوی روسیه و بازار جهانی و همچنین افزایش تقاضا و کف قیمت خرید همسایه‌ها و رقبای ایران مانند چین و ترکیه در بازار منطقه، بازار ایران با کمبود روغن مواجه شده است.
این کارشناس بازار با بیان اینکه «برخی از واحدهای صنفی که نمونه پررنگ و شدید آن را این روزها در خوزستان شاهد هستیم اما منحصر به این استان هم نیست» می‌افزاید: البته کم شدن میل بازار جهانی به ارائه خدمات به تجار ایرانی به دلیل مشکلات در پرداخت بهای خرید باعث شده که بازار ایران با کمبود بیشتر روغن خوراکی مواجه شود؛ اگرچه مسئولان دولتی حاضر به اقرار این موضوع نیستند.
وی در تشریح چگونگی تأثیر تقاضای رقبای ایران مانند چین و ترکیه اظهار می‌کند: زیرا آنها تقاضای خود را در خرید دانه‌های روغنی بالا بُرده‌اند، همین افزایش تقاضا از سوی این دو کشور در روسیه نیز باعث شده که قیمت دانه‌های روغنی در این کشور افزایش یابد.
عالمی اضافه می‌کند: چین هر دو هفته یک بار تقاضای خودش را در خرید دانه‌های روغنی بالا می‌برد و از طرف دیگر ترکیه نیز عوارض واردات دانه‌های روغنی از روسیه به سمت کشورش را صفر کرده است. همین عامل باعث شد که روسیه واردات دانه‌های روغنی را به این دو کشور بیشتر کند.
وی با استناد به گزارش برخی تجار و واردکنندگان که نقل کرده‌اند «افزایش میزان تقاضا و اعمال افزایش قیمت دانه‌های روغنی از سمت روسیه برای سایر کشورهای همسایه باعث شده که روسیه دیگر تمایلی برای فروش دانه‌های روغنی به ایران نداشته باشد»، تصریح می‌کند: همه اینها در حالی است که تجار ایرانی به دلیل تحریم‌ها با مشکل نقل و انتقال ارز نیز مواجه هستند و صادرکنندگان ترجیح می‌دهند با کشورهایی غیر از ایران کار کنند.
او با اشاره به تأثیر تشدید تحریم‌ها و کُند شدن مبادلات تجاری اعلام می‌کند: با تشدید تحریم‌ها هزینه حمل و نقل برای تجار ایرانی افزایش یافته و از آنجا که واردات هر کالای اساسی برای تجار ایرانی بین 8 تا 10 درصد بیشتر از سایر بازارهای بینالمللی آب می‌خورد و تجار برای جابه‌جایی پول باید کمیسیون بیشتری را به واسطه‌ها پرداخت کنند که همین موضوع، قیمت کالا برای ایرانی‌ها را افزایش می‌دهد.
در واقع همه این دلایل باعث شده تا سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان بدون تشریح دلایل و همچنین نادیده گرفته شدن آنچه بهمن آرمان از آنها پرده‌برداری کرده است، تنها اعلام کند افزایش قیمت روغن متأثر از قیمت جهانی آن بوده است! اگرچه این سازمان که «دست به جوابیه» نوشتنش بیشتر از خدمت به دو دسته مهم تولیدکننده و مصرف‌کننده است؛ به چرایی کمبود شدید آن که موجب نارضایتی مردمان استان تأمین‌کننده منابع مالی ایران شده، اشاره‌ای نکرده است!
مشکل کمبود روغن ظرف روزهای آینده حل می‌شود
معاون بازرسی و توسعه تجارت سازمان صنعت، معدن و تجارت از توزیع بالغ بر ۱۹۵ تن روغن در بازار کهگیلویه و بویراحمد خبر داد.
سید امیرتیمور موسویان در خصوص کمبود روغن در بازار استان کهگیلویه و بویراحمد گفت: مشکل کمبود روغن یک موضوع کشوری و خاص استان نیست. سه مؤلفه تخصیص ارز، رسوب کالا در بنادر و مواد اولیه در بروز این مشکل در بازار نقش دارد.
معاون بازرگانی و توسعه تجارت سازمان صمت کهگیلویه و بویراحمد بیان کرد: از هفته سوم مهرماه بالغ بر ۷۲۶ تن روغن خام به کارخانه روغن گچساران سپرده و استیصال و توزیع شد.
موسویان با بیان اینکه ۶۰۰ تن از این روغن را از طریق فروشگاه‌های زنجیره‌ای جذب کردیم، افزود: ۵۶ شعبه در سطح فروشگاه‌های زنجیره‌ای داریم و این میزان روغن آنجا توزیع شدند، ضمن اینکه ۱۰۰ واحد صنفی منتخب در سطح استان داریم که از مهر ماه تاکنون توزیع روغن را انجام دادند..
وی با بیان اینکه روز گذشته (سه‌شنبه) ۳۰ تن روغن از طریق کارخانه مستقر در گچساران برای مرکز استان، باشت و کهگیلویه توزیع شد، افزود: امروز (چهارشنبه) هم ۱۵ تن روغن از گچساران برای شهرستان‌های استان بارگیری می‌شود.
این مسئول عنوان کرد: همچنین ۱۵۰ تن روغن از کارخانه ورامین به استان ارسال و توزیع می‌شود.
موسویان بیان کرد: با اعلام وزیر صمت ۳۰۰ هزار تن روغن خام بین ۴۵ کارخانه در سطح کشور توزیع می‌شود که سهم استان را جذب می‌کنیم تا برای بهمن و اسفند کمبودی در بازار احساس نشود.
وی با بیان اینکه مشکل کمبود روغن در بازار ظرف سه چهار روز آینده حل می‌شود، خاطرنشان کرد: مردم در صورت مشاهده احتکار روغن یا هر کالای دیگری مراتب را به سازمان صنعت، معدن و تجارت کهگیلویه و بویراحمد گزارش کنند.
