گیاهان دارویی؛ صنعت فراموش شده در کهگیلویه و بویراحمد

کبنا ؛کهگیلویه و بویراحمد استانی است چهارفصل با پتانسیل‌های ویژه خدادادی در زاگرس جنوبی که یکی از این ظرفیت‌ها، وجود گیاهان دارویی بسیار است که در مناطق مختلف این استان می‌رویند.
 به گزارش کبنا، مهر در گزارشی به ظرفیت گیاهان دارویی در استان کهگیلویه و بویراحمد پرداخته و نوشته است که «استفاده از گیاهان دارویی در میان مردم در سراسر جهان، قدمتی بسیار دارد. این گیاهان از منابع طبیعی هستند که می‌توانند علاوه بر نقش مهمی که در سلامت و درمان دارند، در توسعه و شکوفایی اقتصادی و اشتغال نیز نقش اثرگذاری ایفا کنند.
در این میان گیاهان دارویی در استان کهگیلویه و بویراحمد از گذشته تاکنون نقش مهمی در سلامت و درمان مردم این استان داشته‌اند اما از این ظرفیت بالقوه برای توسعه و رشد اقتصادی به‌خوبی استفاده‌نشده است.
 گیاهان دارویی و خوراکی در این استان ۶۰ درصد تیره‌های گیاهی ایران را شامل می‌شود. کهگیلویه و بویراحمد بیش از دو هزار و ۱۰۰ گونه گیاه دارویی و خوراکی داشته و باوجود بیش از ۴۰۰ گونه گیاه دارویی در آن، از مستعدترین استان‌های کشور در حوزه تولید، فرآوری و صادرات گیاهان دارویی است.
 این استان ۴۶ گونه گیاه بومی و آندمیک داشته و دارای سه گیاه دارویی کمیاب دنیا به نام‌های باریجه، آنغوزه و گزانگبین است.

   
  
ظرفیت بکر گیاهان دارویی برای جهش تولید
 
استاندار کهگیلویه و بویراحمد در این زمینه با بیان اینکه امروزه استفاده از گیاهان دارویی همچنان جایگاه خاصی دارد، گفت: استفاده از ظرفیت ویژه گیاهان دارویی و پرورش گیاهان دارویی در کهگیلویه و بویراحمد می‌تواند در راستای جهش تولید و اشتغال‌زایی بسیار مهم باشد.
 حسین کلانتری افزود: طبیعت در این استان شگفتی‌های بسیار دارد و ظرفیت‌های طبیعی استان بر هیچ‌کسی پوشیده نیست و یکی از این ظرفیت‌ها نیز گیاهان دارویی است که با توجه به تحقیقات انجام‌شده، ۲۰۰ هزار هکتار از مراتع استان مستعد توسعه گیاهان دارویی هستند.
 وی بیان داشت: یکی از راهکارهای جهش تولید در این استان استفاده ویژه از این ظرفیت‌ها است که در این راستا نیز بررسی‌ها انجام‌شده و سند جامع توسعه گیاهان دارویی در استان تدوین‌شده است.
 استاندار تصریح کرد: اکنون در استان دو شرکت در حوزه گیاهان دارویی فعالیت مطلوب دارند و تولیدات بسیار موفقی را راهی بازار استان، کشور و بازارهای جهانی کرده‌اند.
 
 
 
خام فروشی مهمترین مشکل در توسعه گیاهان دارویی
 مدیرکل منابع طبیعی کهگیلویه و بویراحمد نیز در این باره گفت: گیاهان دارویی نه‌تنها در داروسازی بلکه در صنایع مختلفی همچون رنگ‌سازی، طعم‌دهنده‌ها، تولید محصولات آرایشی و بهداشتی، تولید حشره‌کش‌ها و علف‌کش‌ها، عطرسازی، تولید خوشبوکننده‌ها و صنایع غذایی کاربرد دارند.
 غلامحسین حکمتیان افزود: استفاده از گیاهان دارویی و معطر به دلیل گرایش مجدد انسان به طبیعت و محصولات طبیعی، رشد بسیار زیادی داشته است.
 وی بیان داشت: این گرایش به محصولات طبیعی منجر به ایجاد بازار بزرگی برای این گیاهان شده است.
 حکمتیان اظهار داشت: استان کهگیلویه و بویراحمد در خصوص گیاهان دارویی ظرفیت‌هایی ویژه دارد و در سال‌های اخیر بیش از ۴۰ هزار هکتار از مراتع کهگیلویه و بویراحمد با توسعه کشت گیاهان دارویی احیا شد.
 وی بیان داشت: یکی از مشکلاتی که تولیدکنندگان گیاهان دارویی با آن مواجه هستند، خام فروشی است که با ایجاد زیرساخت‌ها می‌توان این مشکل را رفع کرد.
 با توجه به گرایش جهان به سمت محصولات، داروها، رایحه‌ها، عطرها، و لوازم‌آرایشی و بهداشتی طبیعی، استفاده بهینه از گیاهان دارویی و فرآوری این گیاهان می‌تواند راه را برای توسعه در کهگیلویه و بویراحمد هموار کند.
  
 
 لزوم فرآوری و برندسازی گیاهان دارویی استان
 معاون اقتصادی استانداری کهگیلویه و بویراحمد در این خصوص با بیان اینکه ایجاد زیرساخت‌های فراوری گیاهان دارویی از راهکارهای رونق و جهش تولید در استان کهگیلویه و بویراحمد است، گفت: این امر توجه ویژه به این بخش را طلب می‌کند تا با حمایت از تولیدکنندگان، کشت گیاهان دارویی افزایش یابد.
 حشمت‌الله صمیمی دوست افزود: می‌توان با برند سازی، فروش محصولات تولیدی از گیاهان دارویی را در بازارهای جهانی افزایش داد.
 وی بیان داشت: می‌توان گیاهان دارویی را با فرآوری به قیمتی چند برابر به دیگر کشورها صادر کرد.
 صمیمی دوست تصریح کرد: کهگیلویه و بویراحمد دارای ۵۵۲ هزار هکتار مرتع بوده و در راستای توسعه گیاهان دارویی در کهگیلویه و بویراحمد اختصاص ردیف مستقل اعتباری به سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور پیشنهاد شد.
 وی اظهار داشت: با اختصاص اعتبار مستقل به احیای مراتع، گامی بلند در راستای توسعه اقتصادی استان برداشته‌شده و با شناسایی و ساماندهی ظرفیت‌ها می‌توان هم از مراتع حفاظت و هم به افزایش تولید و اشتغال کمک کرد.

    
 
 لزوم تدوین سند جامع گیاهان دارویی استان
 رئیس سازمان جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد نیز در این زمینه، گفت: استان کهگیلویه و بویراحمد به‌عنوان استان پایلوت در زمینه‌ی گیاهان دارویی شناخته می‌شود.
 الیاس تاج‌الدینی افزود: سند توسعه گیاهان دارویی استان به‌صورت علمی و مطالعه شده تدوین‌شده است.
 وی با بیان اینکه نبودن کارخانه فرآوری، بسته‌بندی و خام فروشی گیاهان دارویی نظیر آنغوزه از موانع تحقق جهش تولید در این حوزه هستند، گفت: کشت گیاهانی مانند آلوئه ورا، آویشن، بادرنجبویه، به‌لیمو، رزماری، کدو تخمه کاغذی، نعناع فلفلی، استویا و بابونه در سال‌های اخیر در استان کهگیلویه و بویراحمد با پرداخت تسهیلات ارزان‌قیمت انجام می‌شود.
 تاج‌الدینی اظهار داشت: یکی از مزایای گیاهان دارویی این است که برای رشد نیاز چندانی به منابع آبی ندارند.
 وی افزود: یکی از گیاهانی که کشت آن در استان موفق بوده و به خارج از کشور نیز صادر می‌شود آنغوزه است که از شیرابه آن بیش از ۶۰ نوع علف‌کش و ۶۰۰ نوع دارو به دست می‌آید.
 تاج‌الدینی تصریح کرد: صمغ استخراج‌شده از این گیاه خاصیت دارویی دارد و با کشت این گیاه می‌توان درآمدی معادل نصف درآمد حاصل از نفت را به دست آورد.

   
راه دراز رسیدن به توسعه اقتصادی با تولید گیاهان دارویی
 سال گذشته ۳۰ تن از محصولات گیاهان دارویی تولیدشده در استان کهگیلویه و بویراحمد به کشورهای خارجی صادر شد و با فراهم شدن زیرساخت‌های صادرات گیاهان دارویی این حوزه می‌تواند ارزآوری بسیاری برای استان به همراه داشته باشد و درآمدزایی محصولات غیرنفتی را افزایش دهد.
 اگرچه اقدامات ابتدایی در زمینه‌ی توسعه گیاهان دارویی در این استان در حال انجام است اما تا رسیدن به نقطه مطلوب راه درازی در پیش بوده و حرکت به سمت توسعه در این زمینه نیازمند شتاب بیشتری است.
 بر اساس بررسی‌های سازمان بهداشت جهانی در هزاره سوم علاوه بر کشورهای درحال‌توسعه استفاده از گیاهان دارویی و داروهای گیاهی و سنتی در کشورهای صنعتی و توسعه‌یافته نیز به شکل چشمگیری در حال افزایش است و به گفته کارشناسان، تجارت جهانی گیاهان دارویی هم‌اکنون صد میلیارد دلار در سال بوده و در سال ۲۰۵۰ میلادی این رقم به پنج تریلیون دلار خواهد رسید اما سهم ایران و استان کهگیلویه و بویراحمد از این میزان در جهان چه مقدار خواهد بود؟
 به نظر می‌رسد دست یافتن به سهمی شایسته از این میان تنها با سرمایه‌گذاری در این خصوص از طریق تولید، فرآوری و بازاریابی مطلوب مبتنی بر ویژگی‌های اکولوژیک استان کهگیلویه و بویراحمد میسر باشد.