تاریخ انتشار
سه شنبه ۲۲ شهريور ۱۴۰۱ ساعت ۰۹:۱۶
کد مطلب : ۴۵۲۴۱۰
چالش های عجیب مالیاتی برای شهروندان؛
چرا باید از شاخهای مجازی مالیات گرفت؟ / درآمد «گربه سياهها»
بیش از 100 صفحه اینستاگرامی بالای ۵۰۰ هزار فالوور مشمول مالیات میشوند
۰
کبنا ؛
تلاش براي مديريت فضاي مجازي در خانه ملت ادامه دارد و اينبار ذره بين مجلس روي رصد و کنترل جدي فعاليت اينفلوئنسرها زوم شده است و مقرر شده کاربران فضاي مجازي با بيش از 500 هزار دنبال کننده ملزم به پرداخت ماليات شوند.
به گزارش کبنا آرمان ملی نوشت: سازمان امور مالياتي نيز مکلف شد تا ليست موديان مالياتي و خوداظهاري تهيه شده را در وزارت اقتصاد و اموردارايي اعلام کرده تا افرادي که در فضاي مجازي مشغول کسب و کار و داراي درآمدهاي نجومي هستند در دايره پرداخت ماليات قرار گيرند هر چند به گفته مسئولان ذيربط بانک اطلاعاتي مالي کاملي از اين گروه تهيه شده اما هنوز سامانههاي موردنظر جهت جمع آوري اطلاعات اينفلوئنسرها راهاندازي نشده و گفته ميشود خوداظهاري کاربران مجازي از امتيازات احتمالي مالياتي برخوردار خواهد بود.
خوداظهاري اينفلوئنسرها و امتيازات احتمالي مالياتي
رضا تقي پور انوري، عضو شورايعالي فضاي مجازي کشور در اين خصوص به «آرمان ملي» گفت: پرداخت ماليات توسط صاحبان درآمد از بديهياتي به شمار ميآيد که بايد بر اساس اصول و قوانين تعريف شده انجام شود و اينفلوئنسرها نيز از اين قاعده مستنثي نيستند و اخذ ماليات از اين گروه روشي مرسوم در سطح بينالمللي است که در همه کشورها اجرا ميشود در اين راستا اولين روشي که در کشور ما مورد اجرا درخواهد آمد روش خوداظهاري توسط اينفلوئنسرهاست که قبلاً به اين گروه اعلام شده تا با انجام اين کار از مزايايي که در اين طرح اعلام خواهد شد بهرهمند شوند. نماينده مجلس يازدهم ادامه داد: اجراي اين طرح به دليل اينکه ارتباط اين افراد به سامانه خاصي برقرار نيست شايد بهطور کامل و جامع ممکن نباشد اما در ابتدا با توجه به منابع مورد اطمينان موجود و اطلاعاتي که خود اين افراد از طريق خوداظهاري اعلام کردهاند اقدامات لازم دراين زمينه به عمل خواهد آمد و به تدريج فرآيند تدوين بانک اطلاعاتي کامل از افرادي که در اين گروه مشغول به فعاليت هستند با مشارکت خود اين افراد و همچنين ابزارهاي تحت اختيار دولت کامل و عملياتي خواهد شد. تقي پور افزود: يکي از اقداماتي که مدنظر مسئولان ذيربط دراين راستا اجرا خواهد شد ثبت قراردادهاي اين افراد مانند همه قراردادهاي تجاري ديگر در حوزه مالياتي به شکل شفاف است که در دايره مالياتي مورد بررسي قرار خواهد گرفت و مانند ديگر موارد اخذ ماليات اقدامات لازم در اين زمينه صورت خواهد گرفت.او درباره جزئيات ميزان رقم مالياتي که از اينفلوئنسرها اخذ خواهد شد، گفت: جزئيات دريافت ميزان و رقم مالياتي که از اينفلوئنسرها اخذ خواهد شد و طي آئين نامهاي که دولت تنظيم ميکند اعلام ميشود هر چند در حال حاضر روشهاي مختلفي در اين بخش وجود دارد و اجراي اين طرح در کشورمان نيز با نگاهي به الگوهاي رايج در سراسر دنيا و بومي سازي آنها با توجه به شرايط موجود و برگزاري جلساتي مشورتي با انجمنها و نهادهايي که مرتبط با اينفلوئنسرهاست عملياتي خواهد شد اما در اين ميان از آنجا که هيچ مخالفتي حتي از سوي خود اينفلوئنسرها وجود ندارد اين اطمينان وجود دارد که آيين نامه تدوين شده در خصوص اخذ ماليات از اين گروه به شکل مطلوبي اجرا خواهد شد که البته با آنچه که در ديگر کشورها با تمرکز بر درآمدهاي مالياتي نوشته شده، تفاوت خواهد داشت. تقي پور درباره تسهيلات احتمالي افراد حاضر در طرح خوداظهاري گفت: پيشنهاداتي در اين باره وجود دارد که مزايايي براي گروههايي که به طرح خوداظهاري ميپيوندند در نظر گرفته شود که از جمله آن ميتوان به درنظرگرفتن ميزان حداقلي پهناي باند، امکان استفاده از ابرذخيرهاي ارزانتر اشاره کرد که البته در حد بررسي است و ديگر گزينههاي احتمالي ديگري نيز وجود دارد که هنوز به مرحله آيين نامه و مقررات درنيامده است.
بومي سازي اخذ ماليات از اينفلوئنسرها
اين نماينده مجلس افزود: در رويکرد اخذ ماليات از اينفلوئنسرها به ويژه شرکتها و افرادي که در ابتداي راه هستند روشهاي متفاوتي با تاثيرپذيري از الگوهاي رايج در جهان استفاده خواهد شد چراکه قوانين ما با ديگر کشورها متفاوت است و براي کساني که درآمدهاي آنچناني ندارند اين قوانين حتماً تعديل خواهد شد و قوانين به شکل بومي شده به مرحله اجرا درخواهد آمد. تقي پور درباره موانع و مشکلات پيشرو گفت: اولين مانع اين است که چون سامانهها مورد نياز در اين حوزه کامل نيست شايد منبع موثقي در ابتداي کار نداشته باشيم که بتواند درآمد همه افراد را مشخص کند و اين شبهه پيش آيد که کساني که در اين باره خوداظهاري ميکنند در مقايسه با کساني که کتمان ميکنند به ظاهر متضرر ميشوند و عدالت مالياتي در اين زمينه اجرا نميشود اما وزارت اقتصاد و امور دارايي حتما با تعيين کارگروه ويژه در اين زمينه به دنبال ثبت قراردادهاي ويژه در اين بخش خواهد بود هرچند ثبت قراردادها در ديگر بخشها هم اکنون در سيستمهاي دولتي در حال اجراست و به شکل کاملاً شفاف ثبت و ضبط ميشود اما بخش خصوصي و اينفلوئنسرها هم به اين جريان ميپيوندند و ملزم خواهند بود که اين قراردادها را به شکل شفاف ثبت کنند تا به نظم نوين در اين زمينه ملحق شوند.
طرح صيانت از فضاي مجازي در تقابل با کار اينفلوئنسرها يا هم راستا؟
عضو شوراي عالي فضاي مجازي معتقد است: طرح صيانت از فضاي مجازي هيچ تضادي با فعاليت اين گروه ندارد و حتي به سامان بخشي آنها و حمايت از حقوق آنها در اپليکيشنهاي مختلف نيز کمک ميکند، چراکه در بسياري از موارد حقوق برخي از فعالان در اين عرصه به شکل قانوني رعايت نميشود و در مسائل مالي و حقوقي وحتي بحث مالکيت معنوي با مشکلات مختلفي مواجه ميشوند که حتما تدوين اطلاعات جامع در اين زمينه ميتواند چالشهاي مورد نظر را کاهش دهد. سعيد توتونچي معاون سازمان امور مالياتي کشور در اين خصوص معتقد است: طبق بند ذ تبصره 6 قانون بودجه سال 1400 درآمدهاي کاربران داراي بيش از 500 هزار دنبالکننده از محل تبليغات، مشمول ماليات بر درآمد ميشود بهطوريکه مرداد ماه سال گذشته وزير اقتصاد دستورالعمل نحوه پرداخت ماليات اينفلوئنسرهاي داراي اين شرايط را به سازمان مالياتي براي اجرا ابلاغ کرد و در اين راستا ليست اوليه اين افراد تهيه شده و بانک اطلاعاتي جامعي درباره اين افراد به دست آمده است که طبق اعلام سازمان امور مالياتي اينفلوئنسرها تا پايان تيرماه سالجاري مهلت داشتند اظهارنامه مالياتي خود را ارائه کنند و اگر مشمولان اظهارنامه را ارائه ندهند نميتوانند از هيچيک از معافيتهاي قانوني بهرهمند شوند همچنين اينفلوئنسرهايي هم که اظهارنامه خود را تحويل داده باشند مشمول عدم مشمول ديرکرد مالياتي در محاسبه ماليات خواهند شد. او افزود: پيش از اين نيز داوود منظور رئيس سازمان امور مالياتي درباره اراده سازمان براي اخذ ماليات از اين قشر اعلام کرده بود براي سازمان امور مالياتي فرقي نميکند که مالک حساب بانکي و درآمدهاي فعاليت اقتصادي فروشنده لبنيات باشد يا يک هنرمند سلبريتي بلکه همه مشمول ماليات ميشوند البته براي هنرمندان معافيت ماليات تا درآمد 200 ميليون توماني را در نظر گرفتهايم و به غير از آنها تمام سلبريتيها بايد مشمول ماليات شوند البته استقبال سلبريتيها و بلاگرها از پرداخت ماليات زياد بوده چراکه به خوبي ميدانند در صورت عدم پرداخت مشمول جرايم کتمان ماليات ميشوند و براي آنها پرونده مالياتي تشکيل خواهد شد.
توتونچي ادامه داد: درباره نحوه شناسايي اينفلوئنسرها براي اجراي قانون و مالياتستاني از اين قشر در قانون آمده است که اينفلوئنسرهاي بالاي تعداد مشخصي دنبال کننده مشمول ماليات بر درآمد ميشوند و اطلاعات اينفلوئنسرهاي مشمول اين طرح در اختيار سازمان امور مالياتي قرار گرفته که اين اطلاعات توسط دستگاههايي که مسئوليت حاکميتي براي کنترل فضاي مجازي و شبکههاي اجتماعي را برعهده دارند، به دست آمده و به سازمان امور مالياتي ارائه شده است. معاون سازمان امور مالياتي درباره رديابي ميزان فعاليت اقتصادي اينفلوئنسرها گفت: پس از ارائه اطلاعات به دست آمده از اينفلوئنسرها اين دادهها به سازمان امور مالياتي ارائه شده و به سمت اطلاعات مالي و فعاليت اقتصادي اين افراد رفته که براي استخراج اين اطلاعات مالي از توان شرکتهاي معتبر استفاده شده و به زودي ماليات آنها تعيين ميشود. توتونچي افزود: درخصوص آمار نهايي از تعداد اينفلوئنسرهاي بالاي 500 هزار دنبال کننده ليست تقريباً نهايي شده و ليسا اين افراد تهيه شده و بانک اطلاعاتي جامع و منسجمي درباره اين افراد به دست آمده است که براساس قانون بودجه سال گذشته اينفلوئنسرها امسال بايد ماليات مشمول شده را بپردازند.
به گزارش کبنا آرمان ملی نوشت: سازمان امور مالياتي نيز مکلف شد تا ليست موديان مالياتي و خوداظهاري تهيه شده را در وزارت اقتصاد و اموردارايي اعلام کرده تا افرادي که در فضاي مجازي مشغول کسب و کار و داراي درآمدهاي نجومي هستند در دايره پرداخت ماليات قرار گيرند هر چند به گفته مسئولان ذيربط بانک اطلاعاتي مالي کاملي از اين گروه تهيه شده اما هنوز سامانههاي موردنظر جهت جمع آوري اطلاعات اينفلوئنسرها راهاندازي نشده و گفته ميشود خوداظهاري کاربران مجازي از امتيازات احتمالي مالياتي برخوردار خواهد بود.
خوداظهاري اينفلوئنسرها و امتيازات احتمالي مالياتي
رضا تقي پور انوري، عضو شورايعالي فضاي مجازي کشور در اين خصوص به «آرمان ملي» گفت: پرداخت ماليات توسط صاحبان درآمد از بديهياتي به شمار ميآيد که بايد بر اساس اصول و قوانين تعريف شده انجام شود و اينفلوئنسرها نيز از اين قاعده مستنثي نيستند و اخذ ماليات از اين گروه روشي مرسوم در سطح بينالمللي است که در همه کشورها اجرا ميشود در اين راستا اولين روشي که در کشور ما مورد اجرا درخواهد آمد روش خوداظهاري توسط اينفلوئنسرهاست که قبلاً به اين گروه اعلام شده تا با انجام اين کار از مزايايي که در اين طرح اعلام خواهد شد بهرهمند شوند. نماينده مجلس يازدهم ادامه داد: اجراي اين طرح به دليل اينکه ارتباط اين افراد به سامانه خاصي برقرار نيست شايد بهطور کامل و جامع ممکن نباشد اما در ابتدا با توجه به منابع مورد اطمينان موجود و اطلاعاتي که خود اين افراد از طريق خوداظهاري اعلام کردهاند اقدامات لازم دراين زمينه به عمل خواهد آمد و به تدريج فرآيند تدوين بانک اطلاعاتي کامل از افرادي که در اين گروه مشغول به فعاليت هستند با مشارکت خود اين افراد و همچنين ابزارهاي تحت اختيار دولت کامل و عملياتي خواهد شد. تقي پور افزود: يکي از اقداماتي که مدنظر مسئولان ذيربط دراين راستا اجرا خواهد شد ثبت قراردادهاي اين افراد مانند همه قراردادهاي تجاري ديگر در حوزه مالياتي به شکل شفاف است که در دايره مالياتي مورد بررسي قرار خواهد گرفت و مانند ديگر موارد اخذ ماليات اقدامات لازم در اين زمينه صورت خواهد گرفت.او درباره جزئيات ميزان رقم مالياتي که از اينفلوئنسرها اخذ خواهد شد، گفت: جزئيات دريافت ميزان و رقم مالياتي که از اينفلوئنسرها اخذ خواهد شد و طي آئين نامهاي که دولت تنظيم ميکند اعلام ميشود هر چند در حال حاضر روشهاي مختلفي در اين بخش وجود دارد و اجراي اين طرح در کشورمان نيز با نگاهي به الگوهاي رايج در سراسر دنيا و بومي سازي آنها با توجه به شرايط موجود و برگزاري جلساتي مشورتي با انجمنها و نهادهايي که مرتبط با اينفلوئنسرهاست عملياتي خواهد شد اما در اين ميان از آنجا که هيچ مخالفتي حتي از سوي خود اينفلوئنسرها وجود ندارد اين اطمينان وجود دارد که آيين نامه تدوين شده در خصوص اخذ ماليات از اين گروه به شکل مطلوبي اجرا خواهد شد که البته با آنچه که در ديگر کشورها با تمرکز بر درآمدهاي مالياتي نوشته شده، تفاوت خواهد داشت. تقي پور درباره تسهيلات احتمالي افراد حاضر در طرح خوداظهاري گفت: پيشنهاداتي در اين باره وجود دارد که مزايايي براي گروههايي که به طرح خوداظهاري ميپيوندند در نظر گرفته شود که از جمله آن ميتوان به درنظرگرفتن ميزان حداقلي پهناي باند، امکان استفاده از ابرذخيرهاي ارزانتر اشاره کرد که البته در حد بررسي است و ديگر گزينههاي احتمالي ديگري نيز وجود دارد که هنوز به مرحله آيين نامه و مقررات درنيامده است.
بومي سازي اخذ ماليات از اينفلوئنسرها
اين نماينده مجلس افزود: در رويکرد اخذ ماليات از اينفلوئنسرها به ويژه شرکتها و افرادي که در ابتداي راه هستند روشهاي متفاوتي با تاثيرپذيري از الگوهاي رايج در جهان استفاده خواهد شد چراکه قوانين ما با ديگر کشورها متفاوت است و براي کساني که درآمدهاي آنچناني ندارند اين قوانين حتماً تعديل خواهد شد و قوانين به شکل بومي شده به مرحله اجرا درخواهد آمد. تقي پور درباره موانع و مشکلات پيشرو گفت: اولين مانع اين است که چون سامانهها مورد نياز در اين حوزه کامل نيست شايد منبع موثقي در ابتداي کار نداشته باشيم که بتواند درآمد همه افراد را مشخص کند و اين شبهه پيش آيد که کساني که در اين باره خوداظهاري ميکنند در مقايسه با کساني که کتمان ميکنند به ظاهر متضرر ميشوند و عدالت مالياتي در اين زمينه اجرا نميشود اما وزارت اقتصاد و امور دارايي حتما با تعيين کارگروه ويژه در اين زمينه به دنبال ثبت قراردادهاي ويژه در اين بخش خواهد بود هرچند ثبت قراردادها در ديگر بخشها هم اکنون در سيستمهاي دولتي در حال اجراست و به شکل کاملاً شفاف ثبت و ضبط ميشود اما بخش خصوصي و اينفلوئنسرها هم به اين جريان ميپيوندند و ملزم خواهند بود که اين قراردادها را به شکل شفاف ثبت کنند تا به نظم نوين در اين زمينه ملحق شوند.
طرح صيانت از فضاي مجازي در تقابل با کار اينفلوئنسرها يا هم راستا؟
عضو شوراي عالي فضاي مجازي معتقد است: طرح صيانت از فضاي مجازي هيچ تضادي با فعاليت اين گروه ندارد و حتي به سامان بخشي آنها و حمايت از حقوق آنها در اپليکيشنهاي مختلف نيز کمک ميکند، چراکه در بسياري از موارد حقوق برخي از فعالان در اين عرصه به شکل قانوني رعايت نميشود و در مسائل مالي و حقوقي وحتي بحث مالکيت معنوي با مشکلات مختلفي مواجه ميشوند که حتما تدوين اطلاعات جامع در اين زمينه ميتواند چالشهاي مورد نظر را کاهش دهد. سعيد توتونچي معاون سازمان امور مالياتي کشور در اين خصوص معتقد است: طبق بند ذ تبصره 6 قانون بودجه سال 1400 درآمدهاي کاربران داراي بيش از 500 هزار دنبالکننده از محل تبليغات، مشمول ماليات بر درآمد ميشود بهطوريکه مرداد ماه سال گذشته وزير اقتصاد دستورالعمل نحوه پرداخت ماليات اينفلوئنسرهاي داراي اين شرايط را به سازمان مالياتي براي اجرا ابلاغ کرد و در اين راستا ليست اوليه اين افراد تهيه شده و بانک اطلاعاتي جامعي درباره اين افراد به دست آمده است که طبق اعلام سازمان امور مالياتي اينفلوئنسرها تا پايان تيرماه سالجاري مهلت داشتند اظهارنامه مالياتي خود را ارائه کنند و اگر مشمولان اظهارنامه را ارائه ندهند نميتوانند از هيچيک از معافيتهاي قانوني بهرهمند شوند همچنين اينفلوئنسرهايي هم که اظهارنامه خود را تحويل داده باشند مشمول عدم مشمول ديرکرد مالياتي در محاسبه ماليات خواهند شد. او افزود: پيش از اين نيز داوود منظور رئيس سازمان امور مالياتي درباره اراده سازمان براي اخذ ماليات از اين قشر اعلام کرده بود براي سازمان امور مالياتي فرقي نميکند که مالک حساب بانکي و درآمدهاي فعاليت اقتصادي فروشنده لبنيات باشد يا يک هنرمند سلبريتي بلکه همه مشمول ماليات ميشوند البته براي هنرمندان معافيت ماليات تا درآمد 200 ميليون توماني را در نظر گرفتهايم و به غير از آنها تمام سلبريتيها بايد مشمول ماليات شوند البته استقبال سلبريتيها و بلاگرها از پرداخت ماليات زياد بوده چراکه به خوبي ميدانند در صورت عدم پرداخت مشمول جرايم کتمان ماليات ميشوند و براي آنها پرونده مالياتي تشکيل خواهد شد.
توتونچي ادامه داد: درباره نحوه شناسايي اينفلوئنسرها براي اجراي قانون و مالياتستاني از اين قشر در قانون آمده است که اينفلوئنسرهاي بالاي تعداد مشخصي دنبال کننده مشمول ماليات بر درآمد ميشوند و اطلاعات اينفلوئنسرهاي مشمول اين طرح در اختيار سازمان امور مالياتي قرار گرفته که اين اطلاعات توسط دستگاههايي که مسئوليت حاکميتي براي کنترل فضاي مجازي و شبکههاي اجتماعي را برعهده دارند، به دست آمده و به سازمان امور مالياتي ارائه شده است. معاون سازمان امور مالياتي درباره رديابي ميزان فعاليت اقتصادي اينفلوئنسرها گفت: پس از ارائه اطلاعات به دست آمده از اينفلوئنسرها اين دادهها به سازمان امور مالياتي ارائه شده و به سمت اطلاعات مالي و فعاليت اقتصادي اين افراد رفته که براي استخراج اين اطلاعات مالي از توان شرکتهاي معتبر استفاده شده و به زودي ماليات آنها تعيين ميشود. توتونچي افزود: درخصوص آمار نهايي از تعداد اينفلوئنسرهاي بالاي 500 هزار دنبال کننده ليست تقريباً نهايي شده و ليسا اين افراد تهيه شده و بانک اطلاعاتي جامع و منسجمي درباره اين افراد به دست آمده است که براساس قانون بودجه سال گذشته اينفلوئنسرها امسال بايد ماليات مشمول شده را بپردازند.
ابتکار در این زمینه نوشت: بر اساس مصوبه شورای پول و اعتبار، چنانچه یک حساب بانکی بیش از 100 تراکنش واریز به حساب در ماه به ارزش 35 میلیون تومان داشته باشد، تراکنش تجاری تلقی شده و مشمول پرداخت مالیات میشود. بر اساس گزارشی از خبرآنلاین، این تصمیم براساس مصوبه شورای پول و اعتبار است و بنا به گفته قائم مقام بانک مرکزی، ابتدا پیامکی برای افراد ارسال میشود که تراکنشهایی بالایی که دارد، حساب تجاری است و حساب تجاری نیازمند اخذ مالیات است. اصغر ابوالحسنی عنوان کرده، چنانچه فرد مدعی شود که کار تجاری انجام نمیدهد و به اشتباه جزو حسابهای تجاری شناسایی شده میتواند مدارک مربوطه را به سازمان مالیاتی ارائه کند و مسئله حل میشود.
این خبر با واکنشهای متفاوتی از سوی کاربران فضای مجازی و کارشناسان همراه بود. سیامک قاسمی، اقتصاددان در یادداشتی در فضای مجازی نوشته است: «گفتند حسابهای بانکی با گردش بالای ۳۵ میلیون تومان در ماه، تجاری محسوب میشود و باید مالیات بدهند. یک خانواده در مناطق یک تا ۶ تهران با هزینه اجاره و حمل و نقل و خوراکی و رستوران و پوشاک و مدرسه و مابقی بیشتر از ۳۵ میلیون تومان هزینه دارد!»
بهام صمدی، کارشناس اقتصادی نیز در یادداشتی نوشت: «براساس مصوبه شورای پول و اعتبار، چنانچه یک حساب بانکی بیش از ۱۰۰ تراکنش در ماه داشته باشد و ۳۵ میلیون تومان در تراکنشها جابهجا شود، تراکنش تجاری تلقی میشود و باید مالیات پرداخت کند. آفرین! فقط بعدا محل هزینهکرد ریال با ریال این مالیاتها را شفاف اعلام کنید.»
واکنشها نشان میدهد بسیاری از کاربران و کارشناسان نسبت به خبر دچار اشتباه شدهاند و گمان میکنند حسابهای بانکی که بیش از 100 تراکنش در ماه دارند و به ارزش 35 میلیون تومان هستند باید در صف پرداخت مالیات قرار بگیرند اما با توضیحاتی که ارائه شد مشخص شد که منظور نه گردش حساب یا کل تراکنشها بلکه مسئله تعداد تراکنشهای واریزی به حساب است.
توضیح بانک مرکزی برای مصوبه اخیر شورای پول و اعتبار
مصطفی قمریوفا، مدیر روابط عمومی بانک مرکزی، در توضیحی که در این باره ارائه کرد گفت که: «حسابهای بانکی یک فرد اگر دو شرط را بطور همزمان داشته باشد، ممکن است حساب تجاری تلقی شود. اول اینکه تعداد «واریز به» حساب بیش از ۱۰۰ فقره باشد و در عین حال، مجموع مبلغ واریزی هم بیشتر از ۳۵۰ میلیون ریال باشد، بنابراین صرف دارا بودن یکی از این دو شرط، مبنایی برای تجاری دانستن حساب نیست، به عنوان مثال اگر مجموع مبلغ واریز به حساب در ماه، ۱۰ میلیارد ریال باشد، ولی تعداد دفعات واریز به حساب کمتر از ۱۰۰ مورد باشد، حساب مشمول بررسی به عنوان حساب تجاری نخواهد بود.»
صاحبان حسابهای تجاری راهی برای فرار مییابند
این مصوبه در همین ابتدای کار با نظر موافقان و مخالفان روبهرو شده است. موافقان این ابزار مالیاتی معتقدند این تصمیم، گامی بزرگ در نزدیک شدن به کاهش فرار مالیاتی محسوب میشود و دیگر از این طریق فراریان مالیاتی با دشواری روبهرو خواهند داشت اما از سوی دیگر برخی از مخالفان معتقدند 35 میلیون تومان رقم پایینی بوده و اگر قرار است حسابهای بانکی رصد شود باید حساسیت را بر روی تراکنشها با رقمهای بالاتر بگذارند. این درحالی است که برخی دیگر از مخالفان بر این باورند که صاحبان حسابهای تجاری به راحتی راه فراری پیدا میکنند و باز هم شاهد فرار مالیاتی خواهیم بود. به عنوان مثال یکی از راههای فرار از پرداخت اینگونه مالیاتها این است که بخشهای مختلف، به همراه داشتن پول نقد مراجعهکننده را شرط ارائه کالا و خدمات قرار میدهند.
مرتضی افقه، اقتصاددان در اینباره میگوید: مصوبه اخیر برای اخذ مالیات خیلی نمیتواند راهحل اطمینانبخشی باشد، این در حالی است که سبب پیدا شدن راههای جدید برای فرارهای مالیاتی نیز میشود.
وی ادامه میدهد: اینگونه تصمیمات منجربه افزایش هزینه معاملات میشود. در اصل باید زمینهای فراهم شود که به لحاظ اجتماعی و فرهنگی فرار مالیاتی کاهش یابد.
این اقتصاددان میگوید: اکنون زمینه فرار مالیاتی وجود دارد و در مقابل سیاستگذار ابزار مالیاتی را زیاد کنند. واقعیت این است که ما با روحیه فرار مالیاتی که ریشه نارضایتی مردم از خدمات بوده روبهرو هستیم. کسی که مالیات میدهد انتظار دارد خدمات باکیفیتی را در بخشهای مربوطه شاهد باشد اما وقتی این اتفاق رخ نمیدهد مردم هم نسبت به پرداخت مالیات دلسرد میشوند. وقتی زمینه نارضایتی از خدمات از بین نرود مردم تمایلی به پرداخت مالیات نخواهند داشت.
وی اظهار میکند: مجموعه مشکلات باعث میشود رغبتی برای پرداخت مالیات وجود نداشته باشد بنابراین به نظر میرسد در چنین شرایطی دولت از هر ابزاری برای مالیاتستانی که استفاده کند مردم راهحل گریز را پیدا خواهند کرد. به بیانی دیگر این شرایط فقط هزینه دولت و خود مردم را افزایش خواهد داد.
این خبر با واکنشهای متفاوتی از سوی کاربران فضای مجازی و کارشناسان همراه بود. سیامک قاسمی، اقتصاددان در یادداشتی در فضای مجازی نوشته است: «گفتند حسابهای بانکی با گردش بالای ۳۵ میلیون تومان در ماه، تجاری محسوب میشود و باید مالیات بدهند. یک خانواده در مناطق یک تا ۶ تهران با هزینه اجاره و حمل و نقل و خوراکی و رستوران و پوشاک و مدرسه و مابقی بیشتر از ۳۵ میلیون تومان هزینه دارد!»
بهام صمدی، کارشناس اقتصادی نیز در یادداشتی نوشت: «براساس مصوبه شورای پول و اعتبار، چنانچه یک حساب بانکی بیش از ۱۰۰ تراکنش در ماه داشته باشد و ۳۵ میلیون تومان در تراکنشها جابهجا شود، تراکنش تجاری تلقی میشود و باید مالیات پرداخت کند. آفرین! فقط بعدا محل هزینهکرد ریال با ریال این مالیاتها را شفاف اعلام کنید.»
واکنشها نشان میدهد بسیاری از کاربران و کارشناسان نسبت به خبر دچار اشتباه شدهاند و گمان میکنند حسابهای بانکی که بیش از 100 تراکنش در ماه دارند و به ارزش 35 میلیون تومان هستند باید در صف پرداخت مالیات قرار بگیرند اما با توضیحاتی که ارائه شد مشخص شد که منظور نه گردش حساب یا کل تراکنشها بلکه مسئله تعداد تراکنشهای واریزی به حساب است.
توضیح بانک مرکزی برای مصوبه اخیر شورای پول و اعتبار
مصطفی قمریوفا، مدیر روابط عمومی بانک مرکزی، در توضیحی که در این باره ارائه کرد گفت که: «حسابهای بانکی یک فرد اگر دو شرط را بطور همزمان داشته باشد، ممکن است حساب تجاری تلقی شود. اول اینکه تعداد «واریز به» حساب بیش از ۱۰۰ فقره باشد و در عین حال، مجموع مبلغ واریزی هم بیشتر از ۳۵۰ میلیون ریال باشد، بنابراین صرف دارا بودن یکی از این دو شرط، مبنایی برای تجاری دانستن حساب نیست، به عنوان مثال اگر مجموع مبلغ واریز به حساب در ماه، ۱۰ میلیارد ریال باشد، ولی تعداد دفعات واریز به حساب کمتر از ۱۰۰ مورد باشد، حساب مشمول بررسی به عنوان حساب تجاری نخواهد بود.»
صاحبان حسابهای تجاری راهی برای فرار مییابند
این مصوبه در همین ابتدای کار با نظر موافقان و مخالفان روبهرو شده است. موافقان این ابزار مالیاتی معتقدند این تصمیم، گامی بزرگ در نزدیک شدن به کاهش فرار مالیاتی محسوب میشود و دیگر از این طریق فراریان مالیاتی با دشواری روبهرو خواهند داشت اما از سوی دیگر برخی از مخالفان معتقدند 35 میلیون تومان رقم پایینی بوده و اگر قرار است حسابهای بانکی رصد شود باید حساسیت را بر روی تراکنشها با رقمهای بالاتر بگذارند. این درحالی است که برخی دیگر از مخالفان بر این باورند که صاحبان حسابهای تجاری به راحتی راه فراری پیدا میکنند و باز هم شاهد فرار مالیاتی خواهیم بود. به عنوان مثال یکی از راههای فرار از پرداخت اینگونه مالیاتها این است که بخشهای مختلف، به همراه داشتن پول نقد مراجعهکننده را شرط ارائه کالا و خدمات قرار میدهند.
مرتضی افقه، اقتصاددان در اینباره میگوید: مصوبه اخیر برای اخذ مالیات خیلی نمیتواند راهحل اطمینانبخشی باشد، این در حالی است که سبب پیدا شدن راههای جدید برای فرارهای مالیاتی نیز میشود.
وی ادامه میدهد: اینگونه تصمیمات منجربه افزایش هزینه معاملات میشود. در اصل باید زمینهای فراهم شود که به لحاظ اجتماعی و فرهنگی فرار مالیاتی کاهش یابد.
این اقتصاددان میگوید: اکنون زمینه فرار مالیاتی وجود دارد و در مقابل سیاستگذار ابزار مالیاتی را زیاد کنند. واقعیت این است که ما با روحیه فرار مالیاتی که ریشه نارضایتی مردم از خدمات بوده روبهرو هستیم. کسی که مالیات میدهد انتظار دارد خدمات باکیفیتی را در بخشهای مربوطه شاهد باشد اما وقتی این اتفاق رخ نمیدهد مردم هم نسبت به پرداخت مالیات دلسرد میشوند. وقتی زمینه نارضایتی از خدمات از بین نرود مردم تمایلی به پرداخت مالیات نخواهند داشت.
وی اظهار میکند: مجموعه مشکلات باعث میشود رغبتی برای پرداخت مالیات وجود نداشته باشد بنابراین به نظر میرسد در چنین شرایطی دولت از هر ابزاری برای مالیاتستانی که استفاده کند مردم راهحل گریز را پیدا خواهند کرد. به بیانی دیگر این شرایط فقط هزینه دولت و خود مردم را افزایش خواهد داد.
«آرمان امروز» از برنامه دولت برای جذب درآمد گزارش میدهد
آرمان امروز نیز در گزارشی نوشت: سياستهايي که اين روزها در قبال فضاي مجازي اتخاذ ميشود، همان سياستهاي يک بام و دوهوايي است که سالها محکوم به شکست بوده و هر وزير ارتباطاتي که برسر کار آمده، اهداف و برنامههاي خود را براساس نوع علاقه خود نسبت به فضاي مجازي اتخاد کرده است. مثلا همين چند وقت پيش و پس از جنجالهاي لايو يک پسر بچه 14 ساله با يکي از بلاگرهاي معروف، بسياري از مسئولان تصميم گرفتند که اينستاگرام را فيلتر کنند، بدون اينکه توجهي به ميليونها کاربر اين پلتفرم داشته باشند که از طريق اينستاگرام امرارمعاش يا کارهاي تحقيقي و پژوهشي انجام ميدهند. آذري جهرمي در قامت وزير ارتباطات دولت قبل که خود مانند يک بلاگر در اينستاگرام فعاليت داشت و حتي کُريخوانيهاي او به مذاق طرفداران استقلال چندان خوش نميآمد، زيربار فيلترينگ اينستاگرام نرفت و فقط به کاهش حجم اينترنتي اين پلتفرم رضايت داد که منجر به کاهش سرعت و کُندي اينستاگرام شد. اما سياستهاي عيسي زارع پور، که در قامت وزير ارتباطات که هيچ صفحهاي در فضاي مجازي ندارد، با وزير سابق متفاوت است. زارع پور بسياري از موارد ثابت کرده که در مقابل پلتفرمهاي پيام رسان خارجي چندان اقبالي از خود نشان نميدهد، هر چند وزير ارتباطات دولت سيزدهم درباره طرح صيانت، مشخص نيست، اما کُندي اينترنت طي چند وقت اخير و اقداماتي نظير قفل کودک اينترنت نشان ميدهد که چندان بيميل به اين طرح نيست. چندي پيش نيز آقاي عيسي پور، کُندي اينترنت و اينستاگرام که فرياد ميليونها کاربر شبکههاي اجتماعي را در آورده، در صحبتهايي اين روند لاکپشتي را به گردن آتش سوزي در يکي از حوضچههاي ارتباطي منطقه 8 مخابرات تهران توسط عدهاي، عنوان کرده اما کاهش محسوس سرعت ايستاگرام که در ايران بيش از43 ميليون کاربر دارد، نشان ميدهد همه چيز منتهي به حوضچه مخابراتي نميشود.
آرمان امروز نیز در گزارشی نوشت: سياستهايي که اين روزها در قبال فضاي مجازي اتخاذ ميشود، همان سياستهاي يک بام و دوهوايي است که سالها محکوم به شکست بوده و هر وزير ارتباطاتي که برسر کار آمده، اهداف و برنامههاي خود را براساس نوع علاقه خود نسبت به فضاي مجازي اتخاد کرده است. مثلا همين چند وقت پيش و پس از جنجالهاي لايو يک پسر بچه 14 ساله با يکي از بلاگرهاي معروف، بسياري از مسئولان تصميم گرفتند که اينستاگرام را فيلتر کنند، بدون اينکه توجهي به ميليونها کاربر اين پلتفرم داشته باشند که از طريق اينستاگرام امرارمعاش يا کارهاي تحقيقي و پژوهشي انجام ميدهند. آذري جهرمي در قامت وزير ارتباطات دولت قبل که خود مانند يک بلاگر در اينستاگرام فعاليت داشت و حتي کُريخوانيهاي او به مذاق طرفداران استقلال چندان خوش نميآمد، زيربار فيلترينگ اينستاگرام نرفت و فقط به کاهش حجم اينترنتي اين پلتفرم رضايت داد که منجر به کاهش سرعت و کُندي اينستاگرام شد. اما سياستهاي عيسي زارع پور، که در قامت وزير ارتباطات که هيچ صفحهاي در فضاي مجازي ندارد، با وزير سابق متفاوت است. زارع پور بسياري از موارد ثابت کرده که در مقابل پلتفرمهاي پيام رسان خارجي چندان اقبالي از خود نشان نميدهد، هر چند وزير ارتباطات دولت سيزدهم درباره طرح صيانت، مشخص نيست، اما کُندي اينترنت طي چند وقت اخير و اقداماتي نظير قفل کودک اينترنت نشان ميدهد که چندان بيميل به اين طرح نيست. چندي پيش نيز آقاي عيسي پور، کُندي اينترنت و اينستاگرام که فرياد ميليونها کاربر شبکههاي اجتماعي را در آورده، در صحبتهايي اين روند لاکپشتي را به گردن آتش سوزي در يکي از حوضچههاي ارتباطي منطقه 8 مخابرات تهران توسط عدهاي، عنوان کرده اما کاهش محسوس سرعت ايستاگرام که در ايران بيش از43 ميليون کاربر دارد، نشان ميدهد همه چيز منتهي به حوضچه مخابراتي نميشود.
ماليات از اينستاگرام و براساس بودجه
در شرايطي که تعداد کاربران ايراني پلتفرم اينستاگرام در سال 2021 با رشد 11 ميليوني نسبت به سال 2020، به 43 ميليون کاربر رسيد، حالا قرار است مسئولاني که خيلي طرفدار اينستاگرام نيستند از اين طريق کسب درآمد و ماليات بگيرند. طبق بند ذ تبصره 6 قانون بودجه سال 1400، درآمدهاي کاربران داراي بيش از 500 هزار دنبالکننده از محل تبليغات، مشمول ماليات بر درآمد ميشود. مرداد ماه سال گذشته وزير اقتصاد دستورالعمل نحوه پرداخت ماليات اينفلوئنسرهاي داراي اين شرايط را به سازمان مالياتي براي اجرا ابلاغ کرد. طبق اعلام سازمان امور مالياتي اينفلوئنسرها تا پايان تيرماه سال جاري مهلت داشتند اظهارنامه مالياتي خود را ارائه کنند و اگر مشمولان اظهارنامه را ارائه ندهند، نميتوانند از هيچيک از معافيتهاي قانوني بهرهمند شوند و اينفلوئنسرهايي هم که اظهارنامه خود را تحويل داده باشند، مشمول عدم مشمول ديرکرد مالياتي در محاسبه ماليات خواهند شد. پيش از اين، داوود منظور، رئيس سازمان امور مالياتي درباره اراده سازمان براي اخذ ماليات از اين قشر اعلام کرده بود «براي سازمان امور مالياتي فرقي نميکند که مالک حساب بانکي و درآمدهاي فعاليت اقتصادي فروشنده لبنيات باشد يا يک هنرمند سلبريتي يعني هنرمندان، ورزشکاران و افرادي که شاخصها و ويژگيهاي سلبريتي را دارند مشمول ماليات ميشوند. براي هنرمندان معافيت ماليات تا درآمد 200 ميليون توماني را در نظر گرفتهايم و به غير از آنها تمام سلبريتيها بايد مشمول ماليات شوند. البته استقبال سلبريتيها و بلاگرها از پرداخت ماليات زياد بوده چراکه به خوبي ميدانند در صورت عدم پرداخت مشمول جرايم کتمان ماليات ميشوند و براي آنها پرونده مالياتي تشکيل خواهد شد.» با اين حال سعيد توتونچي، معاون سازمان امور مالياتي کشور با بيان اينکه براساس قانون بودجه سال گذشته اينفلوئنسرها امسال بايد ماليات مشمول شده را بپردازند، گفت: «ليست اين افراد تهيه شده و آمار مشخص و بانک اطلاعاتي جامع و منسجمي درباره اين افراد به دست آمده است. در قانون آمده است که اينفلوئنسرهاي بالاي 500 هزار فالوور نفر و دنبالکننده مشمول ماليات بر درآمد ميشوند.»
درآمد «گربه سياهها»
در فيلم «گربه سياه» بهرام رادان که نقش مجري برنامه «شبگرد» را در اين فيلم بازي ميکند از دو اينفلوئنسر با فالوورهاي بيش از يک ميليون فالوور دعوت به مصاحبه ميکند. وقتي از يکي از اينفلوئنسرها ميپرسد که درآمد شما از اينستاگرام چقدر است، يکي از آنها ميگويد «4-5 ميليون تومان» و زمانيکه رادان ميگويد: «4-5 ميليون تومان در ماه؟» آن اينفلوئنسر با يک غروري ميگويد: «نخير در روز!». البته اين مبلغ نوک کوه يخ است و در فيلم چندان قلو نشده، همانطور که يکي از رسانهها گزارش داده، در ميان اينفلوئنسرها يا بلاگرهاي ايراني آنها درآمد ماهيانه 12 ميليارد تومان، 10 ميليارد تومان، 7 ميليارد تومان، 6 ميليارد تومان، 4 ميليارد تومان، 3 ميليارد و 500 ميليون تومان، 3 ميليارد و 200 ميليون تومان، 2 ميليارد و 500 ميليون تومان و... درآمد دارند. حالا اگر بهطور متوسط نرخ ماليات را حدود 10 درصد برآورد کنيم، حال هزينه اين ماليات چقدر خواهد بود.
درآمد نجومي پکيج فروشها
اما يکي از بزرگترين تجارتها در حوزه فروش پکيجها در اينستاگرام صورت ميگيرد. چند وقت پيش که بورس و حالا تجارت ارز ديجيتال يا بازار تبادل ارزهاي خارجي در ميان کاربران شبکههاي اجتماعي رواج دارد، فروش پکيجهاي آموزشي از افراد مختلف هزينههاي نجومي را در جيب اين صفحات ميکند. يکي از افرادي که نميخواهد نامش در اين گزارش مطرح شود در رابطه با فروش پکيجهاي آموزشي به خبرنگار «آرمان امروز» ميگويد: «ما در طول سال سه دوره آموزشي به شکل لايو و 10 پکيج صفر تا صد آموزش تبادل رمز ارز را به کاربران ميفروشيم که مبلغي که براي آن و دعوت از اساتيد، دکور، فيلمبرداري، تدوين و... هزينه ميکنيم چيزي حدود 400 ميليون تومان است، اما دريافتي ما بيش از 9 ميليارد تومان است. البته اين بخشي از کار ماست و بايد به اين موضوع پکيجها و تبليغات در فضاي اينستاگرام را اضافه کنيم.» همچنين آموزشهاي افزايش فالوور و مخاطب در اينستاگرام، يکي از بازارهاي داغ پکيج و آموزش فروشان است، که باعث چرخش هزينههاي هنگفت در اين فضا ميشود.
در شرايطي که تعداد کاربران ايراني پلتفرم اينستاگرام در سال 2021 با رشد 11 ميليوني نسبت به سال 2020، به 43 ميليون کاربر رسيد، حالا قرار است مسئولاني که خيلي طرفدار اينستاگرام نيستند از اين طريق کسب درآمد و ماليات بگيرند. طبق بند ذ تبصره 6 قانون بودجه سال 1400، درآمدهاي کاربران داراي بيش از 500 هزار دنبالکننده از محل تبليغات، مشمول ماليات بر درآمد ميشود. مرداد ماه سال گذشته وزير اقتصاد دستورالعمل نحوه پرداخت ماليات اينفلوئنسرهاي داراي اين شرايط را به سازمان مالياتي براي اجرا ابلاغ کرد. طبق اعلام سازمان امور مالياتي اينفلوئنسرها تا پايان تيرماه سال جاري مهلت داشتند اظهارنامه مالياتي خود را ارائه کنند و اگر مشمولان اظهارنامه را ارائه ندهند، نميتوانند از هيچيک از معافيتهاي قانوني بهرهمند شوند و اينفلوئنسرهايي هم که اظهارنامه خود را تحويل داده باشند، مشمول عدم مشمول ديرکرد مالياتي در محاسبه ماليات خواهند شد. پيش از اين، داوود منظور، رئيس سازمان امور مالياتي درباره اراده سازمان براي اخذ ماليات از اين قشر اعلام کرده بود «براي سازمان امور مالياتي فرقي نميکند که مالک حساب بانکي و درآمدهاي فعاليت اقتصادي فروشنده لبنيات باشد يا يک هنرمند سلبريتي يعني هنرمندان، ورزشکاران و افرادي که شاخصها و ويژگيهاي سلبريتي را دارند مشمول ماليات ميشوند. براي هنرمندان معافيت ماليات تا درآمد 200 ميليون توماني را در نظر گرفتهايم و به غير از آنها تمام سلبريتيها بايد مشمول ماليات شوند. البته استقبال سلبريتيها و بلاگرها از پرداخت ماليات زياد بوده چراکه به خوبي ميدانند در صورت عدم پرداخت مشمول جرايم کتمان ماليات ميشوند و براي آنها پرونده مالياتي تشکيل خواهد شد.» با اين حال سعيد توتونچي، معاون سازمان امور مالياتي کشور با بيان اينکه براساس قانون بودجه سال گذشته اينفلوئنسرها امسال بايد ماليات مشمول شده را بپردازند، گفت: «ليست اين افراد تهيه شده و آمار مشخص و بانک اطلاعاتي جامع و منسجمي درباره اين افراد به دست آمده است. در قانون آمده است که اينفلوئنسرهاي بالاي 500 هزار فالوور نفر و دنبالکننده مشمول ماليات بر درآمد ميشوند.»
درآمد «گربه سياهها»
در فيلم «گربه سياه» بهرام رادان که نقش مجري برنامه «شبگرد» را در اين فيلم بازي ميکند از دو اينفلوئنسر با فالوورهاي بيش از يک ميليون فالوور دعوت به مصاحبه ميکند. وقتي از يکي از اينفلوئنسرها ميپرسد که درآمد شما از اينستاگرام چقدر است، يکي از آنها ميگويد «4-5 ميليون تومان» و زمانيکه رادان ميگويد: «4-5 ميليون تومان در ماه؟» آن اينفلوئنسر با يک غروري ميگويد: «نخير در روز!». البته اين مبلغ نوک کوه يخ است و در فيلم چندان قلو نشده، همانطور که يکي از رسانهها گزارش داده، در ميان اينفلوئنسرها يا بلاگرهاي ايراني آنها درآمد ماهيانه 12 ميليارد تومان، 10 ميليارد تومان، 7 ميليارد تومان، 6 ميليارد تومان، 4 ميليارد تومان، 3 ميليارد و 500 ميليون تومان، 3 ميليارد و 200 ميليون تومان، 2 ميليارد و 500 ميليون تومان و... درآمد دارند. حالا اگر بهطور متوسط نرخ ماليات را حدود 10 درصد برآورد کنيم، حال هزينه اين ماليات چقدر خواهد بود.
درآمد نجومي پکيج فروشها
اما يکي از بزرگترين تجارتها در حوزه فروش پکيجها در اينستاگرام صورت ميگيرد. چند وقت پيش که بورس و حالا تجارت ارز ديجيتال يا بازار تبادل ارزهاي خارجي در ميان کاربران شبکههاي اجتماعي رواج دارد، فروش پکيجهاي آموزشي از افراد مختلف هزينههاي نجومي را در جيب اين صفحات ميکند. يکي از افرادي که نميخواهد نامش در اين گزارش مطرح شود در رابطه با فروش پکيجهاي آموزشي به خبرنگار «آرمان امروز» ميگويد: «ما در طول سال سه دوره آموزشي به شکل لايو و 10 پکيج صفر تا صد آموزش تبادل رمز ارز را به کاربران ميفروشيم که مبلغي که براي آن و دعوت از اساتيد، دکور، فيلمبرداري، تدوين و... هزينه ميکنيم چيزي حدود 400 ميليون تومان است، اما دريافتي ما بيش از 9 ميليارد تومان است. البته اين بخشي از کار ماست و بايد به اين موضوع پکيجها و تبليغات در فضاي اينستاگرام را اضافه کنيم.» همچنين آموزشهاي افزايش فالوور و مخاطب در اينستاگرام، يکي از بازارهاي داغ پکيج و آموزش فروشان است، که باعث چرخش هزينههاي هنگفت در اين فضا ميشود.