بخش اول) بی‌توجهی آموزش و پرورش کهگیلویه و بویراحمد به مناطق محروم / مدارس مختلط روستایی و ترک تحصیل دختران / وضعیت آموزشی نامطلوب روستاهای سرفاریاب چرام

کبنا ؛گویا هر چه بعد مسافت مدارس از مرکز استان کهگیلویه و بویراحمد بیشتر می‌شود، توجه مسئولان آموزش و پرورش هم کمتر می‌شود. مشکلات دانش‌آموزان بخش سرفاریاب یکی و دو تا نیست، اما بی‌توجهی موج می‌زند، نبود امکانات ورزشی و تفریحی، بی‌توجهی آموزشی، کمبود معلم، سهل انگاری در تدریس، مشکلات فضای مدرسه، این‌ها مواردی است که از بی‌توجهی ناشی شده‌اند، اما بدتر از همه این است که خیلی از دانش‌آموزان بخاطر مختلط بودن یا دوری از مدرسه متوسطه دوم مجبور به ترک تحصیل می‌شوند.  
به گزارش خبرنگار اعزامی کبنا نیوز به سرفاریاب، ستاد اجرایی فرمان حضرت امام امروز جمعه (۷ مهرماه ۱۴۰۲) منطقه محروم پشته زیلایی بخش سرفاریاب چرام سفر کرده است. در این سفر یک روزه شایان نادری مدیرکل ستاد اجریی فرمان حضرت امام، سرهنگ حسن رضایی فرمانده سپاه عشایر کهگیلویه و بویراحمد، سعادت صالحی نیا رئیس بسیج دانشجویی استان، گروه جهادی حوزه سلامت حضور دارد. به روستای «مندان» و «سواری» از بخش سرفاریاب سری زدیم، مردم و تعدادی از دانش‌آموزان در مدرسه حضور پیدا کرده‌اند تا از خدمات گروه جهادی و ستاد اجرایی بهره‌مند شوند.
مدرسه سنگی و ناایمن
مدرسه روستای‌مندان رنگ‌آمیزی شده و تمیز به نظر می‌رسد ولی سنگی و ناایمن است، عمر آن به چند دهه می‌رسد. داخل حیاط مدرسه پر از خار و علف‌های هرز است و برای سال تحصیلی جدید دست نخورده باقی مانده است. قطعاً فضای فیزیکی مدرسه روی دانش‌آموزان تأثیر مستقیمی دارد، فضای راکد و پر از علف هرز در حیاط مدرسه روحیه بچه‌ها را تضعیف می‌کند و نیازمند هرس علف‌های هرز است.
کمبود معلم زن
اما به غیر از مشکلات ساختمان، مختلط بودن مدرسه بیش از هر چیزی برای دانش‌آموزان فضا را سخت کرده است.

دانش‌آموزان دختر از مختلط بودن مدرسه ناراضی‌اند، یکی از دختر‌های کلاس هشتمی می‌گوید: همه معلم‌های ما مرد هستند، اگر مشکلی داشته باشیم نمی‌توانیم به معلم مرد بگوییم. امسال یک معلم خانم هم داریم ولی مدرسه مشاور ندارد.
حذف زنگ ورزش
فاطمه می‌گوید: خیلی از دختر‌ها مثل الناز و بقیه، بخاطر مختلط بودن، ترک تحصیل کردند، خیلی از خانواده‌ها اجازه نمی‌دهند دختر‌ها به مدرسه بیایند، بخاطر اینکه مدرسه مختلط هست و معلم‌ها هم مرد هستند.
یکی دیگر از دختر‌های دانش‌آموز می‌گوید: ما دلمان می‌خواهد ورزش کنیم ولی نمی‌توانیم، خیلی کم ورزش می‌کنیم، وسایل نداریم، هم دختر‌ها هم پسر‌ها دلشان می‌خواهد ورزش کنند، ولی هیچ کس اجازه ندارد ورزش کند.
یکی از دختر‌ها گفت: ورزش فقط در حد نیم ساعت پسر‌ها فوتبال بازی می‌کنند.
این دانش‌آموز مدرسه شهید دستغیب گفت: مدرسه هنوز سرویس بهداشتی درستی ندارد و آبسردکن ندارد، شیشه‌های مدرسه‌مان شکسته است.
مشکلات آموزشی و افت تحصیلی
وی گفت: معلم‌ها فقط نیم ساعت درس می‌دهند، مدرسه ساعت ۱۰ و ۱۱ تعطیل می‌شود. این باعث می‌شود که ما افت تحصیلی داشته باشیم.
یکی دیگر از دانش‌آموزان می‌گوید: هنوز بعضی از معلم‌های بعضی از درس‌ها را نداریم، فعلا گفته‌اند معلم نیست.
یکی از دانش آموز‌ها اسامی چند نفر از دختر‌هایی که ترک تحصیل کرده‌اند را می‌گوید: فاطمه و سمیرا، زینب و راحله، سحر، خیلی‌های دیگر در همین دو سه سال ترک تحصیل کردند.

یکی از پسر‌ها می‌گوید: هیچ امکانات ورزشی نداریم، حتی توپ نداریم فوتبال بازی کنیم، معلم ورزش مدرسه نمی‌آید، یا وقتی می‌آید اجازه ورزش کردن نمی‌دهد.
ترک تحصیل بخاطر دوری مدرسه و بعد مسافت
روستای «سواری» با جمعیت ۵۰۰ نفر و ۱۵۰ خانوار یک مدرسه متوسطه اول مختلط دارد و برای تحصیل در مقطع متوسطه دوم دانش‌آموزان باید به دهدشت، سرفاریاب یا چرام سفر کنند. یکی از مشکلاتی که موجب ترک تحصیل دانش اموزان دختر و پسر می‌شود بعد مسافت و دوری محل تحصیل است. دانش‌آموزان یا باید رنج دوری را به جان بخرند و در خانه‌فامیل‌های نزدیکشان در دهدشت یا چرام درس بخوانند یا ترک تحصیل کنند.
یکی از دختر‌هایی که امسال در کنکور شرکت کرده گفت: قبلاً ترک تحصیلی‌ها خیلی بیشتر بودند و الان بخاطر اینکه روستا‌ها کمتر شده‌اند، تعداد ترک تحصیلی‌ها هم کمتر شده است، چون اینجا دبیرستان نداشتیم مجبور بودیم برویم دهدشت، در خوابگاه هم، اجازه نمی‌دادند پنجشنبه و جمعه بمانیم، برای همین هم برایمان سخت بود که رفت و آمد کنیم، بیشتر دختر‌ها ترک تحصیل کردند.
یکی دیگر از دختر‌ها درخصوص مسافت و دوری مدرسه می‌گوید: ما اگر بخواهیم برویم خوابگاه، باید از سرفاریاب به چرام برویم، بعد برویم دهدشت، دوباره پنج شنبه بیاییم چرام، بعد بیاییم سرفاریاب. هزینه ایاب و ذهاب هم زیاد است.
یکی از دانش‌آموزان گفت: بعضی از دختر‌ها دبیرستانی که می‌شوند، مدرسه نمی‌روند، یا ‌می‌روند دهدشت، ولی چون از خانواده‌هایشان دور و دلتنگ می‌شوند ترک تحصیل می‌کنند.
یکی از دختر‌ها نیز گفت: ماشین برای رفت و آمد نیست، سرویس نداریم برای همین هم مدرسه رفتن سخت است.
به گفته معاون متوسطه آموزش و پرورش کهگیلویه و بویراحمد ۵۰۰ کلاس درس مختلط در استان وجود دارد.

با وجود مشکلات فراوانی که برخی از مدارس روستایی دارند، به نظر می‌رسد آموزش و پرورش بازدید کمی از این مناطق دارد و نظارت خوبی صورت نمی‌گیرد، قطعاً دانش‌آموز روستایی مثل دانش‌آموز شهری نیاز به تفریح و ورزش و نشاط دارد، نیاز دارد که مشکلات درسی‌اش رفع شود، اما آنگونه که دانش‌آموزان می‌گوینه به نظر می‌رسد معلمان مدارس روستایی چندان انگیزه‌ای برای انجام وظایف محوله خود ندارند. وضعیت آموزشی دانش‌آموزان مناطق محروم نیازمند توجه بیشتری است، چرا که این دانش‌آموزان دسترسی به هیچ کدام از فضا‌های جانبی آموزشی داخل شهر ندارند. از طرفی وضع تربیتی در مدارس روستایی اهمیت بالایی دارد، بخصوص مدارس مختلط، اما این مدارس از داشتن مشاور محروم هستند.