بلاتکلیفی تعاونی ۴ هزار نفری کوه گل سی سخت / مدیریت مناطق حفاظت شده با محیط زیست استان یا گردشگری؟

تعاونی چهارهزار عضوی که از سال ۱۳۹۸ بهره وری منطقه گردشگری "کوه گل" سی سخت در منطقه حفاظت شده دنا را بطور قانونی برعهده گرفت و به خدمات و تامین زیرساخت هایی اقامتی اقدام کرد، اکنون بدلیل موانع و شفاف نبودن قوانین بین سازمان حفاظت محیط زیست و میراث فرهنگی استان سردرگم است. بجای اینکه ادارات شهرستان دنا با هم بنشینند و مشکل را حل کنند، هر کسی ساز خود را می زند، و 4 هزار نفر درگیر مسائل اداری شده اند.
به گزارش کبنا نیوز، مطابق بااسناد ارایه شده از طرف تعاونی به این رسانه، با مصوبه کارگروه میراث فرهنگی استان در سال ۱۳۹۸ بهره برداری از منطقه گردشگری "کوه گل" به تعاونی "برف و آفتاب دنا" به مدت ۱۳ سال پس از برگزاری مناقصات و انجام تشریفات قانونی واگذار شد.

به گزارش ایرنا، مطابق با مصوبات واگذاری، تعاونی در طول سه سال ملزم به تامین زیرساخت های گردشگری است و پس از آن به مدت یک دهه (۱۰ سال) حق بهره برداری از مکان یاد شده را دارد و پس از یایان بهره برداری مالکیت در اختیار دولت قرار می گیرد.
مدیر عامل این تعاونی اظهار کرد: بهره برداری از منطقه گردشگری "کوه گل" در پایان سال ۱۳۹۷ با مجوز استانداری،معاون عمرانی، مدیرکل میراث فرهنگی، محیط زیست، آب منطقه‌ای به این تعاونی واگذار شد و شرکت در طول این مدت زیرساخت های گردشگری در منطقه ایجاد کرد.

ناصر رهامی افزود: اگرچه در دوران کرونا سال های ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ فعالیت تعاونی کمتر شد اما در طی این مدت این تعاونی نه تنها زیرساخت های خوبی برای خدمات رسانی برای گردشگران فراهم کرد، بلکه در ۲ نوبت به اعضای چهار هزار و ۱۰۰ نفری تعاونی سود پرداخت کرد.
مدیرعامل تعاونی با اشاره به فعالیت های تعاونی در منطقه "کوه گل" سی سخت، گفت: فصل بهار و تابستان که گردشگران زیادی از منطقه بازدید می کنند ۱۲نفر به صورت مستقیم و ۴۶نفرغیرمستقیم در این تعاونی مشغول خدمات رسانی به گردشگران است.
رهامی، آورده سهامداران تعاونی برف و آفتاب سی سخت را چهار میلیارد و 500 میلیون ریال ذکرد کرد که در ۲ مرحله سود سهام به آن پرداخت شده است و در طی چند سال فعالیت اقدامات عمرانی خوبی در منطقه احداث کردیم.



وی گفت: در سال جاری اداره میراث فرهنگی شهرستان دنا مانع فعالیت این تعاونی شد و حتی در شهریور امسال مناقصه غیرقانونی برگزار کرد و موانعی برای تعاونی در بهره وری و خدمات رسانی ایجاد کرد.
رهامی کلیه فعالیت های تعاونی را قانونی دانست و گلایه مند است تعاونی که توانست بیش از چهار هزار عضو داشته باشد و با یک حرکت جمعی و مشارکت مردم منطقه به ساماندهی و خدمات رسانی منطقه بکر گردشگر پذیر "کوه گل" بپردازد چرا برخی از سازمان های دولتی برای ادامه کار مانع تراشی می کنند بنابراین ما نیازمند چاره جویی و ورود دستگاه های قضایی برای تعین سرنوشت تعاونی با این تعداد عضو هستیم.

مدیریت بهره برداری از مناطق حفاظت شده زیست محیطی برعهده سازمان محیط زیست است
معاون محیط طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست کهگیلویه و بویراحمد، فعالیت تعاونی "برف و آفتاب" را قانونی دانست و تاکید کرد: هرگونه بهره برداری در مناطق حفاظت شده زیست محیطی باید در راستای توسعه پایدار باشد و مدیریت آن با سازمان محیط زیست است بنابراین مدیریت و واگذاری این مناطق به این تعاونی و جوامع محلی با سازمان محیط زیست است.
"محسن پاکباز" یادآور شد: تعاونی "برف و آفتاب" حوزه فعالیت آن در منطقه "کوه گل" شهر سی سخت در شهرستان دنا است و "کوه گل" بخشی از ذخیره گاه زیست کره دنا است که مدیریت آن در اختیار سازمان محیط زیست است.
پاکباز تاکید کرد: رویکرد سازمان محیط زیست مشارکت دادن جوامع محلی در مناطق حفاظت شده با هدف تامین معیشت پایدار البته در چارچوب قانون و ضوابط است.
وی تصریح کرد: قانون مدیریت و حفاظت مناطق چهارگانه را به محیط زیست واگذار کرد و هرگونه دخل و تصرف را محیط زیست باید پاسخگو باشد.
سازمان محیط زیست، مناطقی با ارزش زیست‌محیطی در قالب ذخیره‌گاه‌های زیست‌کره، مناطق چهارگانه (پارک‌های ملی، آثار طبیعی ملی، پناهگاه‌های حیات وحش، مناطق حفاظت‌شده) و مناطق شکارممنوع را تحت حفاظت دارد.
معاون محیط طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست گفت: مناطق چهارگانه ما دارای مطالعات توجیهی تفصیلی و منطقه بندی یا زون بندی Zone است و مناطقی که دارای زون تفرجگاهی هستند، محیط زیست آمادگی واگذاری آنها به جوامع محلی مطابق با ضوابط را دارد.
پاکباز تصریح کرد: محیط زیست مشوق و موافق همکاری جوامع محلی در مناطق حفاظت شده مطابق با ضوابط و دستورالعمل های زیست محیطی است بنابراین اساس مدیریت ذخیره گاه بر مشارکت های محلی است.
معاون محیط طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست با اشاره به اهمیت و حمایت از تعاونی "برف و آفتاب" گفت: در چهارچوب دستورالعمل های محیطی بطور قطع با این تعاونی و فعالیت های مشابه موافق و همراهی می کنیم چرا که این تعاونی ها به ساماندهی گردشگری ، مدیریت پسماند گردشگران و نگهداری و پایداری محیط زیست کمک اساسی می کنند.
پاکباز یادآور شد: سالانه بدون ضابطه گردشگران زیادی از مناطق بکر و گردشگرپذیر استان بازدید دارند که در اثرآن بخش زیادی پسماند زیانبخش وارد مناطق زیست محیطی استان می شود که با مشارکت جوامع محلی، گردشگران ساماندهی شده و پسماندها بخوبی مدیریت می شود و از طرفی اشتغالزایی خوبی برای جوامع محلی در پی دارد.
پاکباز تصریح کرد: هدف مهم محیط زیست توسعه و بهره برداری پایدار از مناطق تحت حفاظت خود است که کمک شایانی به حفظ محیط زیست و جمعیت ساکن یا حاشیه این مناطق دارد.
اداره میراث فرهنگی: فعالیت تعاونی برف و آفتاب در "کوه گل" غیرقانونی است
این درحالی که رئیس اداره میراث فرهنگی شهرستان دنا، مدیریت بهره وری تعاونی برف و آفتاب در منطقه "کوه گل" را غیر قانونی دانسته و معتقد است: اگرچه مدیریت مناطق حفاظت شده و "کوه گل"(که درمنطقه حفاظت شده "دنا" واقع شده) برعهده سازمان محیط زیست است اما مدیریت بهره برداری گردشگری از این مناطق برعهده میراث فرهنگی است بنابراین فعالیت تعاونی برف و آفتاب در این منطقه غیرقانونی است و ما مانع فعالیت وی خواهیم شد.
"افشین بهمنی" تاکید کرد: هر شرکتی یا شخصی بخواهد در منطقه "کوه گل" سی سخت سرمایه گذاری کند اگرچه مجوزهای آب و محیط زیستی را باید داشته باشد ولی مدیریت بهره برداری را اداره میراث فرهنگی برعهده دارد.
بهمنی اضافه کرد: مناطقی مثل کوه گل که شرایط آنها مثل سد شاه قاسم یا آبشارها و مناطقی به این شکل که شرایط آنها زیست محیطی، گردشگری، منابع طبیعی و امور آبی است مدیریت این چنین مناطقی با این ظرفیت ها را در دستورالعمل سال ۱۳۹۶ به اداره میراث فرهنگی واگذار کرد البته با رعایت محیط زیست و امور آب.
رئیس اداره میراث فرهنگی شهرستان دنا تاکید کرد: همان طور که اداره میراث فرهنگی صلاحیت صدور پروانه محیط زیستی ندارد، لاجرم محیط زیست همین طور صلاحیت صدور پروانه گردشگری در این مناطق را ندارد چرا که دولت برای سازمان میراث فرهنگی ضوابطی مثل تعیین کردن نرخ ورودی ها، نرخ اقامت و نرخ خدمات در منطقه را مشخص کرده است اما آیا سازمان محیط زیست در چارچوب ضوابط کاری خود حق تعیین چنین نرخ نامه هایی را دارد؟ آیا سازمان محیط زیست می تواند نرخ اقامت، ورود گردشگر و... بدهد اصلا ضوابط آن را دارد؟
بهمنی برای قانونی بودن واکنش میراث فرهنگی در مقابل این تعاونی به مثالی اشاره می شود که سدی همانند "شاه قاسم"(۵ کیلومتری شهر یاسوج) اگرچه در حوزه امور آب است ولی بهره برداری گردشگری آن با رعایت ضوابط امور آب، با مدیریت میراث فرهنگی و گردشگری است بنابراین در مناطقی که هم در اختیار محیط زیست است مدیریت بهره برداری گردشگری برعهده میراث فرهنگی است.
معاون محیط زیست در پاسخ به ایرادات سازمان میراث فرهنگی دنا گفت: اگرچه در منطقه حفاظت شده منافع اداره آب منطقه است ما در زمان بهره برداری از منطقه کوه گل که در منطقه حفاظت شده است، ضمن رعایت حریم آب و توجه به دغدغه های امور آب، بهره برداری خود را انجام می‌دهیم بنابراین مدیریت کلی این منطقه با محیط زیست و لو اینکه منافع چند سازمان در این منطقه درگیر باشد.
پاکباز تاکید کرد: برای مدیریت بهتر گردشگران در این مناطق میراث فرهنگی می تواند یاریگر محیط زیست باشد اما مسوولیت و مدیریت با محیط زیست است نه میراث فرهنگی، به تعبیری اگرچه در کمیته طبیعت گردی سازمان های مختلفی همانند امور آب و گردشگری عضو هستند و پیشنهاد و نظر دارند ولی مدیریت مناطق طبیعی حفاظت شده در زمان بهره برداری با محیط زیست است نه سازمان دیگری.
تکلیف مشارکت مردم و تعاونی ها در مناطق حفاظت شده زیست محیطی شفاف شود
تعاونی که بیش از چهارهزار نفر در یک منطقه قومی (تشکل نهادهای مردم نهاد و تعاونی را باید در این مناطق به فال نیک گرفت و همه جانبه از این فعالیت ها حمایت کرد) را دارد چرا نباید حمایت های لازم را داشته باشد.
دولت که سرلوحه شعارهای خود را برای حمایت از سازمان های مردم نهاد و مشارکت مردم و جوامع محلی در مدیریت ها و برداشت ها می داند، لازم است سازمان های دولتی به تبع آن نیز برای تشکل و همکاری با تعاونی ها پیشقدم باشند.
زمانی که ظرفیتی در قالب تعاونی یا نهاد مردمی برای مشارکت تمامی جوامع محلی در حفاظت و بهره برداری از منابع طبیعی و محیط زیست شکل می گیرد لازم است مراجع قانونی و سازمان های دولتی مطابق با ضوابط از چنین فعالیت های و نهادهای مردمی حمایت لازم را داشته باشند.
اکنون که میراث فرهنگی شهرستان دنا برای واگذاری مناقصه ای برگزار کرده و فعالیت تعاونی چهار هزار نفری، آب و آفتاب را غیرقانونی دانسته است، مدیریت بهره برداری از مناطق حفاظت شده روشن شود که با کدام سازمان است و تکلیف امثال تعاونی ها را برای فعالیت و برنامه ریزی در این مناطق مشخص کنند.