ترامپ و مذاکرات دوپهلو: آیا مذاکرات با آمریکا «هوشمندانه» است؟

کبنا ؛پیمان صالحی*: ترامپ بار دیگر با سخنانی دو پهلو و البته کمی ملایم‌تر نسبت به دوره اول ریاست جمهوری خود مسئله مذاکره با ایران را مطرح کرد، مسئولان کشور بار دیگر باید این نکته که مذاکرات ایران و آمریکا تنها یک فرآیند دیپلماتیک برای حل‌وفصل اختلافات نیست، بلکه مواجهه‌ای میان دو گفتمان سیاسی با بنیان‌های فکری متفاوت است را در نظر بگیرند.
ایران، بر پایه گفتمان استقلال، مقاومت و هویت اسلامی-انقلابی، با نظم بین‌المللی غرب‌محور به چالش برخاسته است. در مقابل، آمریکا به‌عنوان رهبر نظام لیبرال‌دموکراسی جهانی، تلاش دارد تا کشورها را در چارچوب نظم موردنظر خود قرار دهد. این تفاوت‌های گفتمانی بر سرشت و سرنوشت مذاکرات تأثیر مستقیم دارند.
مسئولان سیاست خارجه جمهوری اسلامی ایران باید در نظر بگیرند تقابل فکری ایران و آمریکا ریشه‌ای تاریخی و ایدئولوژیک دارد.
انقلاب اسلامی ایران نه‌تنها یک تحول سیاسی بلکه یک دگرگونی فکری بود، که بنیان‌های نظم جهانی تحت سیطره آمریکا را به چالش کشید، در این چارچوب، سیاست خارجی ایران مبتنی بر حفظ استقلال، مقابله با سلطه‌جویی و حمایت از جبهه مقاومت تعریف شده است.
در مقابل، ایالات متحده نظم بین‌المللی را بر اساس هژمونی خود تعریف کرده و هرگونه تغییر در این نظم را تهدیدی برای جایگاه جهانی خود می‌داند.
مذاکرات ایران و آمریکا صرفاً موضوعی تکنیکی درباره تحریم‌ها یا توافقات هسته‌ای نیست، بلکه بازتابی از چالش‌های عمیق‌تری میان دو الگوی فکری است.
آمریکا مذاکرات را ابزاری برای مدیریت بحران و اعمال فشار بر ایران می‌داند تا تهران را به سمت تغییر رفتار سوق دهد، در مقابل، ایران مذاکره را تنها در صورتی می‌پذیرد که با حفظ عزت و استقلال همراه باشد.
این تفاوت در نگاه، سبب شده که هرگونه توافق میان دو طرف همواره شکننده باشد و حتی در صورت حصول توافق، تداوم آن با چالش‌های جدی مواجه شود.
اگر واقع بینانه به چالش‌های ایران و آمریکا بنگریم با توجه به این تقابل فکری، مذاکرات ایران و آمریکا همانطور که مقام معظم رهبری فرمودند، مذاکرات با آمریکا «هوشمندانه، عاقلانه و شرافتمندانه» نیست.
در پایان این نکته را باید در نظر بگیریم هرگونه پالس ضعف در داخل کشور دست ما را در مذاکرات احتمالی آینده خالی‌تر خواهد کرد، قرآن کریم می‌فرماید: وَکَأَیِّنْ مِنْ نَبِیٍّ قَاتَلَ مَعَهُ رِبِّیُّونَ کَثِیرٌ فَمَا وَهَنُوا لِمَا أَصَابَهُمْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَمَا ضَعُفُوا وَمَا اسْتَکَانُوا ۗ وَاللَّهُ یُحِبُّ الصَّابِرِینَ سوره آل عمران آیه ۱۴۶) خداوند متعال در این آیه که یکی از سیاسی‌ترین آیات قران کریم است به مسلمانان دستور می‌دهد در مواجه با دشمنان حتی اگر آسیبی به شما رسید نه دچار ضعف درونی (تردید و ترس) شوید و نه ضعف بیرونی (ترس خود را جار نزنید) و همچنین اظهار بیچارگی و نداشتن چاره نکنید.
*دانش آموخته ارشد علوم سیاسی دانشگاه امام صادق (ع)