شلیک خطرناک به اعتماد جوانان

کبنا ؛بر اساس قانون بودجه امسال مبلغ وام ازدواج امسال به ۱۲۰ میلیون تومان با دوره بازپرداخت ۱۰ ساله افزایش پیدا کرد و این وام برای زوج‌های زیر ۲۵ سال نیز ۱۵۰ میلیون تومان شد. در همین راستا نیز بانک مرکزی اعلام کرد که بخشنامه اعطای تسهیلات قرض الحسنه ازدواج را با وثایقی سهل‌تر به شبکه بانکی ابلاغ کرده و طبق این بخشنامه، بانک‌ها باید مبتنی بر اعتبارسنجی متقاضیان، حداکثر با اخذ سفته از متقاضی و یا یک ضامن معتبر به پرداخت تسهیلات اقدام کنند. اما مشاهدات میدانی از برخی شعب بانک‌ها در سطح شهر حاکی از آن است که هنوز بخشنامه بانک مرکزی درباره پرداخت وام ازدواج برای امسال ابلاغ نشده و مبلغ این تسهیلات فعلاً همان ۷۰ میلیون تومان است. همچنین به گزارش ایسنا مسئول شعب یکی از بانک‌ها اعلام کرد که سایت برای ثبت‌نام وام ازدواج از سوی بانک مرکزی هنوز باز نشده است، بنابراین فعلاً امکان پرداخت تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج در سال جاری وجود ندارد. قطعاً بسیاری از جوانانی که در آستانه ازدواج قرار دارند از این نوع خلف وعده‌ها و بی‌برنامگی‌ها آسیب می‌بینند. بدیهی است که در شرایط اقتصادی موجود جامعه، بسیاری از جوانان برای شروع زندگی متاهلی خود بر روی وام ازدواج حساب باز می‌کنند. اما این عدم عمل به وعده‌ها می‌تواند جوانان را از تشکیل زندگی متاهلی منصرف کند زیرا احساس بی اعتمادی به مسئولین و وعده‌های داده شده در آن‌ها بسیار پر رنگ می‌شود. از سوی دیگر برخی از دیگر جوانانی که با تکیه بر این وعده‌ها درصدد برنامه ریزی برای ازدواج خود بودند امروز با مشکلات متعددی روبرو شده‌اند. حال که کشور در آستانه بحران پیری جمعیت قرار گرفته است و نیاز دارد که جمعیت را به ازدواج و فرزندآوری دعوت کند ای کاش مسئولین به این امر مهم توجه ویژه‌ای داشته باشند و با دادن وعده‌های بی عمل بیش از این اعتماد جوانان را از بین نبرند و آن‌ها را از ازدواج دل سرد نسازند. تاثیرات سو این خلف وعده‌ها بسیار زیاد است و شاید عدم تشکیل خانواده یکی از آن‌ها باشد اما اصلی‌ترین تاثیری که در جامعه امروز ایران دارد افزایش بی اعتمادی مردم به مسئولین است. دولت فعلی بارها خود به لزوم بازگرداندن اعتماد از دست رفته مردم اشاره کرده است. لذا مسئولین نیز باید توجه ویژه‌ای به این موضوع داشته باشند که هر وعده‌ای که داده می‌شود باید به آن عمل شود زیرا اعتماد از دست رفته مردم سرمایه مهمی است که کشور ما امروز از آن محروم گشته است.
پروسه زمان بر

حسن گلمرادی کارشناس اقتصادی در این خصوص به آفتاب یزد گفت: «روال کار به صورت طبیعی این است که معمولاً پس از تصویب بودجه و تکالیفی که در قانون بودجه بر عهده بانک‌ها گذاشته می‌شود بایستی ابتدا دستورالعمل‌های اجرایی و بخشنامه‌ها توسط دولت و بانک‌ها تهیه و برای اجرا ابلاغ شوند. گاها این پروسه مقداری زمان می‌برد. بنابراین تهیه و ابلاغ مصوبات از طرف دولت و بانک‌ها به شعب برای اجرا ممکن است چند هفته‌ای زمان لازم داشته باشد. از طرف دیگر بانک‌ها بایستی منابع لازم را برای تأمین آن پیش بینی کنند و در صورت عدم وجود منابع، زمان بیشتری برای جمع آوری و تأمین منابع ممکن است نیاز باشد. معمولاً اگر بانک‌ها مشکل منابع را حل کنند باید تا اردیبهشت صبر کرد تا این نوع ابلاغیه‌ها اجرا شوند.»
بانک‌ها از محل این نوع وام‌ها سود و نفعی نمی‌برند
هادی حق شناس کارشناس اقتصادی نیز در این باره گفت: «وام ازدواج از جمله وام‌های کم بهره یا به اصطلاح قرض الحسنه است و طبیعتاً هرچقدر تعداد وام‌های ازدواج و مبلغ آن افزایش پیدا کند بانک‌ها از محل این نوع وام‌ها سود و نفعی نمی‌برند. نفع بانک‌ها از این نوع وام‌ها حداقلی است و شاید بتوان گفت که حتی بانک‌ها در این خصوص هزینه هم می‌کنند. زیرا بانک‌ها معتقدند که میزان هزینه کارمزد بسیار بیش از کارمزدی است که برای اینگونه وام‌ها پرداخت می‌کنند. لذا طبیعی است که در بانک‌ها علاقه‌ای برای پرداخت این نوع وام‌ها وجود نداشته باشد. مضاف بر این که دولت برای پرداخت این گونه وام‌ها منابعی در اختیار بانک‌ها قرار نمی‌دهد و عمدتاً دولت انتظار دارد که بانک‌ها از محل منابع خودشان چنین وام‌هایی را پرداخت کنند. بخشی از سپرده‌های مردم قرض الحسنه است و تمام سپرده‌های آن‌ها مدت دار و دارای سود نیست. عموماً از محل این نوع سپرده‌های قرض الحسنه تسهیلات پرداخت می‌شود که عمدتاً این مبالغ جوابگوی تسهیلات تکلیفی دولت نیست. یعنی مجموع وام‌هایی که بانک‌ها پرداخت می‌کنند خیلی بیش از منابع قرض الحسنه ای است که در اختیار بانک‌ها قرار گرفته است. اگر این گونه وام‌ها برای بانک‌ها سودی داشت طبیعی است که بانکها اشتیاق داشتند اما چون هزینه این گونه وام‌ها برای بانک‌ها بیش از سود است لذا این گونه پرداخت‌ها با اما و اگر انجام می‌شود.»
افزایش ناامیدی بین جوانان
علیرضا شریفی یزدی جامعه شناس، روانشناس و استاد دانشگاه در این خصوص گفت: «یکی از بحث‌هایی که افزایش ناامیدی را بین جوانان در پی دارد مسئله وعده‌های انجام نشده است. یعنی وقتی که ما وعده‌ای را با هدف قرار دادن نسل جوان مطرح می‌کنیم و در دل آن‌ها امیدی می‌کاریم اما به هر دلیلی این وعده به نتیجه نمی‌رسد و محقق نمی‌شود باعث ناکامی می‌شود و طبیعتاً این ناکامی‌ها در بلند مدت خشم و پرخاش ایجاد می‌کند. تا زمانی که مسئله فردی باشد فردی باقی می‌ماند اما گاهی ممکن است این خشم و پرخاش جنبه جمعی به خود بگیرد؛ یعنی به صورت زنجیره در بیاید و آن موقع طبیعتاً امنیت ملی ممکن است به خطر افتد. وقتی که صحبت از وام ازدواج بالا برای جوانان می‌شود و این اتفاق رخ نمی‌دهد، طبیعتاً جوانان ما سرخوردگی پیدا می‌کنند و این سرخوردگی وقتی جنبه اجتماعی به خود می‌گیرد مشکلاتی را از نظر روانشناسی اجتماعی هم برای فرد و هم برای جامعه و دولت پدید می‌آورد.»
عدم کارشناسی درست
وی ادامه داد: «به نظر من دلیل اینکه این اتفاقات رخ می‌دهد عدم کارشناسی درست است. یعنی متاسفانه روی برخی از طرح‌ها، لایحه، وعده و وعیدها کارشناسی درستی انجام نمی‌دهیم که بر اساس آن بتوانیم یک وعده‌ای را بدهیم و آن را تبدیل به برنامه و محقق کنیم. در نتیجه وقتی که با نیت خیر، یک طرحی، لایحه‌ای و برنامه‌ای مطرح می‌شود و بعداً کارشناسان در باره آن نظر دیگر و متفاوتی
می‌دهند و متوجه می‌شوند این وعده قابلیت اجرا ندارد، دیگر توده مردم
توجه ای به این موضوعات نخواهند داشت. لذا فقط بحث این خواهد بود که یک امیدی را در دل ما کاشتند و این امید محقق نشد. طبیعتاً همه گروه‌ها در این زمینه ضرر می‌کند.»
هرچه سریعتر این اتفاق با یک اولویت بندی رخ دهد
این کارشناس در آخر گفت: «پیشنهاد من این است که اولاً یک کار کارشناسی کامل و درست انجام بگیرد و بعداً به عنوان وعده و وعید مطرح شود. دوم اینکه در مواردی که می‌شود با اندکی دقت نظر و دستکاری یک طرح را درست اجرا کرد حداقل این کار سریع‌تر انجام بگیرد از جمله همین بحث وام ازدواج. به هر حال همه می دانیم یکی از دغدغه‌های بزرگ نسل جوان ما در کنار پیدا کردن شغل، مسکن و تأمین نیازها، مقوله ازدواج است و درست است که وام به تنهایی نمی‌تواند همه مشکلات ازدواج را حل کند اما می‌تواند مقداری گره گشایی داشته باشد و در اینجاست که توصیه می‌شود هرچه سریعتر این اتفاق با یک اولویت بندی رخ دهد. به نظر من یکی از اولویت‌های مهم شرایط فعلی جامعه ما همین مسئله است.