تاریخ انتشار
شنبه ۲۵ تير ۱۴۰۱ ساعت ۱۰:۰۹
کد مطلب : ۴۵۰۳۷۹
کارشناسان حوزه سیاست خارجی بررسی می کنند:
لحظه رونمایی از عادی سازی روابط اسرائیل و عربستان فرا رسیده است؟ / ﺑﺎﯾﺪن ﻣﯽ ﺧﻮاﻫﺪ ﮐﻤﺮﺑﻨﺪ اﻣﻨﯿﺘﯽ دور اﯾﺮان را ﺗﮑﻤﯿﻞ ﮐﻨﺪ
۰
کبنا ؛ﻣﻌﺎدﻻت ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﺎورﻣﯿﺎﻧﻪ روز ﺑﻪ روز ﭘﯿﭽﯿﺪهﺗﺮ ﻣﯽﺷﻮد. در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪن، ﻋﺰم ﺳﻔﺮ ﺑﻪ ﺧﺎورﻣﯿﺎﻧﻪ و اﺳﺮاﺋﯿﻞ و ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن را ﮐﺮده اﺳﺖ وﻻدﯾﻤﯿﺮ ﭘﻮﺗﯿﻦ ﻧﯿﺰ در ﯾﮏ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻏﯿﺮﻣﻨﺘﻈﺮه اواﺧﺮ ﺗﯿﺮﻣﺎه ﺑﻪ اﯾﺮان ﺳﻔﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﮐﺮد. ﺳﻔﺮﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪه ﺗﻐﯿﯿﺮات ژﺋﻮﭘﻠﯿﺘﯿﮑﯽ و ژﺋﻮاﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮑﯽ در ﺧﺎورﻣﯿﺎﻧﻪ در آﯾﻨﺪه ﺧﻮاﻫﺪ بود.ﺑﺪون ﺗﺮدﯾﺪ ﺑﺎﯾﺪن ﺑﺎ ﺳﻔﺮ ﺑﻪ اﺳﺮاﺋﯿﻞ و ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﺗﻼش ﻣﯽ ﮐﻨﺪ راﺑﻄﻪ اﯾﻦ دو ﮐﺸﻮر را ﺗﺮﻣﯿﻢ ﮐﻨﺪ و ازﺳﻮی دﯾﮕﺮ ﮐﻤﺮﺑﻨﺪ ﭘﯿﺮاﻣﻮن اﯾﺮان را ﺗﺸﺪﯾﺪ ﮐﻨﺪ».
به گزارش کبنا، همزمان با سفر منطقه ای "جو بایدن" رئیس جمهور آمریکا به منطقه خاورمیانه، تحلیل ها و تفسیرهای مختلفی در مورد اهداف و نیات اصلی این سفر و پیامدهای احتمالی آن مطرح می شود. در این راستا، تحلیلگران مختلف هرکدام انگیزه ها و اهداف متفاوتی را در مورد سفر منطقه ای بایدن مطرح می سازند و تحقق آن را برای واشینگتن مهم ارزیابی می کنند. با این حال در این میان، مساله تلاش بایدن جهت میانجی گری در روند گسترش دستورکار عادی سازی روابط اعراب با اسرائیل و به طور خاص زمینه چینی برای عادی سازی روابط عربستان سعودی با این رژیم، توجهات زیادی را به خود جلب کرده است.
.jpg)
به گزارش کبنا، در این چهارچوب، برخی بر این باورند که تاکیدات بایدن مبنی بر اینکه وی نخستین رئیس جمهوری است که از اسرائیل با هواپیما به عربستان سعودی سفر خواهد کرد و در عین حال اقدام عربستان در بازگذاشتنِ حریم هوایی خود به روی پروازهای تجاری اسرائیلی و البته انتشار گزارش های مختلف مبنی بر دیدارهای مخفی مقام های عربستانی و اسرائیلی با یکدیگر(آخرین نمونه این گزارش ها به ماه ژوئنِ سال جاری و دیدار مقام های اسرائیلی و سعودی در مصر باز می گردد)، همه و همه گواهی بر این مساله هستند که بایستی به زودی و در جریان سفر بایدن به عربستان سعودی، انتظار شنیده شدنِ خبر عادی سازی روابط عربستان با اسرائیل را داشته باشیم.
با این حال، شماری از تحلیلگران و مفسران بر این باورند که هیات حاکمه سعودی در شرایط کنونی، جدای از تمایل خود جهت عادی سازی روابط با اسرائیل، با چالش و موانع متعدد داخلی، منطقه ای و بین المللی در این رابطه رو به رو است و اساسا توان مدیریت این چالش ها را در شرایط کنونی ندارد. از این رو، در سفر جاری بایدن به منطقه نیز سعودی ها سعی خواهند کرد تا به هر نحو ممکن از اصرارهای طرف های خارجی جهت پیشبرد دستورکار عادی سازی روابط با اسرائیل طفره روند و آن را به آینده موکول سازد. در عین حال، سعودی ها بر آن خواهند بودند تا روند عادی سازی روابط خود با اسرائیل را به صورت تدریجی به پیش برند و در این چهارچوب، قرار گرفتن با اسرائیل در قالب پیشبرد طرح سپر دفاع هوایی منطقه ای و یا پذیرش پروازهای تجاری و مسافری و حتی نظامی اسرائیلی را به مثابه زمینه سازی هایی جدی جهت عادی سازی آشکار روابط خود با اسرائیلی ها در آینده ارزیابی می کنند.
فرارو در گفتگو با سه کارشناس حوزه سیاست خارجی، به بررسی این سوال بنیادین در شرایط کنونی پرداخته که آیا همزمان با سفر بایدن به عربستان سعودی، زمان عادی سازی روابط عربستان و اسرائیل و رونمایی آشکار از این پروژه نیز فرارسیده است؟ در واقع، شانسِ تحقق دستورکار مذکور در جریان سفر بایدن به عربستان سعودی چقدر است؟
مشروح پاسخ "رحمان قهرمانپور"، "امیر دبیری مهر" و "جلال خوشچهره" به این پرسش را در ادامه بخوانید:
سفر بایدن به اسرائیل و عربستان، مقدمه چینی برای عادی سازی روابط دو طرف در آینده، و نَه برهه زمانی کنونی است
"رحمان قهرمان پور"؛ استاد علوم سیاسی و کارشناس سیاست خارجی معتقد است: «به نظر من در جریان سفر جاری جو بایدن رئیس جمهور آمریکا به منطقه و به طور خاص به عربستان سعودی، ریاض اقدام به عادی سازی روابط با رژیم اسرائیل نخواهد نکرد. دلیل اصلی این موضوع نیز این است که موانع زیادی در این مسیر وجود دارند و شواهد و قراین هم حاکی از این هستند که عربستان توانسته آمریکا و اسرائیل را قانع کند که فعلا در این مرحله نمی تواند عادی سازی کاملِ روابط با اسرائیل را در دستورکار داشته باشد و این روند اساسا زمان بَر است.
از این رو، در سفر جاری بایدن به منطقه، بخشی از برنامه بلند مدت عادی سازی روابط اسرائیل و عربستان اعلام خواهد شد. این بدان معناست که مثلا عربستان آسمان خود را به روی پروازهای تجاری و مسافری و نظامی اسرائیلی باز خواهد کرد. مساله ای که به طور خاص به واسطه انتقال امتیاز حاکمیتی جزایر طیران و سنافیر به عربستان و با توجه به این که این دو جزیره در خلیج عقبه هستند، یکسری ارتباطات نظامی و دریایی بین عربستان و اسرائیل را برقرار می سازد. از سویی، احتمال فروش سامانه سپر موشکی اسرائیل به عربستان نیز وجود دارد».
قهرمانپور در ادامه افزود: «در این چهارچوب، در این مرحله مجموعه ای از این اقدامات و سیاست ها در پیش گرفته خواهد شد که به طور کامل به معنا عادی سازیِ روابط اسرائیل و عربستان نیست اما روندی را ایجاد می‌کند که در قالب آن زمینه جهت دستورکار مذکور فراهم می شود. به هر حال عربستان موقعیت خاصی در جهان عرب دارد و دشواری های پیش رویِ عربستان در قالب طرح عادی سازی روابط با اسرائیل به مراتب بیشتر از دیگر کشورهای عربی نظیر امارات و بحرین و مراکش است".
این کارشناس سیاست خارجی در پایان گفت: «جدای از این ها، حساسیت ها و مخالفت های داخلی نیز در درون حاکمیت عربستان با دستورکار عادی سازی روابط با اسرائیل وجود دارد. البته که سعودی ها پیشتر در سال 2002 و در زمان "ملک عبدالله" طرح صلحی را ارائه کردند که در قالب آن به رسمیت شناختنِ اسرائیل نیز گنجانده شده بود و شرط محقق شدن آن این بود که اسرائیلی ها حقوق فلسطینی ها را به رسمیت بشناسند و دولت مستقل فلسطینی نیز ایجاد گردد. از این رو، وقتی موضوعات مذکور را در کنار موقعیت عربستان در جهان عرب و سازمان کنفرانس اسلامی می گذاریم، حداقل در شرایط کنونی، وضعیت برای این کشور جهت عادی سازی روابطش با اسرائیل به شدت سخت و پیچیده می شود. اما به هر حال این مسیری است که به نظر می رسد با انتقال سلطنت به "محمد بن سلمان"، در نهایت محقق خواهد شد».
عربستان در شرایط کنونی از پسِ هزینه ها و پیامدهای سنگین و گزاف اعلام رسمی عادی سازی روابط خود با اسرائیل بر نمی آید
"جلال خوشچهره"، روزنامه نگار و کارشناس سیاست خارجی می‌گوید: «به اعتقاد من از سفر بایدن به اسرائیل و عربستان کوهی ساختند که انتظار این وجود داشت تا شاید تپه ای از دلِ آن بیرون آید. با این حال چنین نشده است. این بدان معناست که در پایان سفر بایدن به اسرائیل، اسرائیلی ها مایوس تر از آنچه که تصور می کردند، شدند. در واقع، آن ها انتظارِ همراهی و هم سویی کامل از سوی بایدن با اسرائیل در مساله ایران را داشتند.
با این حال، بایدن عملا همان صحبت هایی را انجام داد که از ابتدای ریاست جمهوری خود در قبال ایران مطرح کرده است. در واقع وی بیشتر بر راه حل دیپلماتیک تاکید کرد. اما در مورد سفر بایدن به عربستان سعودی نیز من بر این باورم که این سفر آنچه را هم عربستان و هم اسرائیل در پی آن بوده و هستند را محقق نخواهد کرد و بایدن در این رابطه همراهی انجام نمی دهد».
این کارشناس سیاست خارجی در ادامه تصریح کرد: « اصلی ترین هدف سفر بایدن به عربستان، به کرسی نشاندن خواست آمریکا جهت تامین نیازهای انرژی جهان غرب از سوی عربستان و دیگر کشورهای عربیِ منطقه است. البته که مسائل مختلفی نیز در مورد تلاش های دولت بایدن جهت ایجاد یک ائتلافِ اسرائیلی و عربی با رهبری آمریکا جهت مقابله با ایران مطرح می شود. با این حال، این دستورکار نیز یک طرح بلند مدت است و تحقق آن به آسانی محقق نخواهد شد.
با این همه، آمریکایی ها تعدیل هایی را در مورد فروش تسلیحات به عربستان سعودی انجام خواهند داد و بیشتر در پِی آن هستند تا به سعودی های تضمین هایی را بدهند که همچنان حامی آن ها هستند و در عین حال مانع از وابستگی آن ها به روسیه و چین نیز خواهند شد. در این فضا، اینکه گفته شود در جریان سفر جاری بایدن به عربستان، زمینه هایی فراهم می شود تا عربستان و اسرائیل اقدام به عادی سازی روابط دیپلماتیک کنند، به نظر من فاصله نزدیکی با واقعیت ها ندارد و بعید است که یکچنین دستورکاری در شرایط فعلی محقق شود».
جلال خوشچهره در پایان گفت: «به نظر من عربستان ضعیف تر از آن است که بتواند در شرایط فعلی، از این توانایی برخوردار باشد که تبعات عادی سازی روابط خود با اسرائیل را هضم کند و با آن ها مقابله کند. اگرچه این سفر امکان دارد همکاری های کشورهای عربی منطقه با اسرائیل را افزایش دهد. فراموش نکنیم در همین روزهای سفر بایدن به منطقه، دو کشور اصلی که بیرون از سازوکارِ شورای همکاری خلیج فارس هستند یعنی اردن و مصر، به صراحت اعلام کردند که خواهان روابط نزدیک و عادی و به دور از تنش با ایران هستند. مساله ای که عملا بر میزان و حجم محذورات و چالش هایی که دولت عربستان در شرایط کنونی جهت عادی سازی روابط خود با اسرائیل با آن ها رو به رو است، می افزاید».
سفر بایدن به منطقه پروژه ای ضدایرانی است و عادی سازی روابط اسرائیل و عربستان در این چهارچوب نیز به زودی محقق می شود
"امیر دبیری مهر"، استاد علوم سیاسی و پژوهشگر مسائل خاورمیانه نیز در پاسخ به این سوال که آیا سفر بایدن به عربستان را باید نقطه آغازی بر رونمایی از پروژه عادی سازی روابط رژیم اسرائیل و عربستان سعودی دانست؟ گفت: "من بر این باورم که دستورکار عادی سازی روابط اسرائیل و عربستان به زودی محقق می شود زیرا اگر این مساله قرار نبود محقق شود، اسااسا اعلام نمی شد و سفر بایدن نیز انجام نمی گرفت. با توجه به عرف جاری در دیپلماسی و حوزه روابط بین الملل، کارشناسان و مدیرانِ سیاست خارجی کشورها، تمامی ابعاد یک موضوع را سنجیده و ارزیابی می کنند و پس از رفع همه موانع و ایجاد زمینه های یک توافق، مقامات عالی‌رتبه کشورها در مورد آن ها اظهارنظر می کنند یا حتی توافقاتی را امضا می کنند.
در موردعادی سازی روابط اسرائیل و عربستان نیز همین وضعیت برقرار است و من فکر می کنم عادی سازی روابط ریاض و تل آویو به زودی اتفاق خواهد افتاد. حال اگر در آینده موانعی بر سر راه اجرای یکچنین توافقی ایجاد شود، ان ها در واقع رویدادهایی پیش بینی ناپذیر هستند و نمی توان آن ها را مانع اراده طرفین توافقنامه به حساب آورد. در این چهارچوب مثلا می توان به مخالفت هایی که در دورن جامعه عربستان و از سو طیف ها و گروه های مختلف این کشور مطرح می شود و یا ایران و یمنی ها و دیگر بازیگران منطقه ای و به طور کلی جهان عرب نیز آن ها را بروز خواهند داد و همین مسائل می توانند پیامدهایی را برای عربستان به دنبال داشته باشند اشاره کرد".
این تحلیلگرِ مسائل خاورمیانه در پایان گفت: "با این حال، هم عربستان و هم اسرائیل در مسیر عادی سازی روابط خود مصمم هستند. البته که هیچکدام از این مسائل درنهایت به نفع ایران تمام نخواهند شد. تردیدی نیست که سفر بایدن به عربستان و اسرائیل بر ضد منافع ایران خواهد بود و در همین چهارچوب شاهد بودیم که بایدن در بدو ورود به اسرائیل و مصاحبه با تلویزیون این رژیم تاکید کرد که سپاه را از فهرست گروه های تروریستی خارج نخواهد کرد (حتی به قیمتِ شکست مذاکرات احیای برجام). این در حالی است که در مذاکرات غیرمستقیم اتمی میان ایران و آمریکا، قرار بود که سپاه از فهرست مذکور(FTO) خارج شود اما در عین حال، تحریم های سپاه باقی بماند. با این حال موضع اخیر بایدن در جریان سفر به اسرائیل نشان می دهد که شرایط به هیچ عنوان به نفع ایران نیست و وضعیت برای ما با محذوراتِ بیشتر و بیشتری همراه خواهد شد".
دﮐﺘﺮ ﻣﺤﺴﻦ ﺟﻠﯿﻠﻮﻧﺪ، ﺗﺤﻠﯿلﮔﺮ رواﺑﻂ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ ﻣﻌﺘﻘﺪ اﺳﺖ: «اﺳﺮاﺋﯿﻞ ﻗﺼﺪ دارد ﮐﻤﺮﺑﻨﺪ دور اﯾﺮان را ﺑﺎ دﻓﺎع ﻫﻮاﯾﯽ و ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻣﻮﺷﮏﻫﺎ و ﭘﻬﭙﺎدﻫﺎی اﯾﺮان را ﺗﮑﻤﯿﻞ ﮐﻨﻨﺪ. در ﻣﺎه ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻧﯿﺰ ﮐﻨﮕﺮه آﻣﺮﯾﮑﺎ ﻃﺮﺣﯽ رادر اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ ﺗﺼﻮﯾﺐ ﮐﺮد. اﮔﺮ اﯾﻦ اﺗﻔﺎق رخ ﺑﺪﻫﺪ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ آﻣﺮﯾﮑﺎ و دوﻟﺖ ﺑﺎﯾﺪن ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﻧﯿﺰ از اﯾﻦ ﻃﺮح ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺧﻮاﻫﺪ ﮐﺮد. در ﻧﺘﯿﺠﻪ از ﻧﻈﺮ آﻣﺮﯾﮑﺎ اﯾﻦ اﺗﻔﺎق ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ اﺳﺖ و ﺣﻤﺎﯾﺖ ﮐﻨﮕﺮه را در ﭘﺸﺖ ﺧﻮد ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ.ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪن دارای ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﺑﺎﺷﺪ و اﯾﻦ اﺗﻔﺎق ﻧﯿﺰ در ﺣﺎل رخ دادن ﺑﺎﺷﺪ ﺳﻄﺢ ﺗﻨﺶ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻃﺒﯿﻌﯽ در ﻣﻨﻄﻘﻪ اﻓﺰاﯾﺶ ﭘﯿﺪا ﻣﯽ ﮐﻨﺪ.درﭼﻨﯿﻦ ﺷﺮاﯾﻂ اﯾﻨﮑﻪ ﻃﺮﻓﯿﻦ ﭼﮕﻮﻧﻪ اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع را ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﮐﺮد ﯾﮏ ﺑﺤﺚ دﯾﮕﺮی اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮی دارد.»
در اداﻣﻪ ﻣﺎﺣﺼﻞ اﯾﻦ ﮔﻔﺖ وﮔﻮ را ﻣﯽ ﺧﻮاﻧﯿﺪ.
ﺑﺎﯾﺪن در ﺣﺎﻟﯽ ﺑﻪ اﺳﺮاﺋﯿﻞ و ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﺳﻔﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﭘﻮﺗﯿﻦ ﻧﯿﺰ در ﺳﻔﺮي ﻏﯿﺮﻣﻨﺘﻈﺮه راﻫﯽ ﺗﻬﺮان ﺧﻮاهدﺷﺪ. ﺗﻘﺎرن اﯾﻦ ﺳﻔﺮﻫﺎ ﺑﺎ ﻫﻢ ﭼﻪ ﻣﻌﻨﺎﯾﯽ دارد؟ ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ ﻫﺪف ﺳﻔﺮ ﺑﺎﯾﺪن ﺑﻪ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن و اﺳﺮاﺋﯿﻞ ﭼﯿﺴﺖ؟
ﺳﻔﺮ ﺑﺎﯾﺪن ﺑﻪ ﺧﺎورﻣﯿﺎﻧﻪ و ﮐﺸﻮرﻫﺎي اﺳﺮاﺋﯿﻞ و ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﯾﮏ ﺳﻔﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰي ﺷﺪه اﺳﺖ. اﻟﺒﺘﻪ ﮔﻤﺎﻧﻪزﻧﯽﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ درﺑﺎره اﯾﻦ ﺳﻔﺮ وﺟﻮد داﺷﺖ و در ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻋﻨﻮان ﻣﯽﺷﺪ ﮐﻪ وي ﻗﺮار اﺳﺖ ﺑﻪ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﺳﻔﺮ ﮐﻨﺪ و در ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻋﻨﻮان ﻣﯽ ﺷﺪ اﯾﻦ اﺗﻔﺎق رخ ﻧﻤﯽ دﻫﺪ.از ﺳﻮي دﯾﮕﺮ ﺑﺎﯾﺪن ﻋﻨﻮان ﻣﯽ ﮐﺮد ﻣﻦ ﺑﻪ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﺳﻔﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﻢ ﺗﺎ در ﯾﮏ ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻨﻢ و ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ ﺳﻔﺮ ﻣﻦ ﺑﻪ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﺑﺮاي دﯾﺪار و ﮔﻔﺖوﮔﻮ ﺑﺎﻣﻘﺎﻣﺎت اﯾﻦ ﮐﺸﻮر ﻧﯿﺴﺖ.ﺑﺎ اﯾﻦ وﺟﻮد ﻫﻤﻪ ﻣﺎ ﻣﯽ داﻧﯿﻢ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪن ﺑﻪ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﺳﻔﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﮐﺮد و ﺑﺎ ﻣﻘﺎﻣﺎت اﯾﻦ ﮐﺸﻮر ﻧﯿﺰ دﯾﺪار و ﮔﻔﺖوﮔﻮ ﻣﯽﮐﻨﺪ.ﻣﻦ ﻣﻌﺘﻘﺪم ﺳﻔﺮ ﺑﺎﯾﺪن ﺑﻪ ﺧﺎورﻣﯿﺎﻧﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ آﻣﺮﯾﮑﺎ درﺑﺎره ﺧﺎورﻣﯿﺎﻧﻪ را ﺑﺮاي 10 ﺳﺎل آﯾﻨﺪه ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ.اﯾﻦ اﺗﻔﺎق در ﮔﺬﺷﺘﻪ و در دوﻟﺖ اوﺑﺎﻣﺎ ﻧﯿﺰ رخ داد و اوﺑﺎﻣﺎ ﻗﺒﻞ از ﺑﻬﺎر ﻋﺮﺑﯽ ﺑﻪ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﺳﻔﺮ ﮐﺮد و در ﻧﻬﺎﯾﺖ اﺗﻔﺎﻗﺎت ﺑﻌﺪي رخ داد.در ﻣﻘﺎﺑﻞ روﺳﯿﻪ ﻧﯿﺰ ﺗﺤﺮﮐﺎﺗﯽ را آﻏﺎز ﮐﺮده ﮐﻪ از اﻧﺰواي ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﺧﺎرج ﺷﻮد.اﯾﻦ در ﺣﺎﻟﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ روﺳﯿﻪ ﭘﺲ از ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ اوﮐﺮاﯾﻦ در ﺷﺮاﯾﻂ ﺗﺤﺮﯾﻢ و اﻧﺰوا ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ ﺗﻤﺎﯾﻞ دارد از اﯾﻦ اﻧﺰواي ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﺧﺎرج ﺷﻮد.در اﯾﻦ ﻣﯿﺎن ﺗﺮﮐﯿﻪ ﻧﯿﺰ ﺑﯽ ﺗﻤﺎﯾﻞ ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ از ﺗﻌﺎرض ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺑﯿﻦ ﻏﺮب و روﺳﯿﻪ ﺑﻬﺮه ﺑﺒﺮد.ﺗﺮﮐﯿﻪ در ﺷﺮاﯾﻂ ﮐﻨﻮﻧﯽ از ﻧﻈﺮ اﻗﺘﺼﺎدي در وﺿﻌﯿﺖ ﺧﻮﺑﯽ ﻗﺮار ﻧﺪارد و ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ اﮔﺮ اﯾﻦ وﺿﻌﯿﺖ اداﻣﻪ ﭘﯿﺪا ﮐﻨﺪ اﺣﺘﻤﺎل ﺳﻘﻮط اردوﻏﺎن در ﺗﺮﮐﯿﻪ ﻧﯿﺰ وﺟﻮد ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ.ﯾﮑﯽ از اﻫﺪاف اﺻﻠﯽ ﺑﺎﯾﺪن از ﺳﻔﺮ ﺑﻪ ﺧﺎورﻣﯿﺎﻧﻪ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﻤﺮﺑﻨﺪ اﻣﻨﯿﺘﯽ ﮐﻪ ﻗﺮار اﺳﺖ دور اﯾﺮان ﮐﺸﯿﺪه ﺷﻮد را ﺗﮑﻤﯿﻞ ﮐﻨﺪ.ﻣﻦ ﻣﻌﺘﻘﺪم ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﯾﻨﮑﻪ آﻣﺮﯾﮑﺎ ﻗﺼﺪ دارد راﻫﺒﺮد اﻣﻨﯿﺘﯽ ﺧﻮد را از ﺧﺎورﻣﯿﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﭘﺎﺳﯿﻔﯿﮏ و اﻗﯿﺎﻧﻮس آرام اﻧﺘﻘﺎل ﺑﺪﻫﺪ و ﭼﯿﻦ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﻬﺪﯾﺪ ﻧﺨﺴﺖ ﺧﻮد ﻣﻌﺮﻓﯽ ﮐﺮده ﺗﻼش ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺧﺎورﻣﯿﺎﻧﻪ را ﺑﻪ اﺳﺮاﺋﯿﻞ واﮔﺬار ﮐﻨﺪ و ﺧﻮد ﻧﯿﺰ ار آن ﺣﻤﺎﯾﺖ ﮐﻨﺪ.ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﻗﺮار اﺳﺖ ﭼﻨﯿﻦ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺻﻮرت ﺑﮕﯿﺮد ﻃﺒﯿﻌﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽﻫﺎﯾﯽ ﻧﯿﺰ در اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ ﺻﻮرت ﺑﮕﯿﺮد.اﯾﻦ اﺗﻔﺎق در ﺣﺎﻟﯽ رخ ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪﮐﺸﻮرﻫﺎي ﺧﺎورﻣﯿﺎﻧﻪ ﺑﺎ بحران بن‌بست پرونده ﻫﺴﺘﻪاي ايران ﻧﯿﺰ ﻣﻮاﺟﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ و آﻣﺮﯾﮑﺎ و ﻣﺘﺤﺪاﻧﺶ ﺗﻼش ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ اﯾﻦ بن بست را ﺑﻪ اﯾﺮان ﻧﺴﺒﺖ ﺑﺪﻫﻨﺪ.ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ در آﯾﻨﺪه اﺗﻔﺎﻗﺎﺗﯽ رخ ﺧﻮاﻫﺪ داد ﮐﻪ ﺑﺎ ﻣﺮور زﻣﺎن ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽ ﺷﻮد.
اﮔﺮ آﻣﺮﯾﮑﺎ ﻗﺼﺪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺧﺎورﻣﯿﺎﻧﻪ را ﺑﻪ اﺳﺮاﺋﯿﻞ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﮐﻨﺪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻮاﺿﻌﯽ ﮐﻪ اﯾﺮان ﻧﺴﺒﺖﺑﻪ اﺳﺮاﺋﯿﻞ دارد آﯾﺎ ﺳﻄﺢ ﺗﻨﺶ در ﻣﻨﻄﻘﻪ اﻓﺰاﯾﺶ ﭘﯿﺪا ﻧﻤﯽ ﮐﻨﺪ؟
ﺑﺪون ﺗﺮدﯾﺪ اﯾﻦ اﺗﻔﺎق رخ ﺧﻮاﻫﺪ داد و ﺳﻄﺢ ﺗﻨﺶ ﺑﯿﻦ اﯾﺮان و اﺳﺮاﺋﯿﻞ در ﻣﻨﻄﻘﻪ اﻓﺰاﯾﺶ ﭘﯿﺪا ﻣﯽﮐﻨﺪ.اﺳﺮاﺋﯿﻞ ﻗﺼﺪ دارد ﮐﻤﺮﺑﻨﺪ دور اﯾﺮان را براي دﻓﺎع ﻫﻮاﯾﯽ و ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻣﻮﺷﮏﻫﺎ و ﭘﻬﭙﺎدﻫﺎي اﯾﺮان را ﺗﮑﻤﯿﻞ ﮐﻨﺪ. در ﻣﺎهﮔﺬﺷﺘﻪ ﻧﯿﺰ ﮐﻨﮕﺮه آﻣﺮﯾﮑﺎ ﻃﺮﺣﯽ رادر اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ ﺗﺼﻮﯾﺐ ﮐﺮد. اﮔﺮ اﯾﻦ اﺗﻔﺎق رخ ﺑﺪﻫﺪ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ آﻣﺮﯾﮑﺎ و دوﻟﺖ ﺑﺎﯾﺪن ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﻧﯿﺰ از اﯾﻦ ﻃﺮح ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺧﻮاﻫند ﮐﺮد. در ﻧﺘﯿﺠﻪ از ﻧﻈﺮ آﻣﺮﯾﮑﺎ اﯾﻦ اﺗﻔﺎق ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ اﺳﺖ و ﺣﻤﺎﯾﺖ ﮐﻨﮕﺮه را در ﭘﺸﺖ ﺧﻮد ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ.ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪن داراي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﺑﺎﺷﺪ و اﯾﻦ اﺗﻔﺎقﻧﯿﺰ در ﺣﺎل رخ دادن ﺑﺎﺷﺪ ﺳﻄﺢ ﺗﻨﺶ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻃﺒﯿﻌﯽ در ﻣﻨﻄﻘﻪ اﻓﺰاﯾﺶ ﭘﯿﺪا ﻣﯽ ﮐﻨﺪ.در ﭼﻨﯿﻦ ﺷﺮاﯾطي اﯾﻨﮑﻪ ﻃﺮﻓﯿﻦ ﭼﮕﻮﻧﻪ اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع را ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﮐﺮد ﯾﮏ ﺑﺤﺚ دﯾﮕﺮي اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮي دارد.
ﺳﻔﺮ ﺑﺎﯾﺪن ﺑﻪ اﺳﺮاﺋﯿﻞ و ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﭼﻪ ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﺑﺎ ﺑﺮﺟﺎم دارد؟آﯾﺎ اﯾﻦ ﺳﻔﺮ ﺑﺎ دوراﻧﺪﯾﺸﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﺘﯿﺠﻪرﺳﯿﺪن و ﯾﺎ ﻧﺮﺳﯿﺪن ﺑﺮﺟﺎم ﺻﻮرت ﻣﯽ ﮔﯿﺮد و آﻣﺮﯾﮑﺎ ﻣﯽ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﺮاي ﻫﺮ دو ﺣﺎﻟﺖ آﻣﺎدﮔﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ؟
ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮﻋﯽ ﮐﻪ در ﺳﻔﺮ ﺑﺎﯾﺪن ﺑﻪ اﺳﺮاﺋﯿﻞ و ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﻣﻄﺮح ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ﻣﻮﺿﻮع ﭘﺮوﻧﺪه ﻫﺴﺘﻪاي اﯾﺮان اﺳﺖ.وزارت ﺧﺎرﺟﻪ ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﻪ ﺗﺎزﮔﯽ ﻋﻨﻮان ﮐﺮده ﺗﻨﻬﺎ ﭼﻨﺪ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﺮاي ﺑﻪ ﻧﺘﯿﺠﻪ رﺳﯿﺪن ﭘﺮوﻧﺪه ﻫﺴﺘﻪاي اﯾﺮان ﺑﯿﺸﺘﺮ زﻣﺎن ﻧﯿﺴﺖ. اﻟﺒﺘﻪ اﯾﻦ ادﻋﺎﻫﺎ ﺗﮑﺮاري اﺳﺖ و در ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻧﯿﺰ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ اﺳﺖ.ﺑﺎ اﯾﻦ وﺟﻮد ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ رﺳﺪ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺴﺘﻪاي اﯾﺮان ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪاي رﺳﯿﺪه ﮐﻪ آﻧﻬﺎ را وادار ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽﻫﺎي ﺑﯿﺸﺘﺮي دﺳﺖ ﭘﯿﺪا ﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺴﺘﻪاي اﯾﺮان را ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻨﻨﺪ.
در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ در دوران رﯾﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮري ﺗﺮاﻣﭗ زﻣﯿﻨﻪ ارﺗﺒﺎط ﭼﻨﺪ ﮐﺸﻮر ﻋﺮﺑﯽ ﺑﺎ اﺳﺮاﺋﯿﻞ ﻓﺮاﻫﻢ ﺷﺪ و درﺷﺮاﯾﻂ ﮐﻨﻮﻧﯽ اﯾﻦ ﮐﺸﻮرﻫﺎ ارﺗﺒﺎط ﺧﻮد را ﺑﺎ اﺳﺮاﺋﯿﻞ از ﺳﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ ﺳﻔﺮ ﺑﺎﯾﺪن ﺑﻪ ﭼﻪ ﻣﯿﺰان ﺑﻪ ﻧﺰدﯾﮏ شدن اﺳﺮاﺋﯿﻞ و ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﻣﻨﺠﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ؟
واﻗﻌﯿﺖ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اﺳﺮاﺋﯿﻞ و ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻏﯿﺮرﺳﻤﯽ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻧﺰدﯾﮏ ﻫﺴﺘﻨﺪ.ﺑﺎ اﯾﻦ وﺟﻮد ﺳﻔﺮ ﺑﺎﯾﺪن اوﻟﯿﻦ ﺳﻔﺮي ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﮐﻪ رﺋﯿﺲ ﺟﻤﻬﻮر آﻣﺮﯾﮑﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ از اﺳﺮاﺋﯿﻞ ﺑﻪ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﺳﻔﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﮐﺮد.اﯾﻦ اوﻟﯿﻦ ﻫﻮاﭘﯿﻤﺎﯾﯽ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﮐﻪ از اﺳﺮاﺋﯿﻞ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﯽﺷﻮد و از روي ﺧﺎک ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﻋﺒﻮر ﻣﯽﮐﻨﺪ و در اﯾﻦ ﮐﺸﻮرﺑﻪ زﻣﯿﻦ ﻣﯽﻧﺸﯿﻨﺪ.اﯾﻦ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ در ﭘﺸﺖ ﭘﺮده ﺑﺮﺧﯽ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽﻫﺎي ﻏﯿﺮرﺳﻤﯽ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. اﯾﻦ وﺿﻌﯿﺖ ﺷﺒﯿﻪ ارﺗﺒﺎﻃﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺷﺮاﯾﻂ ﮐﻨﻮﻧﯽ اﺳﺮاﺋﯿﻞ ﺑﺎ ﻋﻤﺎن دارد.در ﺷﺮاﯾﻂ ﮐﻨﻮﻧﯽ اﺳﺮاﺋﯿﻞ ﺑﺎ اﻣﺎرات ﻣﺘﺤﺪه ﻋﺮﺑﯽ و ﺑﺤﺮﯾﻦ رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺻﻮرت رﺳﻤﯽ دﻧﺒﺎل ﻣﯽ ﮐﻨﺪ.اﯾﻦ وﺿﻌﯿﺖ درﺑﺎره ﺳﻮدان و ﻣﺮاﮐﺶ ﻧﯿﺰ وﺟﻮد دارد.ﺑﺎ اﯾﻦ وﺟﻮد رواﺑﻂ اﺳﺮاﺋﯿﻞ و ﻋﻤﺎن ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻏﯿﺮرﺳﻤﯽ اﺳﺖ و اﯾﻦ روﯾﮑﺮد در دﺳﺘﻮر ﮐﺎر ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﻧﯿﺰ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ.
اﯾﻦ اﺣﺘﻤﺎل وﺟﻮد دارد ﮐﻪ در آﯾﻨﺪه ارﺗﺒﺎط ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن و اﺳﺮاﺋﯿﻞ رﺳﻤﯽ ﺷﻮد و اﯾﻦ دو ﮐﺸﻮر رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺑﺎﻫﻢ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ؟
ﺑﻠﻪ،اﯾﻦ اﺗﻔﺎق ﺑﻪ اﺣﺘﻤﺎل زﯾﺎد در آﯾﻨﺪه رخ ﺧﻮاﻫﺪ داد.
در ﭼﻨﯿﻦ ﺷﺮاﯾﻄﯽ ﻣﻮﺿﻊ اﯾﺮان ﭼﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد؟
ﻫﺪف اﺻﻠﯽ از ﭼﻨﯿﻦ ارﺗﺒﺎﻃﯽ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اﯾﺮان در ﺗﻨﮕﻨﺎ ﻗﺮار ﺑﮕﯿﺮد.اﻣﺮوز دﯾﮕﺮ ﻣﻌﺎدﻻت ﺧﺎورﻣﯿﺎﻧﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﮐﺮده اﺳﺖ. در ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻫﺮ زﻣﺎن ﮐﻪ از ﺑﺤﺮان در ﺧﺎورﻣﯿﺎﻧﻪ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﯽ ﺷﺪ از ﺑﺤﺮان ﺑﯿﻦ اﻋﺮاب و اﺳﺮاﺋﯿﻞ ﻧﺎم ﺑﺮده ﻣﯽﺷﺪ. اﯾﻦ در ﺣﺎﻟﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻣﺮوز اﯾﻦ ﻣﻌﺎدﻟﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﮐﺮده اﺳﺖ و رﺳﺎﻧﻪﻫﺎي آﻣﺮﯾﮑﺎﯾﯽ اﯾﻦ ﺑﺤﺮان را ﺑﺤﺮان اﯾﺮان و ﮐﺸﻮرﻫﺎي ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻧﺎمﮔﺬاري ﮐﺮده‌اﻧﺪ.در ﻧﺘﯿﺠﻪ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎي آﻣﺮﯾﮑﺎﯾﯽ و ﻏﺮﺑﯽ، اﺻﻞ ﻣﻮﺿﻮع را ﺗﻐﯿﯿﺮ داده‌اﻧﺪ. اﯾﻨﮑﻪ ﻣﺎ ﺗﻨﮕﻨﺎ را ﭼﻪ ﭼﯿﺰي ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﻨﯿﻢ ﻣﻮﺿﻮع دﯾﮕﺮي اﺳﺖ اﻣﺎ ﻫﺪف اﺻﻠﯽ از ﺗﺤﺮﮐﺎت اﺧﯿﺮاﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اﯾﺮان را در ﺗﻨﮕﻨﺎي ﺑﯿﺸﺘﺮي ﻗﺮار ﺑﺪﻫﻨﺪ.اﮔﺮ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﻨﮕﻨﺎي اﻗﺘﺼﺎدي اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺷﺮاﯾﻂ ﮐﻨﻮﻧﯽ ﻣﺎ در ﺗﻨﮕﻨﺎي اﻗﺘﺼﺎدي ﻗﺮار دارﯾﻢ و ﺗﺤﺮﯾﻢﻫﺎ ظالمانه اﺟﺎزه ﻧﻤﯽدﻫﺪ اﯾﺮان ﻣﺮاودات ﺗﺠﺎري آسان و ﻣﺜﺒﺘﯽ ﺑﺎ ﺟﻬﺎن داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. اﯾن وﺿﻌﯿﺖ در زﻣﯿﻨﻪ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﻧﯿﺰ وﺟﻮد دارد و اﯾﺮان در ﺷﺮاﯾﻄﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﭼﺎﻟﺶﻫﺎي ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﻣﻮاﺟﻪ اﺳﺖ.در ﺷﺮاﯾﻂ ﮐﻨﻮﻧﯽ ﻣﻬﻢ ﺗﺮﯾﻦ ارﺗﺒﺎط ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ اﯾﺮان ﺑﺎ ﮐﺸﻮرﻫﺎﯾﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭼﯿﻦ و روﺳﯿﻪ و ﮐﺸﻮرﻫﺎﯾﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺮﮐﯿﻪ و ﺑﺮﺧﯽ ﮐﺸﻮرﻫﺎي ﻣﻨﻄﻘﻪاي اﺳﺖ.
ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺟﺎﯾﮕﺎه ﻣﺘﺰﻟﺰﻟﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪن در ﺑﯿﻦ اﻓﮑﺎر ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺟﺎﻣﻌﻪ آﻣﺮﯾﮑﺎ ﭘﯿﺪا ﮐﺮده اﺳﺖ آﯾﺎ راﻫﺒﺮد ده ﺳﺎﻟﻪ آﻣﺮﯾﮑﺎ در ﺧﺎورﻣﯿﺎﻧﻪ ﺟﺰﺋﯽ از ﺳﯿﺎﺳﺖﻫﺎي دوﻟﺖ ﺑﺎﯾﺪن اﺳﺖ ﯾﺎ روﯾﮑﺮدي اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺳﯿﺎﺳﯽ در آﻣﺮﯾﮑﺎآن را دﻧﺒﺎل ﻣﯽ ﮐﻨﺪ؟
ﺑﺪون ﺗﺮدﯾﺪ اﯾﻦ روﯾﮑﺮد ﺟﺰﺋﯽ از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺳﯿﺎﺳﯽ در آﻣﺮﯾﮑﺎﺳﺖ. ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل اﯾﻦ ﮐﺸﻮر ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰيﻫﺎي ﺧﺎﺻﯽ در ﺳﯿﺎﺳﺖ ﺧﺎرﺟﯽ ﺧﻮد دارد.ﺑﺮﺧﯽ ﮔﻤﺎن ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮيﻫﺎ در آﻣﺮﯾﮑﺎ ﺧﻠﻖاﻟﺴﺎﻋﻪ اﺳﺖ و ﻫﺮ رﺋﯿﺲ ﺟﻤﻬﻮري در آﻣﺮﯾﮑﺎ روي ﮐﺎر ﻣﯽ آﯾﺪ ﺑﺮاي ﺧﻮد ﺳﺎز ﺟﺪﯾﺪ ﮐﻮک ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و در ﻫﺮ ﻣﺴﯿﺮي که ﺗﻤﺎﯾﻞ داﺷﺖ ﺣﺮﮐﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ.ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﻣﻮﺿﻮع ﺑﻪ ﻗﺪرت رﺳﯿﺪن ﻃﺎﻟﺒﺎن در اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن در زﻣﺎن ﺗﺮاﻣﭗ آﻏﺎز ﺷﺪ اﻣﺎ در زﻣﺎن ﺑﺎﯾﺪن ﺑﻪ ﻧﺘﯿﺠﻪ رﺳﯿﺪ.ﻣﺜﺎل دﯾﮕﺮ ﺗﻼش آﻣﺮﯾﮑﺎ ﻋﻠﯿﻪ اﺗﺤﺎد ﺟﻤﺎﻫﯿﺮ ﺷﻮروي و ﻓﺮوﭘﺎﺷﯽ آن ﺑﻮد ﮐﻪ از زﻣﺎن ﮐﺎرﺗﺮ آﻏﺎز ﺷﺪ و در زﻣﺎن ﺟﺮج ﺑﻮش ﭘﺪر در ﻧﻬﺎﯾﺖ اﯾﻦ اﺗﻔﺎق رخ داد.اﺳﺘﺮاﺗﮋي آﻣﺮﯾﮑﺎ درﺑﺎره ﺧﺎورﻣﯿﺎﻧﻪ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﮐﻠﻨﮕﯽ ﮐﺮدن ﺧﺎورﻣﯿﺎﻧﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ از زﻣﺎن ﺟورج ﺑﻮش ﭘﺴﺮ آﻏﺎز ﺷﺪه و ﺗﺎ اﻣﺮوز اداﻣﻪ داﺷﺘﻪ و در آﯾﻨﺪه ﻧﯿﺰ اداﻣﻪ ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ.ﻫﻤﻪ روﺳﺎي ﺟﻤﻬﻮري ﮐﻪ در آﻣﺮﯾﮑﺎ روي ﮐﺎر آﻣﺪهاﻧﺪ ﻧﯿﺰ ﻫﻤﯿﻦ روﯾﮑﺮد را دﻧﺒﺎل ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ. ﺳﯿﺎﺳﺖ ﺟورج ﺑﻮش ﭘﺴﺮ در اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ ﺳﺨﺖاﻓﺰاري ﺑﻮد در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﺳﯿﺎﺳﺖ اوﺑﺎﻣﺎ ﻧﺮم اﻓﺰاري ﺑﻮد. ﺳﯿﺎﺳﺘﯽ ﮐﻪ اوﺑﺎﻣﺎ در ﭘﯿﺶ ﮔﺮﻓﺖ در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﺑﻬﺎر ﻋﺮﺑﯽ ﻣﻨﺠﺮ ﺷﺪ.در ﻧﺘﯿﺠﻪ روﯾﮑﺮدي ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪن در ﭘﯿﺶ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺼﻤﯿﻤﯽ ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ وي ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺧﻠﻖاﻟﺴﺎﻋﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﻠﮑﻪ روﯾﮑﺮدي اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي ﺳﯿﺎﺳﯽ آﻣﺮﯾﮑﺎ از ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺗﺎ ﺑﻪ اﻣﺮوز دﻧﺒﺎل ﻣﯽ کنند.ﻣﻮﺿﻮع دﯾﮕﺮي ﮐﻪ در اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ ﻣﻄﺮح اﺳﺖ ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻦ ﻗﯿﻤﺖ ﻧﻔﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪن ﺑﺎ ﺻﺤﺒﺖ ﺑﺎ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﺗﻼش ﻣﯽ ﮐﻨﺪ درﺑﺎره اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺑﺮﺳﺪ.
ﻫﺪف اﺻﻠﯽ ﭘﻮﺗﯿﻦ از ﺳﻔﺮ ﺑﻪ اﯾﺮان ﭼﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد؟ ﭘﻮﺗﯿﻦ در اﯾﻦ ﺳﻔﺮ ﺗﻼش ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺑﻪ ﭼﻪ دﺳﺘاوردﻫﺎﯾﯽ
ﺑﺮﺳﺪ؟
روﺳﯿﻪ در ﺷﺮاﯾﻂ ﮐﻨﻮﻧﯽ با تحريم و اﻧﺰواي ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ روبه‌روست و ﮐﺸﻮرﻫﺎي ﻣﺤﺪودي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ روﺳﯿﻪ ﻫﻤﮑﺎري ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ..ﭘﻮﺗﯿﻦ در ﺳﻔﺮ ﺑﻪ اﯾﺮان ﺗﻼش ﺧﻮاﻫﺪ ﮐﺮد ﻣﺴﺎﺋﻠﯽ ﮐﻪ در ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﯿﻦ اﯾﺮان و روﺳﯿﻪ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ را ﺑﻪ ﻫﺮ ﺷﮑﻠﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﮐﻨﺪ.در اﯾﻦ ﻣﺴﯿﺮ روﺳﯿﻪ ﻫﻢ ﺑﺎﯾﺪ ﻫﺰﯾﻨﻪ اﯾﻦ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ را ﺑﭙﺮدازد و ﻫﻢ اﯾﻨﮑﻪ ﺗﻌﺎﻣﻼت ﺧﻮد را ﺑﺎ اﯾﺮان اﻓﺰاﯾﺶ ﺑﺪﻫﺪ.ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ روسﻫﺎ ﺑﯽ ﺗﻤﺎﯾﻞ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻫﻢ ﻗﯿﻤﺖ ﻧﻔﺖ را در آﯾﻨﺪه ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﮐﻨﻨﺪ و ﻫﻢ راﺑﻄﻪ ﺑﺎ اﯾﺮان را.ﻣﻮﺿﻮع دﯾﮕﺮي ﮐﻪ در اﯾﻦ ﺳﻔﺮ ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﻗﺮار ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ وﺿﻌﯿﺖ ﺳﻮرﯾﻪ اﺳﺖ. از ﺳﻮي دﯾﮕﺮ ﻣﻮﺿﻮع دﺳﺘﺮﺳﯽ روﺳﯿﻪ ﺑﻪ ﺧﻠﯿﺞ ﻓﺎرس و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﺣﺘﻤاﻞ ﺧﺮﯾﺪ ﭘﻬﭙﺎد از اﯾﺮان ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در دﺳﺘﻮر ﮐﺎر اﯾﻦ ﺳﻔﺮ ﻗﺮار داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.در ﺷﺮاﯾﻂ ﮐﻨﻮﻧﯽ روﺳﯿﻪ از ﻧﻈﺮ اﻗﺘﺼﺎدي وﺿﻌﯿﺖ ﺧﻮﺑﯽ ﻧﺪارد. ﺷﺎﯾﺪ اﯾﻦ ﻣﺸﮑﻼت در ﺷﺮاﯾﻂ ﮐﻨﻮﻧﯽ ﺧﻮدرا ﻧﺸﺎن ﻧﺪﻫﺪ اﻣﺎ در آينده ﺧﻮد را ﻧﺸﺎن ﺧﻮاﻫﺪ داد.
به گزارش کبنا، همزمان با سفر منطقه ای "جو بایدن" رئیس جمهور آمریکا به منطقه خاورمیانه، تحلیل ها و تفسیرهای مختلفی در مورد اهداف و نیات اصلی این سفر و پیامدهای احتمالی آن مطرح می شود. در این راستا، تحلیلگران مختلف هرکدام انگیزه ها و اهداف متفاوتی را در مورد سفر منطقه ای بایدن مطرح می سازند و تحقق آن را برای واشینگتن مهم ارزیابی می کنند. با این حال در این میان، مساله تلاش بایدن جهت میانجی گری در روند گسترش دستورکار عادی سازی روابط اعراب با اسرائیل و به طور خاص زمینه چینی برای عادی سازی روابط عربستان سعودی با این رژیم، توجهات زیادی را به خود جلب کرده است.
به گزارش کبنا، در این چهارچوب، برخی بر این باورند که تاکیدات بایدن مبنی بر اینکه وی نخستین رئیس جمهوری است که از اسرائیل با هواپیما به عربستان سعودی سفر خواهد کرد و در عین حال اقدام عربستان در بازگذاشتنِ حریم هوایی خود به روی پروازهای تجاری اسرائیلی و البته انتشار گزارش های مختلف مبنی بر دیدارهای مخفی مقام های عربستانی و اسرائیلی با یکدیگر(آخرین نمونه این گزارش ها به ماه ژوئنِ سال جاری و دیدار مقام های اسرائیلی و سعودی در مصر باز می گردد)، همه و همه گواهی بر این مساله هستند که بایستی به زودی و در جریان سفر بایدن به عربستان سعودی، انتظار شنیده شدنِ خبر عادی سازی روابط عربستان با اسرائیل را داشته باشیم.
با این حال، شماری از تحلیلگران و مفسران بر این باورند که هیات حاکمه سعودی در شرایط کنونی، جدای از تمایل خود جهت عادی سازی روابط با اسرائیل، با چالش و موانع متعدد داخلی، منطقه ای و بین المللی در این رابطه رو به رو است و اساسا توان مدیریت این چالش ها را در شرایط کنونی ندارد. از این رو، در سفر جاری بایدن به منطقه نیز سعودی ها سعی خواهند کرد تا به هر نحو ممکن از اصرارهای طرف های خارجی جهت پیشبرد دستورکار عادی سازی روابط با اسرائیل طفره روند و آن را به آینده موکول سازد. در عین حال، سعودی ها بر آن خواهند بودند تا روند عادی سازی روابط خود با اسرائیل را به صورت تدریجی به پیش برند و در این چهارچوب، قرار گرفتن با اسرائیل در قالب پیشبرد طرح سپر دفاع هوایی منطقه ای و یا پذیرش پروازهای تجاری و مسافری و حتی نظامی اسرائیلی را به مثابه زمینه سازی هایی جدی جهت عادی سازی آشکار روابط خود با اسرائیلی ها در آینده ارزیابی می کنند.
فرارو در گفتگو با سه کارشناس حوزه سیاست خارجی، به بررسی این سوال بنیادین در شرایط کنونی پرداخته که آیا همزمان با سفر بایدن به عربستان سعودی، زمان عادی سازی روابط عربستان و اسرائیل و رونمایی آشکار از این پروژه نیز فرارسیده است؟ در واقع، شانسِ تحقق دستورکار مذکور در جریان سفر بایدن به عربستان سعودی چقدر است؟
مشروح پاسخ "رحمان قهرمانپور"، "امیر دبیری مهر" و "جلال خوشچهره" به این پرسش را در ادامه بخوانید:
سفر بایدن به اسرائیل و عربستان، مقدمه چینی برای عادی سازی روابط دو طرف در آینده، و نَه برهه زمانی کنونی است"رحمان قهرمان پور"؛ استاد علوم سیاسی و کارشناس سیاست خارجی معتقد است: «به نظر من در جریان سفر جاری جو بایدن رئیس جمهور آمریکا به منطقه و به طور خاص به عربستان سعودی، ریاض اقدام به عادی سازی روابط با رژیم اسرائیل نخواهد نکرد. دلیل اصلی این موضوع نیز این است که موانع زیادی در این مسیر وجود دارند و شواهد و قراین هم حاکی از این هستند که عربستان توانسته آمریکا و اسرائیل را قانع کند که فعلا در این مرحله نمی تواند عادی سازی کاملِ روابط با اسرائیل را در دستورکار داشته باشد و این روند اساسا زمان بَر است.
از این رو، در سفر جاری بایدن به منطقه، بخشی از برنامه بلند مدت عادی سازی روابط اسرائیل و عربستان اعلام خواهد شد. این بدان معناست که مثلا عربستان آسمان خود را به روی پروازهای تجاری و مسافری و نظامی اسرائیلی باز خواهد کرد. مساله ای که به طور خاص به واسطه انتقال امتیاز حاکمیتی جزایر طیران و سنافیر به عربستان و با توجه به این که این دو جزیره در خلیج عقبه هستند، یکسری ارتباطات نظامی و دریایی بین عربستان و اسرائیل را برقرار می سازد. از سویی، احتمال فروش سامانه سپر موشکی اسرائیل به عربستان نیز وجود دارد».
قهرمانپور در ادامه افزود: «در این چهارچوب، در این مرحله مجموعه ای از این اقدامات و سیاست ها در پیش گرفته خواهد شد که به طور کامل به معنا عادی سازیِ روابط اسرائیل و عربستان نیست اما روندی را ایجاد می‌کند که در قالب آن زمینه جهت دستورکار مذکور فراهم می شود. به هر حال عربستان موقعیت خاصی در جهان عرب دارد و دشواری های پیش رویِ عربستان در قالب طرح عادی سازی روابط با اسرائیل به مراتب بیشتر از دیگر کشورهای عربی نظیر امارات و بحرین و مراکش است".
این کارشناس سیاست خارجی در پایان گفت: «جدای از این ها، حساسیت ها و مخالفت های داخلی نیز در درون حاکمیت عربستان با دستورکار عادی سازی روابط با اسرائیل وجود دارد. البته که سعودی ها پیشتر در سال 2002 و در زمان "ملک عبدالله" طرح صلحی را ارائه کردند که در قالب آن به رسمیت شناختنِ اسرائیل نیز گنجانده شده بود و شرط محقق شدن آن این بود که اسرائیلی ها حقوق فلسطینی ها را به رسمیت بشناسند و دولت مستقل فلسطینی نیز ایجاد گردد. از این رو، وقتی موضوعات مذکور را در کنار موقعیت عربستان در جهان عرب و سازمان کنفرانس اسلامی می گذاریم، حداقل در شرایط کنونی، وضعیت برای این کشور جهت عادی سازی روابطش با اسرائیل به شدت سخت و پیچیده می شود. اما به هر حال این مسیری است که به نظر می رسد با انتقال سلطنت به "محمد بن سلمان"، در نهایت محقق خواهد شد».
عربستان در شرایط کنونی از پسِ هزینه ها و پیامدهای سنگین و گزاف اعلام رسمی عادی سازی روابط خود با اسرائیل بر نمی آید"جلال خوشچهره"، روزنامه نگار و کارشناس سیاست خارجی می‌گوید: «به اعتقاد من از سفر بایدن به اسرائیل و عربستان کوهی ساختند که انتظار این وجود داشت تا شاید تپه ای از دلِ آن بیرون آید. با این حال چنین نشده است. این بدان معناست که در پایان سفر بایدن به اسرائیل، اسرائیلی ها مایوس تر از آنچه که تصور می کردند، شدند. در واقع، آن ها انتظارِ همراهی و هم سویی کامل از سوی بایدن با اسرائیل در مساله ایران را داشتند.
با این حال، بایدن عملا همان صحبت هایی را انجام داد که از ابتدای ریاست جمهوری خود در قبال ایران مطرح کرده است. در واقع وی بیشتر بر راه حل دیپلماتیک تاکید کرد. اما در مورد سفر بایدن به عربستان سعودی نیز من بر این باورم که این سفر آنچه را هم عربستان و هم اسرائیل در پی آن بوده و هستند را محقق نخواهد کرد و بایدن در این رابطه همراهی انجام نمی دهد».
این کارشناس سیاست خارجی در ادامه تصریح کرد: « اصلی ترین هدف سفر بایدن به عربستان، به کرسی نشاندن خواست آمریکا جهت تامین نیازهای انرژی جهان غرب از سوی عربستان و دیگر کشورهای عربیِ منطقه است. البته که مسائل مختلفی نیز در مورد تلاش های دولت بایدن جهت ایجاد یک ائتلافِ اسرائیلی و عربی با رهبری آمریکا جهت مقابله با ایران مطرح می شود. با این حال، این دستورکار نیز یک طرح بلند مدت است و تحقق آن به آسانی محقق نخواهد شد.
با این همه، آمریکایی ها تعدیل هایی را در مورد فروش تسلیحات به عربستان سعودی انجام خواهند داد و بیشتر در پِی آن هستند تا به سعودی های تضمین هایی را بدهند که همچنان حامی آن ها هستند و در عین حال مانع از وابستگی آن ها به روسیه و چین نیز خواهند شد. در این فضا، اینکه گفته شود در جریان سفر جاری بایدن به عربستان، زمینه هایی فراهم می شود تا عربستان و اسرائیل اقدام به عادی سازی روابط دیپلماتیک کنند، به نظر من فاصله نزدیکی با واقعیت ها ندارد و بعید است که یکچنین دستورکاری در شرایط فعلی محقق شود».
جلال خوشچهره در پایان گفت: «به نظر من عربستان ضعیف تر از آن است که بتواند در شرایط فعلی، از این توانایی برخوردار باشد که تبعات عادی سازی روابط خود با اسرائیل را هضم کند و با آن ها مقابله کند. اگرچه این سفر امکان دارد همکاری های کشورهای عربی منطقه با اسرائیل را افزایش دهد. فراموش نکنیم در همین روزهای سفر بایدن به منطقه، دو کشور اصلی که بیرون از سازوکارِ شورای همکاری خلیج فارس هستند یعنی اردن و مصر، به صراحت اعلام کردند که خواهان روابط نزدیک و عادی و به دور از تنش با ایران هستند. مساله ای که عملا بر میزان و حجم محذورات و چالش هایی که دولت عربستان در شرایط کنونی جهت عادی سازی روابط خود با اسرائیل با آن ها رو به رو است، می افزاید».
سفر بایدن به منطقه پروژه ای ضدایرانی است و عادی سازی روابط اسرائیل و عربستان در این چهارچوب نیز به زودی محقق می شود"امیر دبیری مهر"، استاد علوم سیاسی و پژوهشگر مسائل خاورمیانه نیز در پاسخ به این سوال که آیا سفر بایدن به عربستان را باید نقطه آغازی بر رونمایی از پروژه عادی سازی روابط رژیم اسرائیل و عربستان سعودی دانست؟ گفت: "من بر این باورم که دستورکار عادی سازی روابط اسرائیل و عربستان به زودی محقق می شود زیرا اگر این مساله قرار نبود محقق شود، اسااسا اعلام نمی شد و سفر بایدن نیز انجام نمی گرفت. با توجه به عرف جاری در دیپلماسی و حوزه روابط بین الملل، کارشناسان و مدیرانِ سیاست خارجی کشورها، تمامی ابعاد یک موضوع را سنجیده و ارزیابی می کنند و پس از رفع همه موانع و ایجاد زمینه های یک توافق، مقامات عالی‌رتبه کشورها در مورد آن ها اظهارنظر می کنند یا حتی توافقاتی را امضا می کنند.
در موردعادی سازی روابط اسرائیل و عربستان نیز همین وضعیت برقرار است و من فکر می کنم عادی سازی روابط ریاض و تل آویو به زودی اتفاق خواهد افتاد. حال اگر در آینده موانعی بر سر راه اجرای یکچنین توافقی ایجاد شود، ان ها در واقع رویدادهایی پیش بینی ناپذیر هستند و نمی توان آن ها را مانع اراده طرفین توافقنامه به حساب آورد. در این چهارچوب مثلا می توان به مخالفت هایی که در دورن جامعه عربستان و از سو طیف ها و گروه های مختلف این کشور مطرح می شود و یا ایران و یمنی ها و دیگر بازیگران منطقه ای و به طور کلی جهان عرب نیز آن ها را بروز خواهند داد و همین مسائل می توانند پیامدهایی را برای عربستان به دنبال داشته باشند اشاره کرد".
این تحلیلگرِ مسائل خاورمیانه در پایان گفت: "با این حال، هم عربستان و هم اسرائیل در مسیر عادی سازی روابط خود مصمم هستند. البته که هیچکدام از این مسائل درنهایت به نفع ایران تمام نخواهند شد. تردیدی نیست که سفر بایدن به عربستان و اسرائیل بر ضد منافع ایران خواهد بود و در همین چهارچوب شاهد بودیم که بایدن در بدو ورود به اسرائیل و مصاحبه با تلویزیون این رژیم تاکید کرد که سپاه را از فهرست گروه های تروریستی خارج نخواهد کرد (حتی به قیمتِ شکست مذاکرات احیای برجام). این در حالی است که در مذاکرات غیرمستقیم اتمی میان ایران و آمریکا، قرار بود که سپاه از فهرست مذکور(FTO) خارج شود اما در عین حال، تحریم های سپاه باقی بماند. با این حال موضع اخیر بایدن در جریان سفر به اسرائیل نشان می دهد که شرایط به هیچ عنوان به نفع ایران نیست و وضعیت برای ما با محذوراتِ بیشتر و بیشتری همراه خواهد شد".
دﮐﺘﺮ ﻣﺤﺴﻦ ﺟﻠﯿﻠﻮﻧﺪ، ﺗﺤﻠﯿلﮔﺮ رواﺑﻂ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ ﻣﻌﺘﻘﺪ اﺳﺖ: «اﺳﺮاﺋﯿﻞ ﻗﺼﺪ دارد ﮐﻤﺮﺑﻨﺪ دور اﯾﺮان را ﺑﺎ دﻓﺎع ﻫﻮاﯾﯽ و ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻣﻮﺷﮏﻫﺎ و ﭘﻬﭙﺎدﻫﺎی اﯾﺮان را ﺗﮑﻤﯿﻞ ﮐﻨﻨﺪ. در ﻣﺎه ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻧﯿﺰ ﮐﻨﮕﺮه آﻣﺮﯾﮑﺎ ﻃﺮﺣﯽ رادر اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ ﺗﺼﻮﯾﺐ ﮐﺮد. اﮔﺮ اﯾﻦ اﺗﻔﺎق رخ ﺑﺪﻫﺪ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ آﻣﺮﯾﮑﺎ و دوﻟﺖ ﺑﺎﯾﺪن ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﻧﯿﺰ از اﯾﻦ ﻃﺮح ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺧﻮاﻫﺪ ﮐﺮد. در ﻧﺘﯿﺠﻪ از ﻧﻈﺮ آﻣﺮﯾﮑﺎ اﯾﻦ اﺗﻔﺎق ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ اﺳﺖ و ﺣﻤﺎﯾﺖ ﮐﻨﮕﺮه را در ﭘﺸﺖ ﺧﻮد ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ.ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪن دارای ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﺑﺎﺷﺪ و اﯾﻦ اﺗﻔﺎق ﻧﯿﺰ در ﺣﺎل رخ دادن ﺑﺎﺷﺪ ﺳﻄﺢ ﺗﻨﺶ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻃﺒﯿﻌﯽ در ﻣﻨﻄﻘﻪ اﻓﺰاﯾﺶ ﭘﯿﺪا ﻣﯽ ﮐﻨﺪ.درﭼﻨﯿﻦ ﺷﺮاﯾﻂ اﯾﻨﮑﻪ ﻃﺮﻓﯿﻦ ﭼﮕﻮﻧﻪ اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع را ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﮐﺮد ﯾﮏ ﺑﺤﺚ دﯾﮕﺮی اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮی دارد.»
در اداﻣﻪ ﻣﺎﺣﺼﻞ اﯾﻦ ﮔﻔﺖ وﮔﻮ را ﻣﯽ ﺧﻮاﻧﯿﺪ.
ﺑﺎﯾﺪن در ﺣﺎﻟﯽ ﺑﻪ اﺳﺮاﺋﯿﻞ و ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﺳﻔﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﭘﻮﺗﯿﻦ ﻧﯿﺰ در ﺳﻔﺮي ﻏﯿﺮﻣﻨﺘﻈﺮه راﻫﯽ ﺗﻬﺮان ﺧﻮاهدﺷﺪ. ﺗﻘﺎرن اﯾﻦ ﺳﻔﺮﻫﺎ ﺑﺎ ﻫﻢ ﭼﻪ ﻣﻌﻨﺎﯾﯽ دارد؟ ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ ﻫﺪف ﺳﻔﺮ ﺑﺎﯾﺪن ﺑﻪ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن و اﺳﺮاﺋﯿﻞ ﭼﯿﺴﺖ؟
ﺳﻔﺮ ﺑﺎﯾﺪن ﺑﻪ ﺧﺎورﻣﯿﺎﻧﻪ و ﮐﺸﻮرﻫﺎي اﺳﺮاﺋﯿﻞ و ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﯾﮏ ﺳﻔﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰي ﺷﺪه اﺳﺖ. اﻟﺒﺘﻪ ﮔﻤﺎﻧﻪزﻧﯽﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ درﺑﺎره اﯾﻦ ﺳﻔﺮ وﺟﻮد داﺷﺖ و در ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻋﻨﻮان ﻣﯽﺷﺪ ﮐﻪ وي ﻗﺮار اﺳﺖ ﺑﻪ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﺳﻔﺮ ﮐﻨﺪ و در ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻋﻨﻮان ﻣﯽ ﺷﺪ اﯾﻦ اﺗﻔﺎق رخ ﻧﻤﯽ دﻫﺪ.از ﺳﻮي دﯾﮕﺮ ﺑﺎﯾﺪن ﻋﻨﻮان ﻣﯽ ﮐﺮد ﻣﻦ ﺑﻪ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﺳﻔﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﻢ ﺗﺎ در ﯾﮏ ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻨﻢ و ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ ﺳﻔﺮ ﻣﻦ ﺑﻪ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﺑﺮاي دﯾﺪار و ﮔﻔﺖوﮔﻮ ﺑﺎﻣﻘﺎﻣﺎت اﯾﻦ ﮐﺸﻮر ﻧﯿﺴﺖ.ﺑﺎ اﯾﻦ وﺟﻮد ﻫﻤﻪ ﻣﺎ ﻣﯽ داﻧﯿﻢ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪن ﺑﻪ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﺳﻔﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﮐﺮد و ﺑﺎ ﻣﻘﺎﻣﺎت اﯾﻦ ﮐﺸﻮر ﻧﯿﺰ دﯾﺪار و ﮔﻔﺖوﮔﻮ ﻣﯽﮐﻨﺪ.ﻣﻦ ﻣﻌﺘﻘﺪم ﺳﻔﺮ ﺑﺎﯾﺪن ﺑﻪ ﺧﺎورﻣﯿﺎﻧﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ آﻣﺮﯾﮑﺎ درﺑﺎره ﺧﺎورﻣﯿﺎﻧﻪ را ﺑﺮاي 10 ﺳﺎل آﯾﻨﺪه ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ.اﯾﻦ اﺗﻔﺎق در ﮔﺬﺷﺘﻪ و در دوﻟﺖ اوﺑﺎﻣﺎ ﻧﯿﺰ رخ داد و اوﺑﺎﻣﺎ ﻗﺒﻞ از ﺑﻬﺎر ﻋﺮﺑﯽ ﺑﻪ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﺳﻔﺮ ﮐﺮد و در ﻧﻬﺎﯾﺖ اﺗﻔﺎﻗﺎت ﺑﻌﺪي رخ داد.در ﻣﻘﺎﺑﻞ روﺳﯿﻪ ﻧﯿﺰ ﺗﺤﺮﮐﺎﺗﯽ را آﻏﺎز ﮐﺮده ﮐﻪ از اﻧﺰواي ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﺧﺎرج ﺷﻮد.اﯾﻦ در ﺣﺎﻟﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ روﺳﯿﻪ ﭘﺲ از ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ اوﮐﺮاﯾﻦ در ﺷﺮاﯾﻂ ﺗﺤﺮﯾﻢ و اﻧﺰوا ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ ﺗﻤﺎﯾﻞ دارد از اﯾﻦ اﻧﺰواي ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﺧﺎرج ﺷﻮد.در اﯾﻦ ﻣﯿﺎن ﺗﺮﮐﯿﻪ ﻧﯿﺰ ﺑﯽ ﺗﻤﺎﯾﻞ ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ از ﺗﻌﺎرض ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺑﯿﻦ ﻏﺮب و روﺳﯿﻪ ﺑﻬﺮه ﺑﺒﺮد.ﺗﺮﮐﯿﻪ در ﺷﺮاﯾﻂ ﮐﻨﻮﻧﯽ از ﻧﻈﺮ اﻗﺘﺼﺎدي در وﺿﻌﯿﺖ ﺧﻮﺑﯽ ﻗﺮار ﻧﺪارد و ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ اﮔﺮ اﯾﻦ وﺿﻌﯿﺖ اداﻣﻪ ﭘﯿﺪا ﮐﻨﺪ اﺣﺘﻤﺎل ﺳﻘﻮط اردوﻏﺎن در ﺗﺮﮐﯿﻪ ﻧﯿﺰ وﺟﻮد ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ.ﯾﮑﯽ از اﻫﺪاف اﺻﻠﯽ ﺑﺎﯾﺪن از ﺳﻔﺮ ﺑﻪ ﺧﺎورﻣﯿﺎﻧﻪ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﻤﺮﺑﻨﺪ اﻣﻨﯿﺘﯽ ﮐﻪ ﻗﺮار اﺳﺖ دور اﯾﺮان ﮐﺸﯿﺪه ﺷﻮد را ﺗﮑﻤﯿﻞ ﮐﻨﺪ.ﻣﻦ ﻣﻌﺘﻘﺪم ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﯾﻨﮑﻪ آﻣﺮﯾﮑﺎ ﻗﺼﺪ دارد راﻫﺒﺮد اﻣﻨﯿﺘﯽ ﺧﻮد را از ﺧﺎورﻣﯿﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﭘﺎﺳﯿﻔﯿﮏ و اﻗﯿﺎﻧﻮس آرام اﻧﺘﻘﺎل ﺑﺪﻫﺪ و ﭼﯿﻦ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﻬﺪﯾﺪ ﻧﺨﺴﺖ ﺧﻮد ﻣﻌﺮﻓﯽ ﮐﺮده ﺗﻼش ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺧﺎورﻣﯿﺎﻧﻪ را ﺑﻪ اﺳﺮاﺋﯿﻞ واﮔﺬار ﮐﻨﺪ و ﺧﻮد ﻧﯿﺰ ار آن ﺣﻤﺎﯾﺖ ﮐﻨﺪ.ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﻗﺮار اﺳﺖ ﭼﻨﯿﻦ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺻﻮرت ﺑﮕﯿﺮد ﻃﺒﯿﻌﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽﻫﺎﯾﯽ ﻧﯿﺰ در اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ ﺻﻮرت ﺑﮕﯿﺮد.اﯾﻦ اﺗﻔﺎق در ﺣﺎﻟﯽ رخ ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪﮐﺸﻮرﻫﺎي ﺧﺎورﻣﯿﺎﻧﻪ ﺑﺎ بحران بن‌بست پرونده ﻫﺴﺘﻪاي ايران ﻧﯿﺰ ﻣﻮاﺟﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ و آﻣﺮﯾﮑﺎ و ﻣﺘﺤﺪاﻧﺶ ﺗﻼش ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ اﯾﻦ بن بست را ﺑﻪ اﯾﺮان ﻧﺴﺒﺖ ﺑﺪﻫﻨﺪ.ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ در آﯾﻨﺪه اﺗﻔﺎﻗﺎﺗﯽ رخ ﺧﻮاﻫﺪ داد ﮐﻪ ﺑﺎ ﻣﺮور زﻣﺎن ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽ ﺷﻮد.
اﮔﺮ آﻣﺮﯾﮑﺎ ﻗﺼﺪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺧﺎورﻣﯿﺎﻧﻪ را ﺑﻪ اﺳﺮاﺋﯿﻞ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﮐﻨﺪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻮاﺿﻌﯽ ﮐﻪ اﯾﺮان ﻧﺴﺒﺖﺑﻪ اﺳﺮاﺋﯿﻞ دارد آﯾﺎ ﺳﻄﺢ ﺗﻨﺶ در ﻣﻨﻄﻘﻪ اﻓﺰاﯾﺶ ﭘﯿﺪا ﻧﻤﯽ ﮐﻨﺪ؟
ﺑﺪون ﺗﺮدﯾﺪ اﯾﻦ اﺗﻔﺎق رخ ﺧﻮاﻫﺪ داد و ﺳﻄﺢ ﺗﻨﺶ ﺑﯿﻦ اﯾﺮان و اﺳﺮاﺋﯿﻞ در ﻣﻨﻄﻘﻪ اﻓﺰاﯾﺶ ﭘﯿﺪا ﻣﯽﮐﻨﺪ.اﺳﺮاﺋﯿﻞ ﻗﺼﺪ دارد ﮐﻤﺮﺑﻨﺪ دور اﯾﺮان را براي دﻓﺎع ﻫﻮاﯾﯽ و ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻣﻮﺷﮏﻫﺎ و ﭘﻬﭙﺎدﻫﺎي اﯾﺮان را ﺗﮑﻤﯿﻞ ﮐﻨﺪ. در ﻣﺎهﮔﺬﺷﺘﻪ ﻧﯿﺰ ﮐﻨﮕﺮه آﻣﺮﯾﮑﺎ ﻃﺮﺣﯽ رادر اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ ﺗﺼﻮﯾﺐ ﮐﺮد. اﮔﺮ اﯾﻦ اﺗﻔﺎق رخ ﺑﺪﻫﺪ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ آﻣﺮﯾﮑﺎ و دوﻟﺖ ﺑﺎﯾﺪن ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﻧﯿﺰ از اﯾﻦ ﻃﺮح ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺧﻮاﻫند ﮐﺮد. در ﻧﺘﯿﺠﻪ از ﻧﻈﺮ آﻣﺮﯾﮑﺎ اﯾﻦ اﺗﻔﺎق ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ اﺳﺖ و ﺣﻤﺎﯾﺖ ﮐﻨﮕﺮه را در ﭘﺸﺖ ﺧﻮد ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ.ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪن داراي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﺑﺎﺷﺪ و اﯾﻦ اﺗﻔﺎقﻧﯿﺰ در ﺣﺎل رخ دادن ﺑﺎﺷﺪ ﺳﻄﺢ ﺗﻨﺶ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻃﺒﯿﻌﯽ در ﻣﻨﻄﻘﻪ اﻓﺰاﯾﺶ ﭘﯿﺪا ﻣﯽ ﮐﻨﺪ.در ﭼﻨﯿﻦ ﺷﺮاﯾطي اﯾﻨﮑﻪ ﻃﺮﻓﯿﻦ ﭼﮕﻮﻧﻪ اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع را ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﮐﺮد ﯾﮏ ﺑﺤﺚ دﯾﮕﺮي اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮي دارد.
ﺳﻔﺮ ﺑﺎﯾﺪن ﺑﻪ اﺳﺮاﺋﯿﻞ و ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﭼﻪ ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﺑﺎ ﺑﺮﺟﺎم دارد؟آﯾﺎ اﯾﻦ ﺳﻔﺮ ﺑﺎ دوراﻧﺪﯾﺸﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﺘﯿﺠﻪرﺳﯿﺪن و ﯾﺎ ﻧﺮﺳﯿﺪن ﺑﺮﺟﺎم ﺻﻮرت ﻣﯽ ﮔﯿﺮد و آﻣﺮﯾﮑﺎ ﻣﯽ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﺮاي ﻫﺮ دو ﺣﺎﻟﺖ آﻣﺎدﮔﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ؟
ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮﻋﯽ ﮐﻪ در ﺳﻔﺮ ﺑﺎﯾﺪن ﺑﻪ اﺳﺮاﺋﯿﻞ و ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﻣﻄﺮح ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ﻣﻮﺿﻮع ﭘﺮوﻧﺪه ﻫﺴﺘﻪاي اﯾﺮان اﺳﺖ.وزارت ﺧﺎرﺟﻪ ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﻪ ﺗﺎزﮔﯽ ﻋﻨﻮان ﮐﺮده ﺗﻨﻬﺎ ﭼﻨﺪ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﺮاي ﺑﻪ ﻧﺘﯿﺠﻪ رﺳﯿﺪن ﭘﺮوﻧﺪه ﻫﺴﺘﻪاي اﯾﺮان ﺑﯿﺸﺘﺮ زﻣﺎن ﻧﯿﺴﺖ. اﻟﺒﺘﻪ اﯾﻦ ادﻋﺎﻫﺎ ﺗﮑﺮاري اﺳﺖ و در ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻧﯿﺰ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ اﺳﺖ.ﺑﺎ اﯾﻦ وﺟﻮد ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ رﺳﺪ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺴﺘﻪاي اﯾﺮان ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪاي رﺳﯿﺪه ﮐﻪ آﻧﻬﺎ را وادار ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽﻫﺎي ﺑﯿﺸﺘﺮي دﺳﺖ ﭘﯿﺪا ﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺴﺘﻪاي اﯾﺮان را ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻨﻨﺪ.
در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ در دوران رﯾﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮري ﺗﺮاﻣﭗ زﻣﯿﻨﻪ ارﺗﺒﺎط ﭼﻨﺪ ﮐﺸﻮر ﻋﺮﺑﯽ ﺑﺎ اﺳﺮاﺋﯿﻞ ﻓﺮاﻫﻢ ﺷﺪ و درﺷﺮاﯾﻂ ﮐﻨﻮﻧﯽ اﯾﻦ ﮐﺸﻮرﻫﺎ ارﺗﺒﺎط ﺧﻮد را ﺑﺎ اﺳﺮاﺋﯿﻞ از ﺳﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ ﺳﻔﺮ ﺑﺎﯾﺪن ﺑﻪ ﭼﻪ ﻣﯿﺰان ﺑﻪ ﻧﺰدﯾﮏ شدن اﺳﺮاﺋﯿﻞ و ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﻣﻨﺠﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ؟
واﻗﻌﯿﺖ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اﺳﺮاﺋﯿﻞ و ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻏﯿﺮرﺳﻤﯽ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻧﺰدﯾﮏ ﻫﺴﺘﻨﺪ.ﺑﺎ اﯾﻦ وﺟﻮد ﺳﻔﺮ ﺑﺎﯾﺪن اوﻟﯿﻦ ﺳﻔﺮي ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﮐﻪ رﺋﯿﺲ ﺟﻤﻬﻮر آﻣﺮﯾﮑﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ از اﺳﺮاﺋﯿﻞ ﺑﻪ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﺳﻔﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﮐﺮد.اﯾﻦ اوﻟﯿﻦ ﻫﻮاﭘﯿﻤﺎﯾﯽ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﮐﻪ از اﺳﺮاﺋﯿﻞ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﯽﺷﻮد و از روي ﺧﺎک ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﻋﺒﻮر ﻣﯽﮐﻨﺪ و در اﯾﻦ ﮐﺸﻮرﺑﻪ زﻣﯿﻦ ﻣﯽﻧﺸﯿﻨﺪ.اﯾﻦ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ در ﭘﺸﺖ ﭘﺮده ﺑﺮﺧﯽ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽﻫﺎي ﻏﯿﺮرﺳﻤﯽ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. اﯾﻦ وﺿﻌﯿﺖ ﺷﺒﯿﻪ ارﺗﺒﺎﻃﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺷﺮاﯾﻂ ﮐﻨﻮﻧﯽ اﺳﺮاﺋﯿﻞ ﺑﺎ ﻋﻤﺎن دارد.در ﺷﺮاﯾﻂ ﮐﻨﻮﻧﯽ اﺳﺮاﺋﯿﻞ ﺑﺎ اﻣﺎرات ﻣﺘﺤﺪه ﻋﺮﺑﯽ و ﺑﺤﺮﯾﻦ رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺻﻮرت رﺳﻤﯽ دﻧﺒﺎل ﻣﯽ ﮐﻨﺪ.اﯾﻦ وﺿﻌﯿﺖ درﺑﺎره ﺳﻮدان و ﻣﺮاﮐﺶ ﻧﯿﺰ وﺟﻮد دارد.ﺑﺎ اﯾﻦ وﺟﻮد رواﺑﻂ اﺳﺮاﺋﯿﻞ و ﻋﻤﺎن ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻏﯿﺮرﺳﻤﯽ اﺳﺖ و اﯾﻦ روﯾﮑﺮد در دﺳﺘﻮر ﮐﺎر ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﻧﯿﺰ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ.
اﯾﻦ اﺣﺘﻤﺎل وﺟﻮد دارد ﮐﻪ در آﯾﻨﺪه ارﺗﺒﺎط ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن و اﺳﺮاﺋﯿﻞ رﺳﻤﯽ ﺷﻮد و اﯾﻦ دو ﮐﺸﻮر رواﺑﻂ دﯾﭙﻠﻤﺎﺗﯿﮏ ﺑﺎﻫﻢ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ؟
ﺑﻠﻪ،اﯾﻦ اﺗﻔﺎق ﺑﻪ اﺣﺘﻤﺎل زﯾﺎد در آﯾﻨﺪه رخ ﺧﻮاﻫﺪ داد.
در ﭼﻨﯿﻦ ﺷﺮاﯾﻄﯽ ﻣﻮﺿﻊ اﯾﺮان ﭼﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد؟
ﻫﺪف اﺻﻠﯽ از ﭼﻨﯿﻦ ارﺗﺒﺎﻃﯽ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اﯾﺮان در ﺗﻨﮕﻨﺎ ﻗﺮار ﺑﮕﯿﺮد.اﻣﺮوز دﯾﮕﺮ ﻣﻌﺎدﻻت ﺧﺎورﻣﯿﺎﻧﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﮐﺮده اﺳﺖ. در ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻫﺮ زﻣﺎن ﮐﻪ از ﺑﺤﺮان در ﺧﺎورﻣﯿﺎﻧﻪ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﯽ ﺷﺪ از ﺑﺤﺮان ﺑﯿﻦ اﻋﺮاب و اﺳﺮاﺋﯿﻞ ﻧﺎم ﺑﺮده ﻣﯽﺷﺪ. اﯾﻦ در ﺣﺎﻟﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻣﺮوز اﯾﻦ ﻣﻌﺎدﻟﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﮐﺮده اﺳﺖ و رﺳﺎﻧﻪﻫﺎي آﻣﺮﯾﮑﺎﯾﯽ اﯾﻦ ﺑﺤﺮان را ﺑﺤﺮان اﯾﺮان و ﮐﺸﻮرﻫﺎي ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻧﺎمﮔﺬاري ﮐﺮده‌اﻧﺪ.در ﻧﺘﯿﺠﻪ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎي آﻣﺮﯾﮑﺎﯾﯽ و ﻏﺮﺑﯽ، اﺻﻞ ﻣﻮﺿﻮع را ﺗﻐﯿﯿﺮ داده‌اﻧﺪ. اﯾﻨﮑﻪ ﻣﺎ ﺗﻨﮕﻨﺎ را ﭼﻪ ﭼﯿﺰي ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﻨﯿﻢ ﻣﻮﺿﻮع دﯾﮕﺮي اﺳﺖ اﻣﺎ ﻫﺪف اﺻﻠﯽ از ﺗﺤﺮﮐﺎت اﺧﯿﺮاﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اﯾﺮان را در ﺗﻨﮕﻨﺎي ﺑﯿﺸﺘﺮي ﻗﺮار ﺑﺪﻫﻨﺪ.اﮔﺮ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﻨﮕﻨﺎي اﻗﺘﺼﺎدي اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺷﺮاﯾﻂ ﮐﻨﻮﻧﯽ ﻣﺎ در ﺗﻨﮕﻨﺎي اﻗﺘﺼﺎدي ﻗﺮار دارﯾﻢ و ﺗﺤﺮﯾﻢﻫﺎ ظالمانه اﺟﺎزه ﻧﻤﯽدﻫﺪ اﯾﺮان ﻣﺮاودات ﺗﺠﺎري آسان و ﻣﺜﺒﺘﯽ ﺑﺎ ﺟﻬﺎن داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. اﯾن وﺿﻌﯿﺖ در زﻣﯿﻨﻪ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﻧﯿﺰ وﺟﻮد دارد و اﯾﺮان در ﺷﺮاﯾﻄﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﭼﺎﻟﺶﻫﺎي ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﻣﻮاﺟﻪ اﺳﺖ.در ﺷﺮاﯾﻂ ﮐﻨﻮﻧﯽ ﻣﻬﻢ ﺗﺮﯾﻦ ارﺗﺒﺎط ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ اﯾﺮان ﺑﺎ ﮐﺸﻮرﻫﺎﯾﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭼﯿﻦ و روﺳﯿﻪ و ﮐﺸﻮرﻫﺎﯾﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺮﮐﯿﻪ و ﺑﺮﺧﯽ ﮐﺸﻮرﻫﺎي ﻣﻨﻄﻘﻪاي اﺳﺖ.
ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺟﺎﯾﮕﺎه ﻣﺘﺰﻟﺰﻟﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪن در ﺑﯿﻦ اﻓﮑﺎر ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺟﺎﻣﻌﻪ آﻣﺮﯾﮑﺎ ﭘﯿﺪا ﮐﺮده اﺳﺖ آﯾﺎ راﻫﺒﺮد ده ﺳﺎﻟﻪ آﻣﺮﯾﮑﺎ در ﺧﺎورﻣﯿﺎﻧﻪ ﺟﺰﺋﯽ از ﺳﯿﺎﺳﺖﻫﺎي دوﻟﺖ ﺑﺎﯾﺪن اﺳﺖ ﯾﺎ روﯾﮑﺮدي اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺳﯿﺎﺳﯽ در آﻣﺮﯾﮑﺎآن را دﻧﺒﺎل ﻣﯽ ﮐﻨﺪ؟
ﺑﺪون ﺗﺮدﯾﺪ اﯾﻦ روﯾﮑﺮد ﺟﺰﺋﯽ از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺳﯿﺎﺳﯽ در آﻣﺮﯾﮑﺎﺳﺖ. ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل اﯾﻦ ﮐﺸﻮر ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰيﻫﺎي ﺧﺎﺻﯽ در ﺳﯿﺎﺳﺖ ﺧﺎرﺟﯽ ﺧﻮد دارد.ﺑﺮﺧﯽ ﮔﻤﺎن ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮيﻫﺎ در آﻣﺮﯾﮑﺎ ﺧﻠﻖاﻟﺴﺎﻋﻪ اﺳﺖ و ﻫﺮ رﺋﯿﺲ ﺟﻤﻬﻮري در آﻣﺮﯾﮑﺎ روي ﮐﺎر ﻣﯽ آﯾﺪ ﺑﺮاي ﺧﻮد ﺳﺎز ﺟﺪﯾﺪ ﮐﻮک ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و در ﻫﺮ ﻣﺴﯿﺮي که ﺗﻤﺎﯾﻞ داﺷﺖ ﺣﺮﮐﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ.ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﻣﻮﺿﻮع ﺑﻪ ﻗﺪرت رﺳﯿﺪن ﻃﺎﻟﺒﺎن در اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن در زﻣﺎن ﺗﺮاﻣﭗ آﻏﺎز ﺷﺪ اﻣﺎ در زﻣﺎن ﺑﺎﯾﺪن ﺑﻪ ﻧﺘﯿﺠﻪ رﺳﯿﺪ.ﻣﺜﺎل دﯾﮕﺮ ﺗﻼش آﻣﺮﯾﮑﺎ ﻋﻠﯿﻪ اﺗﺤﺎد ﺟﻤﺎﻫﯿﺮ ﺷﻮروي و ﻓﺮوﭘﺎﺷﯽ آن ﺑﻮد ﮐﻪ از زﻣﺎن ﮐﺎرﺗﺮ آﻏﺎز ﺷﺪ و در زﻣﺎن ﺟﺮج ﺑﻮش ﭘﺪر در ﻧﻬﺎﯾﺖ اﯾﻦ اﺗﻔﺎق رخ داد.اﺳﺘﺮاﺗﮋي آﻣﺮﯾﮑﺎ درﺑﺎره ﺧﺎورﻣﯿﺎﻧﻪ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﮐﻠﻨﮕﯽ ﮐﺮدن ﺧﺎورﻣﯿﺎﻧﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ از زﻣﺎن ﺟورج ﺑﻮش ﭘﺴﺮ آﻏﺎز ﺷﺪه و ﺗﺎ اﻣﺮوز اداﻣﻪ داﺷﺘﻪ و در آﯾﻨﺪه ﻧﯿﺰ اداﻣﻪ ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ.ﻫﻤﻪ روﺳﺎي ﺟﻤﻬﻮري ﮐﻪ در آﻣﺮﯾﮑﺎ روي ﮐﺎر آﻣﺪهاﻧﺪ ﻧﯿﺰ ﻫﻤﯿﻦ روﯾﮑﺮد را دﻧﺒﺎل ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ. ﺳﯿﺎﺳﺖ ﺟورج ﺑﻮش ﭘﺴﺮ در اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ ﺳﺨﺖاﻓﺰاري ﺑﻮد در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﺳﯿﺎﺳﺖ اوﺑﺎﻣﺎ ﻧﺮم اﻓﺰاري ﺑﻮد. ﺳﯿﺎﺳﺘﯽ ﮐﻪ اوﺑﺎﻣﺎ در ﭘﯿﺶ ﮔﺮﻓﺖ در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﺑﻬﺎر ﻋﺮﺑﯽ ﻣﻨﺠﺮ ﺷﺪ.در ﻧﺘﯿﺠﻪ روﯾﮑﺮدي ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪن در ﭘﯿﺶ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺼﻤﯿﻤﯽ ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ وي ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺧﻠﻖاﻟﺴﺎﻋﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﻠﮑﻪ روﯾﮑﺮدي اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي ﺳﯿﺎﺳﯽ آﻣﺮﯾﮑﺎ از ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺗﺎ ﺑﻪ اﻣﺮوز دﻧﺒﺎل ﻣﯽ کنند.ﻣﻮﺿﻮع دﯾﮕﺮي ﮐﻪ در اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ ﻣﻄﺮح اﺳﺖ ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻦ ﻗﯿﻤﺖ ﻧﻔﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪن ﺑﺎ ﺻﺤﺒﺖ ﺑﺎ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﺗﻼش ﻣﯽ ﮐﻨﺪ درﺑﺎره اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺑﺮﺳﺪ.
ﻫﺪف اﺻﻠﯽ ﭘﻮﺗﯿﻦ از ﺳﻔﺮ ﺑﻪ اﯾﺮان ﭼﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد؟ ﭘﻮﺗﯿﻦ در اﯾﻦ ﺳﻔﺮ ﺗﻼش ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺑﻪ ﭼﻪ دﺳﺘاوردﻫﺎﯾﯽ
ﺑﺮﺳﺪ؟
روﺳﯿﻪ در ﺷﺮاﯾﻂ ﮐﻨﻮﻧﯽ با تحريم و اﻧﺰواي ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ روبه‌روست و ﮐﺸﻮرﻫﺎي ﻣﺤﺪودي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ روﺳﯿﻪ ﻫﻤﮑﺎري ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ..ﭘﻮﺗﯿﻦ در ﺳﻔﺮ ﺑﻪ اﯾﺮان ﺗﻼش ﺧﻮاﻫﺪ ﮐﺮد ﻣﺴﺎﺋﻠﯽ ﮐﻪ در ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﯿﻦ اﯾﺮان و روﺳﯿﻪ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ را ﺑﻪ ﻫﺮ ﺷﮑﻠﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﮐﻨﺪ.در اﯾﻦ ﻣﺴﯿﺮ روﺳﯿﻪ ﻫﻢ ﺑﺎﯾﺪ ﻫﺰﯾﻨﻪ اﯾﻦ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ را ﺑﭙﺮدازد و ﻫﻢ اﯾﻨﮑﻪ ﺗﻌﺎﻣﻼت ﺧﻮد را ﺑﺎ اﯾﺮان اﻓﺰاﯾﺶ ﺑﺪﻫﺪ.ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ روسﻫﺎ ﺑﯽ ﺗﻤﺎﯾﻞ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻫﻢ ﻗﯿﻤﺖ ﻧﻔﺖ را در آﯾﻨﺪه ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﮐﻨﻨﺪ و ﻫﻢ راﺑﻄﻪ ﺑﺎ اﯾﺮان را.ﻣﻮﺿﻮع دﯾﮕﺮي ﮐﻪ در اﯾﻦ ﺳﻔﺮ ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﻗﺮار ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ وﺿﻌﯿﺖ ﺳﻮرﯾﻪ اﺳﺖ. از ﺳﻮي دﯾﮕﺮ ﻣﻮﺿﻮع دﺳﺘﺮﺳﯽ روﺳﯿﻪ ﺑﻪ ﺧﻠﯿﺞ ﻓﺎرس و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﺣﺘﻤاﻞ ﺧﺮﯾﺪ ﭘﻬﭙﺎد از اﯾﺮان ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در دﺳﺘﻮر ﮐﺎر اﯾﻦ ﺳﻔﺮ ﻗﺮار داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.در ﺷﺮاﯾﻂ ﮐﻨﻮﻧﯽ روﺳﯿﻪ از ﻧﻈﺮ اﻗﺘﺼﺎدي وﺿﻌﯿﺖ ﺧﻮﺑﯽ ﻧﺪارد. ﺷﺎﯾﺪ اﯾﻦ ﻣﺸﮑﻼت در ﺷﺮاﯾﻂ ﮐﻨﻮﻧﯽ ﺧﻮدرا ﻧﺸﺎن ﻧﺪﻫﺪ اﻣﺎ در آينده ﺧﻮد را ﻧﺸﺎن ﺧﻮاﻫﺪ داد.
