تاریخ انتشار
يکشنبه ۳۰ دی ۱۴۰۳ ساعت ۱۳:۲۳
کد مطلب : ۴۹۵۰۹۱
گزارشی از چشمانداز وضعیت زنان، جوانان و کودکان در غزه، پس از آتشبس؛
وضعیت بحرانی زنان و کودکان در غزه: امید روی ویرانهها
۰
کبنا ؛از چهارشنبه هفته پیش، آتشبس بین حماس و اسرائیل در غزه برقرار شده و مردم در خیابانها خوشحالی خود را ابراز کردهاند. با این حال، جنگی که از 7 اکتبر 2023 آغاز شد، به کشته شدن حداقل 46 هزار و 645 نفر و مجروح شدن بیش از 110 هزار نفر در غزه منجر شده است. در این مدت، 12 هزار زن کشته شدهاند و آمار واقعی تلفات ممکن است بسیار بیشتر باشد. حدود 90 درصد از جمعیت غزه آواره شده و بسیاری از مناطق به ویرانه تبدیل شدهاند.
پس از آتشبس، امید به دریافت کمکهای بشردوستانه افزایش یافته است. توافق آتشبس شامل آزادی 33 زن، کودک و غیرنظامی مجروح در ازای صدها زن و کودک فلسطینی زندانی میشود. با این حال، بسیاری از فلسطینیها هنوز در وضعیت ناامنی و بیخانمانی به سر میبرند. وضعیت زنان و کودکان بهویژه نگرانکننده است و گزارشهایی از خشونتهای جنسی و خانگی در این دوره وجود دارد.
در جریان جنگ، خشونت علیه زنان افزایش یافته و گزارشهایی از آزار و اذیت جنسی در بیمارستانها منتشر شده است. زنان فلسطینی که در شرایط ناامن زندگی میکنند، با مشکلات بهداشتی و اجتماعی متعددی مواجه هستند. این خشونتها عواقب جدی بر سلامت روان و جسم زنان دارد.
جنگ تأثیرات مخربی بر سلامت باروری زنان فلسطینی داشته است. تخریب بیمارستانها و کمبود تجهیزات پزشکی، زنان باردار و مادران نوزادان را در معرض خطر قرار داده است. گزارشها نشان میدهد که زنان از مراقبتهای بهداشتی حیاتی محروم هستند و این وضعیت نیاز به مداخله فوری و کمکهای بینالمللی را نشان میدهد.
زنان فلسطینی و لبنانی با وجود چالشها، به تلاش برای بازسازی زندگی خود ادامه میدهند. سازمانهای محلی و فعالان اجتماعی در حال ارائه حمایتهای روانی و اجتماعی به آوارگان هستند و برنامههایی برای توانمندسازی اقتصادی زنان در حال شکلگیری است. این تلاشها نشاندهنده اراده قوی زنان برای بازسازی و ایجاد تغییر در جامعه است.
وضعیت غزه و زنان فلسطینی به شدت بحرانی است و نیاز به توجه و اقدام فوری جامعه بینالمللی دارد. با وجود چالشهای بزرگ، امید به آینده و تلاش برای بازسازی همچنان در دل زنان و خانوادهها وجود دارد.
به گزارش کبنا، هم میهن نوشت، از چهارشنبه هفته پیش که خبر آمد بعد از ماهها درگیری و خونریزی در فلسطین، بین حماس و اسرائیل آتشبس برقرار شده، مردم غزه در خیابانها خوشحالند و سرود میخوانند؛ خیابانهایی که شاهد یک نسلکشی فاجعهبار در یکسال گذشته بودهاند و حالا شاهد دومین آتشبساند، از زمان آغاز جنگ در 7 اکتبر 2023، از آن تاریخ تا همین چند روز پیش یعنی 6 ژانویه، به گفته وزارت بهداشت فلسطین، حداقل 46 هزار و 645 نفر کشته و بیش از 110 هزار نفر در غزه مجروح شدهاند. 12 هزار نفر از این کشتهها زن بودهاند، اما کارشناسان معتقدند که تعداد مرگومیر واقعی احتمالاً بسیار بیشتر است.
این سازمان بین جنگجویان و غیرنظامیان تفاوتی قائل نمیشود، اما میگوید زنان و کودکان بیش از نیمی از تلفات را تشکیل میدهند. بسیاری از مناطق غزه به تلی از خاک بدل شده است؛ حمله اسرائیل مناطق وسیعی از نوار را به ویرانه تبدیل، حدود 90 درصد از جمعیت 3/2 میلیونی را آواره کرده و بسیاری را در معرض خطر قحطی قرار داده است.
بسیاری از غیرنظامیان فلسطینی امیدوارند تا به خانههای خود در سراسر غزه ازجمله در شمال ویرانشده بازگردند و آنطور که «سیانان» گزارش داده، شیخ محمد بنعبدالرحمن آل ثانی، وزیر امورخارجه قطر گفته بعد از اجرای این آتشبس، هجوم گسترده کمکهای بشردوستانه به نوار غزه اتفاق خواهد افتاد: «مجروحان غزه همچنین اجازه خواهند داشت برای دریافت مداوا از منطقه محاصره خارج شوند، درحالیکه کمکها به بیمارستانها و نانواییها در حال تعمیر افزایش خواهد یافت.»
توافق سه مرحلهای با آزادی 33 زن، کودک، سالخورده و غیرنظامیان مجروح در ازای صدها زن و کودک فلسطینی زندانی توسط اسرائیل آغاز میشود. سربازان و سایر اسیران مرد در مرحله دوم آزاد خواهند شد. حالا امید در دل بسیاری از مردم فلسطین جوانه زده، بهویژه زنانی که از اصلیترین قربانیان این نسلکشی بودند، گرچه آتشبس غزه به فلسطینیها امید میدهد اما ممکن است به رنج آنها پایان ندهد. اگر مذاکرات در مورد مرحله دوم توافق آتشبس بههم بخورد، جنگ میتواند از سر گرفته شود و مرگ، ویرانی و آوارگی بیشتر برای غزه به همراه داشته باشد.
ما هیچ قدرتی نداریم
کابوس خانوادههای فلسطینی هنوز به پایان نرسیده، در غزه ویران شده از جنگ، بسیاری از فلسطینیهای آواره نمیدانند خانههایشان هنوز پابرجاست، هزاران نفر هنوز زیر آوار مدفونند و دهها نفر پس از برخورد با نیروهای اسرائیلی مفقود شدهاند. مناطق وسیع غیرقابل سکونت به نظر میرسد و بازسازی آن ممکن است چندین دهه طول بکشد.
آنطور که «پیبیاسنیوز» گزارش داده، حدود 100 گروگان در غزه، ترکیبی از غیرنظامیان و سربازان، همچنین حدود 12 شهروند خارجی از تایلند، نپال و تانزانیا در اسارت باقی ماندهاند. ارتش بر این باور است که حداقل یکسوم از گروگانهای باقیمانده و بیش از نیمی از آنها مردهاند. برای صدها هزار فلسطینی آواره که در کمپهای خیمهای محقر زندگی میکنند و از حملات هوایی اسرائیل میترسند، پایان جنگ نمیتواند به این زودیها برسد. شکستهای قبلی در مذاکرات، حملات مجدد اسرائیل را به دنبال داشت.
«سلیمان قاسم»، هماهنگکننده یک موسسه خیریه پزشکی در شهر غزه میگوید: «در شب آتشبس، گلولهباران و بمباران در اینجا یک لحظه متوقف نشد. این دیگر دیوانگی است.»
وضعیت برای زنان و کودکان هم در 7 اکتبر 2023 بهبعد فاجعهبار بوده، هزاران زن کشته روی دست غزه مانده و هزاران زخمی و آوارهای که با دیگر مشکلات مربوط به زنان ازجمله امکانات بهداشتی دستوپنجه نرم کردهاند.
دختر «رولا ساغر» در اولین روز جنگ به دنیا آمد و تقریباً هر روز از آن زمان برای یافتن ایمنی، غذا و مراقبتهای بهداشتی مبارزه میکرد. این خانواده از آپارتمان خود فرار کردند و مجبور شدند در یک چادر تنگ با سایر اقوام زندگی کنند. ساغر گفت که دخترش ماسا زقوت در راه رفتن مشکل دارد و نگران است که کمبود مواد مغذی مناسب بر رشد او تأثیر بگذارد.
توافق آتشبس پیشنهادی شامل افزایش کمکهای بشردوستانه میشود و به فلسطینیها اجازه میدهد تا به خانههای خود بازگردند، با این فرض که هنوز وجود دارند. «رامی ابو شیره» که از خانه خود در خان یونس آواره شده است، میگوید: «ما هیچ نیرویی نداریم. ما منتظریم که خون، کشتار، زخم، ویرانی و آوارگی وجود نداشته باشد. دیگر بس است.»
گزارش زنان فلسطینی از خشونت جنسی
افزایش خشونت علیه زنان فلسطینی، یکی از مهمترین بلایای جنگ اخیر بوده؛ از خشونتهای خانگی گرفته تا خشونتهای جنسی. همین چند روز پیش از اعلام آتشبس بود که دهها زن گزارش دادند در جریان حمله به بیمارستان «کمال عدوان» در ماه گذشته مورد تجاوز جنسی قرار گرفتهاند. وضعیتی که این سوال را پیش روی عموم مردم میگذارد که سرنوشت آنها بعد از اعلام آتشبس چه خواهد شد؟ آیا خانوادههایشان باتوجه به عرف و سنت جاری در فلسطین، آنها را میپذیرند یا طردشان میکنند؟ زخم جامانده بر تن و روحشان مداوا خواهد شد؟، زنان اسیری که در آتشبس با گروگانهای اسراییلی معاوضه خواهند شد چه آزار و اذیتهایی دیدهاند و...
آنطور که «میدل ایست» از این زنان بازمانده گزارش داده، «مریم المقیاد»، یکی از این زنان میگوید که قبل از هر اتفاق دیگری، سربازان مرد اسرائیلی به او گفتهاند که لباس هایش را در بیاورد. سپس سربازان، این دختر 13 ساله فلسطینی را گرفتند و با موهایش کشیده و او را به زانو درآوردند. هنگامی که آنها از سوءاستفاده از او دست برداشتند، او را مجبور کردند که شمال غزه، خانهاش را ترک کند و راهی جنوب شود. اما مریم تنها نبود؛ دهها زن و دختربچه فلسطینی از آزارهای جنسی مشابهی توسط نیروهای اسرائیلی در جریان حمله به بیمارستان کمال عدوان در شمال منطقه ساحلی در ماه گذشته خبر دادند. نزدیک به سهماه پیش از این تهاجم، این بیمارستان محاصره بود و از ورود کمک، دارو و غذا جلوگیری میشد. به گفته مقامات بهداشتی، هنگامی که نیروها به بیمارستان رسیدند، بخشهای مختلف را سوزاندند و بیماران و کارکنان پزشکی را در داخل آن کشتند.
مقیاد در بیمارستان همراه مادربزرگ بیمارش بود. او به «میدل ایست آی» گفت: «ارتش اسرائیل چندین بخش را آتش زد درحالیکه گلولهباران همهجا اطراف ما بود. حملات بیش از سهساعتونیم ادامه یافت تا اینکه از همه افراد داخل بیمارستان خواستند تا در حیاط بیمارستان بایستند.» او در ابتدا نگران ترک کردن مادربزرگش بود و برای بیرون رفتن مقاومت کرد، اما درنهایت تصمیم گرفت به بقیه گروه بپیوندد.
به گفته شاهدان عینی، افراد برای جستوجو و بازجویی به سالن مجاور الفرید منتقل شدند. مردان مجبور شدند تا لباسهای زیر خود را برهنه کنند و به زنان دستور داده شد روسری خود را بردارند، درحالیکه برخی از زنان و دختران هم مجبور به درآوردن لباسهای خود شدند: «ما از برداشتن حجاب خودداری کردیم، بنابراین آنها شروع به اعمال فشار بیشتر کردند و به دختران زیر 20 سال دستور دادند که بدون خانواده خود به جنوب بروند، اما خانوادهها نپذیرفتند. آنها سپس بسیاری از زنان را مورد بازرسی قرار دادند و آنها را مورد آزار و اذیت جنسی قرار دادند.»
گزارشها حاکی از آن است که سربازان اسرائیلی اندامهای جنسی زنان را لمس کردند و کسانی که سعی در مقاومت داشتند مورد ضربوشتم قرار گرفتند. ارتش سپس گروههایی از زنان را به مدرسه «الفاخوره» در شمال غزه برد و در طول مسیر به آنها حمله فیزیکی کرد و آنها را به بازداشت و جدایی از خانوادههایشان تهدید کرد. مقیاد میگوید: «آنها به ما گفتند که از ما فیلم خواهند گرفت تا به جهان نشان دهیم که حماس از ما بهعنوان سپر انسانی استفاده میکند. وقتی رسیدیم، ما را با موهایمان در حیاط مدرسه کشیدند، بهزور داخل توالت کردند و دستور دادند لباسهایمان را در بیاوریم.»
هنگامی که آنها امتناع کردند، سربازان زنان را مورد ضربوشتم قرار دادند و لباسها را بهزور از تنشان بیرون آوردند؛ این نوجوان 13 ساله میگوید: «آنها ما را مجبور کردند لباسهایمان را در بیاوریم، سپس با موهایمان ما را به بیرون کشیدند. لباسهایمان را به سمتمان پرتاب کردند و به ما گفتند که با دستهای بالا، زانو بزنیم، سپس سرمان را به دیوار کوبیدند. یک سرباز اسرائیلی با قنداق سلاحش به شکم یک پرستار باردار ضربه زد. آنها ما را میگشتند و بچهها را از والدینشان جدا کردند، سپس ما را مجبور کردند پشت تانکهایی راه برویم.»
سربازان به آنها گفتند که به سمت جنوب نوار غزه حرکت کنند و شهر غزه به زودی مورد حمله قرار خواهد گرفت: «آنها ما را بهصف کردند و به ما گفتند، به هر کسی که حرکت کند شلیک خواهند کرد. سپس به ما دستور دادند که پشت یک جیپ [نظامی] به سمت اطراف ابوشارخ، سپس به میدان حلبی و درنهایت به خیابان جبلیه نازله برویم.» سربازان اسرائیلی دهها فلسطینی ازجمله پرسنل پزشکی، بیماران و آوارگان را بازداشت و بقیه را مجبور به تخلیه به جنوب نوار غزه کردند اما بهمحض عبور از ایستبازرسی اسرائیل در شمال غزه، بهجای ادامه مسیر به سمت جنوب، به سمت شهر مجاور غزه حرکت کردند.
«علا» 30 ساله، هنگامی که سربازان اسرائیلی زنان را مجبور به صفشدن کردند، با «مقیاد» بود. بااینحال او خود را خوششانس میداند که فقط حجاب از روی سرش برداشته بودند. با شروع ورود زنان آزادشده به شهر غزه، گزارشهای آزار جنسی زنان و دختران توسط سربازان اسرائیلی بهطور گسترده به اشتراک گذاشته شد. بسیاری از زنانی که شاهد خشونت جنسی بودهاند یا خودشان این آزارها را تجربه کرده بودند باتوجه به حساسیت موضوع، از صحبت با «میدل ایست» خودداری کردند.
علا که ترجیح میدهد فقط از نام کوچک خود استفاده کند، میگوید: «ارتش ما را بیش از یکماه در بیمارستان گرفتار کرد. وقتی تانکها وارد شدند و سربازان وارد شدند، از زنان خواستند لباسهای خود را در بیاورند. هیچکدام از ما رعایت نکردیم، بنابراین ما را به سالن الفرید بردند، در آنجا دستور دادند که حجابمان را برداریم، اما ما هم نپذیرفتیم. سپس سربازان مرد آمدند و شروع به کشیدن موهای من کردند و همین کار را با زنان دیگر هم انجام دادند.»
علا میگوید: «در طول این حمله که برای چندین ساعت ادامه داشته، سربازان اسرائیلی توهینهای زشت و ناسزا میکردند و در مقابل مردان به ما فحش میدادند، درحالیکه ما را مورد ضربوشتم و تحقیر قرار میدادند.»
علا میگوید که سربازان حتی افراد مسن را هم مورد تعرض قرار دادند و آنها را مجبور به درآوردن لباسشان کرده، همچنین مسخرهشان کردند: «یک زن مسن همراه ما یک لباس نماز دو تکه پوشیده بود که شامل حجاب و دامن بود. سربازان با تهدید اسلحه او را مجبور کردند که هر دو را دربیاورد. پس از درآوردن، با تمسخر به او گفتند که لباسهایش را دوباره بپوشد.»
بهداشت باروری تحت نسلکشی
نسلکشی مداوم اسرائیل علیه مردم فلسطین در غزه، فاجعه انسانی بیسابقهای را بهراه انداخته و عواقب شدید و گستردهای را برای زنان فلسطینی به همراه دارد. هیچچیز، هیچکجا و هیچکس از لشکرکشی بیامان نسلکشی اسرائیل علیه غزه و مردم آن در امان نمانده است و حالا بعد از اعلام آتشبس رسیدگی به این خساراتی که زنان دیدهاند، نیازمند کمکهای گسترده بینالمللی است.
زنان باردار و مادران نوزادان بهطور نامتناسبی تحتتأثیر این سیاست نسلکشی قرار گرفتهاند. «المیزان» گزارشی با عنوان «سلامت باروری تحت نسلکشی» منتشر کرده و به چالشهای چندوجهی زنان فلسطینی در غزه در بحبوحه نسلکشی مداوم میپردازد و تأثیر مخرب سیاستهای نسلکشی اسرائیل بر حقوق باروری و سلامت زنان فلسطینی را برجسته میکند.
این گزارش اختلال تقریباً کامل مراقبتهای بهداشتی مادران را بررسی میکند که مستقیماً ناشی از تخریب بیمارستانها، کلینیکها و داروخانهها توسط اسرائیل و کمبود تجهیزات پزشکی، تجهیزات و برق است. زنان - بهویژه مادران باردار و شیرده - از مراقبتهای حیاتی قبل از زایمان، پس از زایمان، و مامایی، همچنین حمایتهای تغذیهای ضروری و محصولات بهداشتی محرومنند و زندگی آنها را در معرض خطر جدی قرار میدهد.
موضوعات تحت پوشش عبارتند از: اثرات فاجعهبار سوءتغذیه بر زنان باردار و پس از زایمان، افزایش زایمانهای زودرس و چالشهای زایمان در طول یک نسلکشی. این گزارش همچنین بر کمبود تجهیزات پزشکی و خدمات آزمایشگاهی تأکید میکند و بر تأثیر آن بر سلامت جسمی و روانی تأکید میکند، زیرا زنان ترس، ناامنی و ازدستدادن حیثیت را در شرایط ناامن زندگی تحمل میکنند.
این گزارش براساس مجموعه گزارشهای دست اول و مشاهدات کارشناسان تهیه شده و شامل شهادتها و مصاحبه با قربانیان، شاهدان عینی، پزشکان و سایر پزشکان است که بهطور مستقیم نقض حقوق باروری علیه زنان فلسطینی در غزه را تجربه کرده یا شاهد بودهاند. علاوه بر این، این گزارش منعکسکننده تجربیات زندگی کارکنان زن المیزان در غزه است که هم این شرایط را تحمل کرده، هم مستندسازی کردهاند. این رویکرد جامع نمایش دقیق و دقیقی از چالشهای پیش روی زنان فلسطینی در غزه ارائه میدهد.
«مرام جمال البلاوی»، 26 ساله که در جریان حمله نیروهای اسرائیلی به بیمارستان کمال عدوان در دسامبر 2023 زایمان کرد، به المیزان میگوید: «پس از تخریب خانهام و شدت گرفتن بمباران، به بیمارستان کمال عدوان گریختم. در 9 دسامبر 2023، نیروهای اسرائیلی آن را محاصره کردند. به من گفتند که کنار پنجرهها نمان و از ترس روی زمین دراز کشیدیم. آنها مردان 18 تا 55 ساله را مجبور کردند که برهنه شوند و بروند. آنها تفتیش، دستگیر یا به بیمارستان دیگری فرستاده شدند. فردای آن روز به زنان و کودکان دستور داده شد که بروند، اما من غرق درد و ترس، پیش مادرم ماندم. از آنجایی که سربازان ایستادن نزدیک پنجرهها را ممنوع کرده بودند، مجبور شدم بهسمت دستشویی بخزم و شب زایمان کردم. مادرم به یک دکتر زنگ زد و با استفاده از چراغقوه موبایل بندناف بچه را قطع کرد و با گاز بست. روی یک تشک دراز کشیده بودم و میلرزیدم و غذاهای باقیمانده از دیگران را میخوردم.
تا ساعت 8 صبح، سربازان به همه دستور دادند که آنجا را ترک کنند. مادرم که بهدلیل درد مفاصل قادر به حمل چیزی نبود، چند ساعت پس از زایمان مجبور شد من را ترک کند و من هم نوزادم، هم وسایلمان را حمل کردم. خسته و گرسنه ما را تا ساعت 6 بعدازظهر در حیاط سرد نگه داشتند. سپس به ما اجازه داده شد که به داخل برگردیم. روز بعد، ما را به یک اورژانس کوچک و خونآلود منتقل کردند؛ جایی که جسد دو زن در آنجا بود. بعداً یک سگ پلیس برای بازرسی ما فرستاده شد و من وحشت کردم. در تمام این مدت، نمیتوانستم به نوزادم شیر بدهم، بنابراین از محلول گلوکز بیمارستانی برای تهیه شیر خشک استفاده کردم.»
این گزارش تأثیر مخرب کارزار نسلکشی مداوم اسرائیل بر زنان فلسطینی را با تمرکز ویژه بر زنان باردار و پس از زایمان را نشان میدهد. شهادت زنان و متخصصان مراقبتهای بهداشتی نشان میدهد که خطرات فزایندهای برای زندگی آنها ناشی از حملات هدفمند، تخریب امکانات پزشکی و فقدان دسترسی شدید به خدمات ضروری مراقبتهای بهداشتی مادری است. به همین دلیل این گزارش خواستار مداخله بینالمللی است و خواسته از اسرائیل بخواهند که اجازه تحویل فوری و بدون مانع تجهیزات پزشکی، کمکهای غذایی، مکملهای غذایی، شیرخشک نوزاد و سایر منابع ضروری لازم برای بقا و رفاه زنان باردار و پس از زایمان و نوزادان آنها را بدهد. همچنین در پایان این گزارش اصرار به احیای برق، منابع سوخت، و آب پاک برای توانمندسازی بیمارستانها و کلینیکها برای فعالیت و رفع نیازهای جمعیت شده است.
طبق این گزارش، باتوجه به اعلام آتشبس، بسیج نهادهای سازمان ملل متحد و سازمانهای بینالمللی برای تشدید وکالت، سازماندهی ماموریتهای حقیقتیاب و مستندسازی تخلفات علیه زنان فلسطینی در غزه ضروری دانسته شده و توسعه استراتژیهایی برای بازسازی زیرساختهای مراقبتهای بهداشتی غزه و تضمین حمایت پایدار از خدمات مراقبتهای بهداشتی مادران و باروری و ایجاد برنامههایی برای رسیدگی به آسیبهای روانی زنان فلسطینی در غزه، باید در اولویت قرار بگیرد.
باید با امید به آینده نگاه کنیم
زنان فلسطینی و خواهران لبنانیشان اما از ویرانههای غزه و رفح و بیروت، زندگی را بیرون میکشند و مقاومت را هر روز زندگی میکنند. پس از تشدید حملات نیروهای اسرائیلی به لبنان در اواخر سپتامبر 2024، بیش از 50 هزار زن از خانههای خود آواره شدند و ارتباطشان با کار، اجتماع و خانواده قطع شد. اما در هفتههای پس از توافق ناموفق آتشبس در اواخر نوامبر، زنان در سراسر لبنان برای بازسازی زندگی خود و حمایت از یکدیگر تلاش کردهاند.
قادر هومانی، مادر دو فرزند و 45 ساله است . اوبه بخش زنان سازمان ملل میگوید: «مانند دیگر آوارگان، من دائماً حسرت خانواده، اقوام، همسایهها و خانهام را داشتم. همه ما در یک شوک بزرگ بودیم.» هومانی، رئیس انجمن روح مددکاری اجتماعی، میگوید که با وجود چالشهای شخصی خود با جابهجایی، نیاز شدیدی به از سرگیری کار خود احساس میکند: «من شروع به ارائه حمایت روانی و اجتماعی برای هر کسی که مایل به دریافت آن بودند، بهویژه زنان، کردم. جلسات فردی و گروهی ترتیب دادم که در آن به درد، ترس و اضطراب آنها در مورد آینده گوش دادم.»
انجمن روح مددکاری اجتماعی همچنین مواردی از خشونت مبتنی بر جنسیت را ثبت کرده است که مشخص است در طول درگیریها افزایش مییابد. هومانی میگوید: «ما موفق شدیم در فضایی امن، پلهایی از اعتماد متقابل ایجاد کنیم که به زنان کمک میکند احساسات خود را تخلیه و گریه کنند، که اغلب به کاهش بار زندگی و رسیدن به آرامش روانی کمک میکند.»
در هفتههای پس از آتشبس، انجمن او به کاری که در اوج درگیری آغاز کرده بود، ادامه داد. انجمن روح مددکاری اجتماعی در حال آمادهشدن برای راهاندازی چندین برنامه با همکاری زنان سازمان ملل است تا به زنان کمک کند تا مهارتهای خود را ایجاد کنند و از نظر مالی مستقل شوند. هومانی میگوید: «آنچه رخ داده مربوط به گذشته است. ما باید برای احیای زندگی خود، برای خود، فرزندانمان و همه اعضای جامعه، با امید به آینده نگاه کنیم.»
«ریتا باروتا»، استاد دانشگاه آمریکایی لبنانی و یک فعال بشردوستانه هم کار خود را برای برآوردهکردن نیازهای زنان در طول بحران ادامه داد: «من خانهام را به یک مرکز کاری تبدیل کردم. اتاق من به یک انباری پر از انواع کمکها تبدیل شد و ما بیوقفه برای حمایت از خانوادههای آواره و زنان، کار میکردیم.»
باروتا علاوه بر وسایلی مانند اسباببازی، شیرینی، لباس و پتو، محصولات بهداشت شخصی و سایر لوازم ضروری را برای زنانی که در اثر درگیری آواره شده بودند، تامین کرد تا به کودکان خردسال احساس ثبات و عادی بودن بدهد. او همچنین مشاورههای پزشکی رایگان برای زنان باردار ترتیب داد و به آنها در یافتن تخت در پناهگاهها کمک کرد.
او میگوید: «من 18 ساعت در روز کار میکردم و مستقیماً به درخواستهای مختلفی که دریافت میکردیم، پاسخ میدادم،که اکثر آنها را موفق میکردیم. اما درحالیکه بحران حاد سپری شده است، بسیاری از زنان از خانههای خود آواره شده و با چالشهای شدیدی روبهرو هستند. اکنون پس از پایان درگیری، ما به کار خود با کسانی که نتوانستهاند به شهرهای خود بازگردند، ادامه میدهیم. آنچه من در این دوره فوری میبینم تأمین بودجه و فرصتهای شغلی بهویژه برای زنانی است که تأمین کنندگان خانواده خود را از دست دادهاند و فراهم کردن وسایلی برای تابآوری برای مواجهه با فصل زمستان، بهویژه در مناطق روستایی.»
باروتا میگوید: «ابتکارات ما در این زمینه متوقف نخواهد شد و تا زمانی که زنان به حقوق خود دست یابند، در کنار زنان خواهیم بود. من متقاعد شده ام که میتوانیم تفاوت واقعی ایجاد کنیم. شما نمیتوانید از یک فنجان خالی بریزید. بهعنوان مددکار اجتماعی، ما باید رفاه خود را برای حمایت موثر از دیگران در اولویت قرار دهیم.»
در اواخر سپتامبر، درست زمانی که پسر 14 ساله «ابوخروب» پس از 9 ماه درمان نیاز به عمل جراحی فوری روی پای خود داشت، درگیری شدت گرفت. درحالیکه آنها باید برای عمل جراحی آماده میشدند، خانواده او در عوض مجبور شدند از خانه خود در جنوب لبنان به بیروت فرار کنند و حتی در آن امنیت نسبی، آنها همچنان با چالشهای شدیدی روبهرو بودند.
او میگوید: «فقط پس از یک شب در یک آپارتمان اجارهای، همسایهها از آواره شدن ما از جنوب شکایت کردند و از ما خواستند که آنجا را ترک کنیم.»
خانواده ابوخاروب در منطقه دیگری از بیروت اقامتگاهی موقت پیدا کردند و در آنجا ماندند تا پسرش تحت عمل جراحی قرار گیرد، اما پس از آن دو بار دیگر مجبور به نقل مکان شدند. در طول این جابهجاییهای متعدد، ایجاد تعادل بین نیازهای خانوادهام و تعهدات حرفهایام نیازمند برنامهریزی دقیق و اولویتبندی بود.»
با این وجود، ابوخروب به فعالیتهای اجتماعی خود ادامه داد و از سلامت روان برای افراد نیازمند حمایت کرد: «افراد آواره معمولاً ترس، اضطراب، استرس و ناامنی را تجربه میکنند. خانوادهها اغلب با ارتباطات موثر دست و پنجه نرم میکنند، و فشار ناشی از جابهجایی میتواند منجر به سوءتفاهم و انزوا شود.»
ابوخروب میگوید درحالیکه این کار، همراه با نیازهای خانوادهاش میتواند چالشبرانگیز باشد، اما میتواند منبع الهام و انگیزه باشد: «احیای درد دیگران اغلب درد من را تشدید میکند، اما حس انعطافپذیری مشترک را نیز تقویت میکند.»
Capire یک ابزار رسانهای است که در سال 2021 برای بازتاب صدای زنان در جنبش، تبلیغ مبارزات و فرآیندهای سازمانی از مناطق مختلف و تقویت مراجع محلی و بینالمللی ضد سرمایهداری، ضد نژادپرستی و فمینیسم مردمی ایجاد شد.
پس از آتشبس، امید به دریافت کمکهای بشردوستانه افزایش یافته است. توافق آتشبس شامل آزادی 33 زن، کودک و غیرنظامی مجروح در ازای صدها زن و کودک فلسطینی زندانی میشود. با این حال، بسیاری از فلسطینیها هنوز در وضعیت ناامنی و بیخانمانی به سر میبرند. وضعیت زنان و کودکان بهویژه نگرانکننده است و گزارشهایی از خشونتهای جنسی و خانگی در این دوره وجود دارد.
در جریان جنگ، خشونت علیه زنان افزایش یافته و گزارشهایی از آزار و اذیت جنسی در بیمارستانها منتشر شده است. زنان فلسطینی که در شرایط ناامن زندگی میکنند، با مشکلات بهداشتی و اجتماعی متعددی مواجه هستند. این خشونتها عواقب جدی بر سلامت روان و جسم زنان دارد.
جنگ تأثیرات مخربی بر سلامت باروری زنان فلسطینی داشته است. تخریب بیمارستانها و کمبود تجهیزات پزشکی، زنان باردار و مادران نوزادان را در معرض خطر قرار داده است. گزارشها نشان میدهد که زنان از مراقبتهای بهداشتی حیاتی محروم هستند و این وضعیت نیاز به مداخله فوری و کمکهای بینالمللی را نشان میدهد.
زنان فلسطینی و لبنانی با وجود چالشها، به تلاش برای بازسازی زندگی خود ادامه میدهند. سازمانهای محلی و فعالان اجتماعی در حال ارائه حمایتهای روانی و اجتماعی به آوارگان هستند و برنامههایی برای توانمندسازی اقتصادی زنان در حال شکلگیری است. این تلاشها نشاندهنده اراده قوی زنان برای بازسازی و ایجاد تغییر در جامعه است.
وضعیت غزه و زنان فلسطینی به شدت بحرانی است و نیاز به توجه و اقدام فوری جامعه بینالمللی دارد. با وجود چالشهای بزرگ، امید به آینده و تلاش برای بازسازی همچنان در دل زنان و خانوادهها وجود دارد.
به گزارش کبنا، هم میهن نوشت، از چهارشنبه هفته پیش که خبر آمد بعد از ماهها درگیری و خونریزی در فلسطین، بین حماس و اسرائیل آتشبس برقرار شده، مردم غزه در خیابانها خوشحالند و سرود میخوانند؛ خیابانهایی که شاهد یک نسلکشی فاجعهبار در یکسال گذشته بودهاند و حالا شاهد دومین آتشبساند، از زمان آغاز جنگ در 7 اکتبر 2023، از آن تاریخ تا همین چند روز پیش یعنی 6 ژانویه، به گفته وزارت بهداشت فلسطین، حداقل 46 هزار و 645 نفر کشته و بیش از 110 هزار نفر در غزه مجروح شدهاند. 12 هزار نفر از این کشتهها زن بودهاند، اما کارشناسان معتقدند که تعداد مرگومیر واقعی احتمالاً بسیار بیشتر است.
این سازمان بین جنگجویان و غیرنظامیان تفاوتی قائل نمیشود، اما میگوید زنان و کودکان بیش از نیمی از تلفات را تشکیل میدهند. بسیاری از مناطق غزه به تلی از خاک بدل شده است؛ حمله اسرائیل مناطق وسیعی از نوار را به ویرانه تبدیل، حدود 90 درصد از جمعیت 3/2 میلیونی را آواره کرده و بسیاری را در معرض خطر قحطی قرار داده است.
بسیاری از غیرنظامیان فلسطینی امیدوارند تا به خانههای خود در سراسر غزه ازجمله در شمال ویرانشده بازگردند و آنطور که «سیانان» گزارش داده، شیخ محمد بنعبدالرحمن آل ثانی، وزیر امورخارجه قطر گفته بعد از اجرای این آتشبس، هجوم گسترده کمکهای بشردوستانه به نوار غزه اتفاق خواهد افتاد: «مجروحان غزه همچنین اجازه خواهند داشت برای دریافت مداوا از منطقه محاصره خارج شوند، درحالیکه کمکها به بیمارستانها و نانواییها در حال تعمیر افزایش خواهد یافت.»
توافق سه مرحلهای با آزادی 33 زن، کودک، سالخورده و غیرنظامیان مجروح در ازای صدها زن و کودک فلسطینی زندانی توسط اسرائیل آغاز میشود. سربازان و سایر اسیران مرد در مرحله دوم آزاد خواهند شد. حالا امید در دل بسیاری از مردم فلسطین جوانه زده، بهویژه زنانی که از اصلیترین قربانیان این نسلکشی بودند، گرچه آتشبس غزه به فلسطینیها امید میدهد اما ممکن است به رنج آنها پایان ندهد. اگر مذاکرات در مورد مرحله دوم توافق آتشبس بههم بخورد، جنگ میتواند از سر گرفته شود و مرگ، ویرانی و آوارگی بیشتر برای غزه به همراه داشته باشد.
ما هیچ قدرتی نداریم
کابوس خانوادههای فلسطینی هنوز به پایان نرسیده، در غزه ویران شده از جنگ، بسیاری از فلسطینیهای آواره نمیدانند خانههایشان هنوز پابرجاست، هزاران نفر هنوز زیر آوار مدفونند و دهها نفر پس از برخورد با نیروهای اسرائیلی مفقود شدهاند. مناطق وسیع غیرقابل سکونت به نظر میرسد و بازسازی آن ممکن است چندین دهه طول بکشد.
آنطور که «پیبیاسنیوز» گزارش داده، حدود 100 گروگان در غزه، ترکیبی از غیرنظامیان و سربازان، همچنین حدود 12 شهروند خارجی از تایلند، نپال و تانزانیا در اسارت باقی ماندهاند. ارتش بر این باور است که حداقل یکسوم از گروگانهای باقیمانده و بیش از نیمی از آنها مردهاند. برای صدها هزار فلسطینی آواره که در کمپهای خیمهای محقر زندگی میکنند و از حملات هوایی اسرائیل میترسند، پایان جنگ نمیتواند به این زودیها برسد. شکستهای قبلی در مذاکرات، حملات مجدد اسرائیل را به دنبال داشت.
«سلیمان قاسم»، هماهنگکننده یک موسسه خیریه پزشکی در شهر غزه میگوید: «در شب آتشبس، گلولهباران و بمباران در اینجا یک لحظه متوقف نشد. این دیگر دیوانگی است.»
وضعیت برای زنان و کودکان هم در 7 اکتبر 2023 بهبعد فاجعهبار بوده، هزاران زن کشته روی دست غزه مانده و هزاران زخمی و آوارهای که با دیگر مشکلات مربوط به زنان ازجمله امکانات بهداشتی دستوپنجه نرم کردهاند.
دختر «رولا ساغر» در اولین روز جنگ به دنیا آمد و تقریباً هر روز از آن زمان برای یافتن ایمنی، غذا و مراقبتهای بهداشتی مبارزه میکرد. این خانواده از آپارتمان خود فرار کردند و مجبور شدند در یک چادر تنگ با سایر اقوام زندگی کنند. ساغر گفت که دخترش ماسا زقوت در راه رفتن مشکل دارد و نگران است که کمبود مواد مغذی مناسب بر رشد او تأثیر بگذارد.
توافق آتشبس پیشنهادی شامل افزایش کمکهای بشردوستانه میشود و به فلسطینیها اجازه میدهد تا به خانههای خود بازگردند، با این فرض که هنوز وجود دارند. «رامی ابو شیره» که از خانه خود در خان یونس آواره شده است، میگوید: «ما هیچ نیرویی نداریم. ما منتظریم که خون، کشتار، زخم، ویرانی و آوارگی وجود نداشته باشد. دیگر بس است.»
گزارش زنان فلسطینی از خشونت جنسی
افزایش خشونت علیه زنان فلسطینی، یکی از مهمترین بلایای جنگ اخیر بوده؛ از خشونتهای خانگی گرفته تا خشونتهای جنسی. همین چند روز پیش از اعلام آتشبس بود که دهها زن گزارش دادند در جریان حمله به بیمارستان «کمال عدوان» در ماه گذشته مورد تجاوز جنسی قرار گرفتهاند. وضعیتی که این سوال را پیش روی عموم مردم میگذارد که سرنوشت آنها بعد از اعلام آتشبس چه خواهد شد؟ آیا خانوادههایشان باتوجه به عرف و سنت جاری در فلسطین، آنها را میپذیرند یا طردشان میکنند؟ زخم جامانده بر تن و روحشان مداوا خواهد شد؟، زنان اسیری که در آتشبس با گروگانهای اسراییلی معاوضه خواهند شد چه آزار و اذیتهایی دیدهاند و...
آنطور که «میدل ایست» از این زنان بازمانده گزارش داده، «مریم المقیاد»، یکی از این زنان میگوید که قبل از هر اتفاق دیگری، سربازان مرد اسرائیلی به او گفتهاند که لباس هایش را در بیاورد. سپس سربازان، این دختر 13 ساله فلسطینی را گرفتند و با موهایش کشیده و او را به زانو درآوردند. هنگامی که آنها از سوءاستفاده از او دست برداشتند، او را مجبور کردند که شمال غزه، خانهاش را ترک کند و راهی جنوب شود. اما مریم تنها نبود؛ دهها زن و دختربچه فلسطینی از آزارهای جنسی مشابهی توسط نیروهای اسرائیلی در جریان حمله به بیمارستان کمال عدوان در شمال منطقه ساحلی در ماه گذشته خبر دادند. نزدیک به سهماه پیش از این تهاجم، این بیمارستان محاصره بود و از ورود کمک، دارو و غذا جلوگیری میشد. به گفته مقامات بهداشتی، هنگامی که نیروها به بیمارستان رسیدند، بخشهای مختلف را سوزاندند و بیماران و کارکنان پزشکی را در داخل آن کشتند.
مقیاد در بیمارستان همراه مادربزرگ بیمارش بود. او به «میدل ایست آی» گفت: «ارتش اسرائیل چندین بخش را آتش زد درحالیکه گلولهباران همهجا اطراف ما بود. حملات بیش از سهساعتونیم ادامه یافت تا اینکه از همه افراد داخل بیمارستان خواستند تا در حیاط بیمارستان بایستند.» او در ابتدا نگران ترک کردن مادربزرگش بود و برای بیرون رفتن مقاومت کرد، اما درنهایت تصمیم گرفت به بقیه گروه بپیوندد.
به گفته شاهدان عینی، افراد برای جستوجو و بازجویی به سالن مجاور الفرید منتقل شدند. مردان مجبور شدند تا لباسهای زیر خود را برهنه کنند و به زنان دستور داده شد روسری خود را بردارند، درحالیکه برخی از زنان و دختران هم مجبور به درآوردن لباسهای خود شدند: «ما از برداشتن حجاب خودداری کردیم، بنابراین آنها شروع به اعمال فشار بیشتر کردند و به دختران زیر 20 سال دستور دادند که بدون خانواده خود به جنوب بروند، اما خانوادهها نپذیرفتند. آنها سپس بسیاری از زنان را مورد بازرسی قرار دادند و آنها را مورد آزار و اذیت جنسی قرار دادند.»
گزارشها حاکی از آن است که سربازان اسرائیلی اندامهای جنسی زنان را لمس کردند و کسانی که سعی در مقاومت داشتند مورد ضربوشتم قرار گرفتند. ارتش سپس گروههایی از زنان را به مدرسه «الفاخوره» در شمال غزه برد و در طول مسیر به آنها حمله فیزیکی کرد و آنها را به بازداشت و جدایی از خانوادههایشان تهدید کرد. مقیاد میگوید: «آنها به ما گفتند که از ما فیلم خواهند گرفت تا به جهان نشان دهیم که حماس از ما بهعنوان سپر انسانی استفاده میکند. وقتی رسیدیم، ما را با موهایمان در حیاط مدرسه کشیدند، بهزور داخل توالت کردند و دستور دادند لباسهایمان را در بیاوریم.»
هنگامی که آنها امتناع کردند، سربازان زنان را مورد ضربوشتم قرار دادند و لباسها را بهزور از تنشان بیرون آوردند؛ این نوجوان 13 ساله میگوید: «آنها ما را مجبور کردند لباسهایمان را در بیاوریم، سپس با موهایمان ما را به بیرون کشیدند. لباسهایمان را به سمتمان پرتاب کردند و به ما گفتند که با دستهای بالا، زانو بزنیم، سپس سرمان را به دیوار کوبیدند. یک سرباز اسرائیلی با قنداق سلاحش به شکم یک پرستار باردار ضربه زد. آنها ما را میگشتند و بچهها را از والدینشان جدا کردند، سپس ما را مجبور کردند پشت تانکهایی راه برویم.»
سربازان به آنها گفتند که به سمت جنوب نوار غزه حرکت کنند و شهر غزه به زودی مورد حمله قرار خواهد گرفت: «آنها ما را بهصف کردند و به ما گفتند، به هر کسی که حرکت کند شلیک خواهند کرد. سپس به ما دستور دادند که پشت یک جیپ [نظامی] به سمت اطراف ابوشارخ، سپس به میدان حلبی و درنهایت به خیابان جبلیه نازله برویم.» سربازان اسرائیلی دهها فلسطینی ازجمله پرسنل پزشکی، بیماران و آوارگان را بازداشت و بقیه را مجبور به تخلیه به جنوب نوار غزه کردند اما بهمحض عبور از ایستبازرسی اسرائیل در شمال غزه، بهجای ادامه مسیر به سمت جنوب، به سمت شهر مجاور غزه حرکت کردند.
«علا» 30 ساله، هنگامی که سربازان اسرائیلی زنان را مجبور به صفشدن کردند، با «مقیاد» بود. بااینحال او خود را خوششانس میداند که فقط حجاب از روی سرش برداشته بودند. با شروع ورود زنان آزادشده به شهر غزه، گزارشهای آزار جنسی زنان و دختران توسط سربازان اسرائیلی بهطور گسترده به اشتراک گذاشته شد. بسیاری از زنانی که شاهد خشونت جنسی بودهاند یا خودشان این آزارها را تجربه کرده بودند باتوجه به حساسیت موضوع، از صحبت با «میدل ایست» خودداری کردند.
علا که ترجیح میدهد فقط از نام کوچک خود استفاده کند، میگوید: «ارتش ما را بیش از یکماه در بیمارستان گرفتار کرد. وقتی تانکها وارد شدند و سربازان وارد شدند، از زنان خواستند لباسهای خود را در بیاورند. هیچکدام از ما رعایت نکردیم، بنابراین ما را به سالن الفرید بردند، در آنجا دستور دادند که حجابمان را برداریم، اما ما هم نپذیرفتیم. سپس سربازان مرد آمدند و شروع به کشیدن موهای من کردند و همین کار را با زنان دیگر هم انجام دادند.»
علا میگوید: «در طول این حمله که برای چندین ساعت ادامه داشته، سربازان اسرائیلی توهینهای زشت و ناسزا میکردند و در مقابل مردان به ما فحش میدادند، درحالیکه ما را مورد ضربوشتم و تحقیر قرار میدادند.»
علا میگوید که سربازان حتی افراد مسن را هم مورد تعرض قرار دادند و آنها را مجبور به درآوردن لباسشان کرده، همچنین مسخرهشان کردند: «یک زن مسن همراه ما یک لباس نماز دو تکه پوشیده بود که شامل حجاب و دامن بود. سربازان با تهدید اسلحه او را مجبور کردند که هر دو را دربیاورد. پس از درآوردن، با تمسخر به او گفتند که لباسهایش را دوباره بپوشد.»
بهداشت باروری تحت نسلکشی
نسلکشی مداوم اسرائیل علیه مردم فلسطین در غزه، فاجعه انسانی بیسابقهای را بهراه انداخته و عواقب شدید و گستردهای را برای زنان فلسطینی به همراه دارد. هیچچیز، هیچکجا و هیچکس از لشکرکشی بیامان نسلکشی اسرائیل علیه غزه و مردم آن در امان نمانده است و حالا بعد از اعلام آتشبس رسیدگی به این خساراتی که زنان دیدهاند، نیازمند کمکهای گسترده بینالمللی است.
زنان باردار و مادران نوزادان بهطور نامتناسبی تحتتأثیر این سیاست نسلکشی قرار گرفتهاند. «المیزان» گزارشی با عنوان «سلامت باروری تحت نسلکشی» منتشر کرده و به چالشهای چندوجهی زنان فلسطینی در غزه در بحبوحه نسلکشی مداوم میپردازد و تأثیر مخرب سیاستهای نسلکشی اسرائیل بر حقوق باروری و سلامت زنان فلسطینی را برجسته میکند.
این گزارش اختلال تقریباً کامل مراقبتهای بهداشتی مادران را بررسی میکند که مستقیماً ناشی از تخریب بیمارستانها، کلینیکها و داروخانهها توسط اسرائیل و کمبود تجهیزات پزشکی، تجهیزات و برق است. زنان - بهویژه مادران باردار و شیرده - از مراقبتهای حیاتی قبل از زایمان، پس از زایمان، و مامایی، همچنین حمایتهای تغذیهای ضروری و محصولات بهداشتی محرومنند و زندگی آنها را در معرض خطر جدی قرار میدهد.
موضوعات تحت پوشش عبارتند از: اثرات فاجعهبار سوءتغذیه بر زنان باردار و پس از زایمان، افزایش زایمانهای زودرس و چالشهای زایمان در طول یک نسلکشی. این گزارش همچنین بر کمبود تجهیزات پزشکی و خدمات آزمایشگاهی تأکید میکند و بر تأثیر آن بر سلامت جسمی و روانی تأکید میکند، زیرا زنان ترس، ناامنی و ازدستدادن حیثیت را در شرایط ناامن زندگی تحمل میکنند.
این گزارش براساس مجموعه گزارشهای دست اول و مشاهدات کارشناسان تهیه شده و شامل شهادتها و مصاحبه با قربانیان، شاهدان عینی، پزشکان و سایر پزشکان است که بهطور مستقیم نقض حقوق باروری علیه زنان فلسطینی در غزه را تجربه کرده یا شاهد بودهاند. علاوه بر این، این گزارش منعکسکننده تجربیات زندگی کارکنان زن المیزان در غزه است که هم این شرایط را تحمل کرده، هم مستندسازی کردهاند. این رویکرد جامع نمایش دقیق و دقیقی از چالشهای پیش روی زنان فلسطینی در غزه ارائه میدهد.
«مرام جمال البلاوی»، 26 ساله که در جریان حمله نیروهای اسرائیلی به بیمارستان کمال عدوان در دسامبر 2023 زایمان کرد، به المیزان میگوید: «پس از تخریب خانهام و شدت گرفتن بمباران، به بیمارستان کمال عدوان گریختم. در 9 دسامبر 2023، نیروهای اسرائیلی آن را محاصره کردند. به من گفتند که کنار پنجرهها نمان و از ترس روی زمین دراز کشیدیم. آنها مردان 18 تا 55 ساله را مجبور کردند که برهنه شوند و بروند. آنها تفتیش، دستگیر یا به بیمارستان دیگری فرستاده شدند. فردای آن روز به زنان و کودکان دستور داده شد که بروند، اما من غرق درد و ترس، پیش مادرم ماندم. از آنجایی که سربازان ایستادن نزدیک پنجرهها را ممنوع کرده بودند، مجبور شدم بهسمت دستشویی بخزم و شب زایمان کردم. مادرم به یک دکتر زنگ زد و با استفاده از چراغقوه موبایل بندناف بچه را قطع کرد و با گاز بست. روی یک تشک دراز کشیده بودم و میلرزیدم و غذاهای باقیمانده از دیگران را میخوردم.
تا ساعت 8 صبح، سربازان به همه دستور دادند که آنجا را ترک کنند. مادرم که بهدلیل درد مفاصل قادر به حمل چیزی نبود، چند ساعت پس از زایمان مجبور شد من را ترک کند و من هم نوزادم، هم وسایلمان را حمل کردم. خسته و گرسنه ما را تا ساعت 6 بعدازظهر در حیاط سرد نگه داشتند. سپس به ما اجازه داده شد که به داخل برگردیم. روز بعد، ما را به یک اورژانس کوچک و خونآلود منتقل کردند؛ جایی که جسد دو زن در آنجا بود. بعداً یک سگ پلیس برای بازرسی ما فرستاده شد و من وحشت کردم. در تمام این مدت، نمیتوانستم به نوزادم شیر بدهم، بنابراین از محلول گلوکز بیمارستانی برای تهیه شیر خشک استفاده کردم.»
این گزارش تأثیر مخرب کارزار نسلکشی مداوم اسرائیل بر زنان فلسطینی را با تمرکز ویژه بر زنان باردار و پس از زایمان را نشان میدهد. شهادت زنان و متخصصان مراقبتهای بهداشتی نشان میدهد که خطرات فزایندهای برای زندگی آنها ناشی از حملات هدفمند، تخریب امکانات پزشکی و فقدان دسترسی شدید به خدمات ضروری مراقبتهای بهداشتی مادری است. به همین دلیل این گزارش خواستار مداخله بینالمللی است و خواسته از اسرائیل بخواهند که اجازه تحویل فوری و بدون مانع تجهیزات پزشکی، کمکهای غذایی، مکملهای غذایی، شیرخشک نوزاد و سایر منابع ضروری لازم برای بقا و رفاه زنان باردار و پس از زایمان و نوزادان آنها را بدهد. همچنین در پایان این گزارش اصرار به احیای برق، منابع سوخت، و آب پاک برای توانمندسازی بیمارستانها و کلینیکها برای فعالیت و رفع نیازهای جمعیت شده است.
طبق این گزارش، باتوجه به اعلام آتشبس، بسیج نهادهای سازمان ملل متحد و سازمانهای بینالمللی برای تشدید وکالت، سازماندهی ماموریتهای حقیقتیاب و مستندسازی تخلفات علیه زنان فلسطینی در غزه ضروری دانسته شده و توسعه استراتژیهایی برای بازسازی زیرساختهای مراقبتهای بهداشتی غزه و تضمین حمایت پایدار از خدمات مراقبتهای بهداشتی مادران و باروری و ایجاد برنامههایی برای رسیدگی به آسیبهای روانی زنان فلسطینی در غزه، باید در اولویت قرار بگیرد.
باید با امید به آینده نگاه کنیم
زنان فلسطینی و خواهران لبنانیشان اما از ویرانههای غزه و رفح و بیروت، زندگی را بیرون میکشند و مقاومت را هر روز زندگی میکنند. پس از تشدید حملات نیروهای اسرائیلی به لبنان در اواخر سپتامبر 2024، بیش از 50 هزار زن از خانههای خود آواره شدند و ارتباطشان با کار، اجتماع و خانواده قطع شد. اما در هفتههای پس از توافق ناموفق آتشبس در اواخر نوامبر، زنان در سراسر لبنان برای بازسازی زندگی خود و حمایت از یکدیگر تلاش کردهاند.
قادر هومانی، مادر دو فرزند و 45 ساله است . اوبه بخش زنان سازمان ملل میگوید: «مانند دیگر آوارگان، من دائماً حسرت خانواده، اقوام، همسایهها و خانهام را داشتم. همه ما در یک شوک بزرگ بودیم.» هومانی، رئیس انجمن روح مددکاری اجتماعی، میگوید که با وجود چالشهای شخصی خود با جابهجایی، نیاز شدیدی به از سرگیری کار خود احساس میکند: «من شروع به ارائه حمایت روانی و اجتماعی برای هر کسی که مایل به دریافت آن بودند، بهویژه زنان، کردم. جلسات فردی و گروهی ترتیب دادم که در آن به درد، ترس و اضطراب آنها در مورد آینده گوش دادم.»
انجمن روح مددکاری اجتماعی همچنین مواردی از خشونت مبتنی بر جنسیت را ثبت کرده است که مشخص است در طول درگیریها افزایش مییابد. هومانی میگوید: «ما موفق شدیم در فضایی امن، پلهایی از اعتماد متقابل ایجاد کنیم که به زنان کمک میکند احساسات خود را تخلیه و گریه کنند، که اغلب به کاهش بار زندگی و رسیدن به آرامش روانی کمک میکند.»
در هفتههای پس از آتشبس، انجمن او به کاری که در اوج درگیری آغاز کرده بود، ادامه داد. انجمن روح مددکاری اجتماعی در حال آمادهشدن برای راهاندازی چندین برنامه با همکاری زنان سازمان ملل است تا به زنان کمک کند تا مهارتهای خود را ایجاد کنند و از نظر مالی مستقل شوند. هومانی میگوید: «آنچه رخ داده مربوط به گذشته است. ما باید برای احیای زندگی خود، برای خود، فرزندانمان و همه اعضای جامعه، با امید به آینده نگاه کنیم.»
«ریتا باروتا»، استاد دانشگاه آمریکایی لبنانی و یک فعال بشردوستانه هم کار خود را برای برآوردهکردن نیازهای زنان در طول بحران ادامه داد: «من خانهام را به یک مرکز کاری تبدیل کردم. اتاق من به یک انباری پر از انواع کمکها تبدیل شد و ما بیوقفه برای حمایت از خانوادههای آواره و زنان، کار میکردیم.»
باروتا علاوه بر وسایلی مانند اسباببازی، شیرینی، لباس و پتو، محصولات بهداشت شخصی و سایر لوازم ضروری را برای زنانی که در اثر درگیری آواره شده بودند، تامین کرد تا به کودکان خردسال احساس ثبات و عادی بودن بدهد. او همچنین مشاورههای پزشکی رایگان برای زنان باردار ترتیب داد و به آنها در یافتن تخت در پناهگاهها کمک کرد.
او میگوید: «من 18 ساعت در روز کار میکردم و مستقیماً به درخواستهای مختلفی که دریافت میکردیم، پاسخ میدادم،که اکثر آنها را موفق میکردیم. اما درحالیکه بحران حاد سپری شده است، بسیاری از زنان از خانههای خود آواره شده و با چالشهای شدیدی روبهرو هستند. اکنون پس از پایان درگیری، ما به کار خود با کسانی که نتوانستهاند به شهرهای خود بازگردند، ادامه میدهیم. آنچه من در این دوره فوری میبینم تأمین بودجه و فرصتهای شغلی بهویژه برای زنانی است که تأمین کنندگان خانواده خود را از دست دادهاند و فراهم کردن وسایلی برای تابآوری برای مواجهه با فصل زمستان، بهویژه در مناطق روستایی.»
باروتا میگوید: «ابتکارات ما در این زمینه متوقف نخواهد شد و تا زمانی که زنان به حقوق خود دست یابند، در کنار زنان خواهیم بود. من متقاعد شده ام که میتوانیم تفاوت واقعی ایجاد کنیم. شما نمیتوانید از یک فنجان خالی بریزید. بهعنوان مددکار اجتماعی، ما باید رفاه خود را برای حمایت موثر از دیگران در اولویت قرار دهیم.»
در اواخر سپتامبر، درست زمانی که پسر 14 ساله «ابوخروب» پس از 9 ماه درمان نیاز به عمل جراحی فوری روی پای خود داشت، درگیری شدت گرفت. درحالیکه آنها باید برای عمل جراحی آماده میشدند، خانواده او در عوض مجبور شدند از خانه خود در جنوب لبنان به بیروت فرار کنند و حتی در آن امنیت نسبی، آنها همچنان با چالشهای شدیدی روبهرو بودند.
او میگوید: «فقط پس از یک شب در یک آپارتمان اجارهای، همسایهها از آواره شدن ما از جنوب شکایت کردند و از ما خواستند که آنجا را ترک کنیم.»
خانواده ابوخاروب در منطقه دیگری از بیروت اقامتگاهی موقت پیدا کردند و در آنجا ماندند تا پسرش تحت عمل جراحی قرار گیرد، اما پس از آن دو بار دیگر مجبور به نقل مکان شدند. در طول این جابهجاییهای متعدد، ایجاد تعادل بین نیازهای خانوادهام و تعهدات حرفهایام نیازمند برنامهریزی دقیق و اولویتبندی بود.»
با این وجود، ابوخروب به فعالیتهای اجتماعی خود ادامه داد و از سلامت روان برای افراد نیازمند حمایت کرد: «افراد آواره معمولاً ترس، اضطراب، استرس و ناامنی را تجربه میکنند. خانوادهها اغلب با ارتباطات موثر دست و پنجه نرم میکنند، و فشار ناشی از جابهجایی میتواند منجر به سوءتفاهم و انزوا شود.»
ابوخروب میگوید درحالیکه این کار، همراه با نیازهای خانوادهاش میتواند چالشبرانگیز باشد، اما میتواند منبع الهام و انگیزه باشد: «احیای درد دیگران اغلب درد من را تشدید میکند، اما حس انعطافپذیری مشترک را نیز تقویت میکند.»
Capire یک ابزار رسانهای است که در سال 2021 برای بازتاب صدای زنان در جنبش، تبلیغ مبارزات و فرآیندهای سازمانی از مناطق مختلف و تقویت مراجع محلی و بینالمللی ضد سرمایهداری، ضد نژادپرستی و فمینیسم مردمی ایجاد شد.