در بغداد چه خبر است؟ / چه شد که کار به اشغال پارلمان توسط صدری‌ها کشید؟ / ۳ سناریو درمورد اتفاقات آینده عراق؛ از انحلال پارلمان تا جنگ داخلی

کبنا ؛تحلیلگر حوزه آسیای عربی در تحلیل خود از وضعیت آینده عراق، می‌گوید که سه سناریو مطرح است؛ سناریو محتمل انحلال پارلمان است و دولت الکاظمی موقت تا یکسال دیگر بماند تا انتخابات جدید برگزار و دولت جدید تشکیل شود. احتمال دوم این است که گروه‌های سیاسی به یک توافقی با صدری‌ها برسند. اینکه این توافق در چه چارچوبی باشد، مشخص نیست و الان به صورت قطعی نمی‌توان بیان کرد. احتمال سوم که شاید به ده درصد برسد، این است که فضا به سوی افزایش تنش و جنگ داخلی یا کشتاری مثل میدان رابعه برود. ولی احتمال این موضوع، دست‌کم در حال حاضر، کمتر از ده درصد است.
به گزارش کبنا، علیرضا مجیدی در گفت و گو با «انتخاب» در تحلیل خود از اعتراضات و تحصن طرفداران جریان مقتدی صدر، عنوان کرد: «جریان صدر در این انتخابات پیروز شد. مقتدی صدر برای تشکیل دولت یک خط قرمزی داشت مبنی بر اینکه می‌خواهد دولت اغلبیه و اکثریت تشکیل دهد نه یک دولت توافقی که همه گروه‌ها در آن سهیم باشند. او می‌گفت که باید یک جناح دولتی پوزیسیون و یک جناح اپوزوسیون داشته باشد.»
این کارشناس مسائل عراق درباره وظیفه جناح اپوزیسیون، گفت: «از نظر صدر کار اپوزیسیون باید این باشد که مستقیم وارد دولت نشود ولی انتقاد بکند. تشکیل دولت اغلبیه و نقد دولت توافقی، موضوعی است که پیشتر آقایان مالکی و حکیم عنوان کرده بودند ولی در این دوره از انتخابات شعار محوری صدری‌ها بود. بعد از انتخابات که جریان مقتدی صدر بالاترین رای را آوردند، مقتدی گفت که خط قرمزش تشکیل دولت توافقی است و حاضر نیست زیر بار تشکیل چنین دولتی برود. در این شرایط اتفاق اولی که افتاد این بود که تلاش کرد تا بخشی از احزاب شیعی را در این پروژه همراه کند. ولی احزاب بزرگ‌تر و کلاسیک شیعی در قالب چارچوب هماهنگی شیعیان متحد شدند و علیرغم مذاکرات و رایزنی‌هایی که مقتدی صدر داشت، اعلام کردند که سیاست‌شان یا همه یا هیچ است؛ یا همه باهم وارد قدرت و دولت می‌شویم یا هیچکدام وارد نمی‌شویم.»
وی ادامه داد: «زمانی که احزاب بزرگ شیعی تصمیم‌شان را اعلام کردند، چون صدر هم قبول نمیکرد که همه آن‌ها با هم به دولت بیایند، مطرح کرد که حال که خواسته‌تان این است، من دولت خود را تشکیل می‌دهم. اما زمانی که صدر خواست دولتش را تشکیل دهد، گروه‌های حاضر در چارچوب هماهنگی شیعی به یک تفسیریه قانون اساسی متصل شدند که مربوط به خود قانون اساسی نیست بلکه تفسیریه دادگاه عالی است و می‌گوید که در جلسه انتخاب رییس جمهور، حداقل دو سوم نماینده‌ها باید حاضر شوند؛ جریان مقابل یعنی جریان اقلیت تلاش کرد که یک سوم نمایندگان را برای آبستراکسیون و تحریم جلسه انتخابات، متشکل کند. دو بار تلاش کردند که جلسه پارلمان برای انتخاب رئیس جمهور تشکیل شود و هر دو بار شکست خوردند. یعنی آبستراکسیون چارچوب هماهنگی شیعیان جواب داد و موفق شد.»
مجیدی افزود: «با این تفاسیر وضعیت به یک بن‌بست رسید؛ مقتدی صدر نمی‌توانست دولت تشکیل دهد چون جریان مقابل می‌توانست با آبستراکسیون، یک سوم نمایندگان را با خود هماهنگ کند و به حد نصاب دو سوم آرا نمی‌رسید؛ از سوی دیگر حاضر به تشکیل دولت توافقی هم نبود. در این راستا مهلت تعیین کرد برای اتحاد و گفت شما دولت را تشکیل دهید و من اپوزیسیون می‌شوم که آن شعار دولت اکثریت و دولت اغلبیه هم محقق شود. اما با وجود این شعار بازهم گروه‌های شیعی، در دو بازه زمانی که مقتدی صدر تعیین کرده بود، نتوانستند دولت تشکیل دهند. بعد از آن از پارلمان کلا استعفا داد و خارج شد. ولی بعد از خروجش، با استفاده از فشار اجتماعی، می‌خواهد مانع تشکیل دولت توسط مخالفانش هم بشود.»
این پژوهشگر حوزه آسیای عربی ضمن بیان اینکه در حال حاضر شعار محوری مقتدی صدر، انحلال پارلمان و برگزاری انتخابات زود هنگام است، گفت: «در همین راستا بود که روز چهارشنبه ابتدا هواداران جریان صدر وارد پارلمان شدند و بعد او دستور خروج داد و به گروه‌های رقیب اعلام کرد که ما این بار مداخله کرده‌ایم و دستور خروج داده‌ایم ولی این مداوم نخواهد بود. روز شنبه هم اول شایعه بود که جلسه انتخاب رئیس جمهور است ولی دستور کار پارلمان که اعلام شد، بحث انتخاب رییس جمهور در آن نیامده و بود که این صدری‌ها وارد شدند. نقطه قوت صدری‌ها الان خود جامعه است، چون دیگر در پارلمان جایگاهی ندارند، با استفاده از این امر و اعلام تحصن نامحدود در صحن پارلمان، عملا پارلمان را وادار کردند که به باید به سمت انحلال برود.»
مجیدی در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه وضعیت به سمت تنش بیشتر می‌رود یا تشکیل دولت، اظهار کرد: «ما سه سناریو داریم؛ سناریو محتمل انحلال پارلمان است. مبنی بر اینکه توافق کنند برای انحلال پارلمان و دولت الکاظمی موقت تا یکسال دیگر بماند تا انتخابات جدید برگزار و دولت جدید تشکیل شود. این سناریو الان محتمل است ولی قطعی نیست، یعنی احتمالش 50 درصد است. احتمال دوم که کمتر ولی باز هم مطرح است، این است که گروه‌های سیاسی به یک توافقی با صدری‌ها برسند. اینکه این توافق در چه چارچوبی باشد، مشخص نیست و الان به صورت قطعی نمی‌توان بیان کرد. در مجموع رسیدن به توافق محتمل اما کمتر از 50 درصد است.»
عضو اندیشکده «جریان»، درباره سناریو سومی که در این خصوص مطرح است، بیان کرد: «احتمال سوم که شاید به ده درصد برسد، این است که فضا به سوی افزایش تنش و جنگ داخلی یا کشتاری مثل میدان رابعه برود. ولی احتمال این موضوع، دست‌کم در حال حاضر، کمتر از ده درصد است.»