تاریخ انتشار
سه شنبه ۶ دی ۱۴۰۱ ساعت ۱۴:۰۵
کد مطلب : ۴۵۶۲۰۵
بررسی راه‌های مقابله با تنش آبی؛
تنش آبی در کهگیلویه و بویراحمد؛ چرا و راهکار چیست؟
۰
کبنا ؛کهگیلویه و بویراحمد معروف به سرزمین چشمه سار‌ها و رودخانه‌های وحشی با وجود میزان بارندگی ۲ برابر میانگین کشوری مردم شهر‌های مختلف آن به ویژه یاسوج مرکز استان، با کم آبی و بی‌آبی دست و پنجه نرم می‌کنند و به گفته مسئولان آب و فاضلاب استان تابستان امسال هم روز‌های سختی را پیش رو خواهند داشت.
هر ساله شهر‌های مختلف استان کهگیلویه و بویراحمد از جمله یاسوج، سی سخت، باشت، دیشموک، لنده و مارگون در استان کهگیلویه و بویراحمد با تنش آبی مواجه هستند و در بهترین حالت بین ۶۰ تا ۷۰ روستای استان به طور متوسط با تانکر سیار آبرسانی می‌شوند.
استان کهگیلویه و بویراحمد با بارشی معادل ۱۱ میلیارد مکعب و هشت و نیم میلیارد مکعب رواناب در رتبه سوم کشور قرار دارد.
براساس آمار سازمان هواشناسی در سال زراعی جاری تاکنون در یاسوج ۲۰۰. ۳، سیسخت ۲۲۰. ۶، دوگنبدان ۷۹. ۶، مارگون ۲۰۶، لنده ۱۳۶. ۲، چرام ۱۴۵، دهدشت۱۴۶. ۸ و لیکک ۱۰۴. ۶ میلی‌متر باران باریده که نسبت به مدت مشابه سال زراعی پارسال افزایش قابل ملاحظه‌ای نشان می‌دهد.
طبق شواهد رسمی، این استان دومین استان تولید‌کننده آب کشور است و امسال هم بحث کارگروه حکمرانی آب به این استان و چهارمحال و بختیاری داده شد به گونه‌ای که ۱۰ درصد ظرفیت آب کشور در کهگیلویه و بویراحمد است
هم اینک حجم آب کنونی ذخیره شده در سد کوثر در حال بهره بردار شهرستان گچساران به ۴۲۲ میلیون متر مکعب رسیده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۱۷ میلیون متر مکعب افزایش داشته است و ۷۷ درصد از گنجایش مخزن۵۴۷ متر مکعبی این سد پُر است.
سد کوثر، آب آشامیدنی بیش از دو و نیم میلیون نفر از ساکنان ۲۰ شهر و ۲ هزار روستا در استان‌های جنوبی کشور شامل کهگیلویه و بویراحمد، بوشهر، خوزستان، هرمزگان و فارس را تأمین می‌کند.
حجم آب کنونی سد شاه قاسم یاسوج دیگر سد در حال بهره‌برداری استان نیز ۲۵۰هزار متر مکعب است که معمولاً در زمستان و بهار آبگیری می‌شود چون سیستم بارشی حوضه آن به این صورت است.
کمی عجیب به نظر می‌رسد که استانی با دارا بودن بیش از ۱۰ درصد آب‌های سطحی کشور هم اینک با تنش و چالش آبی مواجه است.
با این حال معضل کهنه ناپایداری آب آشامیدنی برای ساکنان بیشتر شهر‌ها و روستا‌های استان به حکایت ادامه داری تبدیل شده است که دلایل متفاوتی برای آن وجود دارد.
زنگ خطر کم آبی در تابستان امسال برای شهر‌ها و روستا‌های کهگیلویه و بویراحمد
هر ساله بیشتر شهر و روستا‌های استان به ویژه در مناطق بویراحمد و دنا با مشکل تنش و حتی بحران کم آبی روبه رو می‌شوند و در این میان تأمین آب شرب شهر یاسوج همیشه یک معضل بوده است.
سال گذشته پنج شهر و ۱۲۵ روستا درگیر تنش شدید آبی در استان بودند و آبرسانی با ۲۵ تانکر در مناطق روستایی و عشایری صورت گرفت و امسال هم هشدار‌هایی در خصوص کمبود و تنش آبی در استان صادر شده است.
اسفندیار برخه مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب کهگیلویه و بویراحمد می‌گوید: آبرسانی به چهار شهر در کهگیلویه، فاضلاب باشت و برخی پروژه‌های آبی در شهرستان‌های گچساران، بویراحمد و دنا در دست اجراست که با تأمین و تخصیص مناسب و به موقع اعتبارات می‌تواند تحول ملموس در دسترسی ساکنین استان کهگیلویه و بویراحمد به آب شرب سالم و بهداشتی رقم بزند.
رئیس اداره آب و فاضلاب شهرستان بویراحمد گفت: بیش از ۴۰ درصد شبکه آب مرکز استان کهگیلویه و بویراحمد فرسوده و معیوب است و با توجه به این مهم یاسوج امسال تابستان سختی در پیش رو دارد.
علمدار آرمین عنوان کرد: با اجرایی شدن اصلاح شبکه‌های آب یاسوج امسال فشاری که امسال بر روی شرکت آب و فاضلاب استان بود نسبت به سال گذشته کاهش پیدا کرد.
وی افزود: ۸۰۰ کیلومتر شبکه داخلی آب در یاسوج وجود دارد که ۴۰ درصد آن فرسوده است.
چرا در استانی که در سال‌های خشکسالی ۲ برابر میانگین کشور بارندگی دارد خشکسالی هست؟
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد گفت: تمام این بارش‌ها در چهار ماه از سال اتفاق می‌افتد و دقیقاً در چهار ماهی که استان هیچ نیاز آبی ندارد و یا کمتر نیاز آبی دارد.
آرش مصلح عنوان کرد: در آن هشت ماهی که استان مصارف شرب، کشاورزی و صنعت را دارد هیچ بارشی وجود ندارد.
مسئولان شرکت آب و فاضلاب کهگیلویه و بویراحمد هم می‌گویند که مسأله مهم توپوگرافی و اختلاف ارتفاع از دیرباز گریبانگیر شبکه شهر‌ها و روستا‌های استان شده به گونه‌ای که در شهر یاسوج از منبع آب معصوم آباد در بلندترین نقطه تا محل برداشت آب حدود ۲۰۰ متر اختلاف ارتفاع وجود دارد.
علاوه بر این به اعتقاد کارشناسان، برداشتهای بی‌رویه آب از سفره‌های زیر زمینی در سالیان اخیر خطر بروز خشکسالی و بحران‌های زیست محیطی را در استان تشدید کرده است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که سالانه ۳۴ میلیون متر مکعب آب از بیش از یک هزار چاه فاقد پروانه در این استان برداشت می‌شود و بیش از یکهزارو ۱۰۵ حلقه چاه آب فاقد پروانه در دشت‌های این استان حفر شده است.
قدمت بیش از ۴۰ ساله شبکه توزیع آب و میزان هدر روی بالای آن در شبکه توزیع سبب بروز اخلال در روند آبرسانی به مناطق مختلف شهر یاسوج شده است به طوری که شهروندان این شهر از قطعی آب خانه‌های خود در مدت زمان یک هفته خبر می‌دهند.
از مجموع ۸۳ میلیون متر مکعب آب تولیدی در سال تنها ۴۹ میلیون مترمکعب به خانه مشترکان می‌رسد به عبارت دیگر ۵۵ درصد هدر روی و پرت آب در یاسوج وجود دارد.
پروژه‌های شاخص آب در میان مصوبات سفر ریاست جمهوری
امسال دولت مردمی سیزدهم در جهت رفع محرومیت زدایی، اعتبارات کم سابقه‌ای در حوزه آب کهگیلویه و بویراحمد اختصاص داده است و اقدامات شاخصی در این استان به ویژه در حوزه رفع مشکلات تنش آبی و محرومیت زدایی در حوزه آب به سرانجام رسانده است.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب کهگیلویه و بویراحمد در خصوص پروژه‌های محرومیت زدایی آبرسانی، تصریح کرد: در ردیف محرومیت زدایی ۲۱۷ میلیارد تومان بصورت نقد در بُعد محرومیت زدایی و رفع تنش آبی گرفتیم.
برای نمونه، ۲۲۰میلیارد تومان برای اصلاح شبکه توزیع آب یاسوج در سفر هیأت دولت و رئیس جمهور به استان برای اصلاح شبکه فرسوده آب مرکز استان پیش‌بینی شد که بخشی از آن اختصاص یافت.
اصلاح شبکه آب یاسوج
با توجه به وجود درصد بالای فرسودگی در شبکه توزیع شهر یاسوج ( حدود ۴۰ درصد) که منجر به بروز شکستگی‌های متعدد در مناطق و محله‌های خاص و در نتیجه هدر رفت بالا و همچنین افزایش آلودگی آب و در نتیجه نارضایتی مشترکین می‌گردید، اصلاح شبکه این شهر، در دستور کار ویژه شرکت قرار گرفت.
طبق برآورد صورت گرفته شده ۲۰۰ کیلومتر از شبکه آب شهر یاسوج نیاز به اصلاح دارد که تا کنون ۲۰ کیلومتر از شبکه اصلاح شده است و لذا با توجه به افزایش قیمت‌ها، اعتبار در نظر گرفته شده برای اجراء ۱۶۰ کیلومتر پاسخگو خواهد بود.
مبلغ برآورد اجرای عملیات ۲۲۰ میلیارد تومان بوده و جمعیت تحت پوشش آب ۱۸۲۰۰۰ نفر است.
اهم اقدامات انجام شده تاکنون اصلاح ۲۷ کیلومتر شبکه توزیع آب(۹ پیمانکار فعال در نقاط مختلف شهر یاسوج)، خرید تجهیزات، لوله، اتصالات و شیرآلات به مبلغ ۱۰۸ میلیارد ریال و پیشرفت فیزیکی پروژه از زمان ابلاغ اعتبارات ریاست محترم جمهوری تاکنون ۴۲ درصد می‌باشد.
رئیس اداره آب و فاضلاب شهرستان بویراحمد تصریح کرد: در سفر رئیس جمهور به کهگیلویه و بویراحمد، مبلغ ۲۲۰ میلیارد تومان برای یاسوج مصوب شد که ۳۸ میلیارد تومان آن تخصیص یافت.
آرمین تأکید کرد: عملیات اصلاح شبکه آی این شهر با ۳۸ میلیارد تومان اعتبارات تخصیص یافته از محل سفر و با بیش از ۱۵ میلیارد تومان از محل اعتبارات استانی آغاز شده است.
وی عنوان کرد: در حال حاضر ۱۳ پیمانکار در سطح شهر در حال کار هستند و عملیات اصلاح ۲۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد.
رئیس اداره آب و فاضلاب شهرستان بویراحمد ابراز داشت: این مبلغ تخصیصی در طول عمر شبکه آب و فاضلاب استان هنوز محقق نشده بود و جای تقدیر از مسئولان ارشد استانی وجود دارد.
آبرسانی به لیکک
مبلغ برآورد اجرای عملیات ۳۸۹ میلیارد تومان است و اهداف طرح شامل تأمین آب به میزان ۵/۵ میلیون متر مکعب در سال برای آب شرب شهر لیکک و حومه با جمعیت ۷۸۰۰۰ نفر برای افق ۱۴۱۵ و تأمین آب به میزان ۳ میلیون متر مکعب در سال برای صنایع شهرستان است.
درصد پیشرفت فیزیکی آن ۵۷ درصد بوده و اهم اقدامات انجام شده تاکنون احداث مخزن ۱۵۰۰۰ مترمکعبی لیکک، احداث مخزن ۱۰۰۰ مترمکعبی‌ایستگاه پمپاژ شماره دو، و پی کنی محل‌ایستگاه، مخزن ۱۰۰۰ مترمکعبی شهرک ولی عصر، عملیات خاکبرداری جاده سرویس به حجم کل ۱، ۳۷۰، ۰۰۰ متر مکعب، و به طول ۲۷/۸ کیلومتر مسیرسازی، عملیات ترانشه کنی جهت لوله‌گذاری به طول ۲۷۸۱۷ متر و عملیات لوله‌گذاری به طول ۲۸۷۳۷ متر انجام گرفته است.
سد ایلی آباد
با بهره‌برداری از این طرح ۴۵۰هکتار زمین کشاورزی در شهرستان بهمئی تأمین آب خواهد شد وظرفیت آبگیری سد ۵ میلیون متر مکعب خواهد بود.
تاکنون، بدنه این سد ۹۸ درصد و کل پروژه ۵۵ درصد پیشرفت فیزیکی دارد.
بدنه سد احداث، ساختمان‌ایستگاه پمپاژ تکمیل و همچنین یک خط انتقال آن اجرا شده است.
تصفیه خانه شهر چرام
طرح ایجاد تصفیه خانه فاضلاب شهر چرام با هدف بهبود شاخص‌های بهداشتی و زیست محیطی، جلوگیری از ورود فاضلاب خام به سد کوثر، استفاده مجدد از پساب تصفیه شده با توجه به سطح وسیع زمین‌های کشاورزی اطراف و ایجاد آب پایدار اجرا شد.
مهمترین اقدامات صورت گرفته در یک سال اخیر اجرای بخشی از عملیات ابنیه حوض‌های هوادهی و انوکسیک و ته نشینی، خاکبرداری و اجرای بخشی از ساختمان‌های اداری، تکمیل خط انتقال و بای پس، اجرای ۷۵% عملیات ابنیه بستر لجن خشک کن، اجرای ۹۵درصد آرماتوربندی و قالب‌بندی پارت دوم‌ایستاه پمپاژ، اجرای ۷۵ درصد قالب‌بندی و بتن‌ریزی مخزن هاضم هوازی و قالب‌بندی و آرماتوربندی حوض دانه گیر، ساخت سوله، اجرای بخشی از ساختمان کلروفریک، اجرای خط انتقال آب شرب، خاکبرداری، آرماتوربندی و فونداسیون ساختمان دیزل ژنراتور بوده است.
سد کوهبرد
مبلغ برآورد اجرای عملیات ۴۷ میلیارد تومان بوده و منابع تأمین اعتبار مبلغ ۲۵ میلیارد تومان توسط سازمان توسط سازمان برنامه و بودجه کشور مبلغ ۲۲ میلیارد تومان از محل اعتبارات استانی در سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ بوده است.
بدنه سد حدود ۹۵ درصد و کل عملیات اجرایی پروژه ۶۳ درصد پیشرفت فیزیکی دارد.
عملیات اجرایی سد پیشرفت فیزیکی خوبی دارد و با آبگیری آن ۳۵۰ هکتار از اراضی این منطقه آبیاری خواهد شد.
سد تنگ سرخ
در سفر دور اول رئیس جمهور به استان، سد دارای پیشرفت فیزیکی ۳۵درصد بوده که اکنون به ۴۵ درصد رسیده است، مطالبات پیمانکار هم اکنون ۱۳۰ میلیارد تومان می‌باشد.
جهت تملک اراضی کشاورزان در محدوده سد نیاز به ۳۰۰ میلیارد تومان اعتبار می‌باشد، طبق آخرین برآورد صورت گرفته حداقل نیاز به ۱۰۰۰ میلیارد تومان اعتبار جهت تکمیل کامل بدنه سد و پرداخت طلب پیمانکار و تملک اراضی می‌باشد.
حداقل در این مدت سه بار با وزیر نیرو دیدار انجام شده و قول تأمین اعتبار داده شده لیکن اعتبار تخصیصی جوابگوی سد نمی‌باشد.
قرار بود در سال ۱۴۰۱ آبگیری شود اما آنگونه که شواهد نشان می‌دهد در سال ۱۴۰۱ آبگیری محقق نمی‌شود.
- سد تنگ سرخ بویراحمد با هدف تأمین آب بلند مدت آشامیدنی و صنعتی شهر یاسوج و روستا‌های اطراف آن، افزایش جذب گردشگر و کنترل سیلاب در حال ساخت است و تکمیل آن تأثیر گسترده‌ای بر این منطقه خواهد گذاشت.
برخی خدمات یکساله دولت سیزدهم در حوزه آبرسانی روستایی و برخی شهرستان‌ها
استاندار کهگیلویه و بویراحمد می‌گوید که اساسی‌ترین مشکل روستا‌ها و عشایر این استان تأمین آب شرب بوده و رفع این نقیصه نیازمند تخصیص اعتبارات کلان است.
سید علی احمدزاده ضمن تشریح بخشی از خدمات برجسته دولت طی یکسال گذشته با اولویت بخشی به مناطق روستایی، عنوان کرد: در حوزه آب و فاضلاب ۴۱ روستای استان این با اعتبار ۱۷۵ میلیارد تومان آبرسانی شده و ساکنان آن‌ها از آب شرب و بهداشتی بهره‌مند شده‌اند.
وی افزود: در حال حاضر ۵۲ طرح آب و فاضلاب روستایی با حجم عملیات ۱۱۰ کیلومتر لوله‌گذاری، پنج باب مخزن با ظرفیت ۱۱۰۰ متر مکعب در دست اجراست.
احمدزاده تصریح کرد: این طرح‌ها با اعتبار ۷۵ میلیارد تومان و پیشرفت فیزیکی ۵۴ درصد در دست اقدام است.
معاون عمرانی استانداری کهگیلویه و بویراحمد نیز گفت: برای تسریع در روند اجرایی از منابع مختلف بخصوص سازمان منابع آب ۱۳ میلیارد تومان به طرح آبرسانی به بخش‌های دیشموک و قلعه رئیسی در شهرستان کهگیلویه از رودخانه گندمکار در نظر گرفته شده است.
وی بیان کرد: پروژه آبرسانی از سد کوثر به چهار شهر دهدشت، سوق، چرام و لنده و روستا‌های اطراف با جمعیت ٢۴٠ هزار نفر شامل ١۵٣ هزار نفر شهری وبیش از ٨٧ هزار نفر روستایی با هدف تأمین ١۶ میلیون و ٩۴٠ هزار مترمکعب آب طی یکسال اخیر روند اجرایی آن شتاب گرفت.
حاجی‌زاده عملیات انجام شده را تاکنون شامل لوله‌گذاری به طول ۹هزار و ٨٢٠ متر، خاکبرداری و بازگشایی مسیر جاده سرویس به طول ٢٣ کیلومتر، احداث مخزن ۵٠٠٠ متر مکعبی (مخزن شماره ۴) و شروع عملیات اجرایی مخزن ۲۰ هزار متر مکعبی شهر دهدشت با پیشرفت فیزیکی ۴۵ درصد عنوان کرد.
با همکاری وزارت نیرو این پروژه در لیست پروژه‌های اولویت دار وزارت قرار گرفت و در حال حاضر ۱۸۰ میلیارد از محل تهاتر نفت، ۵۰ میلیارد تنش آبی و ۵۰ میلیارد تومان پیوست برای این پروژه در نظر گرفته شده است.
رفع تنش آبی در ۱۷۲ روستای کهگیلویه و بویراحمد
مدیرکل ستاد اجرایی فرمان امام (ره) در کهگیلویه و بویراحمد گفت: با مشارکت شرکت آب و فاضلاب استان و این ستاد مشکل تنش آبی در ۱۷۲ روستای مناطق مختلف استان رفع شد.
شایان نادری بیان کرد: ستاد اجرایی فرمان امام (ره) ۳۰ میلیارد تومان برای اجرای این طرح‌های آبرسانی هزینه کرده است.
وی افزود: اغلب پروژه‌های آبرسانی و رفع تنش آبی استان در روستا‌های دیشموک، بخش لوداب، باشت، دنا و بویراحمد بوده است.
کهگیلویه و بویراحمد با مساحتی حدود ۱۶ هزار و ۲۴۹ کیلومترمربع، سرزمینی مرتفع و کوهستانی با اقلیم سردسیری و گرمسیری در جنوب غربی ایران قرار دارد.
حجم ذخیره مخازن آب شهر‌های استان ۱۳۱ هزار متر مکعب است. تعداد مخازن آب مناطق شهری استان ۵۳ باب مخزن بتنی استاندارد و تعداد مشترکان آبفای شهری ۱۶۵ هزار و ۵۰۰ مشترک است.
منابع تأمین آب شهر‌های کهگیلویه و بویراحمد شامل ۶۶ حلقه چاه و هفت دهنه چشمه است و بخشی نیز از طریق سد کوثر تأمین می‌شود.
این استان با هشت شهرستان و ۱۷شهر، نزدیک به ۷۲۰ هزار نفر جمعیت دارد. کمتر از ۴۴ درصد جمعیت استان در مناطق روستایی زندگی می‌کنند.
طول شبکه توزیع و خطوط انتقال آب شهر‌های کهگیلویه و بویراحمد هم اینک به ترتیب یک هزار و ۵۰۰ کیلومتر و ۳۲۰ کیلومتر است.
ایرنا در پایان نوشت: ۱۱ایستگاه پمپاژ آب در کهگیلویه و بویراحمد وجود دارد که در شبانه روز ۱۱۲ هزار و ۵۰۰ مترمکعب آب را برای استفاده مشترکان مناطق شهری این استان پمپاژ می‌کنند. کهگیلویه و بویراحمد با وجود تولید ۱۰ درصد از روان آب‌های کشور، ۵۷ رودخانه به طول یک هزار و ۴۰۰ کیلومتر و ۱۱ هزار کیلومتر آبراه دارای ظرفیت‌های بی‌نظیری در حوزه آب است.
هر ساله شهر‌های مختلف استان کهگیلویه و بویراحمد از جمله یاسوج، سی سخت، باشت، دیشموک، لنده و مارگون در استان کهگیلویه و بویراحمد با تنش آبی مواجه هستند و در بهترین حالت بین ۶۰ تا ۷۰ روستای استان به طور متوسط با تانکر سیار آبرسانی می‌شوند.
استان کهگیلویه و بویراحمد با بارشی معادل ۱۱ میلیارد مکعب و هشت و نیم میلیارد مکعب رواناب در رتبه سوم کشور قرار دارد.
براساس آمار سازمان هواشناسی در سال زراعی جاری تاکنون در یاسوج ۲۰۰. ۳، سیسخت ۲۲۰. ۶، دوگنبدان ۷۹. ۶، مارگون ۲۰۶، لنده ۱۳۶. ۲، چرام ۱۴۵، دهدشت۱۴۶. ۸ و لیکک ۱۰۴. ۶ میلی‌متر باران باریده که نسبت به مدت مشابه سال زراعی پارسال افزایش قابل ملاحظه‌ای نشان می‌دهد.
طبق شواهد رسمی، این استان دومین استان تولید‌کننده آب کشور است و امسال هم بحث کارگروه حکمرانی آب به این استان و چهارمحال و بختیاری داده شد به گونه‌ای که ۱۰ درصد ظرفیت آب کشور در کهگیلویه و بویراحمد است
هم اینک حجم آب کنونی ذخیره شده در سد کوثر در حال بهره بردار شهرستان گچساران به ۴۲۲ میلیون متر مکعب رسیده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۱۷ میلیون متر مکعب افزایش داشته است و ۷۷ درصد از گنجایش مخزن۵۴۷ متر مکعبی این سد پُر است.
سد کوثر، آب آشامیدنی بیش از دو و نیم میلیون نفر از ساکنان ۲۰ شهر و ۲ هزار روستا در استان‌های جنوبی کشور شامل کهگیلویه و بویراحمد، بوشهر، خوزستان، هرمزگان و فارس را تأمین می‌کند.
حجم آب کنونی سد شاه قاسم یاسوج دیگر سد در حال بهره‌برداری استان نیز ۲۵۰هزار متر مکعب است که معمولاً در زمستان و بهار آبگیری می‌شود چون سیستم بارشی حوضه آن به این صورت است.
کمی عجیب به نظر می‌رسد که استانی با دارا بودن بیش از ۱۰ درصد آب‌های سطحی کشور هم اینک با تنش و چالش آبی مواجه است.
با این حال معضل کهنه ناپایداری آب آشامیدنی برای ساکنان بیشتر شهر‌ها و روستا‌های استان به حکایت ادامه داری تبدیل شده است که دلایل متفاوتی برای آن وجود دارد.
زنگ خطر کم آبی در تابستان امسال برای شهر‌ها و روستا‌های کهگیلویه و بویراحمد
هر ساله بیشتر شهر و روستا‌های استان به ویژه در مناطق بویراحمد و دنا با مشکل تنش و حتی بحران کم آبی روبه رو می‌شوند و در این میان تأمین آب شرب شهر یاسوج همیشه یک معضل بوده است.
سال گذشته پنج شهر و ۱۲۵ روستا درگیر تنش شدید آبی در استان بودند و آبرسانی با ۲۵ تانکر در مناطق روستایی و عشایری صورت گرفت و امسال هم هشدار‌هایی در خصوص کمبود و تنش آبی در استان صادر شده است.
اسفندیار برخه مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب کهگیلویه و بویراحمد می‌گوید: آبرسانی به چهار شهر در کهگیلویه، فاضلاب باشت و برخی پروژه‌های آبی در شهرستان‌های گچساران، بویراحمد و دنا در دست اجراست که با تأمین و تخصیص مناسب و به موقع اعتبارات می‌تواند تحول ملموس در دسترسی ساکنین استان کهگیلویه و بویراحمد به آب شرب سالم و بهداشتی رقم بزند.
رئیس اداره آب و فاضلاب شهرستان بویراحمد گفت: بیش از ۴۰ درصد شبکه آب مرکز استان کهگیلویه و بویراحمد فرسوده و معیوب است و با توجه به این مهم یاسوج امسال تابستان سختی در پیش رو دارد.
علمدار آرمین عنوان کرد: با اجرایی شدن اصلاح شبکه‌های آب یاسوج امسال فشاری که امسال بر روی شرکت آب و فاضلاب استان بود نسبت به سال گذشته کاهش پیدا کرد.
وی افزود: ۸۰۰ کیلومتر شبکه داخلی آب در یاسوج وجود دارد که ۴۰ درصد آن فرسوده است.
چرا در استانی که در سال‌های خشکسالی ۲ برابر میانگین کشور بارندگی دارد خشکسالی هست؟
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد گفت: تمام این بارش‌ها در چهار ماه از سال اتفاق می‌افتد و دقیقاً در چهار ماهی که استان هیچ نیاز آبی ندارد و یا کمتر نیاز آبی دارد.
آرش مصلح عنوان کرد: در آن هشت ماهی که استان مصارف شرب، کشاورزی و صنعت را دارد هیچ بارشی وجود ندارد.
مسئولان شرکت آب و فاضلاب کهگیلویه و بویراحمد هم می‌گویند که مسأله مهم توپوگرافی و اختلاف ارتفاع از دیرباز گریبانگیر شبکه شهر‌ها و روستا‌های استان شده به گونه‌ای که در شهر یاسوج از منبع آب معصوم آباد در بلندترین نقطه تا محل برداشت آب حدود ۲۰۰ متر اختلاف ارتفاع وجود دارد.
علاوه بر این به اعتقاد کارشناسان، برداشتهای بی‌رویه آب از سفره‌های زیر زمینی در سالیان اخیر خطر بروز خشکسالی و بحران‌های زیست محیطی را در استان تشدید کرده است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که سالانه ۳۴ میلیون متر مکعب آب از بیش از یک هزار چاه فاقد پروانه در این استان برداشت می‌شود و بیش از یکهزارو ۱۰۵ حلقه چاه آب فاقد پروانه در دشت‌های این استان حفر شده است.
قدمت بیش از ۴۰ ساله شبکه توزیع آب و میزان هدر روی بالای آن در شبکه توزیع سبب بروز اخلال در روند آبرسانی به مناطق مختلف شهر یاسوج شده است به طوری که شهروندان این شهر از قطعی آب خانه‌های خود در مدت زمان یک هفته خبر می‌دهند.
از مجموع ۸۳ میلیون متر مکعب آب تولیدی در سال تنها ۴۹ میلیون مترمکعب به خانه مشترکان می‌رسد به عبارت دیگر ۵۵ درصد هدر روی و پرت آب در یاسوج وجود دارد.
پروژه‌های شاخص آب در میان مصوبات سفر ریاست جمهوری
امسال دولت مردمی سیزدهم در جهت رفع محرومیت زدایی، اعتبارات کم سابقه‌ای در حوزه آب کهگیلویه و بویراحمد اختصاص داده است و اقدامات شاخصی در این استان به ویژه در حوزه رفع مشکلات تنش آبی و محرومیت زدایی در حوزه آب به سرانجام رسانده است.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب کهگیلویه و بویراحمد در خصوص پروژه‌های محرومیت زدایی آبرسانی، تصریح کرد: در ردیف محرومیت زدایی ۲۱۷ میلیارد تومان بصورت نقد در بُعد محرومیت زدایی و رفع تنش آبی گرفتیم.
برای نمونه، ۲۲۰میلیارد تومان برای اصلاح شبکه توزیع آب یاسوج در سفر هیأت دولت و رئیس جمهور به استان برای اصلاح شبکه فرسوده آب مرکز استان پیش‌بینی شد که بخشی از آن اختصاص یافت.
اصلاح شبکه آب یاسوج
با توجه به وجود درصد بالای فرسودگی در شبکه توزیع شهر یاسوج ( حدود ۴۰ درصد) که منجر به بروز شکستگی‌های متعدد در مناطق و محله‌های خاص و در نتیجه هدر رفت بالا و همچنین افزایش آلودگی آب و در نتیجه نارضایتی مشترکین می‌گردید، اصلاح شبکه این شهر، در دستور کار ویژه شرکت قرار گرفت.
طبق برآورد صورت گرفته شده ۲۰۰ کیلومتر از شبکه آب شهر یاسوج نیاز به اصلاح دارد که تا کنون ۲۰ کیلومتر از شبکه اصلاح شده است و لذا با توجه به افزایش قیمت‌ها، اعتبار در نظر گرفته شده برای اجراء ۱۶۰ کیلومتر پاسخگو خواهد بود.
مبلغ برآورد اجرای عملیات ۲۲۰ میلیارد تومان بوده و جمعیت تحت پوشش آب ۱۸۲۰۰۰ نفر است.
اهم اقدامات انجام شده تاکنون اصلاح ۲۷ کیلومتر شبکه توزیع آب(۹ پیمانکار فعال در نقاط مختلف شهر یاسوج)، خرید تجهیزات، لوله، اتصالات و شیرآلات به مبلغ ۱۰۸ میلیارد ریال و پیشرفت فیزیکی پروژه از زمان ابلاغ اعتبارات ریاست محترم جمهوری تاکنون ۴۲ درصد می‌باشد.
رئیس اداره آب و فاضلاب شهرستان بویراحمد تصریح کرد: در سفر رئیس جمهور به کهگیلویه و بویراحمد، مبلغ ۲۲۰ میلیارد تومان برای یاسوج مصوب شد که ۳۸ میلیارد تومان آن تخصیص یافت.
آرمین تأکید کرد: عملیات اصلاح شبکه آی این شهر با ۳۸ میلیارد تومان اعتبارات تخصیص یافته از محل سفر و با بیش از ۱۵ میلیارد تومان از محل اعتبارات استانی آغاز شده است.
وی عنوان کرد: در حال حاضر ۱۳ پیمانکار در سطح شهر در حال کار هستند و عملیات اصلاح ۲۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد.
رئیس اداره آب و فاضلاب شهرستان بویراحمد ابراز داشت: این مبلغ تخصیصی در طول عمر شبکه آب و فاضلاب استان هنوز محقق نشده بود و جای تقدیر از مسئولان ارشد استانی وجود دارد.
آبرسانی به لیکک
مبلغ برآورد اجرای عملیات ۳۸۹ میلیارد تومان است و اهداف طرح شامل تأمین آب به میزان ۵/۵ میلیون متر مکعب در سال برای آب شرب شهر لیکک و حومه با جمعیت ۷۸۰۰۰ نفر برای افق ۱۴۱۵ و تأمین آب به میزان ۳ میلیون متر مکعب در سال برای صنایع شهرستان است.
درصد پیشرفت فیزیکی آن ۵۷ درصد بوده و اهم اقدامات انجام شده تاکنون احداث مخزن ۱۵۰۰۰ مترمکعبی لیکک، احداث مخزن ۱۰۰۰ مترمکعبی‌ایستگاه پمپاژ شماره دو، و پی کنی محل‌ایستگاه، مخزن ۱۰۰۰ مترمکعبی شهرک ولی عصر، عملیات خاکبرداری جاده سرویس به حجم کل ۱، ۳۷۰، ۰۰۰ متر مکعب، و به طول ۲۷/۸ کیلومتر مسیرسازی، عملیات ترانشه کنی جهت لوله‌گذاری به طول ۲۷۸۱۷ متر و عملیات لوله‌گذاری به طول ۲۸۷۳۷ متر انجام گرفته است.
سد ایلی آباد
با بهره‌برداری از این طرح ۴۵۰هکتار زمین کشاورزی در شهرستان بهمئی تأمین آب خواهد شد وظرفیت آبگیری سد ۵ میلیون متر مکعب خواهد بود.
تاکنون، بدنه این سد ۹۸ درصد و کل پروژه ۵۵ درصد پیشرفت فیزیکی دارد.
بدنه سد احداث، ساختمان‌ایستگاه پمپاژ تکمیل و همچنین یک خط انتقال آن اجرا شده است.
تصفیه خانه شهر چرام
طرح ایجاد تصفیه خانه فاضلاب شهر چرام با هدف بهبود شاخص‌های بهداشتی و زیست محیطی، جلوگیری از ورود فاضلاب خام به سد کوثر، استفاده مجدد از پساب تصفیه شده با توجه به سطح وسیع زمین‌های کشاورزی اطراف و ایجاد آب پایدار اجرا شد.
مهمترین اقدامات صورت گرفته در یک سال اخیر اجرای بخشی از عملیات ابنیه حوض‌های هوادهی و انوکسیک و ته نشینی، خاکبرداری و اجرای بخشی از ساختمان‌های اداری، تکمیل خط انتقال و بای پس، اجرای ۷۵% عملیات ابنیه بستر لجن خشک کن، اجرای ۹۵درصد آرماتوربندی و قالب‌بندی پارت دوم‌ایستاه پمپاژ، اجرای ۷۵ درصد قالب‌بندی و بتن‌ریزی مخزن هاضم هوازی و قالب‌بندی و آرماتوربندی حوض دانه گیر، ساخت سوله، اجرای بخشی از ساختمان کلروفریک، اجرای خط انتقال آب شرب، خاکبرداری، آرماتوربندی و فونداسیون ساختمان دیزل ژنراتور بوده است.
سد کوهبرد
مبلغ برآورد اجرای عملیات ۴۷ میلیارد تومان بوده و منابع تأمین اعتبار مبلغ ۲۵ میلیارد تومان توسط سازمان توسط سازمان برنامه و بودجه کشور مبلغ ۲۲ میلیارد تومان از محل اعتبارات استانی در سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ بوده است.
بدنه سد حدود ۹۵ درصد و کل عملیات اجرایی پروژه ۶۳ درصد پیشرفت فیزیکی دارد.
عملیات اجرایی سد پیشرفت فیزیکی خوبی دارد و با آبگیری آن ۳۵۰ هکتار از اراضی این منطقه آبیاری خواهد شد.
سد تنگ سرخ
در سفر دور اول رئیس جمهور به استان، سد دارای پیشرفت فیزیکی ۳۵درصد بوده که اکنون به ۴۵ درصد رسیده است، مطالبات پیمانکار هم اکنون ۱۳۰ میلیارد تومان می‌باشد.
جهت تملک اراضی کشاورزان در محدوده سد نیاز به ۳۰۰ میلیارد تومان اعتبار می‌باشد، طبق آخرین برآورد صورت گرفته حداقل نیاز به ۱۰۰۰ میلیارد تومان اعتبار جهت تکمیل کامل بدنه سد و پرداخت طلب پیمانکار و تملک اراضی می‌باشد.
حداقل در این مدت سه بار با وزیر نیرو دیدار انجام شده و قول تأمین اعتبار داده شده لیکن اعتبار تخصیصی جوابگوی سد نمی‌باشد.
قرار بود در سال ۱۴۰۱ آبگیری شود اما آنگونه که شواهد نشان می‌دهد در سال ۱۴۰۱ آبگیری محقق نمی‌شود.
- سد تنگ سرخ بویراحمد با هدف تأمین آب بلند مدت آشامیدنی و صنعتی شهر یاسوج و روستا‌های اطراف آن، افزایش جذب گردشگر و کنترل سیلاب در حال ساخت است و تکمیل آن تأثیر گسترده‌ای بر این منطقه خواهد گذاشت.
برخی خدمات یکساله دولت سیزدهم در حوزه آبرسانی روستایی و برخی شهرستان‌ها
استاندار کهگیلویه و بویراحمد می‌گوید که اساسی‌ترین مشکل روستا‌ها و عشایر این استان تأمین آب شرب بوده و رفع این نقیصه نیازمند تخصیص اعتبارات کلان است.
سید علی احمدزاده ضمن تشریح بخشی از خدمات برجسته دولت طی یکسال گذشته با اولویت بخشی به مناطق روستایی، عنوان کرد: در حوزه آب و فاضلاب ۴۱ روستای استان این با اعتبار ۱۷۵ میلیارد تومان آبرسانی شده و ساکنان آن‌ها از آب شرب و بهداشتی بهره‌مند شده‌اند.
وی افزود: در حال حاضر ۵۲ طرح آب و فاضلاب روستایی با حجم عملیات ۱۱۰ کیلومتر لوله‌گذاری، پنج باب مخزن با ظرفیت ۱۱۰۰ متر مکعب در دست اجراست.
احمدزاده تصریح کرد: این طرح‌ها با اعتبار ۷۵ میلیارد تومان و پیشرفت فیزیکی ۵۴ درصد در دست اقدام است.
معاون عمرانی استانداری کهگیلویه و بویراحمد نیز گفت: برای تسریع در روند اجرایی از منابع مختلف بخصوص سازمان منابع آب ۱۳ میلیارد تومان به طرح آبرسانی به بخش‌های دیشموک و قلعه رئیسی در شهرستان کهگیلویه از رودخانه گندمکار در نظر گرفته شده است.
وی بیان کرد: پروژه آبرسانی از سد کوثر به چهار شهر دهدشت، سوق، چرام و لنده و روستا‌های اطراف با جمعیت ٢۴٠ هزار نفر شامل ١۵٣ هزار نفر شهری وبیش از ٨٧ هزار نفر روستایی با هدف تأمین ١۶ میلیون و ٩۴٠ هزار مترمکعب آب طی یکسال اخیر روند اجرایی آن شتاب گرفت.
حاجی‌زاده عملیات انجام شده را تاکنون شامل لوله‌گذاری به طول ۹هزار و ٨٢٠ متر، خاکبرداری و بازگشایی مسیر جاده سرویس به طول ٢٣ کیلومتر، احداث مخزن ۵٠٠٠ متر مکعبی (مخزن شماره ۴) و شروع عملیات اجرایی مخزن ۲۰ هزار متر مکعبی شهر دهدشت با پیشرفت فیزیکی ۴۵ درصد عنوان کرد.
با همکاری وزارت نیرو این پروژه در لیست پروژه‌های اولویت دار وزارت قرار گرفت و در حال حاضر ۱۸۰ میلیارد از محل تهاتر نفت، ۵۰ میلیارد تنش آبی و ۵۰ میلیارد تومان پیوست برای این پروژه در نظر گرفته شده است.
رفع تنش آبی در ۱۷۲ روستای کهگیلویه و بویراحمد
مدیرکل ستاد اجرایی فرمان امام (ره) در کهگیلویه و بویراحمد گفت: با مشارکت شرکت آب و فاضلاب استان و این ستاد مشکل تنش آبی در ۱۷۲ روستای مناطق مختلف استان رفع شد.
شایان نادری بیان کرد: ستاد اجرایی فرمان امام (ره) ۳۰ میلیارد تومان برای اجرای این طرح‌های آبرسانی هزینه کرده است.
وی افزود: اغلب پروژه‌های آبرسانی و رفع تنش آبی استان در روستا‌های دیشموک، بخش لوداب، باشت، دنا و بویراحمد بوده است.
کهگیلویه و بویراحمد با مساحتی حدود ۱۶ هزار و ۲۴۹ کیلومترمربع، سرزمینی مرتفع و کوهستانی با اقلیم سردسیری و گرمسیری در جنوب غربی ایران قرار دارد.
حجم ذخیره مخازن آب شهر‌های استان ۱۳۱ هزار متر مکعب است. تعداد مخازن آب مناطق شهری استان ۵۳ باب مخزن بتنی استاندارد و تعداد مشترکان آبفای شهری ۱۶۵ هزار و ۵۰۰ مشترک است.
منابع تأمین آب شهر‌های کهگیلویه و بویراحمد شامل ۶۶ حلقه چاه و هفت دهنه چشمه است و بخشی نیز از طریق سد کوثر تأمین می‌شود.
این استان با هشت شهرستان و ۱۷شهر، نزدیک به ۷۲۰ هزار نفر جمعیت دارد. کمتر از ۴۴ درصد جمعیت استان در مناطق روستایی زندگی می‌کنند.
طول شبکه توزیع و خطوط انتقال آب شهر‌های کهگیلویه و بویراحمد هم اینک به ترتیب یک هزار و ۵۰۰ کیلومتر و ۳۲۰ کیلومتر است.
ایرنا در پایان نوشت: ۱۱ایستگاه پمپاژ آب در کهگیلویه و بویراحمد وجود دارد که در شبانه روز ۱۱۲ هزار و ۵۰۰ مترمکعب آب را برای استفاده مشترکان مناطق شهری این استان پمپاژ می‌کنند. کهگیلویه و بویراحمد با وجود تولید ۱۰ درصد از روان آب‌های کشور، ۵۷ رودخانه به طول یک هزار و ۴۰۰ کیلومتر و ۱۱ هزار کیلومتر آبراه دارای ظرفیت‌های بی‌نظیری در حوزه آب است.
اما مدیر به معنای واقعی کلمه احمق وقتی ۴ ماه بارش داریم ۸ ماه نداریم بقیه کشور که همون چهار ماه را هم ندارند وقتی میانگین میگیرند کل سال ۱۲ ماه میگیرند