واکنش‌ها و تحلیل‌ها؛ تاجگردون: ظریف کجای بازی سیاسی قرار دارد؟ / یاران ظریف در حال فاصله‌گیری: آیا او در سیاست منفعل شده است؟

کبنا ؛در روزهای اخیر، تجمعات خیابانی در مخالفت با محمد جواد ظریف، وزیر سابق امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، در استان‌های مختلف کشور برگزار شده است. این تجمعات در شرایطی شکل گرفته که انتقادات از ظریف به دلیل سیاست‌ها و عملکردهایش در دوران تصدی‌اش به شدت افزایش یافته و به نظر می‌رسد که این موضوع به یک بحث داغ در فضای سیاسی کشور تبدیل شده است.
به گزارش کبنا، غلامرضا تاجگردون، رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس، در واکنش به انتقادات گسترده از محمد جواد ظریف، در صفحه شخصی خود در اینستاگرام نوشت:
«ظریف که همان ظریف است. او در زمان مسئولیتش در مذاکرات هسته‌ای نیز فرزندش در آمریکا متولد شد و حالا این انتقادات به چه دلیل مطرح می‌شود؟ در آن زمان که مسئول مذاکرات بود و همه برایش کف می‌زدند، این موضوع هیچ‌گاه مورد توجه قرار نگرفت. تنور انتخابات تازه داغ می‌شد و ظریف اولین سخنرانی انتخاباتی و البته نسبتاً تند خود را در کاشان انجام داده بود. به‌نوعی، او بدون اطلاع و شناخت کامل از لایه‌های سیاسی و رفتاری داخلی و با انبوهی از تجربه بین‌المللی، وارد یک بازی جدید شده بود.
من در محل دفتر کار ایشان را دیدم که با تعدادی از همکاران سابقش جلسه داشت. بعد از جلسه، چند دقیقه‌ای ایشان را نگه داشتم و صحبتی با او داشتم. این عکس را دوستی گرفت و مربوط به همان دقایق بود. خدمتش عرض کردم که شما یک برند بین‌المللی برای ایران هستید و سرمایه ایران در این انتخابات تمام می‌شود. یکی برنده خواهد شد و حتماً هم پزشکیان پیروز است. شما نباید این برند را بسوزانید؛ زیرا جریان رقابت داخلی و ادامه آن، دشمنانی برای شما به وجود می‌آورد که بعداً نمی‌توانید کنترل کنید.
ادامه کار و تندروی در تجمعات و حملات تند به جریان رقیب چنین کینه‌ای درست کرده که ثمره تلخ آن را اکنون می‌چشید. شورای راهبری و شکل‌گیری مخالفان درون‌جریانی موجب شد که یاران درون جریانش هم کم شوند. این روزها هیچ‌کس نمی‌داند ظریف کجای بازی است و به‌تدریج جریان تند داخلی او را به یک جریان ضد نظام تبدیل می‌کند. فردی که می‌توانست به‌طور مؤثر برای ایران و به‌ویژه برای مناسبات بین‌المللی عمل کند، به فردی کاملاً منفعل تبدیل شده است و حتی یاران دور میز دولت هم کم‌کم از او فاصله می‌گیرند.
آنچه که در حمله به ظریف می‌بینیم، نتیجه فعالیت‌های بیش از حد او در جریان انتخابات است. ای کاش ظریف کمی اعتنا می‌کرد به حرف‌های آن روز من و به احسنت احسنت دیگرانی که امروز دور و برش نیستند و کمی تفکر می‌کرد. البته که تحلیل فراتر از این حرف‌هاست، اما بد ندیدم خاطره‌ای ملموس بگویم از آنچه که گذشت.»



سایت انتخاب نیز در گزارشی به تجمعات اخیر اشاره کرد و نوشت: «کافی است به عکس‌های تجمعات خیابانی علیه ظریف دقت کنید؛ عمدتاً با قاب‌های بسته از تعداد نفرات محدود است یا از پلاکاردهایی که با فونت درشت بر آن‌ها نوشته شده است: عزل ظریف، ظریف آمریکایی و عناوینی مشابه.» به‌عنوان مثال، تجمع اخیر در اصفهان تنها ۱۷ نفر شرکت‌کننده داشت و در مشهد و خیابان پاستور تهران نیز به همین شکل بود. این تجمعات به نظر می‌رسد بیشتر شبیه به گردهمایی‌های خانوادگی باشد تا اعتراضات جدی.
نکات قابل توجه درباره تجمعات اخیر:

1. عدم مجوز برای تجمعات: تجمعات اخیر به نظر می‌رسد بدون مجوز از وزارت کشور برگزار شده‌اند. بر اساس قانون اساسی، برگزاری هر تجمعی به شرط آنکه بدون حمل سلاح باشد و مخل به مبانی اسلام و امنیت عمومی نباشد، مجاز است. اما در عمل، این اصل به‌طور کامل اجرا نمی‌شود و برگزاری تجمعات به اخذ مجوز وابسته است. این سؤال مطرح می‌شود که چرا این قاعده برای یک طیف خاص رعایت نمی‌شود و اگر حامیان ظریف بخواهند به خیابان بیایند، آیا به همین اندازه آزاد خواهند بود؟
   حمایت‌های سیاسی: حامیان تجمع‌کنندگان مشخص نیستند و هیچ‌یک از طیف‌های اصولگرا مسئولیت این تجمعات را بر عهده نمی‌گیرند. در حالی که با رصد کانال‌های همین طیف‌ها در پیام‌رسان‌ها، به‌ویژه ایتا، می‌توان دریافت که آن‌ها از حامیان سرسخت سعید جلیلی و گروه‌های نزدیک به او هستند. تجمع اخیر این تعداد محدود بعد از نطق‌های ظریف‌ستیزانه برخی نمایندگان نزدیک به جبهه پایداری در مجلس برگزار شد؛ افرادی مانند مهدی کوچک‌زاده، حمید رسایی و امیرحسین ثابتی.
   کمبود شرکت‌کنندگان: تعداد شرکت‌کنندگان در این تجمعات به شدت کم بوده و این موضوع نشان‌دهنده فقر مقبولیت و محبوبیت مخالفان ظریف است. تجمعات اخیر به ضد هدف تجمع‌کنندگان تبدیل شده و نشان‌دهنده این واقعیت است که مخالفان اعتدال و میانه‌روی در کشور به قدری کم هستند که نمی‌توانند حتی یک جمع خانوادگی را تشکیل دهند. به نوعی، آن‌ها با اراده خودشان وارد وزن‌کشی سیاسی‌ای شدند که مشخص بود بازنده خواهند بود.
   فضاسازی رسانه‌ای: تجمعات محدود آن‌ها به گونه‌ای بزرگ جلوه داده می‌شود که گویی خیابان‌ها در شهرهای مختلف علیه ظریف پر شده است. این شیوه رادیکال‌هاست؛ چه در مجلس، چه در عرصه رسانه‌ای و چه در خیابان. آن‌ها با ایجاد هیاهوی بسیار سعی می‌کنند خود را مهم، دارای پایگاه اجتماعی و تأثیرگذار جلوه دهند؛ مانند طرفداران اندک یک تیم فوتبال که به دلیل کم‌بودنشان چند بلندگو در دست می‌گیرند تا صدای خود را غالب نشان دهند.

در نهایت، تجمعات اخیر به وضوح نشان‌دهنده عدم توانایی برخی گروه‌ها در جلب حمایت عمومی و ایجاد پایگاه اجتماعی قوی است. این تجمعات، به جای نشان دادن قدرت مخالفان، ضعف آن‌ها را به نمایش گذاشته و به نوعی به تقویت جایگاه ظریف در عرصه سیاسی کمک کرده است. در شرایطی که فضای سیاسی کشور به شدت ملتهب است، این تجمعات محدود تنها به تقویت انتقادات از مخالفان و نشان دادن ناکامی آن‌ها در جلب حمایت عمومی منجر شده است.