تاریخ انتشار
يکشنبه ۲ دی ۱۴۰۳ ساعت ۱۷:۵۷
کد مطلب : ۴۹۴۱۴۷
کبنا بررسی کرد؛
تحلیل کبنانیوز از واکنش عالمانه آیتالله شرفالدین ملکحسینی به اظهارات نماینده ماهشهر / آیتالله ملکحسینی میتواند الگویی برای همه فعالان سیاسی و اجتماعی استان کهگیلویه و بویراحمد باشد / سخنی که از دل برآید لاجرم بر دل نشیند
۱
کبنا ؛چند روز پس از انتشار فایل صوتی اظهارات نماینده ماهشهر که واکنشهای زیادی برانگیخت، آیتالله شرف الدین ملکحسینی با اظهاراتی عالمانه نسبت به آن واکنش نشان داد. این سخنان به دلیل جامعیت و عالمیتی که در خود دارند، میتوانند الگویی برای فعالان استان کهگیلویه و بویراحمد باشند.
به گزارش کبنا، در پی انتشار فایل صوتی نماینده ماهشهر در مجلس شورای اسلامی درباره بهکارگیری غیربومیها در صنایع نفتی حوزه انتخابیه ماهشهر، بسیاری از افراد از جمله نمایندگان استان کهگیلویه و بویراحمد در مجلس شورای اسلامی و بسیاری از فعالان سیاسی و اجتماعی استان واکنش نشان دادند. اما چند روز پس از آنکه فضا کمی آرامتر شد، آیتالله سید شرفالدین ملکحسینی نماینده مردم استان کهگیلویه و بویراحمد در مجلس خبرگان رهبری با انتشار یک فایل صوتی، واکنشی عالمانه نشان داد که میتوان آن را جامعترین واکنش نسبت به سخنان نماینده ماهشهر دانست.
آیت الله ملکحسینی یکی از سرمایههای نمادین در استان کهگیلویه و بویراحمد محسوب میشود و در افکار عمومی استان از محبوبیت کمنظیری برخوردار است. ازاینرو به نظر میرسد اظهارات او در این مورد، حکم نوعی حسن ختام را دارد.
پس از آنکه اظهارات آیت الله ملکحسینی در فضای رسانهای استان منتشر شد، واکنشهای مثبت زیادی نشان داده شد. بسیاری از شخصیتها در استان، آن را سخنانی عمیق و قابل توجه دانستند و بیان کردند حرف آخر را او زده و دیگر نیازی به اظهار نظر دوباره در این خصوص نیست. ما نیز با پذیرش همین منطق، حرف تازهای در اینخصوص نمیزنیم. اما لازم است سخنان او کمی تحلیل شوند تا همگی متوجه شویم وجه تمایز این سخنان با واکنشهای سایرین در چیست؟ مگر آیتالله ملکحسینی چه گفته بود که اینچنین مورد تحسین قرار گرفت و مهمترین نکات سخنان او چه بود؟ برای پاسخ به این سؤالات، مروری بر سخنان او میاندازیم.
او صحبتش را با تمایز نهادن میان تعصب و غیرت شروع کرد و تعصب را عین کفر عنوان نمود. وی، به درستی، از غیرت دفاع نمود و از غیرت با عنوان یک فضیلت یاد کرد. اما روشن است که غیرت را نباید با تعصب اشتباه گرفت، وقتی که دفاع از پدیدهای همچون قومیت، طایفه و حتی ملیت، از حد خود فراتر میرود، شکل تعصب به خود میگیرد؛ افراد متعصب نیز چشمانشان را بسته و دهانشان را باز میکنند. آیت الله ملک حسینی حتی دفاع متعصبانه از ملیت را نیز نقد میکند؛ او که در قالبی انسانی میاندیشد، تعلقاتی که انسان را دچار تعصب میکند را مردود میشمارد. از این نظر، ملیت از آنجا که قابل خرد شدن به طایفه، قومیت، شهرستان و اموری از این دست است، میتواند منجر به تعصب شود.
او اما علیرغم انتقادی که نسبت به این مفاهیم دارد، نسبت به همه ایرانیها نگاهی مثبت دارد و از خوزستانیها با عناوینی همچون پاکمنش و باشرف یاد میکند. ملکحسینی در عین انتقاد به مفاهیم چالشبرانگیزی همجون ملیت و تعصب ملی، همه ایرانیان را یکسان میداند. او با نگاهی تاریخی مردم کهگیلویه و بویراحمد را در کنار هم قرار داده و به همبستگی این دو قوم اشاره میکند. او با ایده ایران برای همه ایرانیان، مرزی بین هیچکدام از اقوام قائل نمیشود؛ از این نظر، منابع طبیعی و انسانی این کشور نیز متعلق به همه ایرانیان است. بر اساس این نگاه انسانی، همه ایرانیان میتوانند از همه مواهب طبیعی کشور به یکسان استفاده کنند و مرزهای استانی و شهرستانی نباید مانعی در برابر آنها به وجود بیاورد.
آیت الله ملکحسینی در ادامه با نگاهی علمی، از مهاجرت به عنوان یک بهرهمندی یاد میکند. در نظریههای توسعه نیز مهاجرت با قبول برخی اصول، نوعی سرمایه محسوب میشود؛ مکانی که مهاجر میپذیرد، میتواند از انرژی و سرمایه مهاجران استفاده نماید. از سوی دیگر، در یک فضای رقابتی، وقتی که یک مهاجر میتواند مقامی را به دست بیاورد، این بدان معناست که فرد مهاجر از تواناییای برخوردار بوده که اتفاقاً برای منطقه مهاجرپذیر لازم و ضروری است.
وی در ادامه از مردمیبودن دفاع میکند و منظور خود از آن را اینگونه بیان مینماید: «مردمی بودن به معنای دفاع از حق مردم است، نه حق مردم را به سود خود مصادره کردن و آبرو یافتن». او با انتقاد از یکسویه نگریستن برخی از مقامها میگوید آیا به ظلمی که به مردم در ادارات میرود هم انتقاد دارید؟ وی به درستی بر این نکته دست میگذارد که اگر قرار باشد همه مهاجرین به استانهای خود برگردند کمیت این جامعه به هم میریزد. تصور کنید هر کسی که مهاجرت نموده، به استان خود برگردد، روشن است که سالهای سال باید شاهد نابسامانیهای ناشی از آن باشیم، چرا که کمترین پیامدهای آن میتواند بیکاری اصطکاکی و مهمتر از آن حاشیهنشینی باشد. حالا فرض کنید مردمی که به استانهای خود برگشتند تصمیم بگیرند نگذارند از این به بعد سایر استانها از منابع آنها استفاده نکنند. روشن است که چه فاجعهای ممکن است رخ دهد. در همین استان کهگیلویه و بویراحمد اگر منابع آبی منحصر به خود استان شود، بیش از پنج استان با کمبود آب شدید مواجه خواهند شد. اگر استانهای دیگری منابعشان را به روی کهگیلویه و بویراحمد ببندند، همین اتفاق نیز برای این استان رخ خواهد داد. بنابراین در عرصه ملی، همه منابع مشترک هستند و به دلیل خطکشیهای بین استانی نمیتوان دیگران را از این منابع محروم نمود.
از سوی دیگر، در جهان امروز که به تدریج مرزها در حال کمرنگشدن هستند، صحبت از نوعی بومیگرایی که همراه با تعصب منطقهای باشد، مضحک به نظر میرسد؛ زمانی که حتی پدیدهای همچون اقتصاد جهانی شکل گرفته و حتی فضای شخصی و خصوصی جهانی شده و از طرف دیگر، جهان به فضای شخصی افراد راه یافته، نمیتوان با بهانههای واهی، حکم به محرومیت یکدیگر داد. آیتالله ملک حسینی با استناد به تحولات جهانی چنین منطقی را در پیش گرفته و از این منظر به نماینده ماهشهر انتقاد میکند. او میگوید: «انشالله روزی افکار شیعی و افکار دینی از همین ابزارها در جهان و بر جهان تأثیر بگذارد. و ما شاهد این باشیم که در ذیل فرهنگ دین تمام ملتها به یکپارچگی الهی و دینی رسیدهاند. و عجیب است به عقب و عقب و عقب بر میگردیم. آیا این یک ارتجاع شوم نیست؟».
بر اساس منطق آیت الله ملک حسینی، از این رو که نفت، آب و سایر منابع طبیعی، ملی هستند، درآمد ناشی از آنها نیز باید ملی باشد. به این معنی که وقتی منبعی طبیعی در استانی قرار دارد، درآمد حاصل از آن باید در کل کشور هزینه شود، مجموع این درآمدها تبدیل به بودجه ملی میشود و هر استانی به تناسب نیازها و توانمندیهایش از این بودجه بهرهمند میشود.
او در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به شایستهسالاری، از تخصص دفاع میکند. پدیدهای که متأسفانه گاهی در همین استان کهگیلویه و بویراحمد نیز نادیده گرفته میشود. تخصص، مرز و جغرافیا نمیشناسد. بسیار دیدهایم که برخی از هموطنانمان در کشورهای دیگر مقام و منصب کسب کردهاند. همین پدیده را باید در درون مرزهای کشور نیز به رسمیت شناخت. وقتی جایگاهی نیاز به یک متخصص دارد، همه افراد ایرانی میتوانند در آن رقابت شرکت کرده و بخت خود را بیازمایند. بر همین اساس است که در آزمونهای استخدامی، به مراکز استانی سهمیه بومیگزینی تعلق نمیگیرد. بر همین اساس است که یک کهگیلویه و بویراحمدی، یک خوزستانی، اصفهانی، کرمانشاهی و ... در شغل محلی مثلا در تهران، دقیقا یکسان بوده و هر کدام توانایی بیشتری داشته باشند، میتوانند پذیرفته شوند. نمیتوان گفت یک کهگیلویه و بویراحمدی نمیتواند در خوزستان مشغول به کار شود و یا برعکس آن. بنابراین همانطور که آیت الله ملکحسینی نیز میگوید: ایران برای همه ایرانیان است.
او علاوه بر آنکه چندین بار بر قانون و پایبندی به آن تأکید کرده، به هشت سال دفاع مقدس و جانفشانیهای مردم کهگیلویه و بویراحمد نیز اشاره میکند و میگوید در روزهایی که ترکش نیاز بود مردم این استان بودند، حالا که روز تراکنش است نباید این مردم بهره ببرند؟ وی در ادامه با تأکید مجدد بر همبستگی ملی، افراد را از ساز تفرقه و جدایی زدن بر حذر میدارد و میگوید بر طبل اختلاف کوبیدن و ساز فتنه را باد کردن غلط است.
وی حتی به این سطح از سخنان اکتفا نمیکند و به استانداران پیشنهاد میدهد بنشینند و در مورد استفاده از مواهب و منابع با یکدیگر به توافق برسند. موضوعی که یکی از پایههای دموکراسی است. از سوی دیگر، او در پایان، بین سخنان نماینده و مردم خوزستان تمایز میگذارد و با همان نگاه انسانگرایی که دارد بیان میکند که خود خوزستانیها نسبت به اظهار توهین رضایت ندارند. او میگوید: «بیشک میدانیم که مردم شریف خوزستان و شهرستانهای مختلف این استان غیور، هرگز به چنین سخنهایی که میتواند منشأ فتنهها باشد و برادریها را کمرنگ کند راضی نیستند.»
هر چند در این یادداشت، تنها به ذکر کلیاتی از سخنان آیتالله ملکحسینی در واکنش به اظهارات نماینده ماهشهر اشاره شد، اما سخنان او میتواند الگویی برای فعالان سیاسی استان کهگیلویه و بویراحمد و حتی کل کشور باشد. سخنانی که از دل برمیآید و بر دل مینشیند و هر انسان آزادهای نیز با آنها موافق است.
به گزارش کبنا، در پی انتشار فایل صوتی نماینده ماهشهر در مجلس شورای اسلامی درباره بهکارگیری غیربومیها در صنایع نفتی حوزه انتخابیه ماهشهر، بسیاری از افراد از جمله نمایندگان استان کهگیلویه و بویراحمد در مجلس شورای اسلامی و بسیاری از فعالان سیاسی و اجتماعی استان واکنش نشان دادند. اما چند روز پس از آنکه فضا کمی آرامتر شد، آیتالله سید شرفالدین ملکحسینی نماینده مردم استان کهگیلویه و بویراحمد در مجلس خبرگان رهبری با انتشار یک فایل صوتی، واکنشی عالمانه نشان داد که میتوان آن را جامعترین واکنش نسبت به سخنان نماینده ماهشهر دانست.
آیت الله ملکحسینی یکی از سرمایههای نمادین در استان کهگیلویه و بویراحمد محسوب میشود و در افکار عمومی استان از محبوبیت کمنظیری برخوردار است. ازاینرو به نظر میرسد اظهارات او در این مورد، حکم نوعی حسن ختام را دارد.
پس از آنکه اظهارات آیت الله ملکحسینی در فضای رسانهای استان منتشر شد، واکنشهای مثبت زیادی نشان داده شد. بسیاری از شخصیتها در استان، آن را سخنانی عمیق و قابل توجه دانستند و بیان کردند حرف آخر را او زده و دیگر نیازی به اظهار نظر دوباره در این خصوص نیست. ما نیز با پذیرش همین منطق، حرف تازهای در اینخصوص نمیزنیم. اما لازم است سخنان او کمی تحلیل شوند تا همگی متوجه شویم وجه تمایز این سخنان با واکنشهای سایرین در چیست؟ مگر آیتالله ملکحسینی چه گفته بود که اینچنین مورد تحسین قرار گرفت و مهمترین نکات سخنان او چه بود؟ برای پاسخ به این سؤالات، مروری بر سخنان او میاندازیم.
او صحبتش را با تمایز نهادن میان تعصب و غیرت شروع کرد و تعصب را عین کفر عنوان نمود. وی، به درستی، از غیرت دفاع نمود و از غیرت با عنوان یک فضیلت یاد کرد. اما روشن است که غیرت را نباید با تعصب اشتباه گرفت، وقتی که دفاع از پدیدهای همچون قومیت، طایفه و حتی ملیت، از حد خود فراتر میرود، شکل تعصب به خود میگیرد؛ افراد متعصب نیز چشمانشان را بسته و دهانشان را باز میکنند. آیت الله ملک حسینی حتی دفاع متعصبانه از ملیت را نیز نقد میکند؛ او که در قالبی انسانی میاندیشد، تعلقاتی که انسان را دچار تعصب میکند را مردود میشمارد. از این نظر، ملیت از آنجا که قابل خرد شدن به طایفه، قومیت، شهرستان و اموری از این دست است، میتواند منجر به تعصب شود.
او اما علیرغم انتقادی که نسبت به این مفاهیم دارد، نسبت به همه ایرانیها نگاهی مثبت دارد و از خوزستانیها با عناوینی همچون پاکمنش و باشرف یاد میکند. ملکحسینی در عین انتقاد به مفاهیم چالشبرانگیزی همجون ملیت و تعصب ملی، همه ایرانیان را یکسان میداند. او با نگاهی تاریخی مردم کهگیلویه و بویراحمد را در کنار هم قرار داده و به همبستگی این دو قوم اشاره میکند. او با ایده ایران برای همه ایرانیان، مرزی بین هیچکدام از اقوام قائل نمیشود؛ از این نظر، منابع طبیعی و انسانی این کشور نیز متعلق به همه ایرانیان است. بر اساس این نگاه انسانی، همه ایرانیان میتوانند از همه مواهب طبیعی کشور به یکسان استفاده کنند و مرزهای استانی و شهرستانی نباید مانعی در برابر آنها به وجود بیاورد.
آیت الله ملکحسینی در ادامه با نگاهی علمی، از مهاجرت به عنوان یک بهرهمندی یاد میکند. در نظریههای توسعه نیز مهاجرت با قبول برخی اصول، نوعی سرمایه محسوب میشود؛ مکانی که مهاجر میپذیرد، میتواند از انرژی و سرمایه مهاجران استفاده نماید. از سوی دیگر، در یک فضای رقابتی، وقتی که یک مهاجر میتواند مقامی را به دست بیاورد، این بدان معناست که فرد مهاجر از تواناییای برخوردار بوده که اتفاقاً برای منطقه مهاجرپذیر لازم و ضروری است.
وی در ادامه از مردمیبودن دفاع میکند و منظور خود از آن را اینگونه بیان مینماید: «مردمی بودن به معنای دفاع از حق مردم است، نه حق مردم را به سود خود مصادره کردن و آبرو یافتن». او با انتقاد از یکسویه نگریستن برخی از مقامها میگوید آیا به ظلمی که به مردم در ادارات میرود هم انتقاد دارید؟ وی به درستی بر این نکته دست میگذارد که اگر قرار باشد همه مهاجرین به استانهای خود برگردند کمیت این جامعه به هم میریزد. تصور کنید هر کسی که مهاجرت نموده، به استان خود برگردد، روشن است که سالهای سال باید شاهد نابسامانیهای ناشی از آن باشیم، چرا که کمترین پیامدهای آن میتواند بیکاری اصطکاکی و مهمتر از آن حاشیهنشینی باشد. حالا فرض کنید مردمی که به استانهای خود برگشتند تصمیم بگیرند نگذارند از این به بعد سایر استانها از منابع آنها استفاده نکنند. روشن است که چه فاجعهای ممکن است رخ دهد. در همین استان کهگیلویه و بویراحمد اگر منابع آبی منحصر به خود استان شود، بیش از پنج استان با کمبود آب شدید مواجه خواهند شد. اگر استانهای دیگری منابعشان را به روی کهگیلویه و بویراحمد ببندند، همین اتفاق نیز برای این استان رخ خواهد داد. بنابراین در عرصه ملی، همه منابع مشترک هستند و به دلیل خطکشیهای بین استانی نمیتوان دیگران را از این منابع محروم نمود.
از سوی دیگر، در جهان امروز که به تدریج مرزها در حال کمرنگشدن هستند، صحبت از نوعی بومیگرایی که همراه با تعصب منطقهای باشد، مضحک به نظر میرسد؛ زمانی که حتی پدیدهای همچون اقتصاد جهانی شکل گرفته و حتی فضای شخصی و خصوصی جهانی شده و از طرف دیگر، جهان به فضای شخصی افراد راه یافته، نمیتوان با بهانههای واهی، حکم به محرومیت یکدیگر داد. آیتالله ملک حسینی با استناد به تحولات جهانی چنین منطقی را در پیش گرفته و از این منظر به نماینده ماهشهر انتقاد میکند. او میگوید: «انشالله روزی افکار شیعی و افکار دینی از همین ابزارها در جهان و بر جهان تأثیر بگذارد. و ما شاهد این باشیم که در ذیل فرهنگ دین تمام ملتها به یکپارچگی الهی و دینی رسیدهاند. و عجیب است به عقب و عقب و عقب بر میگردیم. آیا این یک ارتجاع شوم نیست؟».
بر اساس منطق آیت الله ملک حسینی، از این رو که نفت، آب و سایر منابع طبیعی، ملی هستند، درآمد ناشی از آنها نیز باید ملی باشد. به این معنی که وقتی منبعی طبیعی در استانی قرار دارد، درآمد حاصل از آن باید در کل کشور هزینه شود، مجموع این درآمدها تبدیل به بودجه ملی میشود و هر استانی به تناسب نیازها و توانمندیهایش از این بودجه بهرهمند میشود.
او در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به شایستهسالاری، از تخصص دفاع میکند. پدیدهای که متأسفانه گاهی در همین استان کهگیلویه و بویراحمد نیز نادیده گرفته میشود. تخصص، مرز و جغرافیا نمیشناسد. بسیار دیدهایم که برخی از هموطنانمان در کشورهای دیگر مقام و منصب کسب کردهاند. همین پدیده را باید در درون مرزهای کشور نیز به رسمیت شناخت. وقتی جایگاهی نیاز به یک متخصص دارد، همه افراد ایرانی میتوانند در آن رقابت شرکت کرده و بخت خود را بیازمایند. بر همین اساس است که در آزمونهای استخدامی، به مراکز استانی سهمیه بومیگزینی تعلق نمیگیرد. بر همین اساس است که یک کهگیلویه و بویراحمدی، یک خوزستانی، اصفهانی، کرمانشاهی و ... در شغل محلی مثلا در تهران، دقیقا یکسان بوده و هر کدام توانایی بیشتری داشته باشند، میتوانند پذیرفته شوند. نمیتوان گفت یک کهگیلویه و بویراحمدی نمیتواند در خوزستان مشغول به کار شود و یا برعکس آن. بنابراین همانطور که آیت الله ملکحسینی نیز میگوید: ایران برای همه ایرانیان است.
او علاوه بر آنکه چندین بار بر قانون و پایبندی به آن تأکید کرده، به هشت سال دفاع مقدس و جانفشانیهای مردم کهگیلویه و بویراحمد نیز اشاره میکند و میگوید در روزهایی که ترکش نیاز بود مردم این استان بودند، حالا که روز تراکنش است نباید این مردم بهره ببرند؟ وی در ادامه با تأکید مجدد بر همبستگی ملی، افراد را از ساز تفرقه و جدایی زدن بر حذر میدارد و میگوید بر طبل اختلاف کوبیدن و ساز فتنه را باد کردن غلط است.
وی حتی به این سطح از سخنان اکتفا نمیکند و به استانداران پیشنهاد میدهد بنشینند و در مورد استفاده از مواهب و منابع با یکدیگر به توافق برسند. موضوعی که یکی از پایههای دموکراسی است. از سوی دیگر، او در پایان، بین سخنان نماینده و مردم خوزستان تمایز میگذارد و با همان نگاه انسانگرایی که دارد بیان میکند که خود خوزستانیها نسبت به اظهار توهین رضایت ندارند. او میگوید: «بیشک میدانیم که مردم شریف خوزستان و شهرستانهای مختلف این استان غیور، هرگز به چنین سخنهایی که میتواند منشأ فتنهها باشد و برادریها را کمرنگ کند راضی نیستند.»
هر چند در این یادداشت، تنها به ذکر کلیاتی از سخنان آیتالله ملکحسینی در واکنش به اظهارات نماینده ماهشهر اشاره شد، اما سخنان او میتواند الگویی برای فعالان سیاسی استان کهگیلویه و بویراحمد و حتی کل کشور باشد. سخنانی که از دل برمیآید و بر دل مینشیند و هر انسان آزادهای نیز با آنها موافق است.