تاریخ انتشار
جمعه ۱۰ فروردين ۱۴۰۳ ساعت ۱۴:۴۲
کد مطلب : ۴۷۴۳۱۶
یادداشت ارسالی؛
در چه صورت صدای فقیرترین و ثروتمندترین افراد جامعه شنیده میشود؟
۰
مطلبی که می خوانید از سری یادداشت های مخاطبین کبنانیوز است و انتشار آن الزاما به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست. می توانید با ارسال یادداشت خود، این مطلب را تأیید یا نقد کنید.
کبنا ؛برزین آراسته: لازمه توسعه همه جانبه در یاسوج و سایر شهرهای استان رفتن به سمت توسعه حکمرانی محلی مطلوب است.
توسعه پایدار و حکمرانی محلی مطلوب در آغاز هزاره سوم میلادی، مدیریت سازمانهای محلی در قلمرو شهر و روستا را از رویکرد حکمرانی مطلوب که بر مشارکت نظام یافته شبکهای از عوامل و بازیگران عرصه محلی متمرکز تأکید دارد تأثیر پذیرفته است. در بافت جدید حکمرانی محلی مطلوب مسئولیتها و اختیارات حکومت محلی شوراهای شهر شهرداریها و سایر نمایندگان دولت مرکزی در حوزههای شهری و روستایی بازآفرینی شده است و قدرت به نحو عادلانه میان شبکهای از سازمانهای محلی وابسته به بخش دولتی، شرکتهای خصوصی و تشکلهای مدنی توزیع میگردد.
اما نقش حکمرانی مطلوب در عرصه توسعه پایدار جامعه محلی چیست؟ برنامه توسعه ملل متحد میگوید: که حکمرانی اعمال اقتدار سیاسی اقتصادی و اداری کشور و دربرگیرنده فرایندها، سازوکارها و نهادههایی میداند که در پرتو آن منافع شهروندان و گروهها پیگیری شود و آنان بتواند بتواند از آن طریق حقوق خویش را مطالبه کنند و تعهداتشان را برآورده نمایند و اختلافهایشان را تعدیل کنند.
اما از طرفی دیگر صندوق بینالمللی پول حکمرانی مطلوب را در گرو مدیریت پاسخگو و شفاف منابع مالی کشور برای نیل به اهداف توسعه اجتماعی و اقتصادی پایدار دانسته است ضمن اینکه بانک جهانی گوید که ارتقای ارزشهای مردم سالاری، کنترل فساد، تحکیم حقوق انسانی و پاسخگویی را از ارزشهای اصل حکمرانی مطلوب میداند و در نگاه دیگر میتوان مؤلفههای حکمرانی مطلوب را برخورداری از یک جامعه مدنی پویا، نهادههای سیاسی مستقل، حاکمیت قانون، دیوان سالاری اثربخش و کارآمد و پاسخگو و اقتصاد قوی دانست.
موضوع حکمرانی پدیده نوینی در کشور نیست و نشانههای حکمرانی در تمدن قدیم بشری وجود دارد و مفهوم این واژه با مفهوم حکومت تفاوت دارد حکومت به منابع قدرت و اختیاری اشاره دارد که از سوی مردم برای یک دوره زمانی مشخص به حاکمان جامعه داده میشود. اما حکمرانی مفهومی وسیعتر از حکومت دارد و آن حاصل از همبستگی و تعامل اقدامات و رفتارهای بازیگران بخشهای مختلف جامعه هست حکمرانی مطلوب در قلمرو فراملی، ملی و محلی کاربرد گستردهای یافته است.
یکی از ابعاد منطقهای حکمرانی، حکمرانی محلی مطلوب و حکمرانی شهری مطلوب است که به کیفیت اداره امور محلی در حوزههای شهری و روستایی اشاره دارد و بیانگر اعمال اقتدار سیاسی اقتصادی و مدیریتی توسط شبکهای از بازیگران رسمی حکومت محلی، بخش خصوصی و نهادههای مدنی در حوزههای شهری و روستایی است و آنچه که تعیینکننده محلی بودن حکمرانی ست میزان مشارکت مؤثر شهروندان و بازیگران محلی در تعیین آرمانها و خواستههای محلی و تلاش مشترک برای تحقق اهداف و خواسته جامعه محلی است.
حکمرانی محلی با تمرکز زدایی و واگذاری قدرت از سوی دولت مرکزی به مقامات و اجتماعات محلی تحقق مییابد که اگر ما بر فرض این موضوع را به معنای واقعی در مجموعه شورای شهر و شهرداری و برخی نهادهها در استانمان حاکم کنیم میتوانیم شاهد رونق و توسعه همه جانبه در شهرهای استانمان باشیم ساختار شورای شهر و مجموعه شهرداری یک نوع از حکمرانی محلی میباشد چرا که وظایف و اختیارات و همینطور مسئولیت ارائه طیف زیادی از خدمات محلی از قبیل خدمات نظافتی و بهداشتی، توسعه اجتماعی، امور حمل نقل و غیره را با تفکیک از دولت مرکزی به عهده دارند و همچنین وظایف دیگر همچون نظام مالیه (پرداخت مالیات) یا مالیات عمومی و بودجه محلی دارند که میتوانند با تعیین عوارض و مالیاتهای محلی درآمدزایی کنند و یا اینکه در حکمرانی محلی میتوانند در جذب و استخدام نیروی انسانی خود از اختیارات کافی برخوردار باشند چهارم مقامات محلی تحت هدایت و نظارت شوراهای منتخب مردم وظایفشان را میتوانند انجام دهند و همچنین مقامات وابسته به دولت مرکزی و مدیران در استان و در حوزه محلی نقش مشاورهای و سرپرستی را ایفا کنند.
کارگزاران مؤسسات بینالمللی و صاحبنظران دانشگاهها برای حکمرانی مطلوب شاخصهای قابل سنجشی را معرفی کردند از جمله مشارکت، حاکمیت قانون، شفافیت، جوابگویی به خواستههای ذینفعان، عدالت اجتماعی، اثربخشی و کارایی، اجماع و وفاق، پاسخگویی و افق راهبردی از شاخصهای پذیرفته شده برای اندازهگیری حکمرانی است.
بنابراین کشورهایی در حال توسعه میتوانند با حکمرانی مطلوب برنامه توسعه اقتصادی سیاسی و اجتماعی را در شهرها و حوزههای محلی محقق سازند و در این بستر حکمرانی مطلوب با فراهم نمودن بسترهای همکاری و مشارکت بخش خصوصی، بسیج شهروندان، تأکید بر ارزشهای حاکمیت قانون و احترام به حقوق انسانی میتوان آهنگ رشد و توسعه اقتصادی را شتاب بخشید و این نوع حکمرانی میتواند کمک کند تا راهکارهایی برای ریشهکن کردن فقر، بیعدالتی و ناامنی که در استان ما بیداد میکند به دست آید و محیطی فراهم سازد که سازمانها، شرکتها، شهروندان و سایر نهادها در فرایند مدیریت توسعه شهری پایدار احساس مسئولیت و تکلیف نماید و برنامههای فقر زدایی و ارتقای کیفیت زندگی شهروندان در سایه تحقق شاخصهای حکمرانی و در بستر اصلاحات سیاسی و اداری امکانپذیر است. چنانچه انتظار میرود در حکمرانی محلی مطلوب اولویتهای سیاسی اقتصادی و اجتماعی محلی که حاصل فرایند اجماع و توافق ذینفعان و عاملان بخشهای مختلف (شوراها، نهادهای مدنی، بخش خصوصی، مقامات اداری، گروههای با نفوذ محلی) است توجه میشود و از این بستر میتوان انتظار داشت که صدای فقیرترین و ثروتمندترین شهروند جامعه در فرایند خط مشیگذاری شنیده شود و فقر در جامعه نازلترین حد ممکن رسد.
توسعه پایدار و حکمرانی محلی مطلوب در آغاز هزاره سوم میلادی، مدیریت سازمانهای محلی در قلمرو شهر و روستا را از رویکرد حکمرانی مطلوب که بر مشارکت نظام یافته شبکهای از عوامل و بازیگران عرصه محلی متمرکز تأکید دارد تأثیر پذیرفته است. در بافت جدید حکمرانی محلی مطلوب مسئولیتها و اختیارات حکومت محلی شوراهای شهر شهرداریها و سایر نمایندگان دولت مرکزی در حوزههای شهری و روستایی بازآفرینی شده است و قدرت به نحو عادلانه میان شبکهای از سازمانهای محلی وابسته به بخش دولتی، شرکتهای خصوصی و تشکلهای مدنی توزیع میگردد.
اما نقش حکمرانی مطلوب در عرصه توسعه پایدار جامعه محلی چیست؟ برنامه توسعه ملل متحد میگوید: که حکمرانی اعمال اقتدار سیاسی اقتصادی و اداری کشور و دربرگیرنده فرایندها، سازوکارها و نهادههایی میداند که در پرتو آن منافع شهروندان و گروهها پیگیری شود و آنان بتواند بتواند از آن طریق حقوق خویش را مطالبه کنند و تعهداتشان را برآورده نمایند و اختلافهایشان را تعدیل کنند.
اما از طرفی دیگر صندوق بینالمللی پول حکمرانی مطلوب را در گرو مدیریت پاسخگو و شفاف منابع مالی کشور برای نیل به اهداف توسعه اجتماعی و اقتصادی پایدار دانسته است ضمن اینکه بانک جهانی گوید که ارتقای ارزشهای مردم سالاری، کنترل فساد، تحکیم حقوق انسانی و پاسخگویی را از ارزشهای اصل حکمرانی مطلوب میداند و در نگاه دیگر میتوان مؤلفههای حکمرانی مطلوب را برخورداری از یک جامعه مدنی پویا، نهادههای سیاسی مستقل، حاکمیت قانون، دیوان سالاری اثربخش و کارآمد و پاسخگو و اقتصاد قوی دانست.
موضوع حکمرانی پدیده نوینی در کشور نیست و نشانههای حکمرانی در تمدن قدیم بشری وجود دارد و مفهوم این واژه با مفهوم حکومت تفاوت دارد حکومت به منابع قدرت و اختیاری اشاره دارد که از سوی مردم برای یک دوره زمانی مشخص به حاکمان جامعه داده میشود. اما حکمرانی مفهومی وسیعتر از حکومت دارد و آن حاصل از همبستگی و تعامل اقدامات و رفتارهای بازیگران بخشهای مختلف جامعه هست حکمرانی مطلوب در قلمرو فراملی، ملی و محلی کاربرد گستردهای یافته است.
یکی از ابعاد منطقهای حکمرانی، حکمرانی محلی مطلوب و حکمرانی شهری مطلوب است که به کیفیت اداره امور محلی در حوزههای شهری و روستایی اشاره دارد و بیانگر اعمال اقتدار سیاسی اقتصادی و مدیریتی توسط شبکهای از بازیگران رسمی حکومت محلی، بخش خصوصی و نهادههای مدنی در حوزههای شهری و روستایی است و آنچه که تعیینکننده محلی بودن حکمرانی ست میزان مشارکت مؤثر شهروندان و بازیگران محلی در تعیین آرمانها و خواستههای محلی و تلاش مشترک برای تحقق اهداف و خواسته جامعه محلی است.
حکمرانی محلی با تمرکز زدایی و واگذاری قدرت از سوی دولت مرکزی به مقامات و اجتماعات محلی تحقق مییابد که اگر ما بر فرض این موضوع را به معنای واقعی در مجموعه شورای شهر و شهرداری و برخی نهادهها در استانمان حاکم کنیم میتوانیم شاهد رونق و توسعه همه جانبه در شهرهای استانمان باشیم ساختار شورای شهر و مجموعه شهرداری یک نوع از حکمرانی محلی میباشد چرا که وظایف و اختیارات و همینطور مسئولیت ارائه طیف زیادی از خدمات محلی از قبیل خدمات نظافتی و بهداشتی، توسعه اجتماعی، امور حمل نقل و غیره را با تفکیک از دولت مرکزی به عهده دارند و همچنین وظایف دیگر همچون نظام مالیه (پرداخت مالیات) یا مالیات عمومی و بودجه محلی دارند که میتوانند با تعیین عوارض و مالیاتهای محلی درآمدزایی کنند و یا اینکه در حکمرانی محلی میتوانند در جذب و استخدام نیروی انسانی خود از اختیارات کافی برخوردار باشند چهارم مقامات محلی تحت هدایت و نظارت شوراهای منتخب مردم وظایفشان را میتوانند انجام دهند و همچنین مقامات وابسته به دولت مرکزی و مدیران در استان و در حوزه محلی نقش مشاورهای و سرپرستی را ایفا کنند.
کارگزاران مؤسسات بینالمللی و صاحبنظران دانشگاهها برای حکمرانی مطلوب شاخصهای قابل سنجشی را معرفی کردند از جمله مشارکت، حاکمیت قانون، شفافیت، جوابگویی به خواستههای ذینفعان، عدالت اجتماعی، اثربخشی و کارایی، اجماع و وفاق، پاسخگویی و افق راهبردی از شاخصهای پذیرفته شده برای اندازهگیری حکمرانی است.
بنابراین کشورهایی در حال توسعه میتوانند با حکمرانی مطلوب برنامه توسعه اقتصادی سیاسی و اجتماعی را در شهرها و حوزههای محلی محقق سازند و در این بستر حکمرانی مطلوب با فراهم نمودن بسترهای همکاری و مشارکت بخش خصوصی، بسیج شهروندان، تأکید بر ارزشهای حاکمیت قانون و احترام به حقوق انسانی میتوان آهنگ رشد و توسعه اقتصادی را شتاب بخشید و این نوع حکمرانی میتواند کمک کند تا راهکارهایی برای ریشهکن کردن فقر، بیعدالتی و ناامنی که در استان ما بیداد میکند به دست آید و محیطی فراهم سازد که سازمانها، شرکتها، شهروندان و سایر نهادها در فرایند مدیریت توسعه شهری پایدار احساس مسئولیت و تکلیف نماید و برنامههای فقر زدایی و ارتقای کیفیت زندگی شهروندان در سایه تحقق شاخصهای حکمرانی و در بستر اصلاحات سیاسی و اداری امکانپذیر است. چنانچه انتظار میرود در حکمرانی محلی مطلوب اولویتهای سیاسی اقتصادی و اجتماعی محلی که حاصل فرایند اجماع و توافق ذینفعان و عاملان بخشهای مختلف (شوراها، نهادهای مدنی، بخش خصوصی، مقامات اداری، گروههای با نفوذ محلی) است توجه میشود و از این بستر میتوان انتظار داشت که صدای فقیرترین و ثروتمندترین شهروند جامعه در فرایند خط مشیگذاری شنیده شود و فقر در جامعه نازلترین حد ممکن رسد.